Giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND cấp tỉnh nhiệm kỳ 2016 - 2021

Bài cuối: Tăng cường dân chủ, công khai

- Thứ Năm, 10/06/2021, 08:10 - Chia sẻ
Cùng với chuẩn bị kỹ kịch bản và tạo không khí dân chủ, một nội dung Thường trực HĐND nhiều tỉnh, thành phố nhiệm kỳ 2016 - 2021 quan tâm là tăng cường sự hỗ trợ của báo chí và các công cụ máy ảnh, ghi âm, video clip trong quá trình khảo sát thực tế, thu thập thông tin làm tư liệu phục vụ phiên giải trình; phát thanh, truyền hình trực tiếp phiên họp; công khai toàn bộ văn bản, tài liệu, các nội dung giải trình…

Chuẩn bị kỹ kịch bản

Kinh nghiệm cho thấy, một phiên giải trình bảo đảm sinh động, hấp dẫn, chặt chẽ logic, xoay quanh vấn đề trọng tâm, giúp chủ tọa chủ động dẫn dắt, điều hành, bảo đảm thời gian và những mục tiêu đặt ra phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng chuẩn bị kịch bản. Việc xây dựng kịch bản cần bám sát theo trình tự 5 bước; nghiên cứu kỹ báo cáo giải trình do người có trách nhiệm giải trình theo yêu cầu của Thường trực HĐND gửi tới (xem việc giải trình đã đúng trúng vấn đề chưa, đầy đủ chưa...); thu thập, tổng hợp các tài liệu, báo cáo giám sát, khảo sát, ý kiến cử tri..., chuẩn bị chứng cứ minh họa cho nội dung yêu cầu giải trình; xem xét trách nhiệm của các cá nhân, đơn vị liên quan để chuẩn bị tiếp các nội dung cần yêu cầu giải trình tiếp tại phiên họp. Tại phiên giải trình, Ban HĐND được phân công chuẩn bị phải chủ động dự phòng chuẩn bị cả nội dung câu hỏi và “phân vai” người hỏi nhằm chuyển tải được các nội dung vấn đề cần giải trình cho sâu sắc, tạo không khí sôi động cho phiên giải trình.

Việc chuẩn bị dự thảo kết luận phiên giải trình cho chủ tọa cần bảo đảm súc tích, đi thẳng, nêu được những vấn đề thuộc về ưu điểm, chỉ ra những tồn tại, hạn chế thuộc về trách nhiệm của các cấp, các ngành, đơn vị liên quan đến nội dung yêu cầu giải trình. Đặc biệt, cần chỉ rõ các biện pháp khắc phục và trách nhiệm của cơ quan, đơn vị liên quan trong thực hiện. Muốn chuẩn bị được nội dung dự thảo kết luận cho chủ tọa có chất lượng, đạt “tỷ lệ % được sử dụng” cao, đòi hỏi Ban và Văn phòng giúp việc phải phát huy trí tuệ tập thể, nghiên cứu kỹ các báo cáo, ý kiến thảo luận, đề xuất, kết luận của người chủ trì qua các cuộc giám sát, khảo sát..., nghiên cứu kỹ các văn bản pháp luật về cơ chế, chính sách liên quan để đưa ra dự thảo các biện pháp có tính khả thi, “đúng tầm”.

Kịch bản điều hành được xây dựng trước, tuy nhiên quá trình thực hiện, chủ tọa cũng cần linh hoạt, quyết đoán, tạo không khí dân chủ, thẳng thắn, nghiêm túc, thống nhất giải pháp tháo gỡ khó khăn để đạt hiệu quả phiên giải trình, thúc đẩy công tác quản lý ở địa phương. Nhất là cần làm cho người giải trình không có tâm lý bị truy vấn mà là trao đổi để làm rõ vấn đề, rõ trách nhiệm, giải pháp để tạo không khí dân chủ, cầu thị. Chủ tọa điều hành nắm chắc nội dung liên quan đến vấn đề đưa ra giải trình, linh hoạt, gợi mở, tập trung, khuyến khích đối thoại, tranh luận đến cùng và kết thúc đúng lúc; nếu chưa sáng tỏ vấn đề, chủ tọa có kết luận, hoặc yêu cầu người trả lời, trả lời trực tiếp đại biểu bằng văn bản, hoặc trả lời vào phiên họp sau.

Sau phiên giải trình, Thường trực HĐND ban hành kết luận về các nội dung giải trình, trong đó xác định rõ trách nhiệm, nhiệm vụ và lộ trình giải quyết của các cơ quan giải trình; đồng thời, chỉ đạo, phân công các Ban, Văn phòng HĐND theo dõi, đôn đốc, khi cần thiết có thể tổ chức giám sát việc thực hiện lời hứa của UBND và các cơ quan chuyên môn, thông báo kết quả thực hiện cho người yêu cầu giải trình và báo cáo với HĐND kết quả thực hiện.

Một phiên họp giải trình của Thường trực HĐND tỉnh Điện Biên nhiệm kỳ 2016 - 2021

Nguồn: L.H 

Phát huy vai trò giám sát của người dân

Một vấn đề Thường trực HĐND nhiều tỉnh, thành phố đã rất chú trọng thực hiện trong nhiệm kỳ 2016 - 2021 là tăng cường tính dân chủ, công khai trong hoạt động của HĐND nói chung và việc tổ chức các phiên giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND. Trước hết, tranh thủ sự hỗ trợ của báo chí và các công cụ máy ảnh, ghi âm, video clip trong quá trình khảo sát thực tế, thu thập thông tin làm tư liệu phục vụ phiên giải trình. Theo đó, Thường trực, các Ban HĐND tỉnh mời báo chí tham gia các cuộc giám sát, khảo sát, xây dựng bài, phóng sự, định hướng nội dung phản ánh qua chuyên trang “HĐND với cử tri” trên báo, đài tỉnh và phục vụ trình chiếu minh họa tại phiên giải trình.

Cùng với đó, các phiên giải trình cần được phát thanh, truyền hình trực tiếp. Toàn bộ văn bản, tài liệu, các nội dung trả lời giải trình cần đăng tải công khai trên Trang thông tin điện tử của HĐND cũng như các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương… Tạo điều kiện Nhân dân và cử tri theo dõi, giám sát hoạt động của đại biểu HĐND tỉnh; đồng thời, góp phần tăng cường ý thức và trách nhiệm của đại biểu, của các cơ quan quản lý nhà nước trong giải quyết những vấn đề đặt ra. Qua đó, vừa phát huy vai trò giám sát của người dân, vừa gắn trách nhiệm cụ thể của cơ quan, đơn vị, cá nhân trong việc thực hiện các kết luận của Thường trực HĐND tỉnh, phát huy tác động, hiệu quả phiên giải trình.

PHƯƠNG NGUYÊN