Cải cách thủ tục hành chính thực chất, mạnh mẽ

Trên cơ sở các nghị quyết của QH, ngay từ đầu năm 2019, Chính phủ đã tích cực triển khai cụ thể hóa thành các nhiệm vụ, đề án cụ thể, nhờ đó 4 tháng đầu năm vẫn giữ được xu thế tích cực từ cuối năm 2018, tốc độ tăng trưởng đạt khá, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát... Thu NSNN đạt kết quả tích cực, chi NSNN cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đề ra.

Ủy ban Kinh tế cơ bản nhất trí với các kết quả đạt được và xin nhấn mạnh một số nội dung sau:

Về sản xuất công nghiệp, tình hình sản xuất ngành công nghiệp chế biến, chế tạo có dấu hiệu chững lại, một số ý kiến băn khoăn về khả năng duy trì các động lực sản xuất của ngành này; việc thiếu các sản phẩm công nghiệp mang thương hiệu quốc gia; việc tham gia của doanh nghiệp cơ khí, hỗ trợ vào sản xuất của một số tổ hợp sản xuất mới còn rất thấp.

Ảnh: Quang Khánh

Về sản xuất nông nghiệp: Đánh giá cao công tác chỉ đạo và kết quả phòng, chống dịch tả lợn châu Phi, ổn định sản xuất chăn nuôi. Tuy vậy, sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản còn nhiều khó khăn; tình hình dịch bệnh vẫn có khả năng tác động xấu đến chăn nuôi; thời tiết không thuận lợi, hạn hán xuất hiện sớm ở một số khu vực cũng ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất và đời sống; công tác dự báo cung, cầu còn bất cập.

Về chỉ số giá tiêu dùng, giá dịch vụ công tiếp tục được điều chỉnh và giá thực phẩm có khả năng tăng. Đề nghị Chính phủ đánh giá, báo cáo đầy đủ về cơ sở của việc tăng giá bán xăng, điện và tác động đối với CPI và các mặt kinh tế, xã hội.

Về vốn đầu tư toàn xã hội, cơ cấu vốn đầu tư phát triển toàn xã hội tiếp tục dịch chuyển với đóng góp lớn của khu vực kinh tế tư nhân, nhiều doanh nghiệp tư nhân trong nước đã và đang đầu tư mạnh vào nhiều lĩnh vực như hạ tầng giao thông, cảng hành khách quốc tế, hàng không, sân bay, bệnh viện, sản phẩm công nghệ cao... Tuy vậy, tốc độ giải ngân vốn đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước đạt thấp; việc thực hiện một số công trình, dự án trọng điểm quốc gia còn nhiều vướng mắc; các dự án hạ tầng đầu tư theo hình thức PPP, nhất là dự án BOT, BT ngành giao thông đang gặp nhiều khó khăn.

Về lĩnh vực ngân hàng, việc cơ cấu lại các ngân hàng mua bắt buộc và một số tổ chức tín dụng phi ngân hàng vẫn còn khó khăn; việc đáp ứng chuẩn mực vốn theo thông lệ quốc tế là thách thức không nhỏ đối với các ngân hàng, đặc biệt là các ngân hàng thương mại nhà nước; việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14 còn một số vướng mắc trong thi hành án dân sự, thu giữ, xử lý tài sản bảo đảm...  

Hoạt động “tín dụng đen” vẫn diễn biến rất phức tạp, gây ra nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến cuộc sống người dân, làm mất trật tự an ninh xã hội trong khi công tác quản lý hoạt động này còn bất cập.

Về hoạt động doanh nghiệp, tình hình đăng ký doanh nghiệp có dấu hiệu chậm lại, Chính phủ cần tăng cường kiểm tra các bộ, ngành để bảo đảm tính thực chất của việc cắt giảm các điều kiện kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính. Quá trình cơ cấu lại và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước chậm được cải thiện và chưa đạt kết quả như yêu cầu; Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp mới hoạt động, công tác phối hợp và phân công trách nhiệm với các bộ, ngành chưa rõ ràng, nhất là trong quản lý nguồn vốn đầu tư cho doanh nghiệp.

Về phát triển cơ sở hạ tầng, kết cấu hạ tầng giao thông tiếp tục có một số cải thiện, tuy nhiên các công trình trọng điểm chưa tạo ra “cú hích” cho nền kinh tế trong ngắn hạn và gia tăng năng lực sản xuất trong dài hạn, đặc biệt một số dự án giao thông quan trọng quốc gia vẫn chậm trong khâu giải ngân, triển khai thực địa; hệ thống giao thông kết nối TP Hồ Chí Minh với các tỉnh lân cận chậm được cải thiện, gây tắc nghẽn giao thông, giảm tác động lan tỏa trong phát triển; tiến độ xử lý các vướng mắc liên quan đến các dự án BOT, minh bạch trong quản lý thu phí, thay đổi phương thức quản lý trong bối cảnh ứng dụng công nghệ hiện đại, việc thu phí tự động không dừng… triển khai còn chậm.

Về giáo dục, có nhiều vấn đề mà người dân hết sức quan tâm, đòi hỏi cơ quan quản lý nhà nước phải rà soát và có giải pháp khắc phục, xử lý dứt điểm như gian lận trong thi cử, chất lượng và đạo đức nghề nghiệp của một bộ phận nhà giáo, tính minh bạch và hiệu quả trong công tác tuyển sinh các bậc học, chế độ đãi ngộ cho giáo viên, tình hình bạo lực học đường...

Về công tác xây dựng luật và triển khai thực hiện, còn xảy ra tình trạng một số dự án luật phải rút khỏi Chương trình, lùi thời hạn trình; việc ban hành nghị định hướng dẫn thực hiện một số luật còn chậm. Đề nghị Chính phủ báo cáo thêm về việc triển khai thi hành các luật. 

Về các lĩnh vực khác, hoạt động đối ngoại tiếp tục đạt được một số kết quả tích cực; tuy vậy cần quan tâm đẩy nhanh hoàn thiện hệ thống pháp luật theo các cam kết trong Hiệp định CPTPP. Tình hình bảo đảm an toàn về phòng chống cháy nổ còn nhiều bất cập, đề nghị làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức liên quan trong việc không bảo đảm hoạt động của hệ thống phòng cháy, chữa cháy tại các chung cư cao tầng, các khu chợ, nhà xưởng... Tình hình an ninh, trật tự còn diễn biến phức tạp, trong đó có một số vụ án giết người nghiêm trọng, lợi dụng tôn giáo, mạng xã hội để lừa đảo, trục lợi, một số vụ việc quấy rối, xâm hại phụ nữ, trẻ em, tình trạng lái xe sử dụng rượu, bia, ma túy gây tai nạn nghiêm trọng... gây bức xúc trong dư luận xã hội. Một số vấn đề xã hội bức xúc như tội phạm tàng trữ, buôn bán, vận chuyển trái phép chất ma túy với khối lượng lớn, quy mô rộng; vệ sinh an toàn thực phẩm; ô nhiễm môi trường (đặc biệt là rác thải công nghiệp, rác thải sinh hoạt); hoạt động khai thác cát, sỏi, bến bãi trái phép... cũng cần được làm rõ. 
   
Tập trung tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công

Năm 2019 có ý nghĩa quan trọng trong việc “bứt phá” để hoàn thành các mục tiêu của Kế hoạch phát triển KT - XH 5 năm 2016 - 2020. Bên cạnh các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trong Nghị quyết của QH, Ủy ban Kinh tế cơ bản đồng tình với các nhóm giải pháp nêu trong báo cáo của Chính phủ và đề nghị quan tâm thêm một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể sau:

(1) Kịp thời hoàn chỉnh hồ sơ các dự án luật trình QH theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh. Sớm ban hành văn bản hướng dẫn và tổ chức thực hiện có hiệu quả các luật, trường hợp có vướng mắc, khó khăn liên quan đến việc thực hiện các luật, sớm báo cáo để QH xem xét.

(2) Giảm bớt thủ tục hành chính một cách thực chất, mạnh mẽ hơn, xử lý nghiêm các sai phạm trong tất cả các lĩnh vực, nhất là lĩnh vực đầu tư, xây dựng và giao thông. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, phối hợp giữa các bộ, ngành và các cơ quan quản lý. Khuyến khích sự tham gia của khu vực kinh tế tư nhân để đầu tư, xây dựng các dự án quan trọng quốc gia. Đồng bộ hóa các giải pháp thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, tạo động lực cho doanh nghiệp phát triển.

(3) Tập trung thực hiện các giải pháp, tháo gỡ khó khăn vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, đẩy nhanh tiến độ các công trình trọng điểm quốc gia. Nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế, tránh để xảy ra tình trạng thất thu; kiểm soát chuyển giá, trốn thuế đối với doanh nghiệp; có giải pháp quản lý thuế thực sự hiệu quả đối với hoạt động kinh doanh qua mạng. Triển khai thanh toán không dùng tiền mặt; kiểm soát, phòng ngừa các hoạt động thanh toán có dấu hiệu đánh bạc, rửa tiền, trốn thuế. Quản lý tồn ngân Kho bạc Nhà nước và có cơ chế sử dụng số vốn nhàn rỗi này. Rà soát, sắp xếp lại các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Ưu tiên vốn ngân sách nhà nước cho chương trình giảm nghèo và thực hiện chính sách hỗ trợ đối với đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa và hải đảo. Đẩy nhanh việc thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với đơn vị sự nghiệp công lập.

(4) Tăng cường sự chủ động và phối hợp của các bộ, ngành và địa phương trong xử lý nợ xấu; nghiên cứu, đề xuất giải pháp tháo gỡ vướng mắc để tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước. Triển khai quyết liệt, đồng bộ để xử lý tình trạng “tín dụng đen” trong đó sớm hoàn thiện chế tài xử phạt, chú trọng các giải pháp phát triển nền tài chính toàn diện tập trung vào tài chính vi mô và tài chính tiêu dùng, đơn giản hóa thủ tục vay vốn. Kiểm soát tín dụng vào lĩnh vực rủi ro cao.

(5) Tăng cường sự phối hợp giữa Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và Bộ quản lý ngành. Có giải pháp thực hiện mục tiêu cổ phần hóa trong năm 2019, giám sát chặt chẽ hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước. Thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi triển khai các dự án điện, phát triển các nguồn năng lượng tái tạo.
(6) Quyết liệt thực hiện các giải pháp kiểm soát dịch bệnh ở gia súc, gia cầm, ổn định sản xuất; tăng cường công tác dự báo, cảnh báo sớm về tình hình thời tiết, khí hậu, chủ động xây dựng phương án ứng phó.

(7) Tiếp tục xử lý nghiêm các sai phạm trong công tác tổ chức thi trung học phổ thông quốc gia năm 2018 bảo đảm công khai, minh bạch; tập trung chỉ đạo và tổ chức tốt kỳ thi trung học phổ thông và đại học năm 2019. Thực hiện tốt các chủ trương, chính sách về văn hóa giáo dục, quan tâm giáo dục đạo đức, lối sống, nhân cách.

(8) Chấn chỉnh công tác quản lý và tăng cường thanh tra, kiểm tra về đất đai và khai thác khoáng sản; bảo đảm an toàn cháy, nổ và kiên quyết xử lý các sai phạm. Xử lý nghiêm các trường hợp lái xe sử dụng rượu, bia, ma túy khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông; sớm hoàn thành và triển khai đồng bộ thu phí tự động không dừng. Xử lý nghiêm các hành vi quấy rối tình dục, xâm hại trẻ em. Triệt phá các nhóm tội phạm, phòng ngừa tội phạm về ma túy có tổ chức, quy mô lớn.

(9) Tiếp tục rà soát nội dung cam kết trong các hiệp định thương mại tự do (FTA) “thế hệ mới” và điều ước quốc tế. Sớm điều chỉnh chính sách thu hút đầu tư phù hợp nhằm thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao. Tranh thủ sự ủng hộ của các nước trong việc Việt Nam ứng cử vào Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020 - 2021.