Đến nay, khoản chi tiêu “không bắt buộc” đã tăng lên, chiếm gần 55% ngân sách của Liên minh châu Âu, do đó quyền hạn của EP trong vấn đề ngân sách cũng tăng lên. Bên cạnh đó, Hiến pháp châu Âu ra đời cũng góp phần tăng cường quyền hạn của EP trong lĩnh vực này. Cụ thể là Hiến pháp đề xuất hủy bỏ sự phân biệt giữa chi tiêu bắt buộc và chi tiêu không bắt buộc. Bổ sung vào quyền bác bỏ hoàn toàn quy trình ngân sách, EP có quyền ra quyết định cuối cùng đối với toàn bộ quy trình ngân sách.
Để giúp EP trong việc quyết định ngân sách, một Ủy ban kiểm soát ngân sách được thành lập chịu trách nhiệm kiểm soát sự thực hiện ngân sách của Liên minh và của Quỹ phát triển châu Âu, các quyết định liên quan đến việc chi tiêu của Nghị viện, bao gồm quá trình chi tiêu nội bộ và tất cả các giải pháp đi kèm hay thực hiện các quyết định đó. Ủy ban cũng có thẩm quyền kiểm tra sổ sách kế toán và bảng cân đối kế toán của Liên minh, tình hình tài chính của các thể chế và các cơ quan được cung cấp tài chính. Ủy ban có thẩm quyền kiểm soát các hoạt động tài chính của Ngân hàng đầu tư châu Âu và giám sát tính hiệu quả chi tiêu trong việc thực hiện các chính sách của Liên minh. Ủy ban cũng có trách nhiệm thẩm tra gian lận và vi phạm pháp luật trong khi thực hiện ngân sách Liên minh và đưa ra các giải pháp ngăn chặn, tham gia tố tụng những trường hợp liên quan và bảo vệ lợi ích tài chính Liên minh nói chung. Ủy ban cũng có quyền đưa ra quy định tài chính và thực hiện quản lý, kiểm soát ngân sách.