Phòng, chống Covid-19

Test nhanh, phát hiện sớm

- Thứ Tư, 08/04/2020, 08:32 - Chia sẻ
Việc test nhanh có ý nghĩa quan trọng để sàng lọc, phát hiện sớm những trường hợp nghi ngờ để cách ly y tế, tách các trường hợp nhiễm bệnh, xét nghiệm khẳng định, điều trị kịp thời, xử lý ổ dịch, tránh lây lan rộng ra cộng đồng. Theo các chuyên gia, đây là giải pháp hỗ trợ rất lớn cho việc chẩn đoán và triển khai nhanh chóng, hiệu quả các biện pháp phòng, chống Covid-19.

Sàng lọc người nhiễm

Phó Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật Hà Nội (CDC Hà Nội) Khổng Minh Tuấn cho biết, từ ngày 31.3, TP Hà Nội lập một số trạm xét nghiệm nhanh phát hiện bệnh Covid-19 (test nhanh) đầu tiên để sàng lọc những người có thể đã nhiễm, những người tiếp xúc với người nhiễm, những người từng sử dụng dịch vụ tại Bệnh viện Bạch Mai. Dự kiến, một ngày tối đa làm 500 test nhanh để bảo đảm nguyên tắc không tập trung đông người.

Theo ông Khổng Minh Tuấn, mục đích thực hiện test nhanh để sàng lọc ngay tức khắc những trường hợp nghi ngờ mắc bệnh, mà không có giá trị khẳng định dương tính hay âm tính. Nói cách khác, việc test nhanh có giá trị sàng lọc tại cộng đồng để tìm ra những trường hợp nghi ngờ một cách nhanh nhất. Đối tượng thuộc diện làm test nhanh là những trường hợp liên quan đến Bệnh viện Bạch Mai và những người trong cộng đồng đã từng tiếp xúc người bệnh, khu có dịch, có yếu tố dịch tễ sẽ triển khai, nhưng không quá mở rộng.

Đối với các trường hợp sau khi test nhanh cho kết quả âm tính với virus SARS-CoV-2, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội khuyến cáo, nếu trường hợp tiếp xúc nguồn nhiễm bệnh dưới 7 ngày mà kết quả âm tính thì chưa khẳng định được là có nhiễm bệnh hay không và cần tiếp tục cách ly tại nhà, khoảng 5 - 7 ngày sau tiến hành xét nghiệm lại. Trường hợp tiếp xúc nguồn nhiễm bệnh từ 7 ngày trở lên mà xét nghiệm âm tính về cơ bản có thể yên tâm, nhưng nguyên tắc vẫn phải tiếp tục cách ly 14 ngày theo quy định và khi có biểu hiện ho, sốt cần báo cho nhân viên y tế tại địa phương để thực hiện xét nghiệm.


Người dân tới xét nghiệm tại các điểm test nhanh Nguồn: ITN

Hiện TP Hà Nội mới sử dụng bộ test nhập khẩu từ Hàn Quốc tài trợ thông qua lấy mẫu máu và trả kết quả trong 10 phút để triển khai xét nghiệm nhanh tại các quận Hai Bà Trưng, Ba Đình, Đống Đa và huyện Thanh Oai là những địa phương có nhiều đối tượng tiền sử dịch tế đi, đến, ở khu vực có ổ dịch, cụ thể là Bệnh viện Bạch Mai. Bộ sinh phẩm xét nghiệm nhanh do Hàn Quốc dựa trên phản ứng kháng nguyên, kháng thể nhằm sàng lọc phát hiện sớm nhất những trường hợp đã mắc Covid-19.

Hỗ trợ chẩn đoán và điều trị

Việc test nhanh có ý nghĩa quan trọng trong việc sàng lọc, phát hiện sớm những trường hợp nghi ngờ để cách ly y tế kịp thời, tách các trường hợp nhiễm bệnh, xét nghiệm khẳng định, điều trị kịp thời, xử lý ổ dịch, tránh lây lan rộng ra cộng đồng. Có thể nói, đây là giải pháp hỗ trợ rất lớn cho việc chẩn đoán và triển khai nhanh chóng kịp thời, hiệu quả các biện pháp phòng, chống Covid-19. Song, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội Nguyễn Nhật Cảm cho hay, để khẳng định có nhiễm virus SARS-CoV-2, sau khi test nhanh có kết quả dương tính cần phải sử dụng thêm kỹ thuật xét nghiệm Realtime PCR.

Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội lý giải, test nhanh có hai loại, một loại là phân loại kháng nguyên, một loại là phân loại kháng thể. Theo đó, kháng thể là chất cơ thể sinh ra để chống lại các tác nhân virus, phải có thời gian nhất định mới có kháng thể. Khi có kháng thể có nghĩa là cơ thể có thể đã xuất hiện virus xâm nhập, lúc đó máu mới kích thích để sản sinh ra kháng thể và là dấu hiệu cảnh báo để sàng lọc.

Tuy nhiên, khi nồng độ kháng thể đủ lớn test mới phát hiện được nhiễm bệnh, còn nếu thấp quá sẽ chưa phát hiện được nhiễm bệnh. Chính vì vậy, nếu test nhanh có kết quả là dương tính cần tiếp tục xét nghiệm khẳng định bằng Realtime PCR. Đơn cử, qua test nhanh phát hiện các mẫu dương tính với virus SARS-CoV-2. Các trường hợp dương tính sau test nhanh được xét nghiệm khẳng định bằng Realtime PCR có độ chính xác đạt 100%, kết quả những trường hợp này đều âm tính.

Giải thích cụ thể về các phương pháp xét nghiệm, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho biết, có 2 phương pháp xét nghiệm để phát hiện người nhiễm Covid-19. Một là phải sử dụng máy móc để tìm ra sự hiện diện của virus trong cơ thể với độ chính xác rất cao. Hai là phát hiện kháng thể khi cơ thể đã bị nhiễm virus sau một thời gian (ít nhất là 3 ngày). Trong phương pháp thứ hai, có loại test thử nhanh, kết quả đọc được trong vòng 10 - 15 phút và không cần máy móc. Test thử nhanh có đặc điểm là độ nhạy, độ chính xác thấp hơn, khoảng 65 - 80% và cơ thể càng bị nhiễm lâu càng nhạy; độ đặc hiệu khoảng 60 - 70% vì phản ứng chéo với kháng thể sinh ra đối với các loại virus, vi khuẩn khác. Điều đó có nghĩa là test thử nhanh có tỷ lệ trên 20% là nhầm, sót.

“Loại xét nghiệm nhanh sẽ phát huy tác dụng tốt nhất trong tình huống đã có rất nhiều người nhiễm bệnh, cần xét nghiệm để lọc ra những người đã mắc bệnh nhiều ngày (hơn 3 ngày) để tập trung theo dõi, điều trị. Trường hợp có một cộng đồng nhỏ cần đánh giá nhanh để dự báo mức độ nhiễm bệnh thì có thể sử dụng nhưng không được coi kết quả để kết luận là nhiễm bệnh hay chưa nhiễm bệnh” - Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn cho hay.

Nhật Phương