Tìm đúng nguyên nhân để xác định rõ phương hướng

- Thứ Hai, 24/08/2020, 09:20 - Chia sẻ
Đại hội Đảng bộ cấp huyện đã cơ bản hoàn thành. Nội dung đánh giá hoạt động của HĐND với những ưu điểm, kết quả đạt được phong phú, đa dạng và cũng điểm qua những hạn chế, tồn tại cả nhiệm kỳ qua. Nhưng nhìn chung, Đại hội chưa nêu được nguyên nhân chủ yếu, quan trọng, vì vậy phương hướng nhiệm kỳ tới của HĐND đề cập còn đơn giản, chung chung làm cho cử tri chưa thật yên lòng.

Nhiều đổi mới nhưng chưa đồng đều

Nhìn chung, nhiệm kỳ qua hoạt động của HĐND cấp huyện có nhiều đổi mới; chất lượng, kết quả công tác của HĐND có chuyển biến tích cực. HĐND tổ chức các kỳ họp đúng quy định, từng bước được nâng cao; khẳng định vai trò đại diện của cơ quan dân cử địa phương. HĐND quyết định đúng đắn những vấn đề quan trọng ở địa phương; nghị quyết của HĐND ban hành thể chế hóa được chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước và đi vào thực tiễn đời sống xã hội. Hoạt động giám sát của HĐND được thực hiện chặt chẽ, rộng khắp có hiệu lực thực sự. Tính dân chủ trong mọi hoạt động của HĐND được thể hiện, công tác TXCT và tiếp dân thực hiện nghiêm túc; giải quyết tốt những kiến nghị của cử tri, đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân.

Tuy nhiên, hoạt động của HĐND cấp huyện nhiệm kỳ qua chưa được đồng đều, có những mặt, những nơi còn hạn chế, tồn tại. Đó là: Thời gian tổ chức kỳ họp hơi ngắn, đại biểu thảo luận chưa sâu, chưa sát thực tế; hoạt động giám sát ít tập trung vào chuyên đề, đi sâu những vấn đề còn bức xúc, nổi cộm, báo cáo giám sát còn chung chung, chưa mang tính phản biện cao để giúp cho đại biểu HĐND thảo luận, chất vấn; hoạt động của Tổ đại biểu còn hạn chế, ít tổ chức TXCT nơi cư trú, nơi công tác. Sự phối hợp giữa Thường trực HĐND, UBND và Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam có lúc chưa đồng bộ; tập hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri có nơi còn phiến diện.

Tìm đúng nguyên nhân

Tìm đúng nguyên nhân, rút ra được bài học kinh nghiệm là vấn đề rất quan trọng để khẳng định chính xác lý do đạt được những kết quả, ưu điểm trong nhiệm kỳ; thấy rõ hơn những tồn tại, hạn chế vừa qua để chuẩn bị phương hướng sắp đến.

Thế nhưng, nhìn chung Đại hội Đảng bộ cấp huyện vừa qua đề cập rất ít nguyên nhân dẫn đến những kết quả to lớn trong hoạt động của HĐND, nên phương hướng nhiệm kỳ đến đơn giản, chung chung. Có chăng chỉ có nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy; chất lượng, trách nhiệm và sự đổi mới của Thường trực HĐND. Còn tồn tại, hạn chế trong hoạt động của HĐND lại dồn cho cấp dưới; đổ cho đại biểu, Tổ đại biểu HĐND. Thật chưa công bằng khi đánh giá ưu điểm lại thuộc về cấp mình, còn tồn tại, yếu kém lại thuộc về cấp dưới, cho cơ sở.

Có thể khẳng định, hoạt động của HĐND cấp huyện vừa qua đạt được kết quả to lớn, trước tiên phải nói đến sự thay đổi cơ bản, tiến bộ trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND… Mà trước hết, vị trí, vai trò của HĐND được nâng lên rất cao trong hệ thống chính trị ở địa phương. Số lượng Thường trực HĐND, đại biểu HĐND chuyên trách tăng khoảng gấp đôi; số lượng Phó Chủ tịch HĐND tăng lên gấp đôi. Đặc biệt, tổ chức Đảng quy định: Phân công ủy viên Ban Thường vụ cấp ủy trực tiếp ứng cử đại biểu HĐND để bầu làm Phó Chủ tịch HĐND.

Bên cạnh đó, lần đầu tiên luật cũng quy định các Ban của HĐND cấp huyện có Phó Trưởng ban chuyên trách. Không những pháp luật quy định mà hầu hết các địa phương cấp ủy Đảng cũng quan tâm chỉ đạo thực hiện nghiêm túc theo hướng tạo thuận lợi cho hoạt động của HĐND. Đây là nguyên nhân cốt yếu để HĐND cấp huyện nhiệm kỳ qua hoạt động hiệu lực, hiệu quả nhất từ trước đến nay.

Các đại biểu biểu quyết thông qua Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc lần thứ XXVI - Ảnh:  T.Vũ

Cần điều chỉnh công tác quy hoạch cán bộ HĐND

Có thể thấy, nguyên nhân chính đem đến kết quả tốt đẹp hoạt động của HĐND nhiệm kỳ qua đã xuất phát từ công tác tổ chức, cán bộ. Vì vậy, ngay sau Đại hội Đảng cần xem xét, điều chỉnh, bổ sung công tác quy hoạch cán bộ HĐND cấp huyện. Các chức danh của HĐND cấp huyện nhiệm kỳ đến phải dựa vào Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi, bổ sung năm 2017-2019).

Điều đáng chú ý nhất về nhân sự HĐND cấp huyện nhiệm kỳ tới chỉ có một Phó Chủ tịch HĐND, đồng nghĩa số lượng ủy viên Thường trực HĐND cũng giảm tương ứng. Còn chức danh các Ban của HĐND so với luật 2015 không có gì thay đổi. Quan trọng hơn, luật vẫn giữ nguyên quan điểm mở: Chủ tịch HĐND và các Trưởng Ban của HĐND có thể hoạt động chuyên trách! Đây là cơ sở pháp lý để tổ chức Đảng quan tâm bố trí nhân sự cơ quan HĐND.

Đảng lãnh đạo từ việc cử cán bộ tham gia ứng cử đại biểu HĐND để bầu vào các chức danh của HĐND. Hơn nữa, công tác tổ chức, cán bộ là công việc quan trọng của Đảng. Số lượng Thường trực HĐND hoạt động chuyên trách nhiều hay ít không chỉ phụ thuộc vào luật pháp - luật đã để mở nên còn phụ thuộc vào chủ trương, nghị quyết từng nơi của Đảng. Nên chăng, trong một địa phương có những huyện và cấp tương đương bố trí thêm Chủ tịch HĐND hoạt động chuyên trách, nếu khó thì chí ít cũng phân công Ủy viên Ban Thường Thường vụ cấp ủy làm Phó Chủ tịch HĐND. Đồng thời, có những huyện có Trưởng ban của HĐND hoạt động chuyên trách, còn Phó Trưởng Ban có thể hoạt động kiêm nhiệm. Những mô hình không đồng nhất nằm trong khuôn khổ pháp lý để tăng Thường trực HĐND hoạt động chuyên trách, làm phép đối chứng, so sánh và rút ra bài học kinh nghiệm, bổ ích về công tác nhân sự của HĐND.

Đại hội Đảng cấp huyện kết thúc, việc bầu cử đại biểu HĐND còn thời gian. Nhưng ngay sau Đại hội Đảng, khi tiến hành sắp xếp, bố trí lại cán bộ cấp huyện cũng cần tính đến nhân sự HĐND. Kinh nghiệm nhiệm kỳ qua cho thấy rất rõ: Số lượng, chất lượng các chức danh HĐND rất cần thiết. Trong đó, Thường trực, các đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách giữ vai trò nòng cốt, đầu tàu trong thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND. Thiết nghĩ, tổ chức Đảng quan tâm phân công đủ vị trí, sử dụng đúng cán bộ sẽ góp phần tích cực đưa hoạt động của HĐND ngày càng hiệu lực, hiệu quả, thiết thực xây dựng chính quyền của dân, do dân và vì dân.

TRẦN QUẢNG