BỘ TRƯỞNG BỘ Y TẾ NGUYỄN THỊ KIM TIẾN:

Phải bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân

- Thứ Sáu, 01/02/2019, 18:23 - Chia sẻ
Đối với ngành y tế, năm 2018 là năm “bản lề” thực hiện Nghị quyết Trung ương với rất nhiều thành tựu đáng được ghi nhận như giảm quá tải bệnh viện; hình thành và phát triển trung tâm y tế chuyên sâu; làm chủ công nghệ ghép đa tạng, từng bước nâng cao tỷ lệ hài lòng của người bệnh. Thế nhưng, với Bộ trưởng NGUYỄN THỊ KIM TIẾN, đây mới chỉ là chuyển biến tích cực bước đầu. Theo bà, năm 2019 và những năm tiếp theo, ngành y tế còn rất nhiều việc phải làm nhằm hướng tới bao phủ chăm sóc ức khỏe toàn dân.

Tất cả vì sự hài lòng người bệnh

- Như Bộ trưởng đã từng khẳng định, một trong những điểm khó nhất trong lĩnh vực y tế không phải là giải quyết tình trạng quá tải bệnh viện hay vấn đề tài chính mà là nâng cao tỷ lệ hài lòng của người dân. Xin Bộ trưởng cho biết, năm 2018, ngành y tế đã có những động thái gì để nâng cao tỷ lệ này?

- Không chỉ đối với nước ta mà với cả những nước có thu nhập cao, cái khó nhất đối với họ cũng là nâng cao tỷ lệ hài lòng của người bệnh. Chính vì vậy, một trong những nhiệm vụ trọng tâm mà ngành y tế chú trọng đổi mới là phong cách, thái độ của nhân viên y tế.

Ngay từ năm 2015, Bộ Y tế đã có Quyết định số 2151/QĐ-BYT phê duyệt Kế hoạch “Đổi mới phong cách, thái độ phục vụ của cán bộ y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh”. Thực hiện Kế hoạch trên, được sự ủng hộ của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, lao động y tế và của nhân dân, ngành y tế đã đạt được những thành tích đáng khích lệ, được dư luận nhân dân, được Quốc hội đánh giá cao. Trong năm 2018, ngành y tế thường xuyên tập huấn nâng cao kỹ năng giao tiếp, ứng xử cho cán bộ y tế; duy trì, củng cố, nâng cao chất lượng của “đường dây nóng” để hỗ trợ, giúp người bệnh dễ dàng tiếp cận dịch vụ y tế; tăng cường xây dựng phong cách, thái độ phục vụ văn minh, thân thiện, không có tiêu cực.

Đặc biệt, công tác kiểm tra, giám sát trong năm 2018 được thực hiện theo Bộ Tiêu chí mới ban hành kèm theo Kế hoạch số 1333/KH-BYT, trong đó bổ sung tiêu chí sự hài lòng của người bệnh về việc chi phí đồng chi trả các kỹ thuật, thuốc men trong dịch vụ y tế của người bệnh có tham gia bảo hiểm y tế. Việc đánh giá sự hài lòng bằng hệ thống đánh giá tự động, từ bệnh nhân nội trú tới ngoại trú, tại tất cả các bệnh viện và thực hiện chấm điểm chất lượng độc lập. Trong một thời gian ngắn, nhiều bệnh viện đã đổi mới được thái độ, phong cách phục vụ, có sự hướng dẫn ngay từ ngoài cửa hoặc bảng mũi tên chỉ dẫn tới tận nơi.

- Thưa Bộ trưởng, một vấn đề trăn trở nhiều năm của ngành y tế là giảm quá tải các bệnh viện. Chính phủ đã giao Bộ Y tế đến năm 2020 giải quyết căn bản tình trạng quá tải tại một số bệnh viện tuyến cuối. Theo đánh giá của bà, việc giải quyết quá tải bệnh viện đã đạt hiệu quả hay chưa?

- Đây là nhiệm vụ của ngành y tế trong nhiều năm, với nhiều đề án quan trọng đã được triển khai mạnh mẽ như Đề án giảm tải bệnh viện; cải tiến quy trình khám bệnh; bệnh viện vệ tinh; Bác sĩ gia đình; Đề án 1816; đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp; chương trình hành động quốc gia nâng cao năng lực quản lý chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh.

Kết quả khảo sát trực tuyến trên 1 triệu người bệnh cho thấy tỷ lệ khi điều trị nội trú đạt 75,6%, ngoại trú đạt 66,3%, nhiều bệnh viện có tỷ lệ người bệnh hài lòng tới 80 - 90%. Số liệu năm 2012 và 2018 cho thấy tỷ lệ bệnh nhân phải nằm ghép giảm từ 58% xuống 16,7% ở tuyến trung ương; và ở tuyến tỉnh từ 47% xuống 11,4%. Đây là sự chuyển mình ngoạn mục của ngành y tế, giảm tỷ lệ nằm ghép xuống hơn 3 lần. Bên cạnh đó, mạng lưới 17 bệnh viện vệ tinh đã giúp giảm tỷ lệ chuyển tuyến trung ương đối với chuyên khoa tim mạch, ngoại khoa là 98,5%, ung thư 97%, sản khoa 99%, nhi khoa 73%.

Song, tình trạng quá tải hiện vẫn còn diễn ra ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh và cần tiếp tục các giải pháp quyết liệt. Sắp tới cơ sở 2 của Bệnh viện Việt Đức và Bệnh viện Bạch Mai đi vào hoạt động đồng bộ ở tất cả khu vực sẽ hạn chế rất nhiều tình trạng quá tải ở bệnh viện tuyến trung ương.

- Năm qua, câu chuyện ghép tạng, hiến tạng ở Việt Nam đã được cộng đồng chú ý rất nhiều với những ca ghép tạng khó, đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Xin Bộ trưởng chia sẻ thêm về những thành công này?

- Năm 2018, tiếp tục khẳng định thành công của ngành y tế trong việc làm chủ công nghệ ghép đa tạng, ngoài các kỹ thuật thường quy về ghép tim, ghép gan, ghép thận, ghép tủy, giác mạc thì mới đây đã đạt thành tựu trong ghép phổi. Đơn cử như Bệnh viện Quân y 103, Học viện Quân y đã phối hợp với các chuyên gia Nhật Bản thực hiện thành công ca ghép phổi đầu tiên trên người tại Việt Nam và bệnh nhân được ghép là cháu bé 6 tuổi. Trường hợp ghép tim nhỏ tuổi nhất tại Việt Nam đó là bệnh nhân 10 tuổi với chẩn đoán cơ tim giãn nở do suy tim giai đoạn cuối, ca ghép kéo dài khoảng 10 tiếng tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức và đã thành công.

Ca ghép đa tạng xuyên Việt đầu tiên từ bệnh nhân chết não và sự ra đời của Hội Vận động hiến tạng, bước đầu đã tạo ra phong trào hiến tạng, mô, bộ phận cơ thể người. Ngày 12.12, kíp mổ với thành phần 100% các thầy thuốc của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã thực hiện thành công kỹ thuật ghép hai phổi từ người cho chết não. Đây cũng là lần đầu tiên Việt Nam đã thực hiện lấy đồng thời 6 tạng để ghép từ cùng một người cho đa tạng chết não và đã tiến hành ghép 5 tạng cùng một thời điểm cho 4 bệnh nhân (1 tim, 2 phổi, 1 gan, 1 thận) và kết hợp điều phối “xuyên Việt” 1 thận cho bệnh nhi ở TP Hồ Chí Minh.


Bộ trưởng Bộ Y tế kiểm tra công tác tiêm chủng vaccine ComBE Five  Nguồn: ITN

“Mọi người dân, ai cũng được chăm sóc sức khỏe”

- Năm 2018, ngành y tế đã đạt được rất nhiều thành tựu, góp phần nâng cao tỷ lệ hài lòng của người bệnh. Bộ trưởng có hài lòng về những kết quả này hay không và còn điều gì khiến bà trăn trở? 

- Phải nói rằng, trong năm qua, công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân vẫn còn nhiều khó khăn; chất lượng môi trường sống, làm việc, chế độ dinh dưỡng, rèn luyện thân thể, văn hoá tinh thần ở nhiều nơi chưa được chú trọng, bảo đảm. Khi nói tới y tế, người dân mới chỉ nghĩ tới bệnh viện, tới điều trị khi mắc bệnh chứ chưa quan tâm tới chăm sóc sức khỏe khi chưa có bệnh. Qua nhiều đợt đi khám, chữa bệnh tình nguyện tại vùng sâu, vùng xa, khi tôi hỏi người dân, có thường xuyên đi khám hay không thì nhận được câu trả lời, đây là lần đầu tiên đi khám bệnh. Không ít trường hợp khi phát hiện bệnh đã nặng, giai đoạn cuối hoặc đã có biến chứng mới đi khám và điều trị. Thực tế, có tới 30% người dân chưa biết mình bị tiểu đường, 39% chưa được điều trị.

Hiện, có hơn 70% tử vong là do các bệnh không lây nhiễm mãn tính như tim mạch, ung thư, tiểu đường, bệnh phổi tắc nghẽn và các bệnh khác. Thế nhưng, không nhiều người nhận thức được những căn bệnh này hoàn toàn có thể phòng tránh, nếu chú ý hơn tới chế độ ăn uống, lối sống, rèn luyện cơ thể, hạn chế rượu bia và không hút thuốc lá. Chính vì thế, trong năm 2019, Bộ Y tế sẽ chú trọng nâng cao chất lượng dân số, sức khỏe người Việt Nam hướng tới mục tiêu cuối cùng là “bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân”, mọi người dân ai cũng được chăm sóc sức khỏe.

- Để bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tại tuyến y tế cơ sở, Bộ Y tế sẽ tiếp tục triển những kế hoạch gì trong năm 2019, thưa Bộ trưởng?

- Năm 2019, ngành y tế xác định tiếp tục lấy Nghị quyết số 20-NQ/TW về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, làm “kim chỉ nam” cho hoạt động khám, chữa bệnh. Theo đó, sẽ hoàn thiện hệ thống phác đồ, quy trình, hướng dẫn điều trị thống nhất trong cả nước. Ban hành tiêu chí đánh giá, thực hiện kiểm định độc lập, xếp hạng bệnh viện theo chất lượng phù hợp với thông lệ quốc tế. Thực hiện lộ trình thông tuyến khám, chữa bệnh; lộ trình liên thông, công nhận kết quả xét nghiệm, giữa các cơ sở khám, chữa bệnh gắn với nâng cao chất lượng dịch vụ và có chính sách khuyến khích người dân sử dụng dịch vụ ngay tại tuyến dưới.

Đồng thời, phát triển mạng lưới bệnh viện vệ tinh; tăng cường đào tạo, luân phiên cán bộ y tế, chuyển giao kỹ thuật cho tuyến dưới. Ban hành danh mục dịch vụ kỹ thuật các tuyến phải có đủ năng lực thực hiện, tiến tới bảo đảm chất lượng từng dịch vụ kỹ thuật đồng đều giữa các tuyến. Song song với đó là không ngừng đổi mới phong cách, thái độ phục vụ, nâng cao y đức; xây dựng bệnh viện xanh - sạch - đẹp, an toàn, văn minh, hướng tới thực hiện chăm sóc toàn diện người bệnh.

Bên cạnh đó, triển khai có hiệu quả mô hình tam giác ngược, kéo người nước ngoài về Việt Nam chữa bệnh, người chữa bệnh ở tuyến trung ương về tỉnh, từ tỉnh về huyện và từ huyện về xã. Muốn vậy, phải không ngừng nâng cấp chất lượng tuyến xã, tuyến huyện; bệnh viện tuyến trung ương chỉ tập trung chữa trị cho những những bệnh nhân nặng, chú trọng thực hiện kỹ thuật cao, tăng cường dịch vụ theo yêu cầu.

- Xin cảm ơn bà!

Dương Cầm thực hiện