Quốc hội tiến hành chất vấn Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn

- Thứ Năm, 11/11/2021, 16:41 - Chia sẻ
Sáng 11.11, dưới sự điều hành của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội tiến hành Phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn. Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn và các thành viên Chính phủ liên quan sẽ có thêm 50 phút để tiếp tục trả lời chất vấn đối với nhóm vấn đề giáo dục và đào tạo.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Giáo dục và đào tạo là lĩnh vực chịu ảnh hưởng rất nặng nề của đại dịch

Báo cáo Quốc hội trước phiên trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết: Gần hai năm qua, đại dịch Covid-19 đã làm đảo lộn và tàn phá tất cả các lĩnh vực của đời sống, trong đó giáo dục và đào tạo là lĩnh vực chịu ảnh hưởng rất nặng nề. Kế hoạch năm học bị đứt đoạn, chương trình và nội dung giáo dục phải thay đổi theo hướng chỉ còn phần cốt lõi. Gần 20 triệu học sinh, sinh viên không được tới trường trong một thời gian rất dài. Trên 7 vạn sinh viên không thể ra trường đúng hạn, ảnh hưởng tới việc cung cấp nguồn nhân lực. Việc học tập trực tuyến, học truyền hình trong điều kiện hạ tầng còn rất rất nhiều khó khăn, thiếu thốn đã gây ra nhiều hệ lụy và ảnh hưởng tiêu cực. Học sinh căng thẳng, mệt mỏi, thầy cô cực nhọc và áp lực, phụ huynh bức xúc, xã hội lo lắng. Những chuyện bi hài, những việc đau lòng đã diễn ra khó có thể kể siết...

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Quán triệt tinh thần chỉ đạo của Chính phủ ngừng tới lớp - không ngừng học tập, toàn ngành Giáo dục và đào tạo đã chủ động chuyển trạng thái sang dạy và học ứng phó với dịch bệnh, ra sức cố gắng để hạn chế những tác động tiêu cực của dịch bệnh tới giáo dục, kiên trì theo đuổi mục tiêu chất lượng.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã động viên toàn thể cán bộ, nhân viên, nhà giáo và các cán bộ quản lý toàn ngành khắc phục khó khăn, phát huy tinh thần trách nhiệm với nghề nghiệp và với học sinh để cùng nhau đoàn kết, hướng phó với dịch bệnh. Tất cả vì học sinh thân yêu!

Dịch bệnh đang dần được kiểm soát, cuộc sống bình thường mới đang dần được xác lập. Kinh tế và các hoạt động xã hội sẽ dần phục hồi, nhưng ngành giáo dục lại bắt đầu một chặng đường mới với những khó khăn, thách thức vẫn còn nguyên, và thậm chí còn lớn hơn nữa đang chờ phía trước. Hậu quả do dịch bệnh gây ra để lại lâu dài và sự khắc phục nó không phải một sớm một chiều. Ngành giáo dục đã triển khai đánh giá ảnh hưởng của dịch bệnh, bước đầu có những con số và chỉ số về tác động tiêu cực, có điều đã nhìn thấy ngay và đã thấy, nhưng cũng có những điều còn ảnh hưởng lâu dài chưa đo đếm được. Đặc biệt là những lỗ hổng về kiến thức, những tác động tâm lý, tinh thần, tình cảm của học sinh. Trong sự chuyển trạng thái và ứng phó với dịch bệnh vừa qua, thật cảm động khi ngành giáo dục được lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đặc biệt quan tâm chỉ đạo, được toàn thể xã hội, các cấp, các ngành, đoàn thể chăm lo chung tay hỗ trợ.

Thay mặt cho trên 1,5 triệu giáo viên và người lao động cùng 24 triệu học sinh, sinh viên, tôi xin được trân trọng bày tỏ sự biết ơn sâu sắc.

Xin cảm ơn Quốc hội đã chọn lĩnh vực giáo dục và đào tạo với các chủ đề mang tính thời sự để tiến hành chất vấn trong kỳ họp này. Điều đó cho thấy mức độ quan tâm của các đại biểu Quốc hội tới giáo dục, sự chia sẻ với ngành và tạo cơ hội để cho Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện báo cáo giải trình về việc thực thi trách nhiệm. Các ý kiến của các đại biểu Quốc hội, những người tiêu biểu cho trí tuệ và trách nhiệm với đất nước và Nhân dân, những người đã được lắng nghe ý kiến của cử tri sâu sát thực tế đưa ra chất vấn hôm nay, chắc chắn sẽ giúp cho ngành Giáo dục và đào tạo thấy rõ hơn, rõ thêm những việc cần làm để Bộ Giáo dục và Đào tạo làm tốt hơn nhiệm vụ vinh quang được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

09:15

Giải pháp ngăn chặn, chấm dứt tình trạng dạy và học theo hình thức đọc chép "văn mẫu"?

ĐBQH Nàng Xô Vi (Kon Tum) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Tại phiên họp, các ĐBQH Nàng Xô Vi (Kon Tum), Nguyễn Huy Thái (Bạc Liêu), Nguyễn Thị Quyên Thanh (Vĩnh Long)... chất vấn các nội dung: Giải pháp ngăn chặn, chấm dứt tình trạng dạy và học theo hình thức đọc chép "văn mẫu" cho học sinh học thuộc; Giải pháp chấn chỉnh tình trạng dạy thêm, học thêm trực tuyến trong mùa dịch; bảo đảm sức khỏe, tâm lý cho học sinh, giáo viên, chất lượng dạy và học do tác động của dịch bệnh... 

ĐBQH Nguyễn Huy Thái (Bạc Liêu) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh tầm quan trọng trong hình thành nhân cách, tâm hồn cho học sinh qua việc giảng dạy môn ngữ Văn. Bộ trưởng nhấn mạnh, việc dạy môn ngữ Văn theo hình thức đọc chép "văn mẫu" cho học sinh học thuộc là rất tai hại. Bộ đã có chương trình để chấn chỉnh, ngăn chặn tình trạng này.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Về dạy thêm trực tuyến, Bộ trưởng nêu rõ, việc dạy thêm học thêm trong trạng thái bình thường đã không được. Nhất là trong bối cảnh học sinh phải học trực tuyến đã rất căng thẳng. Bộ trưởng đề nghị các địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo đúng quy định.

09:26

Giải pháp của Bộ đối với việc giáo dục kỹ năng mềm cho học sinh khi dạy và học trực tuyến

ĐBQH Trần Văn Tuấn (Bắc Giang) chất vấn, yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo đòi hỏi chúng ta phải mạnh mẽ hơn nữa trong giáo dục, rèn luyện kỹ năng cho học sinh, sinh viên, nhất là các kỹ năng mềm như kỹ năng sống, kỹ năng phối hợp, hợp tác, tổ chức, đổi mới sáng tạo, kỹ năng giao tiếp, ứng xử, xử lý tình huống… Việc này liên quan tới trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội, không chỉ giáo dục qua sách vở mà còn qua nhiều hình thức đa dạng. Tuy nhiên, do đại dịch Covid-19 mà nhiều thời điểm, nhiều nơi đã phải chuyển việc dạy và học sang hình thức trực tuyến. Từ đó, việc giáo dục, rèn luyện kỹ năng cho học sinh, sinh viên có nhiều khó khăn, thậm chí có biểu hiện xem nhẹ. Vậy quan điểm của Bộ trưởng về vấn đề này như thế nào? Trong thời gian tới, Bộ Giáo dục Đào tạo có giải pháp gì để khắc phục tình trạng trên, nhất là trong tình huống dịch bệnh còn có thể phức tạp, kéo dài?

ĐBQH Trần Văn Tuấn (Bắc Giang) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, các yêu cầu về năng lực và các kỹ năng là các yêu cầu rất quan trọng và mục tiêu trong đổi mới phải cần tăng cường các phương diện này. Nhưng đúng là dạy học trực tuyến trong thời gian vừa qua cũng tác động ảnh hưởng đến việc trang bị các kỹ năng, đặc biệt là các kỹ năng mà chỉ được hình thành thông qua các tương tác trực trực tiếp, trực quan và tiếp xúc. Ngành cũng nhận thấy đây là một điểm mà dạy học trực tuyến chưa thể và khó có thể thay thế được cho dạy học trực tiếp. Trong thời gian nếu như học sinh quay trở lại được trường, một trong những việc cần đặc biệt phải tăng cường là trang bị các cái kỹ năng mềm. Đương nhiên, cần một cái sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường trong việc hỗ trợ trang bị các kỹ năng.

Bộ trưởng cho rằng, nếu dịch kéo dài và tiếp tục phải dạy học trực tuyến thì việc đầu tiên cần phải củng cố, tăng cường là hạ tầng về công nghệ thông tin, về trang thiết bị. Các bài giảng trên truyền hình sẽ cần phải được tiếp tục.

Đối với việc thanh tra, kiểm tra, giám sát phải rà soát làm sao để thực hiện theo đúng thông tư quy định, hướng dẫn của Bộ trong việc đảm bảo thời gian, nội dung chương trình giảng dạy. Một việc rất quan trọng là phải tăng cường hỗ trợ về mặt tâm lý, tư vấn, sức khỏe để tránh sự căng thẳng của học sinh và Bộ cũng đang tiến hành chuẩn bị các văn bản hướng dẫn, tổ chức kiểm tra, đánh giá định kỳ cho phù hợp với tình hình dạy học trực tuyến kéo dài.

09:45

Dạy tích hợp các môn học đang được thực hiện ở lớp 6

Trả lời chất vấn của ĐBQH Nguyễn Thị Huế (Bắc Kạn) về việc tích hợp các môn học, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, việc dạy học tích hợp một môn ba hợp phần đang được thực hiện ở lớp 6.

ĐBQH Nguyễn Thị Huế (Bắc Kạn) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Đối với việc dạy học tích hợp cho học sinh lớp 6, trong quá trình thiết kế và hướng dẫn các nội dung, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã hướng dẫn các nhà trường sắp xếp làm sao cho ba giáo viên ở các phân môn khác nhau dạy học theo logic của một nội dung. Đơn vị nào sắp xếp đúng theo logic nội dung trong chương trình thì việc triển khai thuận lợi. Đơn vị nào sắp xếp cả ba giáo viên cùng dạy song song thì cũng có những thời gian chia vụn và cũng có phần lúng túng.

Bộ trưởng cho biết thêm, trong quá trình triển khai, Bộ đã tập huấn cho trên 9 nghìn giáo viên cốt cán, các giáo viên cốt cán cũng về tập huấn tiếp cho các giáo viên tại đơn vị. Tuy nhiên, việc này sẽ còn tiếp tục tăng cường trong việc triển khai môn tích hợp thời gian sắp tới, trong đó vai trò của lãnh đạo các cơ sở, trường học là hết sức quan trọng trong việc phân bổ thời khóa biểu, sắp xếp giáo viên.

09:47

Bộ sẽ rà soát việc mở mã ngành đào tạo sức khỏe

ĐBQH Nguyễn Thị Thu Dung (Thái Bình) đặt vấn đề hiện nay nhiều trường đạo tạo đa ngành đã và đang có xu hướng mở mã ngành đào tạo sức khỏe. Điểm tuyển sinh đầu vào của các trường này chênh lệch so với các trường đào tạo chuyên ngành rất lớn, có những mã ngành chênh lệch trên 10 điểm. Hôm qua, Bộ trưởng Bộ Y tế đã khẳng định điều kiện để mở mã ngành đào tạo khối sức khỏe theo quy định rất chặt chẽ. Tuy nhiên, trong thực tế có những trường được Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép mở mã ngành đào tạo lĩnh vực này khi chưa có ý kiến thẩm định cuối cùng của Bộ Y tế. Xin hỏi Bộ trưởng có ý kiến gì về vấn đề này? Và bao giờ thì Bộ ban hành Thông tư quy định việc giảng dạy khối lượng kiến thức văn hóa trung học phổ thông trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp khi mà Thông tư này đã chậm ban hành cho đến nay là 6 năm?

ĐBQH Nguyễn Thị Thu Dung (Thái Bình) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Về vấn đề mở mã ngành với ngành sức khỏe, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, việc mở mã ngành về sức khỏe được tiến hành theo các quy định, các quy chuẩn. Trong tự chủ đại học, việc mở các mã ngành thuộc quyền của các đơn vị, nhưng riêng có hai nhóm là sức khỏe và sư phạm thì Bộ Giáo dục và Đào tạo thẩm định và quyết định. Các yêu cầu của mở chương trình đào tạo, của nhóm ngành sức khỏe có tiêu chuẩn, tiêu chí nghiêm ngặt và Bộ tuân thủ điều đó. Với ý kiến của đại biểu đã nêu, Bộ sẽ rà soát xem việc thực hiện các quy định này còn điểm gì chưa được chặt chẽ, điểm gì cần bổ sung thêm để tăng cường.

Về việc ban hành Thông tư quy định dạy văn hóa trong các trường nghề thay thế cho Thông tư 16, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, việc xây dựng Thông tư đã được hoàn thành, hiện đang trong quá trình lấy ý kiến và theo quy định hết tuần tự số ngày thì Bộ sẽ ban hành sớm nhất. 

09:56

Trẻ lớp 1 học trực tuyến có phù hợp?

ĐBQH Hoàng Văn Liên (Long An) chất vấn, hiện nay có một số lượng lớn sinh viên ra trường không có việc làm, gây tốn kém, lãng phí rất lớn về nguồn lực xã hội. Vấn đề này có nhiều nguyên nhân, trong đó có chất lượng đào tạo tại một số trường đại học đào tạo không gắn với nhu cầu xã hội. Đề nghị Bộ trưởng cho biết trách nhiệm và giải pháp của Bộ Giáo dục và Đào tạo về vấn đề sinh viên ra trường không có việc làm như thế nào? Nhiều cử tri cho rằng việc cho trẻ em lớp 1 học trực tuyến là chưa đạt hiệu quả như mong muốn, làm khó khăn nhiều mặt cho các bậc phụ huynh. Xin Bộ trưởng cho biết quan điểm và giải pháp của mình nếu tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp?

ĐBQH Hoàng Văn Liên (Long An) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Về việc sinh viên ra trường không có việc làm, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, có rất nhiều việc cần phải làm để sinh viên ra trường có việc làm và quan trọng hơn nữa là có việc làm tốt. Trong đó, xác định sự phù hợp giữa cung và cầu, giữa nhu cầu đào tạo và quan trọng là sự kết nối giữa nhà trường và doanh nghiệp.

Bên cạnh đó chất lượng đào tạo cũng là một khâu rất quan trọng. Nếu như xác định dự báo nhu cầu nguồn nhân lực mà không chính xác và việc đào tạo không phù hợp với dự báo nguồn nhân lực cũng dẫn đến tình trạng sinh viên lĩnh vực thì thiếu nhưng lĩnh vực khác thì thừa. Cho nên, công tác dự báo là rất quan trọng. Để sinh viên tốt nghiệp ra trường có việc làm tốt thì chất lượng đào tạo tăng cường các kỹ năng cho sinh viên, việc đủ nhân lực chất lượng cao để phát triển kinh tế - xã hội là công việc lớn và là giải pháp mang tính tổng thể. Tầm nhìn chiến lược và quy hoạch mạng lưới các trường đại học, quy hoạch ngành nghề và số lượng đào tạo cho phù hợp là những nhóm giải pháp cần được triển khai thì mới có thể đáp ứng được công việc này.

Về việc lớp 1 học trên đài truyền hình, Bộ trưởng cho rằng, trong việc chuyển trạng thái của ngành giáo dục để ứng phó dịch bệnh, Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trương riêng đối tượng học sinh lớp 1 và lớp 2 sẽ học chủ yếu trên truyền hình. Các trường có đầy đủ điều kiện và được đồng ý của giáo viên mới dạy trực tuyến. Trong vòng hơn hai tháng vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam đã xây dựng được 166 bài giảng, hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu các bài giảng của lớp 1 và lớp 2. Theo Đài truyền hình Việt Nam thống kê, mỗi môn học có hàng triệu lượt học sinh vào học. Bộ trưởng cho rằng đây là một giải pháp trong rất nhiều giải pháp, cũng sẽ khó có một giải pháp nào thỏa mãn được tất cả các yêu cầu. Do đó, chúng ta phải chọn một giải pháp tối ưu hơn cả. Đối với học sinh lớp 1 thì dạy trên truyền hình là một lựa chọn được đông đảo phụ huynh và dư luận xã hội ủng hộ. Đồng thời, nếu như các cháu học lớp 1 và lớp 2 học trên truyền hình thì khi quay trở lại trường, việc củng cố kiến thức và kiểm tra, đánh giá cũng sẽ thuận tiện. Còn những học sinh mà phải tiếp tục học trên truyền hình thì cũng sẽ phải có phương pháp kiểm tra, đánh giá một cách phù hợp. Bộ cũng đã có hướng dẫn cho việc này.

"Khi các cháu học sinh đến trường thì vẫn phải có những hỗ trợ, củng cố thì mới có thể đáp ứng được yêu cầu. Dạy học lớp 1 trên truyền hình chỉ là một giải pháp", Bộ trưởng nhấn mạnh. 

10:05

Trúng điểm cao vẫn trượt đại học, Bộ sẽ rà soát lại quy định

Theo ĐBQH Trương Thị Ngọc Ánh (Cần Thơ), việc dạy và học trực tuyến trong tình hình hiện nay là hết sức phù hợp, tuy nhiên chương trình gây áp lực cho cả cô và trò, hoặc dẫn đến tình trạng giáo viên sẽ ưu tiên nội dung đơn giản, học sinh sẽ bị lệch kiến thức. Đề nghị Bộ trưởng cho biết, Bộ có kế hoạch gì để điều chỉnh chương trình học trực tuyến phù hợp với từng bậc học, để bảo đảm học sinh quay lại trường không bị "lệch", không bị "hổng" kiến thức?

Câu hỏi thứ hai là những năm gần đây tình trạng nhiều học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông với điểm rất cao nhưng vẫn trượt đại học. Có ý kiến cho rằng sở dĩ có tình trạng như vậy là do cơ chế các trường đại học tự chủ xây dựng chỉ tiêu và xác định phương thức tuyển sinh. Theo Bộ trưởng, dư luận có ý kiến như vậy đúng hay không và nếu đúng thì Bộ trưởng có giải pháp gì để giải quyết tình trạng này?

ĐBQH Trương Thị Ngọc Ánh (Cần Thơ) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Về chương trình giáo dục phổ thông năm nay, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, Bộ đã ban hành văn bản số 4040 về việc xác định chương trình cốt lõi theo hướng tinh giảm để phục vụ cho việc dạy trực tuyến và dạy trên truyền hình. Về tinh giảm chương trình, các năm 2019, 2020, Bộ đã có hai lần tinh giảm chương trình để phù hợp với chương trình học trong tình hình dịch bệnh. Năm học 2021-2022 này, chúng tôi một lần nữa rà soát, lần này chương trình được xác định là chương trình có tính chất cốt lõi chứ không phải là chương trình rút gọn qua mỗi năm.

Điểm khác biệt là chương trình xác định những yêu cầu, những nội dung mang tính cốt lõi. Đối với các địa phương đang dạy trực tiếp thì dạy trước nội dung đúng theo chương trình cốt lõi, nếu như vẫn tiếp tục an toàn thì quay lại cùng cố và mở rộng. Đối với những nơi dạy trực tuyến thì bám theo chương trình cốt lõi đó, khi được quay trở lại nhà trường thì cũng lại cố và mở rộng thêm.

Như vậy, chương trình cốt lõi là giải pháp về chuyên môn để ứng phó với tình hình dạy học đa dạng ở các khu vực, các vùng miền. Theo chương trình này, việc dạy trực tuyến chỉ cần bám theo chương trình cốt lõi và các nội dung kiểm tra, đánh giá cũng chỉ dựa trên chương trình này, không phải là "bê" nguyên chương trình dạy trực tiếp bên ngoài để vào dạy trực tuyến.

Về vấn đề học sinh tốt nghiệp trung học điểm cao nhưng vẫn trượt đại học có phải là do việc xây dựng chỉ tiêu xác định các cách xét tuyển của trường đại học hay không, theo Bộ trưởng, có thực trạng đó là do nhiều nguyên nhân. Năm vừa qua, vẫn có hiện tượng một số các học sinh điểm cao mà vẫn không đạt được nguyện vọng vào đại học nào. Cụ thể, có 165 học sinh phổ thông có số điểm cao từ 27 điểm trở lên, trong đó, một số báo nêu là đạt 30 điểm nhưng thực sự chỉ đạt điểm thi từ 27 điểm trở lên, cộng với điểm ưu tiên. Tuy nhiên, trong 165 em đạt điểm cao như vậy mà không đỗ nguyện vọng nào hầu hết vì chỉ đăng ký duy nhất một nguyện vọng và vào chủ yếu các trường công an, quân đội. Cũng có một hiện tượng là các trường đặt ra quá nhiều cách xét truyển, mỗi cách xét tuyển như vậy dành cho các nhóm thì chỉ tiêu cũng có phần ít, cho nên gây ảnh hưởng đến việc xét trúng truyển của các thí sinh. 165 trường hợp học sinh không trúng tuyển đã nêu là có lý do, tuy nhiên cũng có một vài điểm cần điều chỉnh trong việc chỉ đạo các phương án xét tuyển của trường đại học trong năm tới.

Việc tuyển sinh là quyền của các cơ sở giáo dục đại học theo luật quy định, nhưng các quyền đó phải nằm trong các quy định và chế tài cho phép. Chúng tôi sẽ rà soát, không nên có quá nhiều phương án xét tuyển trong một cơ sở giáo dục đại học. Điều này vừa gây phức tạp cho xã hội, thí sinh rất khó theo dõi và rủi ro cho người đăng ký là có. Bộ sẽ lưu ý để xử lý tồn tại này. 

10:12

Chuyển đổi số khắc phục tình trạng thiếu giáo viên ở các tỉnh miền núi

ĐBQH Phạm Thúy Chinh (Hà Giang) chất vấn, hiện xu thế phát triển mô típ mới đào tạo qua mạng ngày càng phát triển. Xin hỏi Bộ trưởng, Bộ đã có giải pháp gì cho việc xây dựng và phát triển hệ thống giáo dục, đào tạo qua mạng trong thời gian tới đây, đặc biệt là trong điều kiện bình thường mới? 

Trong quá trình triển khai chương trình giáo dục phổ thông năm 2018, các trường vùng sâu, vùng xa còn thiếu giáo viên ngoại ngữ, tin học. Đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp của Bộ về nội dung này?

ĐBQH Phạm Thúy Chinh (Hà Giang) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Trả lời đại biểu về vấn đề đào tạo qua mạng, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, việc phát triển hoạt động đào tạo qua mạng internet đã được triển khai ở các cấp độ, các quy mô, các hoạt động trong suốt thời gian vừa qua, từ đào tạo từ xa, các đào tạo và trực tuyến trong thời gian qua. 

Theo Bộ trưởng, trong tương lai thế giới cũng đã đặt vấn đề về một mô hình, một loại hình trường đại học ảo. Đây sẽ là tất yếu khi quá trình chuyển đổi số và công nghệ đào tạo của thế giới sẽ hướng đến. Hiện nay, Bộ cũng đang bắt tay vào công việc chuẩn bị về cơ sở pháp lý, về nền tảng, về nhân lực và các mô hình thí điểm cũng đang tính đến và chắc chắn đây là công việc của tương lai, nhưng cần phải có sự chuẩn bị.

Về vấn đề thiếu giáo viên ngoại ngữ, tin học ở các tỉnh khu vực miền núi, các tỉnh vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, Bộ trưởng cho biết, thực tế, nhiều tỉnh chưa có chính sách ưu đãi thu hút. Do đó, để đáp ứng được nhu cầu giảng dạy hai môn tin học, ngoại ngữ các tỉnh, các khu vực miền núi đang là vấn đề rất khó khăn.

Để khắc phục tình trạng này, ngành giáo dục đang đặt ra một số giải pháp, trong đó tăng các chỉ tiêu đào tạo cho các trường đại học ở các khu vực và cung cấp nhiều cho nguồn nhân lực của các tỉnh khu vực miền núi. Đối với các tỉnh thì sẽ tăng cường nhiều hơn nữa các biện pháp đào tạo tại chỗ cũng như thu hút nhân lực, nhưng những việc đó còn rất là tính thêm nhiều yếu tố. "Bởi, rất nhiều giáo viên dạy môn học này thì cơ hội việc làm ở các vùng miền khác rộng mở, nên cũng có phần ngại nên các tỉnh vùng sâu, vùng xa", Bộ trưởng chia sẻ. 

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng có một giải pháp phải tính đến là xây dựng các bài giảng E- learning để học sinh vùng miền núi, dù thiếu giáo viên nhưng có thể học các bài giảng được xây dựng học qua Internet, giáo viên chỉ cần chuẩn bị để hướng dẫn, định hướng, kiểm tra, giám sát. Giai đoạn chuyển đổi số mạng internet cũng là một trong các giải pháp góp phần khắc phục tình trạng thiếu giáo viên tin học, ngoại ngữ cho các tỉnh miền núi và các tỉnh vùng sâu, vùng xa.

10:25

Không chỉ vì một vài “viên sỏi, viên sạn” mà nghi ngờ cả một chủ trương

ĐBQH Nguyễn Thị Hồng Hạnh (TP. Hồ Chí Minh) chất vấn, đề nghị Bộ trưởng cho biết đánh giá bước đầu về ưu điểm và hạn chế của chương trình giáo dục theo bộ sách giáo khoa mới đối với lớp 1, lớp 2 và lớp 6? Hiện nay các cấp học đang vào đợt kiểm tra giữa kỳ bằng hình thức trực tuyến, vậy Bộ trưởng có chỉ đạo gì về giải pháp chung của ngành, bảo đảm kết quả kiểm tra thực chất và công bằng giữa các bài thi của các học sinh? Thêm nữa, hiện nay ứng xử trên mạng xã hội có phát sinh rất nhiều vấn đề bất cập, ảnh hưởng đến giới trẻ. Bộ trưởng có phương án để đưa chương trình học về ứng xử trên mạng xã hội vào môn học chính thức của môn Giáo dục công dân hay không thay vì hiện nay chỉ là những tiết học chuyên đề?

Về ưu điểm của sách giáo khoa mới, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, chúng ta được nghe nói và được biết nhiều qua các phương tiện thông tin đại chúng về “sỏi và sạn” vì cứ có một “viên sạn” thì mạng nói rất nhiều chúng ta đều biết. Nhưng trong đó là sản phẩm trí tuệ của hàng trăm nhà giáo, các nhà khoa học thì rất ít ai nói đến. Vậy liệu có công bằng? Vừa qua, Bộ có tổng kết, đánh giá về việc một năm triển khai sách giáo khoa mới, phối hợp với Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội tổ chức hội nghị đánh giá cho thấy ý kiến của các thầy cô trực tiếp dạy lớp 1 phản ánh sách giáo khoa mới được thiết kế theo chương trình 2018 rất hứng thú trong việc dạy. Với tính mở, sách giáo khoa là công cụ để giáo viên được chủ động, hứng thú hơn. Như vậy đã cho thấy chủ trương của chương trình giáo khoa chương trình 2018 theo hướng từ trang bị kiến thức chuyển sang phát triển năng lực của học sinh là một hướng đi đúng và Nghị quyết 88 của Quốc hội là đúng đắn trong việc đổi mới chương trình phổ thông. Người dạy hào hứng hơn và qua đánh giá, học sinh lớp 1 chủ động hơn, khả năng đọc viết năng động hơn. Đây là một điều mới chỉ là riêng lớp 1, để đánh giá được cả chương trình phổ thông chỉ qua lớp 1 thì chưa nói được thật nhiều nhưng cũng là dấu hiệu để chúng ta quyết tâm tiếp tục con đường đổi mới mà chúng ta đã chọn. Không chỉ vì một vài “viên sỏi, viên sạn” mà nghi ngờ cả một chủ trương rất lớn của Đảng, của Quốc hội và của ngành giáo dục.

Về việc kiểm tra, đánh giá đào tạo trực tuyến, ngành giáo dục đã có Thông tư 09. Vấn đề là các thầy cô sẽ theo đó tuân thủ. Đương nhiên, việc kiểm tra giữa quy định chung và thực tế đang diễn biến trong thời gian vừa qua thì cũng có phát sinh một số trường hợp cụ thể của thực tiễn. Bộ sẽ có thêm một số hướng dẫn điều chỉnh. Việc giao ban với các sở được tiến hành một cách thường xuyên. Trong các nội dung giao ban cũng nêu một số lưu ý trong hình thức kiểm tra, đánh giá trong việc dạy trực tuyến trong thời gian sắp tới.

Về nội dung cách ứng xử trên mạng xã hội có đưa vào nội dung chính thức của một môn giáo dục công dân hay không thì vệc dạy ứng xử mạng xã hội là việc quan trọng, nhưng để đưa thành một môn học chính thức thì Bộ trưởng cho biết sẽ cần lắng nghe thêm ý kiến của các chuyên gia, không thể tự quyết định nhưng tôi sẽ hết sức quan tâm vấn đề này.

10:31

Sẽ quy định dạy và học thêm là ngành nghề kinh doanh có điều kiện?

Bấm nút tranh luận, ĐBQH Nguyễn Công Long cho rằng vấn đề học thêm, dạy thêm lâu nay không giải quyết được căn nguyên, đó là cách quản lý "không quản được cấm" trong khi việc này cũng là xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của phụ huynh, học sinh. Đại biểu cho rằng, chúng ta đang tiếp cận vấn đề dạy thêm, học thêm giống như một vấn nạn xã hội. có địa phương tổ chức bắt quả tang giáo viên dạy thêm để xử lý, xử phạt và đưa lên cả báo chí. Đại biểu không đồng tình và cho rằng, cách ứng xử với các nhà giáo như vậy là không phù hợp.

Đại biểu nêu con số cả nước có 38 vạn giáo viên phổ thông, bậc tiểu học. Việc dạy thêm xuất phát từ việc đời sống của giáo viên còn thấp, thu nhập thấp, rất nhiều giáo viên coi như nghề mưu sinh. Đại biểu mong ngành giáo dục nhìn thẳng vấn đề để có giải pháp căn cơ cho vấn đề này. Qua hai năm ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, giáo viên cũng cũng là nhóm cần hỗ trợ. 

Trả lời nội dung tranh luận này, Bộ trưởng cho biết, việc dạy thêm trực tuyến có 2 trường hợp: Dạy thêm ngoài giờ và ngoài nhà trường, đặc biệt của cả những người không làm việc trong các cơ sở giáo dục, thì việc dạy thêm không thể cấm được. Về dạy thêm ngoài nhà trường, trước đây Bộ Giáo dục và Đào tạo có Thông tư 17 quy định về việc dạy thêm, học thêm. Tuy nhiên, đây là một ngành nghề kinh doanh có điều kiện thì mới có thể điều tiết được, có được các quy định chặt chẽ trong việc kinh doanh này. Năm 2016, Luật Đầu tư đã bỏ việc dạy thêm, học thêm ra khỏi danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện, cho nên có nhiều điều trong Thông tư 17 không còn hiệu lực.

Hiện nay khi rà soát các văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang đề nghị bổ sung vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện trong Luật Đầu tư đối với việc dạy thêm, học thêm. Về trường hợp giáo viên trực tiếp dạy thêm mà bớt các nội dung chính thức cần dạy, hay dạy trước nội dung, dạy cho các nhóm riêng biệt thì việc này điều lệ trường đã quy định, là đạo đức công vụ, đạo đức nhà giáo. Điều này là cấm. Xét trên phương diện đó, trong điều kiện học trực tuyến, học sinh đã căng thẳng, nếu có hiện tượng, có tính chất như vậy là điều chúng ta cần lên án.

Tranh luận sau đó, ĐBQH Phan Thái Bình (Quảng Nam) nhận định việc dạy thêm mà không dạy trước chương trình, hay kèm học sinh giỏi, cũng giúp nâng cao trình độ, cải thiện thu nhập cho giáo viên.

10:33

4 vấn đề tác động đến dạy thêm, học thêm: Chương trình, phương pháp dạy, thi cử, hệ thống trường học

ĐBQH Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) phát biểu ý kiến tranh luận về vấn đề dạy thêm, học thêm. Cho rằng vấn đề học thêm, dạy thêm là câu chuyện này vẫn chưa có hồi kết, Đại biểu Nguyễn Lâm Thành cho biết: “Vừa rồi Bộ trưởng đề cập đến những quy định của hệ thống pháp luật, Bộ đã rà soát để giảm tải việc dạy thêm, học thêm. Nhưng tôi cho rằng, đây chỉ là bề nổi, còn về chiều sâu theo tôi có 4 vấn đề mà tôi mong muốn Bộ trưởng quan tâm thêm.”- đại biểu nói.

Thứ nhất, là vấn đề giảm tải chương trình từ chương trình sách giáo khoa. Chúng tôi đã khảo sát những chương trình, kể cả tiểu học đến trung học cơ sở, thấy nhiều nội dung mà các em học sinh phải tiếp thu khối lượng kiến thức rất nhiều và nhiều nội dung ta chưa thực sự phù hợp đối tượng lứa tuổi. Đặc biệt là trong bối cảnh dịch hiện nay, dạy trực tuyến thì việc yêu cầu giảm tải cho học sinh đã hết sức thiết thực và cần thiết. Đề nghị Bộ trưởng có sự quan tâm để chỉ đạo một cách quyết liệt đối với các ban, ngành trong ngành giáo dục về vấn đề này, đặc biệt là khu vực đô thị.

Thứ hai, là vấn đề phương pháp dạy học, đổi mới chuyển từ phương pháp dạy theo hình thức dồn ép kiến thức sang phương pháp tư duy. Việc Bộ trưởng đưa ra hướng không dạy theo văn mẫu nữa mà phải chuyển sang dạy tích hợp và dạy theo cách sáng tạo khác. Đại biểu cho rằng điều này rất phù hợp và điều này phải là nội dung căn bản trong đổi mới phương pháp dạy học của giáo dục.

Thứ ba, là phương pháp thi cử. Với cách chúng ta làm như hiện nay, mặc dù đã có những cải tiến nhưng vẫn chưa phù hợp và cần phải đổi mới mạnh mẽ hơn nội dung, phương pháp thi cử. Thi cử phải tập trung vào những vấn đề liên quan đến đổi mới sáng tạo, những vấn đề “mở” để tăng cường nhận thức về đổi mới sáng tạo của cuộc thi, của học sinh nhiều hơn việc dạy theo mẫu và áp dụng mẫu.

“Câu chuyện lò luyện những năm trước nở rộ rất nhiều. Tuy nhiên, những năm gần đây thì đã hạn chế hơn. Đây là điểm mấu chốt, ngành giáo dục cần tiếp tục nghiên cứu để có những cái điều chỉnh về phương pháp thi cử”.

Thứ tư, về tổ chức hệ thống trường học. Theo đại biểu Nguyễn Lâm Thành, nếu như chúng ta còn hệ thống trường chuyên thì đương nhiên là nhu cầu dạy thêm, học thêm vẫn tồn tại. “Đồng ý là các trường chuyên là cơ sở để đào tạo, bồi dưỡng nhân tài nhưng phải thay đổi nội dung và phương pháp dạy và học trong trường chuyên để học sinh có thể học tập tốt và có môi trường học tập phù hợp”- đại biểu phân tích.

Trả lời ý kiến tranh luận của đại biểu Nguyễn Lâm Thành, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, việc học thêm, dạy thêm cần các quy định về các phương diện hành chính, kể cả quy định về luật nhưng cũng cần những giải pháp chuyên môn và cả những giải pháp về mặt quan điểm, tinh thần, thái độ và dư luận xã hội.

Theo Bộ trưởng, các vấn đề đại biểu Nguyễn Lâm Thành nêu thuộc nhóm giải pháp về lĩnh vực chuyên môn như chương trình, phương pháp dạy, thi cử, kiểm tra, đánh giá… Đây là vấn đề mà Bộ cũng đang triển khai.

Việc đổi mới giảng dạy ở một số bộ môn theo tinh thần tăng cường việc tự học, đổi mới sáng tạo các năng lực của học sinh. Việc trang bị kiến thức và nhồi nhét kiến thức chính là một trong các nguyên nhân dẫn đến việc dạy thêm.

“Phương pháp thay đổi kiểm tra, đánh giá thì thời gian sắp tới trong các phương án đổi mới kiểm tra vào giai đoạn 2025 thì chúng tôi cũng tính đến điều chỉnh phương án thi trung học phổ thông và kiểm tra đánh giá thường xuyên, làm sao mà từ góc độ kiểm tra, đánh giá có thể hạn chế được việc này”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.

Trong thực tế, các phụ huynh của học sinh có tâm lý cả nhóm bạn đi học thì cũng phải cho con mình đi học. Đây là các yếu tố về mặt tâm lý xã hội, dư luận xã hội, tâm lý của phụ huynh. Theo tôi, vấn đề này còn cần một giải pháp mang tính tổng thể.

10:34

Trên 1,8 triệu học sinh hiện không có bất kỳ thiết bị gì trong tay

Trước những băn khoăn của ĐBQH Nguyễn Danh Tú (Kiên Giang) về chất lượng học tập của tỷ lệ 53,9% học sinh có hoàn cảnh khó khăn không thể tham gia học trực tuyến, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chia sẻ, việc chuyển sang dạy học trực tuyến không phải chỉ có việc của riêng Việt Nam. Đây là việc cả thế giới phải làm.

ĐBQH Nguyễn Danh Tú (Kiên Giang) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Đối với Việt Nam, dù có kinh nghiệm trong các đợt dịch trước nhưng bước vào năm 2021, quy mô, tính chất, thời gian phải thực hiện chưa từng có trong tiền lệ. Nhiều nước phát triển khi chuyển sang dạy học trực tuyến toàn thời gian cũng không tránh khỏi những thách thức. 

Đảng, Nhà nước, Chính phủ rất quan tâm đến chuyển đổi số, đến phát triển hạ tầng công nghệ nhưng thực tế còn nhiều khó khăn. Hiện theo thống kê, không phải là 1,5 triệu mà là trên 1,8 triệu học sinh hiện không có bất kỳ thiết bị gì trong tay để học tập. Có được điện thoại gì cũng là tốt, có gia đình hai, ba anh chị em mới có một cái điện thoại để học. Đây là một việc bất đắc dĩ để ứng phó, cho nên trước khi quan tâm đến chất lượng, thì một trong vấn đề rất mong các địa phương chia sẻ, quan tâm, đấy là số học sinh vì không có thiết bị trong tay đang dần dần phải bỏ học.

Thực tế đó là vấn đề còn cấp bách hơn trước khi đánh giá xem các cháu học được gì qua đợt học trực tuyến vừa rồi. Một số nơi việc học còn ở mức độ là để "duy trì cảm giác" về học tập, việc đón nhận tư duy trong học tập và được phần nào thì tốt phần đấy. Nhưng cũng có một điều đáng mừng là những vùng khó khăn hàng đầu như khu vực Tây Bắc, thời gian vừa qua lại được đến lớp học trực tiếp...

Để đánh giá được chất lượng học trực tuyến, theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, ngành thường xuyên theo dõi xem các đơn vị dạy đến đâu, dạy như thế nào, tương tác ra sao, khó khăn như thế nào? Bộ cũng tổ chức hỗ trợ về trang thiết bị máy tính và các thiết bị học tập. Toàn ngành thời gian vừa qua đã huy động hỗ trợ được trên 14 vạn thiết bị, và trong tháng 11, khoảng trên 5 vạn máy tính sẽ được phân phối.

Thế nhưng để đánh giá được kết quả, mức độ đạt được của dạy học trực tuyến đầy đủ cần một cuộc điều tra và khảo sát khi các cháu quay lại trường. Nhưng chắc chắn việc học trực tuyến có những thách thức và có ảnh hưởng đến chất lượng. 

Trong Công văn 4808, Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn các đơn vị bổ sung, củng cố kiến thức khi học sinh quay lại trường. Bộ yêu cầu nhà trường không được đánh giá ngay kiến thức mà việc đầu tiên phải là giúp các em làm quen với môi trường trường học, học cách tự phòng chống dịch cho bản thân, lấy lại tinh thần, tâm lý thư thái.

Việc củng cố chất lượng khi học sinh quay trở lại trường sẽ căn cứ vào các nội dung chương trình cốt lõi. Tinh thần là khi học sinh đã quay trở lại trường học trực tiếp cũng không bỏ các bài giảng trên truyền hình và công cụ dạy học trực tuyến đã có, tránh tình trạng cực đoan đến lớp rồi thì bỏ hết thì công cụ hỗ trợ. Và khi học sinh quay lại trường học, giáo viên có trách nhiệm đánh giá xem các em trong lớp trình độ đến đâu để phân ra các nhóm bởi có em thiết bị tốt, bố mẹ kèm tốt sẽ chắc kiến thức hơn những em thiết bị phập phù, bố mẹ bận rộn quá.

Như vậy cần một giải pháp tổng thể về phương diện chuyên môn, về tăng cường các trang thiết bị, phương diện tư vấn tâm lý để hỗ trợ, bổ trợ cho các em có sự chênh lệch kiến thức và kỹ năng sau một thời gian dài học trực tuyến.

10:41

Cả nước thiếu 94.000 giáo viên

ĐBQH Nguyễn Công Hoàng (Thái Nguyên) chất vấn, có sự mất cân đối giữa đầu vào và số lượng của các trường đại học. Trong thời gian tới Bộ trưởng có giải pháp gì? Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Bộ Nội vụ như thế nào để có giải pháp về việc thiếu hụt giáo viên ở các địa phương? Giải pháp giữa hai bộ trong thời gian tới?

ĐBQH Nguyễn Công Hoàng (Thái Nguyên) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Về vấn đề thiếu giáo viên ở các địa phương, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng đây là vấn đề lớn. Theo thống kê, cả nước hiện đang thiếu khoảng trên 94.000 giáo viên, trong đó hơn 1/3 là giáo viên mầm non. Lý do dẫn đến thiếu giáo viên mầm non là do việc phổ cập cho mẫu giáo 5 tuổi. Đây là việc mà Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Nội vụ đã có sự phối hợp rất chặt chẽ để tìm phương án giải quyết. Năm 2019, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Nội vụ cũng đã trình và đã được phê duyệt tuyển thêm hơn 20.000 giáo viên trong 14 tỉnh, khu vực có nhu cầu cao. Trong tháng này, hai Bộ đã làm việc và trình các cấp có thẩm quyền cho phép tuyển thêm hơn 27.000 giáo viên nữa để giải quyết một phần tình trạng thiếu giáo viên cho các bậc học, đặc biệt là trong đó một số lượng rất lớn cho giáo dục mầm non.

Về vấn đề số lượng, nhu cầu đào tạo đầu vào, đầu ra xét trên phạm vi vĩ mô cả nước, hiện Bộ Giáo dục và Đào tạo đang quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng và mạng lưới các trường đại học sư phạm trọng điểm. Nội dung về việc tính toán nhu cầu đào tạo, số lượng đào tạo sẽ làm giảm đi sự mất cân đối giữa đầu vào và các nhu cầu.

10:46

Tài liệu giảng dạy trong nhà trường đảm bảo chuẩn mực, khoa học

Tranh luận với Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) nêu vấn đề: Có cần một quy trình bất di bất dịch trong việc quyết định sử dụng những bộ sách giáo khoa trong tương lai, không rút ngắn, thay đổi vì bất cứ nguyên nhân gì hay không? Bộ trưởng đã có nghiên cứu khách quan tổng kết việc triển khai sách giáo khoa trong thời gian vừa qua chưa? 

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, sách giáo khoa đang biên soạn và sử dụng để phục vụ triển khai chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 so với sách giáo khoa cũ trước đây có sự khác nhau về tính chất, cách thức sử dụng.

Chương trình 2018 có tính phát điểm, là chỗ dựa và là yêu cầu để kiểm tra, đánh giá. Sách giáo khoa hiện nay được xem là học liệu, là căn cứ để có thể xã hội hóa và mới triển khai có nhiều bộ sách giáo khoa khác nhau như vậy. Tuy nhiên, quan điểm của Bộ là bất kỳ tài liệu nào dù là học liệu được đưa vào giảng dạy trong nhà trường cũng phải đạt đến chuẩn mực khoa học và tính sư phạm. Dẫu đó là phát điểm hay tài liệu thì cũng đều cần phải chuẩn mực và chủ trương của Bộ là cố gắng để có sản phẩm sách giáo khoa tốt nhất.

Việc thực nghiệm sách đối với tài liệu, quá trình triển khai thiên về xem giáo viên sử dụng thế nào, thực hành ra sao để thực hiện chương trình. Còn tài liệu đó về mặt khoa học, tính chính xác, đúng - sai thì trách nhiệm thuộc về Hội đồng thẩm định quốc gia. Trong Thông tư 33 trước đây không nêu tỷ lệ thực nghiệm là bao nhiêu % mà chỉ nêu trong hồ sơ trình nộp có mô tả minh chứng về việc thử nghiệm. Khi sửa Thông tư 33 nhằm tăng cường chất lượng, chúng tôi có nêu cụ thể là tối thiểu là 10%, 15%, 20% cho các sách giáo khoa với dung lượng, đặc điểm khác nhau.

11:01

Ngành giáo dục sẽ xây dựng chương trình về an toàn trường học

Trả lời chất vấn của ĐBQH Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) về tình trạng vi phạm đạo đức, lối sống; mất an toàn trường học vẫn còn diễn biến phức tạp, cá biệt có một số trường hợp bạo lực học đường nghiêm trọng, ảnh hưởng đến thể chất, tinh thần học sinh, ảnh hưởng xấu đến môi trường giáo dục, gây lo lắng, bức xúc trong xã hội, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn thừa nhận, đây là vấn đề gây bức xúc xã hội, gây lo lắng cho phụ huynh. Bảo đảm an toàn trong trường học là vấn đề lớn mà ngành Giáo dục và đào tạo cũng rất quan tâm. Về lâu dài, vĩ mô, ngành giáo dục xây dựng chương trình về an toàn trường học. Trong chương trình này có rất nhiều nội dung sẽ triển khai trong thời gian sắp tới. Riêng phần tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên cũng là một đề án lớn đã và đang được triển khai...

ĐBQH Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Thực sự đây là vấn đề rất lớn, trong đó cần phối hợp thực hiện đồng bộ từ việc ban hành các chính sách, giải pháp chung từ phía Bộ, nhưng đặc biệt trong vai trò, trách nhiệm của những thầy cô quản lý các trường học, nhất là sự phối hợp với địa phương trong việc hỗ trợ quản lý học sinh - Bộ trưởng nhấn mạnh.

11:10

Giảng dạy môn Lịch sử theo hướng không đánh đố bằng con số, địa danh, sự kiện

Chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, ĐBQH Đoàn Thị Hảo (Thái Nguyên) nêu con số về tỷ lệ trẻ em dân tộc thiểu số dưới 3 tuổi đến lớp chỉ đạt 21,22%. Tỷ lệ học sinh dân tộc thiểu số đi học đúng độ tuổi cấp trung học phổ thông là 47% vẫn còn 19 % người dân tộc thiểu số từ 15 tuổi trở lên chưa đọc thông, viết thạo tiếng Việt. Bộ trưởng có giải pháp cụ thể nào để giải quyết vấn đề trên, đặc biệt trong tình hình dịch bệnh hiện nay? Hiện nay, trong các kỳ thi, điểm thi môn Lịch sử thường thấp hơn điểm thi các môn học khác, không ít học sinh còn thờ ơ, thái độ học tập còn mang tính đối phó. Bộ trưởng cho biết đâu là nguyên nhân của những tồn tại trên trong phạm vi trách nhiệm của mình? Bộ trưởng có giải pháp gì để đổi mới phương pháp giảng dạy và học tập môn lịch sử.

ĐBQH Đoàn Thị Hảo (Thái Nguyên) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Bộ trưởng cho biết, rất nhiều giải pháp đã được Bộ Giáo dục đưa ra để phát triển giáo dục đào tạo các khu vực miền núi và dân tộc thiểu số, trong đó có việc hỗ trợ ăn trưa cho học sinh. Hiện các tỉnh cũng đã đầu tư, quan tâm, tuy nhiên vẫn còn đến 35% trường học chưa được kiên cố hóa Bộ trưởng cho rằng, Nhà nước, Chính phủ cần dành sự quan tâm đặc biệt hơn nữa, đầu tư hơn về mặt cơ sở vật chất cho các em học sinh. Trong Chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình phát triển kinh tế- xã hội đồng bào dân tộc thiểu số đã dành một phần để đầu tư cơ sở vật chất thời gian tới cần lưu tâm thêm vấn đề này.

Bộ trưởng cũng cho rằng, cần tăng cường vai trò của các trường dân tộc nội trú, trường bán trú. Cả nước có 321 trường dân tộc nội trú và 17.000 trường dân tộc bán trú. Mới đây, Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Giáo dục đánh giá, tổng kết mô hình các trường dân tộc nội trú, bán trú để có đánh giá hiệu quả và tìm phương thức để đầu tư, coi việc phát triển các chương trình cho trường bán trú là một trong các giải pháp quan trọng để tăng cường đưa trẻ tới lớp.

Liên quan đến môn lịch sử, dù đã có nhiều diễn đàn qua các thời kỳ đã có đề cập, nhưng đến nay thực tế điểm thi môn lịch sử so với các môn thi khác khá thấp. Tình trạng học sinh không yêu thích môn lịch sử, học đối phó, điểm thi thấp... diễn ra. Trong khi lịch sử là môn học rất quan trọng cung cấp hiểu biết xã hội, kinh nghiệm sống, giúp tu dưỡng phát triển con người, hiểu biết đất nước, bồi dưỡng tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc.

Học sinh không hứng thú, theo Bộ trưởng, có thể do ở cả việc tổ chức dạy học và kiểm tra, đánh giá. Cách dạy môn lịch sử hiện nay vẫn thiên về các sự kiện, số liệu. Cách thức này chưa phát huy được nhiều sáng tạo, cá tính của học sinh trong việc học. Quá trình kiểm tra, đánh giá cũng thiên về số liệu, ngày tháng, sự kiện, chưa chú ý đến tư duy, ý nghĩa của các sự kiện.

"Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ triển khai đổi mới giảng dạy môn lịch sử", Bộ trưởng thông tin. Theo đó, hướng thay đổi sẽ tăng cường sáng tạo của học sinh, không áp đặt cách hiểu với lịch sử. Học sinh còn điểm khác trong cảm nhận, đánh giá thì sẽ trao đổi để thuyết phục, tranh luận. Quá trình thi, kiểm tra không đánh đố học sinh nhớ con số, ngày tháng, nhớ được địa điểm, địa danh.

11:15

Chuyển đổi số - một trong các đột phá chiến lược của ngành Giáo dục trong thời gian tới

ĐBQH Điểu Huỳnh Sang (Bình Phước) cho rằng, việc tổ chức đào tạo theo hình thức trực tuyến nói chung, dạy học theo hình thức trực tuyến nói riêng cũng là giải pháp tình thế để duy trì và giữ học sinh, sinh viên không dừng việc học. Tuy nhiên, việc đào tạo theo hình thức này hiện nay chưa có kế hoạch bài bản cũng như chưa có sự chuẩn bị chu đáo do còn nhiều khó khăn, bất cập. Việc học này thiếu hệ thống dạy học trực tuyến về hỗ trợ bài toán quản trị dạy học, ứng dụng công nghệ và có thể đánh giá trong quá trình dạy học. Vậy giải pháp của Bộ trưởng trong thời gian tới như thế nào để đảm bảo căn cơ về chất lượng đào tạo theo hình thức đào tạo trực tuyến nói chung và dạy học theo hình thức trực tuyến nói riêng để đảm bảo chất lượng giáo dục, đào tạo khi mà tình hình dịch bệnh vẫn đang diễn biến phức tạp?

Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, trước tình hình diễn biến dịch bệnh còn phức tạp và lâu dài, một điểm rất quan trọng là cần phải đầu tư để hình thành một nền tảng dạy học trực tuyến đồng bộ, đủ lớn và bền vững mang tầm quốc gia. Vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông giải quyết được một số vấn đề mang tính cụ thể. Trong số 1919 điểm "lõm sóng" thì chỉ trong vòng hai tháng Bộ Thông tin Truyền thông đã giải quyết được 283 điểm, tăng cường ngay và kịp thời. Tuy vậy, việc "lõm sóng" còn ở rất nhiều nơi, do đó, một phần của hạ tầng cần phải tăng cường. Các tập đoàn lớn trong hệ thống bưu chính viễn thông phải tham gia trong một kế hoạch lớn thuộc về chuyển đổi số toàn quốc gia, chứ không chỉ là mỗi nơi có một nền tảng khác nhau, làm mỗi kiểu. Như vậy sẽ rất thiếu tính bền vững và lâu dài.

Bộ trưởng cho biết, các quy định, các hướng dẫn hiện nay cũng tương đối đầy đủ nhưng đang thiên về tính ứng phó tạm thời. Bộ sẽ có những đánh giá sâu hơn và sẽ pháp chế hóa một số các văn bản còn có tính chất hướng dẫn, quy định tạm thời. Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng, cần xây dựng một kho học liệu, bộ cơ sở dữ liệu đủ lớn để khi có nền tảng thì việc học tập trực tuyến sẽ đảm bảo. 

Chuyển đổi số là một trong các đột phá chiến lược của ngành trong thời gian sắp tới. Trong chiến lược về tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số của ngành giáo dục đã có những nội dung liên quan đến việc chuẩn bị một cách bền vững, lâu dài cho việc chuyển đổi này.

Bộ trưởng nhấn mạnh, việc dạy trực tuyến lúc này đang là một hình thức ứng phó tạm thời nhưng vẫn là một công việc lâu dài ngay cả khi dịch đã ổn định và đây vẫn là nội dung quan trọng mà ngành cần phải đưa vào thực hiện trong tầm chiến lược của mình.

Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Nam Định
Ảnh: Quang Khánh

11:18

Cần điều chỉnh chính sách để giáo viên vùng cao bớt thiệt thòi

Trước chất vấn của ĐBQH Dương Khắc Mai (Đắk Nông) về phụ cấp bỗng nhiên bị mất đi của nhiều giáo viên trên địa bàn thành phố Gia Nghĩa, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn bày tỏ sự chia sẻ với địa phương và các giáo viện bị ảnh hưởng. Quan điểm của Bộ Giáo dục và Đào tạo là việc chăm lo cho đời sống của giáo viên, giải quyết chế độ chính sách của giáo viên là trách nhiệm của mình. Bộ không mong muốn gì hơn là các giáo viên luôn được hưởng các chế độ tốt nhất.

ĐBQH Dương Khắc Mai (Đắk Nông) chất vấn

Ảnh: Lâm Hiển 

Về thực tế khi đơn vị hành chính Gia Nghĩa nâng cấp lên thành thành phố thì có trên 700 giáo viên mất phụ cấp 50% Bộ trưởng cho biết, tổ công của Bộ xử lý công việc hàng ngày đã bàn bạc rất nhiều, cũng đắn đo giải quyết ra sao! Tuy nhiên vấn đề trước hết phải căn cứ vào các văn bản quy định, cụ thể theo Quyết định 244 của Thủ tướng. Khi tổ công tác gửi công văn sang Bộ Tư pháp, Ủy ban Dân tộc được trả lời là trong tình hình này thì cứ xử lý như vậy đã. Bộ rất băn khoăn về việc này và nhận thấy cần phải tham mưu cho Thủ tướng trong việc điều chỉnh Quyết định 244 sao cho phù hợp trong tình hình mới, làm sao không để thiệt thòi cho các giáo viên xứng đáng được hưởng phụ cấp.

11:20

Cần mạnh dạn cho học sinh vùng an toàn quay lại trường học

ĐBQH Trần Thị Thanh Hương (An Giang) nêu thực trạng sau một thời gian dài học sinh ở nhà để phòng chống dịch, phụ huynh rất mong muốn các cháu trở lại trường để việc học chất lượng hơn. Dù vậy, phụ huynh có con học tiểu học chưa yên tâm khi trẻ chưa được tiêm vaccine. Vậy Bộ có giải pháp gì để phụ huynh yên tâm?

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, thực hiện Nghị quyết 128/NQ-CP, ngành giáo dục đã có kế hoạch thúc đẩy đưa học sinh trở lại trường học an toàn. Bộ đã ban hành văn bản hướng dẫn chuyên môn và định hướng. Về mặt quan điểm, đối với các đơn vị cấp thấp như xã, phường, nơi nào đang là vùng xanh, an toàn thì nên mạnh dạn đưa các cháu quay trở lại trường.

Hiện nay, các tỉnh phần lớn xử lý theo quy mô cấp huyện, nhưng lãnh đạo ngành giáo dục cho rằng có thể mạnh mẽ hơn, xử lý đến quy mô xã, phường. Các trường tiểu học, mầm non thường phù hợp với quy mô địa bàn xã phường, còn trường trung học quy mô đến cấp huyện. Do đó, nếu xã phường thuộc vùng xanh có thể đưa học sinh tới lớp mà không cần đợi cả huyện, tỉnh. Cả huyện mà vùng xanh, an toàn thì mở cửa trường trung học.

Theo Bộ trưởng, hôm qua Bộ trưởng Bộ Y tế nhắc đến việc tiêm vaccine cho học sinh dưới 12 tuổi trở xuống, nhưg với các nước trên thế giới thì đó vẫn là "câu chuyện phía trước". Do đó, tùy theo tính chất, mức độ, tình hình từng địa phương để xem đưa học sinh quay lại trường đảm bảo các điều kiện an toàn. "Quan điểm của chúng tôi là vừa thực tiễn, nhưng cũng kiên quyết, mạnh mẽ xử lý nội dung công việc này", Bộ trưởng nói.

14:13

Có thể tổ chức thi THPT linh hoạt hơn trong tình hình dịch bệnh phức tạp

Chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trong phiên chất vấn chiều 11.11, ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) chất vấn, hiện nay có một số trường đại học tranh thủ thu hút sinh viên cho nhiều để có chi phí dẫn đến chất lượng học tập chưa cao, nhiều sinh viên ra trường khó có việc làm. Có nên chăng cần có sự cam kết của các trường khi tuyển sinh để đảm bảo cho sinh viên ra trường có việc làm? Nếu được thế, sinh viên rất yên tâm để học tập, để không còn cảnh khi ra trường phải giấu bằng đại học của mình để tìm được việc làm trong khi đó việc làm mới lại trái ngành học của mình. Cử tri rất trông chờ vào sự chia sẻ của Bộ trưởng.

ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Thứ hai, tình hình dịch bệnh sẽ kéo dài, gây tâm lý bất an cho xã hội, ảnh hưởng rất lớn đến việc chất lượng học tập của sinh viên và học sinh. Có thể đến lúc chúng ta có thể bỏ kỳ thi trung học phổ thông quốc gia toàn quốc như vừa qua Bộ đã áp dụng cho một số tỉnh, thành bị Covid-19 nhiều. Trong cùng một quốc gia mà mỗi nơi có tổ chức thi, nơi thì không làm mất sự công bằng cho học sinh trong cả nước và cũng sẽ rất khó khăn cho các trường đại học phải tuyển sinh nhiều đợt. Xin Bộ trưởng chia sẻ vấn đề này?

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, trường đại học tuyển sinh đông dẫn đến nhiều sinh viên không có việc làm mà các trường có cam kết về có bao nhiêu sinh viên vào trường rồi ra sẽ có việc làm hay không thì việc cam kết thì cũng khó khả thi. Bởi vì mối liên hệ khăng khít giữa nhà trường, nhà tuyển dụng, doanh nghiệp thì về mặt yêu cầu công việc, chuẩn công việc để sử dụng, đào tạo cho phù hợp thì rất tốt nhưng việc tuyển dụng không hoàn toàn chủ động trong tay của nhà trường được. Ngay cả các doanh nghiệp cũng sẽ hiếm có doanh nghiệp nào dám đặt bút ký sẽ dùng bao nhiêu nhân lực. Cho nên điều đó chúng ta cần tăng cường mối liên hệ, liên kết, kết nối giữa nhà trường và doanh nghiệp, người tuyển dụng. Nhưng yêu cầu tất cả các trường ký cam kết thì Bộ trưởng cho rằng đó là việc khó khả thi.

Về câu hỏi có nên bỏ kỳ thi trung học phổ thông quốc gia hay không, Bộ trưởng cho rằng, năm học vừa qua đã tổ chức kỳ thi chia làm nhiều đợt và có một nhóm hơn 2.000 học sinh tại khu vực TP. Hồ Chí Minh và khu vực miền Đông vì lý do dịch bệnh đã xin phép đặc cách. Kỳ thi trung học phổ thông đã được luật hóa, Bộ thực hiện theo quy định của luật và kỳ thi cũng có nhiều tác dụng trong việc đánh giá kết quả học tập của học sinh và như hiện tại vẫn là một trong các căn cứ để tuyển sinh vào các trường đại học, cao đẳng. Năm học 2021 – 2022 về phương án tuyển sinh, Bộ cũng đang lên phương án cho một hình thức thi, thậm chí có thể linh hoạt hơn trong tình hình dịch bệnh còn diễn biến phức tạp. Căn cứ vào tình hình của đơn vị, của các tỉnh thành, nhóm tỉnh thành để có thể có một lịch thi thậm chí còn linh hoạt hơn cả năm 2021. Bộ cũng đang tính xây dựng một bộ đề, một ngân hàng đề đủ lớn để có thể tổ hợp và cho phép thi nhiều lần hơn, thậm chí có thể mỗi tỉnh một kế hoạch thi cũng không sao cả, nhưng như thế sẽ phức tạp cho việc tổ chức. Tốt nhất  là nếu như điều kiện cho phép tổ chức cùng một lịch thi sẽ tốt hơn hoặc là theo từng nhóm; còn bất đắc dĩ mà dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạo có thể linh hoạt hơn nữa theo định hướng trong công tác tổ chức nhưng trước mắt việc thi vẫn là cần thiết.

14:15

Đang hoàn thiện chiến lược giáo dục và đào tạo giai đoạn 2021 – 2030 tầm nhìn 2045

Cho rằng ngành giáo dục là một trong những ngành chịu tác động ảnh hưởng tiêu cực nhiều nhất của đại dịch Covid-19, ĐBQH Lê Thị Thanh Xuân (Đắk Lắk) chất vấn Bộ trưởng những chính sách mà ngành đang triển khai có đủ để đảm bảo thu hẹp khoảng cách về chất lượng giáo dục cũng như thực hiện đổi mới thành công? Ngành giáo dục có kế hoạch tham mưu Chính phủ ban hành chính sách mới nào để ngành giáo dục thực sự thích ứng với trạng thái bình thường mới? Quá trình đổi mới căn bản, toàn diện của ngành giáo dục đã gặp phải những khó khăn, thách thức, những quan điểm trái chiều nay lại thêm tác động của đại dịch Covid-19, với nhiệm kỳ của mình, Bộ trưởng sẽ làm gì để phụ huynh, người học, xã hội và cả các thầy cô giáo yên tâm là ngành giáo dục sẽ tiếp tục quyết tâm và sẽ thực hiện đổi mới thành công?

ĐBQH Lê Thị Thanh Xuân (Đắk Lắk) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, trong quá trình ứng phó có một số việc cần phải có nghiên cứu và xem xét thêm. Ví dụ, có một số ý kiến nêu rằng khi dạy học trực tuyến thì giáo viên rất vất vả và áp lực. Như vậy cần phải quy đổi, tính giờ dạy cho giáo viên đỡ thiệt thòi. Các đơn vị chức năng của Bộ cũng đã, đang tính toán nhưng trước mắt thì toàn ngành cũng thống nhất là trong khi ngành y tế, công an, quân đội và các ngành khác cũng đang rất vất vả chống dịch, tất cả đều làm việc hơn mức bình thường, chưa nên đề xuất cơ đề tính thù lao theo giờ cho riêng ngành giáo dục. Tới đây, Bộ sẽ tính toán đề xuất thêm với Chính phủ một số các cơ chế, chính sách để chuyển đổi số, vận hành công tác giáo dục đào tạo tốt hơn.

Bộ trưởng cũng cho biết, thời điểm này ngành giáo dục đang hoàn thiện chiến lược giáo dục và đào tạo giai đoạn 2021 – 2030 tầm nhìn 2045. Bộ đang lấy ý kiến các bộ, ngành về chiến lược giáo dục và đào tạo. Trong chiến lược, Bộ cũng xác định một số hướng rất quan trọng, trong đó nhấn mạnh việc chuyển đổi số, tăng cường hạ tầng cho giáo dục và đào tạo được xem là khâu mang tính đột phá. Còn nhân tố mang tính then chốt, mang tính quyết định cho sự thành công của sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo là xây dựng đội ngũ nhà giáo vừa đủ về số lượng, vừa đảm bảo chất lượng, năng lực, phẩm chất, đủ cho các bậc học từ bậc phổ thông cho đến đại học. Đặc biệt trong giáo dục đại học phải xây dựng được đội ngũ các chuyên gia đầu ngành, chuyên gia giỏi, có tầm quốc tế. Bộ đã và đang bắt tay rà soát các cơ chế, chính sách của ngành, đặc biệt là chính sách, chế độ cho nhà giáo.

14:18

Khoảng 30% số trường phổ thông thiếu nhân viên y tế

ĐBQH Dương Tấn Quân (Bà Rịa-Vũng Tàu) chất vấn, trong bối cảnh dịch 19 phức tạp, kéo dài, việc chăm sóc sức khỏe học đường là vấn đề rất quan trọng. Tuy nhiên, công tác này trong thời gian qua cũng gặp nhiều khó khăn, hạn chế do nhiều cơ sở giáo dục vẫn còn thiếu biên chế y tế học đường. Bộ trưởng cho biết những giải pháp sắp tới như thế nào? Thứ hai, dự báo dịch cô quyết 19 còn kéo dài, phức tạp. Hiện nay, nhiều cơ sở giáo dục, trường học, ký túc xá vẫn đang còn trưng dụng để làm cơ sở cách ly, điều trị, nên việc mà đưa học sinh, sinh viên trở lại trường trong thời gian tới sẽ rất khó khăn. Xin Bộ trưởng cho biết những giải pháp sắp tới như thế nào?

ĐBQH Dương Tấn Quân (Bà Rịa-Vũng Tàu) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Về vấn đề biên chế, vị trí việc làm trong chăm sóc sức khỏe và y tế của học đường, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, hiện nay các trường phổ thông trên cả nước còn thiếu  30% nhân viên y tế. Tuy nhiên, nếu tuyển đủ sẽ làm tăng bộ máy và biên chế nên Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế thống nhất là các địa phương căn cứ vào tình hình phòng, chống dịch và điều kiện nhân viên y tế trên địa bàn, cử nhân viên y tế tham gia y tế học đường. Trong tương lai, Bộ sẽ có trao đổi thống nhất với Bộ Nội vụ và sẽ báo cáo Chính phủ cho việc nhân viên y tế trong trường học.

Về các cơ sở giáo dục được trưng dụng để làm các cơ sở cách ly và chữa bệnh. Hiện nay, trong chỉ đạo của Thủ tướng gửi các đơn vị cũng đã nêu các tỉnh sau khi dịch bệnh đã được kiểm soát, các cơ sở được trưng dụng cần phải khẩn trương, nhanh chóng hoàn trả lại hiện trạng tu sửa vào cũng tranh thủ rà soát các điều kiện hạ tầng công nghệ thông tin để trả lại cho các đơn vị cơ sở giáo dục được sử dụng một cách bình thường. Thực tế thì các tỉnh cũng đang gấp ráo riết thực hiện việc này.

14:21

Tham mưu Chính phủ ban hành gói hỗ trợ trị giá 800 tỷ cho khu vực giáo dục mầm non tư thục

Trả lời chất vấn của ĐBQH Phúc Bình Niê KDăm (Đắk Lắk) về cơ chế, giải pháp, chính sách hỗ trợ sắp tới giúp khu vực giáo dục mầm non ngoài công lập vượt qua khó khăn, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, ngành đã nhận thức rõ thực tế này. Hiện nay, hệ thống hơn 19 nghìn cơ sở, trong đó bao gồm cả trường mầm non và các nhóm trẻ tư thục đang bị ảnh hưởng rất nghiêm trọng, trong khi số này đảm nhiệm việc nuôi dạy 22,3% số trẻ độ tuổi đến trường, đi kèm đó là trên 9 vạn người lao động đang làm việc, phục vụ tại đây... Theo khảo sát, số cơ sở giáo dục này đang gặp khó khăn, nhiều cơ sở đã đóng cửa, không ít người lao động chuyển sang làm công việc khác. Như vậy khoảng 1,2 triệu các cháu trong độ tuổi mầm non đang có nguy cơ không có chỗ học trong thời gian tới. Nếu các cháu ở nhà, cha mẹ không bố trí được người trông, không đưa con cái đến trường thì sẽ ảnh hưởng đến nguồn nhân lực, chất lượng công việc.

ĐBQH Phúc Bình Niê KDăm (Đắk Lắk) chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Nhận thấy nguy cơ thiếu hụt, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã rà soát, nắm nhu cầu, cập nhật cơ sở dữ liệu đầy đủ về số lượng trên 9 vạn người lao động, đồng thời xây dựng chinh sách trình Chính phủ xem xét hỗ trợ cho cả người lao động và hỗ trợ cho cả cơ sở. Tổng số tiền ngành giáo dục đang đề xuất là gói hỗ trợ trị giá 800 tỷ đồng, trong đó đi kèm một số cơ chế hỗ trợ vay vốn, vấn đề về thuế và các điều kiện hỗ trợ khác giúp cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập vượt qua khó khăn.

14:27

Việc bồi đắp kiến thức cho học sinh không thể một sớm, một chiều

Trả lời chất vấn của ĐBQH Huỳnh Thanh Phương (Tây Ninh) về việc có nên xem năm học 2021 -2022 là năm học dự phòng, làm quen với phương pháp hiện đại, việc đánh giá chất lượng học tập của học sinh sẽ lùi lại năm học 2022 - 2023 hay không và giải pháp của Bộ trưởng để giải quyết tốt vấn đề này trong thời gian sắp tới như thế nào, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, việc dạy học trực tuyến chưa hiệu quả và chưa phù hợp với truyền thống, có ảnh hưởng đến chất lượng. 

Việc dạy học trực tuyến đương nhiên là phi truyền thống. Đây là một hoạt động vừa là công cuộc chuyển đổi số nói chung theo xu thế của thế giới, Việt Nam cũng không là ngoại lệ nhưng trước đây chúng ta mới thực hiện trên các quy mô nhỏ, bổ trợ. Tuy nhiên, khi áp dụng thay thế toàn bộ chương trình trong một thời gian dài, thực sự đây vẫn là một điều rất mới, chưa có tiền lệ nên cũng cần có thời gian để điều chỉnh và hoàn thiện dần.

Vì những khó khăn trước mắt mà lùi việc kiểm tra, đánh giá của một năm sang năm học sau theo tôi, chuyện đó cũng không hợp lý. Học và dạy đến đến đâu thì kiểm tra, đánh giá đến đó và khi đánh giá sẽ có tính đến các tác động của khó khăn của dịch bệnh và dựa theo chuẩn đầu ra của chương trình cốt lõi để đánh giá. Có đánh giá việc học chúng ta mới nắm được tình hình giảng dạy, học tập một năm vừa qua. Rõ ràng, việc củng cố, bồi đắp kiến thức cho một lứa học sinh thiệt thòi từ năm ngoái, năm nay cũng không phải việc của một sớm một chiều. Đó là công việc cần quá trình nhiều năm mới có thể củng cố, bồi đắp được, nhưng quan của Bộ là điểm đã học thì phải có kiểm tra, đánh giá để biết được những hạn chế để có hướng bồi dưỡng, bồi đắp và khắc phục cho hợp lý…

Toàn cảnh phiên chất vấn
Ảnh: Quang Khánh

14:30

Xem việc dạy học trực tuyến là một phần của chuyển đổi số

Nhấn mạnh việc ngành giáo dục đã có các giải pháp ứng phó với Covid-19 tích cực, chủ động và phù hợp, rất nhiều bài học đã được rút ra với nhiều kiến nghị về chính sách, tuy nhiên ĐBQH Nguyễn Thị Tuyết Nga (Quảng Bình) cho rằng, đại dịch Covid-19 vẫn tiếp tục diễn biến khó lường và sẽ là vấn đề lâu dài. Đại biểu hỏi Bộ trưởng còn vấn đề lớn gì cần tiếp tục thực hiện và Bộ Giáo dục Đào tạo có giải pháp chiến lược dài hạn cho ứng phó đại dịch để dành sự chủ động trong triển khai nhiệm vụ giáo dục.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, để việc dạy và học trực tuyến trong tương lai một cách bền vững, cần xây dựng hệ thống nền tảng đủ mạnh với trang thiết bị, cơ sở vật chất đầy đủ. Về phương diện về con người, là tinh thần, thái độ xem việc dạy học trực tuyến là một phần của chuyển đổi số quốc gia chứ không chỉ là ứng phó với dịch bệnh, các kỹ năng của giáo viên, tăng cường các nguồn học liệu. Đặc biệt, những văn bản chỉ đạo còn tính chất nhất thời ứng phó, cần phải rà soát để đảm bảo cái nền tảng cho việc triển khai lâu dài và bền vững.

Về phương diện chuyên môn, sau đợt triển khai học trực tuyến, ngành sẽ có những nghiên cứu, khảo sát sâu về các phương diện chuyên môn, về phương pháp dạy và nội dung kiểm tra, đánh giá, tổng kết, đánh giá sâu hơn, điều chỉnh trong tương lai.

Bộ trưởng cho biết, chuyển đổi trạng thái nền giáo dục từ bình thường sang ứng phó với dịch bệnh, từ dạy và học trực tiếp sang trực tuyến là cơ hội để đổi mới, để thay đổi những thói quen cũ. Qua nhiều lần điều chỉnh, rút gọn chương trình cho thấy, ngay cả chương trình dạy và học cũng không cần phải có những đợt rà soát tiếp theo, kể cả phương diện nội dung, phương pháp, cách tổ chức, cũng là dịp xem xét khả năng quản trị để có thể ứng phó với mọi trường hợp.

14:40

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà: Cần rà soát, sắp xếp quy mô mạng lưới trường lớp một cách trách nhiệm

Trả lời về vấn đề giải quyết biên chế giáo viên, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, mới đây, Bộ Nội vụ và Bộ Giáo dục và Đào tạo đã rà soát kỹ trên cơ sở báo cáo của 63 tỉnh thành. Kết quả, số lượng giáo viên thiếu là 94.714 giáo viên, giáo viên thừa là hơn 10.178 giáo viên, giáo viên đã giao nhưng chưa tuyển dụng là 42.774. Căn cứ định mức giáo viên học sinh trên lớp, hiện ngành giáo dục còn thiếu 65.980 giáo viên. "Từ số liệu nêu trên có thể thấy thực tiễn là giáo viên vừa thiếu vừa thừa, kể cả phần chưa tuyển dụng", Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhận xét. Để giải quyết vấn đề này, cần phải thực hiện ba giải pháp.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà phát biểu

Ảnh: Quang Khánh 

Thứ nhất, cơ quan quản lý cần tập trung cao, quyết liệt, quán triệt tinh thần Nghị quyết 19, với mục tiêu giảm 10% đơn vị sự nghiệp, giảm 10% biên chế hưởng lương từ ngân sách. "Giai đoạn 2017-2021, chúng ta đã làm thành công, giảm trên 10% đơn vị sự nghiệp, giảm 11,79% biên chế hưởng lương, trong đó có cả giáo dục đào tạo. Giai đoạn 2021 - 2025, chúng ta tiếp tục thực hiện mục tiêu này", Bộ trưởng nói. Đồng thời, đề nghị rà soát, sắp xếp quy mô mạng lưới trường lớp một cách trách nhiệm, để giảm điểm trường, số trường, tăng trường liên cấp, liên xã và bán trú. Bởi, thực tiễn cho thấy nhiều địa phương đã rất thành công trong vấn đề này, nhưng vẫn còn những địa phương chưa làm quyết liệt.

Thứ hai, Bộ trưởng đề nghị tập trung đẩy mạnh tự chủ, xã hội hóa giáo dục đào tạo, nhất là giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông ở những nơi có điều kiện. Hai Bộ sẽ rà soát toàn bộ văn bản quy phạm pháp luật, nhất là một số nghị định đã triển khai. Trên cơ sở đó, căn cứ văn bản luật để rà lại, xem xét lại và cần thiết phải bổ sung điều gì để hoàn thiện cơ chế để tự chủ, xã hội hóa.

Thứ ba, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần rà soát lại văn bản quy định định mức học sinh trên lớp, giáo viên trên lớp cho phù hợp từng vùng miền. Từ đó, Bộ khẩn trương định hướng, cơ cấu lại lực lượng quản lý, giáo viên, gắn với việc nâng cao chất lượng. Đồng thời, sớm tham mưu cho Chính phủ giải quyết vấn đề vướng mắc việc tự chủ đại học.

Bộ Nội vụ cũng đã tham mưu ban hành nghị định để tạo cơ chế cho tự chủ, tạo cơ chế các đơn vị sự nghiệp công lập giải quyết khó khăn vướng mắc cho giáo viên. Giải quyết tình trạng giáo viên theo nguyên tắc "có học sinh phải có giáo viên" nhưng phải hợp lý, tiếp tục bổ sung giáo viên theo lộ trình đến 2025 gắn với phương án xã hội hóa, tự chủ, giảm số lượng giáo viên nhận lương ngân sách, giải quyết giáo viên thừa.

14:47

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng: Sẽ đồng hành cùng bộ Bộ Giáo dục và Đào tạo trong công cuộc chuyển đổi số

Tham gia giải trình, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, về hạ tầng viễn thông, mạng di động còn 2.000 điểm lõm sóng; đã phủ được 1.000 điểm; số còn lại sẽ phủ trong năm nay, chậm nhất đến đầu năm 2022 phủ hết. Hiện 8 triệu gia đình chưa có cáp quang, Bộ phấn đấu đến năm 2025, cơ bản các gia đình ở Việt Nam sẽ có cáp quang.

Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu

Ảnh: Quang Khánh 

Chương trình Sóng và máy tính cho em có tổng giá trị 6.000 tỷ đồng với ba cấu phần. Trong đó, dành tặng 1 triệu máy tính bảng cho học sinh, giá trị 2.500 tỷ; hiện đã giao được 100.000 máy. Do đứt gãy chuỗi cung ứng nên việc mua máy tính bảng khó khăn, phải đặt hàng trước. Tuy nhiên, Bộ trưởng Hùng khẳng định từ tháng sau, máy tính sẽ về nhanh hơn. Ngoài ra, gói phủ 2.000 điểm lõm sóng giá trị 3.000 tỷ đồng; miễn giảm cước cho việc học trực tuyến đến hết năm 2021 với giá trị 500 tỷ đồng.

Hiện Việt Nam đang có 6 nền tảng học trực tuyến, bao gồm nền tảng truyền hình, học liệu, nội dung, bài giảng mẫu, bài giảng hay, nền tảng tự học của học sinh. Các nền tảng này được các doanh nghiệp Việt Nam miễn phí trong giai đoạn dịch bệnh, có 10 triệu học sinh tham gia. Bộ Giáo dục Đào tạo và Bộ Thông tin Truyền thông đang soạn thảo tiêu chí, tiêu chuẩn cho các nền tảng này, sẽ đánh giá và công bố các nền tảng đạt chuẩn.

"Chương trình chuyển đổi số quốc gia có ưu tiên cao cho chuyển đổi số ngành giáo dục. Bộ sẽ đồng hành với ngành giáo dục trong công cuộc chuyển đổi số có tính cách mạng này", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.

14:56

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ: Đại dịch Covid-19 làm chậm tiến trình đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục

Phát biểu kết luận phần chất vấn và trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, giáo dục là một trong những ngành chịu tác động ảnh hưởng tiêu cực nhiều nhất của đại dịch Covid-19, không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc dạy và học mà còn có thể làm chậm tiến trình đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đại học theo tinh thần Nghị quyết 29 của Đảng. Phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đào tạo Nguyễn Kim Sơn vì vậy thu hút được sự quan tâm của các vị đại biểu Quốc hội và hàng chục triệu học sinh, các bậc cha mẹ, phụ huynh học sinh trong toàn quốc.

Tại phiên chất vấn lần này đã có 28 đại biểu Quốc hội chất vấn. Có 10 ý kiến tranh luận, còn 1 đại biểu đã có câu hỏi nhưng Bộ trưởng chưa trả lời. Ngoài ra còn có 20 đại biểu Quốc hội đăng ký nhưng chưa được chất vấn. Đề nghị 21 đại biểu gửi phiếu chất vấn tới Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo để trả lời bằng văn bản.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn mới giữ cương vị đứng đầu ngành giáo dục đào tạo không lâu nhưng đã tỏ rõ sự tự tin, nắm cơ bản những vấn đề của ngành và lĩnh vực phụ trách, đã trả lời kỹ các ý kiến của đại biểu Quốc hội cũng như ý kiến tranh luận.

Phiên chất vấn đề cập nhiều vấn đề nóng bỏng của ngành giáo dục trong điều kiện phòng, chống dịch Covid-1 9 như việc đảm bảo chất lượng dạy và học, tiếp tục thực hiện đổi mới căn bản giáo dục và đào tạo trong điều kiện dịch Covid-19. Bên cạnh vấn đề về chất lượng, các vị đại biểu Quốc hội hết sức quan tâm đến yếu tố dạy người, kỹ năng sống, nhân cách làm người để góp phần phát huy và duy trì đạo đức xã hội của chúng ta hiện nay, nhất là thế hệ tương lai của đất nước.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ  kết luận phần chất vấn

Ảnh: Quang Khánh 

Công tác dạy và học trực tuyến cần phải đảm bảo thực chất và có hiệu quả. Công bằng trong việc tiếp cận các điều kiện giáo dục giữa các vùng miền khác nhau, việc giảm tải chương trình cho học sinh, việc thu hẹp khoảng cách về giáo dục giữa các khu vực, vùng miền...

Các Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Bộ Thông tin và Truyền thông đã báo cáo giải trình thêm về việc thực hiện đổi mới, sắp xếp, nâng cao hiệu quả các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo cũng như nội dung liên quan đến việc triển khai chủ trương dạy và học bằng hình thức trực tuyến...

Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đào tạo đã trả lời làm rõ thực trạng, những khó khăn, vướng mắc và các giải pháp thực hiện trong thời gian tới. Đối với những vấn đề thuộc chủ đề của chất vấn đặt ra có phân tích theo từng cấp học như giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục đại học.

Các vị đại biểu Quốc hội yêu cầu Bộ trưởng cần phân tích, đánh giá kỹ lưỡng hơn, sâu sắc, đầy đủ, toàn diện hơn những ảnh hưởng, tác động nặng nề của dịch bệnh Covid-19 đến lĩnh vực giáo dục và đào tạo... Đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế và các địa phương để nghiên cứu và sớm triển khai chương trình tiêm chủng vaccine cho học sinh nhằm có kế hoạch, lộ trình đưa học sinh, sinh viên trở lại trường học; tập trung đúc rút kinh nghiệm tổ chức kỳ thi tốt nghiệp phổ thông trung học năm 2021, sớm hoàn thiện tổ chức khi tốt nghiệp phổ thông trung học và tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2022...

Tăng cường phân cấp trách nhiệm quản lý nhà nước và trách nhiệm triển khai của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các địa phương, cơ sở giáo dục trong đào tạo tổ chức thi và công tác tuyển sinh. Tiếp tục quan tâm giải quyết các khó khăn, vướng mắc nghiên cứu sửa đổi, bổ sung chính sách;  phối hợp với các bộ, ngành cân đối, bố trí đủ kinh phí thực hiện các chế độ, chính sách cho học sinh vùng đồng bào dân tộc, vùng sâu, vùng xa và Chương trình mục tiêu quốc gia đã được Quốc hội, Chính phủ phê duyệt. Sớm thu hẹp khoảng cách về giáo dục giữa thành thị và nông thôn, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Tiếp tục rà soát, đẩy mạnh việc đổi mới, sắp xếp, nâng cao chất lượng các đơn vị sự nghiệp công lập cả về đầu mối trường lớp, số lượng, chất lượng giáo viên, cán bộ quản lý theo tinh thần Nghị quyết 19 và Nghị quyết 39 của Bộ Chính trị, gắn với đẩy mạnh xã hội hóa lĩnh vực này. Tăng cường quản lý các đơn vị sự nghiệp công lập đã tự chủ tài chính, không để xảy ra các sai phạm tương tự như trong một số đơn vị y tế trong thời gian vừa qua. Lưu ý việc mở mã ngành đào tạo khối sức khỏe của các trường đại học đa ngành đảm bảo chất lượng sản phẩm đào tạo...

ĐBND