Tản mạn

Lửa

- Thứ Năm, 18/04/2019, 08:40 - Chia sẻ
Prometheus không biết được, cùng với sự bất tử và văn minh, trong ngọn lửa mà chàng trao cho con người, cũng kèm vào đó sự tàn ác và bất hạnh...

Năm xưa, chàng Prometheus quả cảm ăn cắp ngọn lửa - báu vật vốn chỉ dành riêng cho các vị thần, để trao cho con người. Trả giá cho hành động phạm thượng này, chàng bị thần Zeus xiềng chặt vào đỉnh núi...

Câu chuyện về ngọn lửa Prometheus trong “Thần thoại Hy Lạp” gắn liền với một bước ngoặt vĩ đại trong quá trình tiến hóa của con người, đó là tìm ra lửa và biết sử dụng lửa - được ví với cuộc cách mạng năng lượng đầu tiên trong lịch sử nhân loại. 

Lửa là biểu tượng cho văn minh và sự bất tử của con người. Nhưng rồi cũng chính con người đã dùng lửa để tàn phá, hủy diệt các nền văn minh ấy.

Thành Roma đã cháy dưới tay Nero bạo chúa vào năm 64 sau CN, kéo theo nó là sự sụp đổ của nền văn minh La Mã. 

Thư viện Alexandria ở thành phố cùng tên thuộc Ai Cập, được xây dựng dưới thời Alexander đại đế, từng được xem là ngôi đền kiến thức của nhân loại, cũng bị thiêu cháy vào thế kỷ thứ IV, khi những sách vở ở đây bị xem là “tà giáo”.

Ngôi đền kiến thức của Ai Cập (Institut d’Égypte), nơi lưu giữ hàng trăm nghìn tài liệu và sách vở cùng những di sản của đất nước Ai Cập, bị thiêu cháy bằng một chai xăng của người biểu tình trong cuộc bạo loạn lật đổ Tổng thống Mubarak năm 2011. Hầu hết tài liệu quý giá đã bị thiêu trụi. 

Nalanda, một trong những trường đại học lớn nhất trên thế giới từng xuất hiện và tồn tại trong hơn 700 năm (bắt đầu từ năm 500 sau CN), một trung tâm giáo dục Phật giáo hàng đầu thế giới. Năm 1193, vua Thổ Nhĩ Kỳ là Bakhtiyar Khilji ra lệnh tấn công thành phố, thiêu sống hàng nghìn học giả và bỏ ra hàng tháng để đốt cháy, tiêu hủy các cuốn sách tại đây. Người ta kể rằng, một cột khói khổng lồ bốc lên nghi ngút từ thành phố, khiến bầu trời tối đen trong suốt một tháng.

Và ở Nhật Bản, hầu như tất cả lâu đài danh tiếng đều từng bị đốt cháy. Chúng được/bị xem là các biểu tượng quyền lực, nên cũng là mục tiêu xóa sổ của các cuộc chiến tranh. Một trong những vụ cháy nổi tiếng và bí ẩn nhất chính là vụ Lửa thiêu Kim các tự (Đền Vàng Kinkakuji) năm 1950. Từ đó, Yukio Mishima viết nên áng văn đưa tên tuổi ông trở thành một trong những nhà văn hiện đại lớn nhất Nhật Bản...

Thần Zeus đã bị Prometheus khuất phục, buộc phải trả tự do cho chàng. Nhưng Prometheus không biết được, cùng với sự bất tử và văn minh, trong ngọn lửa mà chàng trao cho con người, cũng kèm vào đó sự tàn ác và bất hạnh...

Thủy Phạm