Việc sửa đổi Luật Công đoàn hiện hành lần này nhằm giải quyết các vướng mắc, bất cập từ thực tiễn thi hành sau hơn 7 năm áp dụng trên thực tế cũng như các vấn đề mới phát sinh mà Luật chưa điều chỉnh; thể chế hóa Hiến pháp năm 2013 và các chủ trương, Nghị quyết của Đảng về tổ chức công đoàn, tạo cơ sở cho sự đổi mới và nâng cao vị thế, hiệu quả hoạt động của tổ chức công đoàn trong bối cảnh có nhiều tổ chức đại diện cho người lao động tại cơ sở. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý chung về tổ chức và hoạt động cho tổ chức công đoàn trước đòi hỏi của hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam; bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật.
Các đại biểu dự Hội thảo nhất trí với sự cần thiết sửa đổi Luật Công đoàn hiện hành; tập trung thảo luận về những nội dung liên quan đến kinh phí Công đoàn và bổ sung quyền gia nhập Công đoàn Việt Nam của tổ chức người lao động tại Việt Nam.
Về kinh phí Công đoàn, Luật Công đoàn năm 2012 quy định cụ thể về vấn đề tài chính, tài sản công đoàn từ Điều 26 đến Điều 29. Trong đó, khoản 2, Điều 26 của dự thảo Luật quy định về kinh phí công đoàn do cơ quan tổ chức, doanh nghiệp đóng bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động. Các đại biểu cho rằng, đây cũng là cơ sở pháp lý quan trọng, thực hiện ổn định và phát huy hiệu quả trong bảo đảm điều kiện vật chất cho tổ chức công đoàn thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao, chăm lo tốt hơn cho người lao động, tạo sự gắn kết lâu dài giữa người lao động với tổ chức công đoàn, doanh nghiệp.
Tuy nhiên, đây là vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau, bởi theo mức quy định nguồn kinh phí bao nhiêu phải dựa vào các hoạt động để tính toán đưa ra tỷ lệ hợp lý, còn nguồn kinh phí lấy từ đâu cũng cần được cân nhắc. Cần tổng kết và đánh giá kỹ việc quy định mức đóng 2% đã thực sự hợp lý hay chưa và việc sử dụng kinh phí của công đoàn phải công khai, minh bạch. Có đại biểu cho rằng, thay vì tài trợ một số công đoàn cụ thể thì có thể chuyển mục đích sử dụng khoản 2% đóng góp của người sử dụng lao động sang phục vụ lợi ích chung của người lao động, người sử dụng lao động và công cộng, như quỹ hỗ trợ nâng cao kỹ năng nghề cho người lao động và đầu tư phát triển quan hệ bền vững…
Về vấn đề tổ chức bộ máy Công đoàn và cơ chế quản lý cán bộ công đoàn, công tác tổ chức cán bộ, sự phân cấp quản lý cán bộ công đoàn còn chưa bảo đảm tính chủ động, độc lập cho tổ chức công đoàn trong việc đào tạo, quy hoạch, bố trí và sử dụng có hiệu quả đội ngũ cán bộ công đoàn. Các đại biểu đề nghị, công đoàn cấp cơ sở và trên cơ sở cần có sự kết nối linh hoạt theo yếu tố tổ chức, bởi trong điều kiện hội nhập sẽ có thêm tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp, tạo thêm thách thức cho công đoàn mà Bộ luật Lao động 2019 (có hiệu lực từ ngày 1.1.2021) đã cho phép về “người lao động trong doanh nghiệp có quyền thành lập, gia nhập và tham gia hoạt động của tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp”.
Theo chương trình, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công đoàn dự kiến sẽ trình Quốc hội Khóa XIV cho ý kiến tại Kỳ họp thứ Mười và xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ Mười một.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
