Vài năm trước, dư luận từng "ngạc nhiên" về việc 12 người nguyên là cán bộ cao cấp không chịu trả nhà công vụ dù đã nhận được thông báo của Bộ Xây dựng từ 2 đến 3 lần. Mới đây nhất là chuyện một cựu thứ trưởng có tâm thư muốn giữ lại căn nhà công vụ mà bà đã gắn bó 20 năm nay. Trả lời báo chí, vị thứ trưởng này cho biết, chỉ gửi lời tự sự chứ không có ý định gửi đơn xin điều gì. Lý do là vào tháng 5.2020, bà nhận được thông báo của Bộ Xây dựng yêu cầu trả lại căn hộ khu nhà công vụ Hoàng Cầu. Tuy nhiên, khu nhà này chưa có nhu cầu giải tỏa nên bà gửi nguyện vọng muốn được ở cho đến khi chuyển công năng, mọi người cùng nhau trả và ra đi. Tôi gửi tâm thư với trình bày nguyện vọng, mong muốn chứ không cố bám. Khi Bộ Xây dựng yêu cầu trả nhà, chúng tôi cũng sẽ trả... Tôi cũng biết chắc một điều là nhà công vụ chỉ giải quyết theo luật hiện hành, không thể giải quyết cho một cá nhân nào nên tôi chỉ viết tâm thư. Nếu tâm thư của tôi có làm mọi người hiểu lầm thì tôi thành thật xin lỗi... - vị cựu thứ trưởng nhấn mạnh. Trong diễn biến mới nhất, vị thứ trưởng này đã đề nghị trả lại căn nhà công vụ và Bộ Xây dựng đang sắp xếp để kiểm kê, thực hiện các thủ tục tiếp nhận theo quy định...
Nhà công vụ là nhà được phân cho người đang làm việc công, thường là người có chức quyền hoặc cán bộ công nhân viên chức hoặc người có nhiệm vụ đặc thù, dùng để ở, tiếp khách hoặc các chức năng khác nhằm mục đích phục vụ việc công tương xứng với nhiệm vụ được giao để tạo điều kiện, môi trường làm việc, sinh hoạt thuận lợi, tiện ích, sang trọng tương ứng với thể diện cần phải có của chức vụ cũng như điều kiện bảo đảm an ninh, giao tiếp, giữ khoảng cách với người nước ngoài, các đồng nhiệm, bạn đồng liêu, cấp dưới, dân hoặc khách cần liên hệ trong mức độ cho phép của ngân sách, nguồn quỹ công sản cũng như quan niệm của Chính phủ hiện tại về nhu cầu của chức vụ.
Theo Điều 61, Luật Nhà ở (năm 2005) thì nguyên tắc quản lý quỹ nhà ở công vụ là phải được sử dụng đúng mục đích và đúng đối tượng. Khi hết tiêu chuẩn thuê nhà ở công vụ, chuyển đến nơi khác hoặc nghỉ công tác thì người thuê nhà ở công vụ có trách nhiệm trả lại nhà ở công vụ. Trường hợp trả lại nhà ở công vụ mà người thuê nhà ở công vụ có khó khăn về nhà ở thì cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác phối hợp với ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi người đó sinh sống căn cứ vào tình hình cụ thể để giải quyết cho họ được thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội.
Như vậy, việc trả lại nhà công vụ là hiển nhiên khi người đó hết tiêu chuẩn. Cán bộ, cựu cán bộ càng cao cấp, càng phải hiểu và thực hiện tốt việc nêu gương. Không thể nêu các lý do như chưa sắp xếp được chỗ ở mới, chờ sửa, hoàn thiện xong nhà... để trì hoãn thực hiện trách nhiệm của mình.
Nhà công vụ phải được sử dụng đúng mục đích, không thể có chuyện có người tuy không ở nhưng lại "lỡ" mang chìa khoá nhà công vụ về quê hoặc có người để cho con cháu, họ hàng ở nhờ, thậm chí có người còn cho thuê để hưởng thêm mỗi tháng một khoản tiền lớn hơn nhiều khoản phải bỏ ra thuê căn nhà đó của Nhà nước - như một cựu đại biểu Quốc hội đã từng nói.
