Phát huy vai trò điều hành linh hoạt, khoa học của chủ tọa

Xác định chất vấn và trả lời chất vấn là một trong những nội dung hết sức quan trọng trong chương trình kỳ họp, là hình thức giám sát góp phần đắc lực giải quyết những vấn đề nổi cộm, vướng mắc tồn tại góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, Thường trực HĐND huyện Hương Khê đã có nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát đặc biệt này.

Phối hợp xây dựng các phóng sự về những vấn đề sẽ chất vấn

Trước các kỳ họp, để lựa chọn nội dung chất vấn, Thường trực HĐND huyện họp thống nhất và quyết định giao các ban, các Tổ đại biểu và đại biểu HĐND lựa chọn nội dung qua nhiều kênh thông tin; các câu hỏi chất vấn gửi trước kỳ họp của các đại biểu HĐND; từ đó mỗi đại biểu tổng hợp, lựa chọn nội dung, đề xuất Thường trực HĐND huyện. Sau khi có văn bản đề xuất nội dung, Thường trực HĐND huyện mời Ban Thường trực Ủy ban MTTQ; lãnh đạo các Ban, các Tổ đại biểu và đại biểu HĐND có nội dung đề nghị chất vấn hội ý, phân tích, đánh giá tác động của hoạt động chất vấn.

Thường trực HĐND huyện Hương Khê tổ chức Phiên họp thứ 37 thảo luận, thống nhất kế hoạch tổ chức Kỳ họp thứ 10 HĐND huyện Khóa XX

Ảnh: Hải Đàn

Để phiên chất vấn đạt hiệu quả, Thường trực HĐND có văn bản gửi các đơn vị về các nội dung sẽ chất vấn tại kỳ họp để các đơn vị chuẩn bị nội dung, phân công trả lời. Sau khi thống nhất nội dung chất vấn, Thường trực HĐND huyện yêu cầu các Ban, Tổ đại biểu HĐND huyện nghiên cứu, khảo sát các nội dung liên quan để thực hiện chất vấn bảo đảm chất lượng. Tiến hành họp Tổ trưởng các Tổ đại biểu trước phiên chất vấn để quán triệt, giao trách nhiệm cho các đại biểu. Phối hợp với Trung tâm Văn hóa - Truyền thông huyện xây dựng các phóng sự truyền hình nêu rõ hơn thực trạng những vấn đề sẽ được chất vấn.

Phát huy dân chủ, kiểm soát, định hướng nội dung

Theo yêu cầu của chủ tọa, người được phân công trả lời nội dung chuẩn bị không quá 15 phút, trả lời câu hỏi bổ sung không quá 5 phút; đại biểu chất vấn, tranh luận thêm cần đi thẳng vào vấn đề, thời gian mỗi lần chất vấn, tranh luận thêm không quá 3 phút, có thể chất vấn, tranh luận thêm nhiều lần để truy vấn, làm rõ đến cùng nội dung chất vấn. Việc trả lời chất vấn phải đúng trọng tâm, cụ thể, thẳng thắn, cần làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm; đồng thời, nêu rõ các giải pháp, lộ trình thực hiện trong thời gian tới để đại biểu HĐND huyện, cử tri có điều kiện theo dõi, giám sát. Những vấn đề cần làm rõ hơn, đại diện lãnh đạo UBND huyện có thể phát biểu, tranh luận làm rõ.

Để điều hành phiên chất vấn đạt hiệu quả, mỗi kỳ họp chủ tạo đều cố gắng phát huy được tinh thần dân chủ. Trong đó, luôn chú trọng các giải pháp để mỗi đại biểu đều thấy mình là người được làm chủ - làm chủ tình hình, làm chủ phiên họp. Tạo điều kiện cho những đại biểu mới, ít phát biểu, các đại biểu đại diện cho các vùng miền... được thể hiện, được đóng góp.

Quá trình điều hành, lưu ý việc sắp xếp thời gian sao cho phù hợp để hoàn thành việc chất vấn theo chương trình được thông qua, nhưng phải rất linh hoạt: Có những vấn đề cần dành thời gian để làm sáng tỏ, để đi sâu làm rõ trách nhiệm, làm rõ nguyên nhân, đề xuất giải pháp, không dàn trải và cũng không để “cháy giáo án”. Điều hành số lượng từng đợt các câu hỏi của đại biểu đặt ra và thời gian chuẩn bị của người trả lời sao cho hợp lý và không làm tẻ nhạt không khí tại nghị trường.

Trong quá trình điều hành chất vấn, chủ tọa nên tham gia ý kiến, nhưng ý kiến đó phải rất ngắn, không chiếm nhiều thời gian và phải rất khách quan để làm sâu sắc thêm vấn đề đặt ra. Tránh lạm dụng, quy chụp. Vấn đề đặt ra là sự hợp lý, cần thiết và thuyết phục. Bất cứ vấn đề nào, lúc nào, chủ tọa đều có thể tham gia. Đây là quá trình điều hành vừa phát huy dân chủ, vừa kiểm soát được nội dung, bảo đảm tính định hướng, tính khả thi của những vấn đề đặt ra. Nếu người điều hành chỉ là người giới thiệu chương trình, giới thiệu người chất vấn theo trình tự giơ tay, đăng ký... dễ làm cho không khí trở nên tẻ nhạt.

Cần chỉ rõ yếu kém với thái độ xây dựng, cùng tìm giải pháp, cùng có trách nhiệm giải quyết vấn đề. Nếu trưởng các phòng, ngành, đơn vị hữu quan không trả lời được những vấn đề vượt khả năng, trách nhiệm của họ thì yêu cầu lãnh đạo UBND phụ trách trả lời; nếu trả lời vẫn chưa thỏa mãn yêu cầu của đại biểu, cần mời Chủ tịch UBND huyện trả lời. Để làm được điều này, người điều hành phải linh hoạt và xử lý vấn đề hết sức mềm mại, vì mục đích của phiên họp chất vấn không phải là nơi đấu đá để có kẻ thắng, người thua, mà là nơi làm rõ địa chỉ của yếu kém, làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm, nhưng không phải đẩy người trả lời chất vấn vào chân tường (đây là phiên họp đang được truyền hình, phát thanh trực tiếp).