Bổ sung nguồn lực cho phòng, chống dịch Covid-19 và phục hồi kinh tế - xã hội

Lùi thời điểm thực hiện cải cách chính sách tiền lương

Theo Nghị quyết của Quốc hội về dự toán NSNN năm 2022, tổng số thu NSNN là 1.411.700 tỷ đồng; tổng số chi NSNN là 1.784.600 tỷ đồng. Mức bội chi NSNN là 372.900 tỷ đồng, bao gồm: bội chi ngân sách trung ương là 347.900 tỷ đồng, tương đương 3,7% GDP; bội chi ngân sách địa phương là 25.000 tỷ đồng, tương đương 0,3% GDP. Tổng mức vay của NSNN là 572.686 tỷ đồng.

Về thực hiện chính sách tiền lương, Nghị quyết quyết nghị lùi thời điểm thực hiện cải cách chính sách tiền lương quy định tại khoản 3 Điều 4 của Nghị quyết số 23/2021/QH15 của Quốc hội; ưu tiên điều chỉnh lương hưu cho người nghỉ hưu trước năm 1995; tiếp tục thực hiện quy định về tạo nguồn cải cách chính sách tiền lương để tích lũy nguồn lực thực hiện cải cách chính sách tiền lương vào thời điểm phù hợp.

Nghị quyết cho phép tiếp tục loại trừ một số khoản thu khi tính số tăng thu ngân sách địa phương so với dự toán dành để cải cách chính sách tiền lương, bao gồm: thu tiền thuê đất một lần được nhà đầu tư ứng trước để bồi thường, giải phóng mặt bằng và thu từ xử lý tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị được cơ quan có thẩm quyền quyết định sử dụng để chi đầu tư theo quy định; thu tiền bảo vệ và phát triển đất trồng lúa; phí tham quan các khu di tích, di sản thế giới; phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu; phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản; phí bảo vệ môi trường đối với nước thải; thu từ quỹ đất công ích, thu hoa lợi, công sản tại xã và thu tiền cho thuê, cho thuê mua, bán nhà thuộc sở hữu nhà nước.

Nghị quyết giao Chính phủ điều hành chính sách tài khóa linh hoạt, hiệu quả; phối hợp chặt chẽ, đồng bộ với chính sách tiền tệ để phòng, chống dịch Covid-19 và phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm an ninh tài chính quốc gia, bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ phát triển sản xuất, kinh doanh.

Sớm nghiên cứu, đề xuất sửa đổi Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản pháp luật có liên quan để đổi mới cơ chế phân cấp NSNN, cơ bản khắc phục tình trạng lồng ghép trong quản lý NSNN, tăng cường vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương, đồng thời nâng cao tính chủ động cho các địa phương; nghiên cứu, đề xuất sửa đổi các luật thuế và các quy định liên quan để mở rộng cơ sở thu, chống xói mòn nguồn thu, bao quát khu vực kinh tế phi chính thức, các hoạt động thương mại điện tử; áp dụng thuế suất hợp lý, khai thác hiệu quả nguồn lực từ đất đai và phát triển kết cấu hạ tầng.

Tiếp tục cơ cấu lại thu NSNN theo hướng bền vững; tập trung chỉ đạo quyết liệt để thực hiện nghiêm Luật Quản lý thuế, chống thất thu, chống chuyển giá, trốn thuế, gian lận thương mại; đôn đốc thu hồi nợ thuế, giảm nợ đọng thuế, tăng thu NSNN để bổ sung nguồn lực cho phòng, chống dịch Covid-19 và phục hồi kinh tế - xã hội; kiểm soát chặt chẽ việc hoàn thuế giá trị gia tăng; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính về thuế, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế; thực hiện nghiêm quy định về đấu giá khi thực hiện bán, chuyển nhượng, cho thuê tài sản công, giao đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật; đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp.

Siết chặt kỷ luật, kỷ cương, tăng cường trách nhiệm người đứng đầu trong quản lý, sử dụng tài chính, ngân sách; điều hành chi NSNN chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả để dành nguồn lực cho phòng, chống dịch Covid-19, phục hồi kinh tế và dự phòng cho các trường hợp bất khả kháng, khắc phục hậu quả thiên tai; cắt giảm các khoản chi chưa thật sự cần thiết, tiết kiệm triệt để chi thường xuyên; giảm mạnh kinh phí tổ chức lễ kỷ niệm, hội nghị, hội thảo, khánh tiết, đi nghiên cứu, khảo sát nước ngoài; chỉ ban hành chính sách làm tăng chi ngân sách khi thực sự cần thiết và có nguồn bảo đảm; phân bổ và giao dự toán đúng thời hạn theo quy định của Luật NSNN; nâng cao chất lượng công tác chuẩn bị đầu tư, khắc phục hạn chế trong chậm triển khai thực hiện dự án đầu tư công, chậm giải ngân vốn đầu tư công.

Tập trung chỉ đạo đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công trong những tháng còn lại của năm 2021; việc chuyển nguồn vốn đầu tư công năm 2021 sang năm 2022 phải tuân thủ Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước, trường hợp bất khả kháng, Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.

Quyết liệt xây dựng giải pháp thực hiện kế hoạch thoái vốn 2021 - 2025

Trước đó, trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình về đánh giá tình hình thực hiện NSNN năm 2021, dự toán NSNN năm 2022, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho biết, ước thu NSNN năm 2021 vượt 1,7% dự toán, song số vượt thu chủ yếu từ đất (29,2 nghìn tỷ đồng) và dầu thô (12 nghìn tỷ đồng); nếu loại trừ số thu tiền sử dụng đất thì thu nội địa chỉ đạt 97% dự toán. Kết quả thu từ thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp năm 2021 ước đạt một nghìn tỷ đồng/40 nghìn tỷ đồng kế hoạch là quá thấp, không đạt yêu cầu; đặc biệt, trong điều kiện thị trường chứng khoán tăng trưởng mạnh rất thuận lợi cho việc thoái vốn và tăng hiệu quả thu hồi vốn nhà nước đã đầu tư vào doanh nghiệp. 

Việc không đạt kế hoạch thoái vốn ngoài yếu tố khách quan, còn do xây dựng, phê duyệt, điều chỉnh đề án tái cơ cấu các doanh nghiệp nhà nước ở các cấp có thẩm quyền rất chậm; ban hành văn bản hướng dẫn chưa đầy đủ, kịp thời; các cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước chưa quyết liệt trong công tác chỉ đạo, triển khai thực hiện. 

Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ khẩn trương chỉ đạo các bộ, cơ quan liên quan quyết liệt xây dựng các giải pháp để thực hiện kế hoạch thoái vốn giai đoạn 2021-2025, gắn với trách nhiệm người đứng đầu; sớm phê duyệt, điều chỉnh đề án tái cơ cấu doanh nghiệp và ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn, tạo cơ sở pháp lý cho việc triển khai thực hiện. 

Một số ý kiến cho rằng, vẫn còn tình trạng thất thu, trốn thuế, chuyển giá, buôn lậu, gian lận thương mại, nợ đọng thuế cao, đề nghị Chính phủ có giải pháp khắc phục, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, chống thất thu thuế.

Về việc này Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, trong các năm qua, mặc dù công tác thanh tra, kiểm tra được tăng cường, nhưng tình trạng gian lận trong kê khai, chuyển giá, trốn thuế vẫn còn tiếp diễn, đặc biệt chưa quản lý tốt đối với các hoạt động kinh doanh trên nền tảng số; nợ thuế còn ở mức cao. Vì vậy, đề nghị Chính phủ quyết liệt chỉ đạo tăng cường thanh tra, kiểm tra, đôn đốc thu, nhất là đối với các hoạt động kinh doanh trên nền tảng số, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, bảo đảm thực hiện tốt nghĩa vụ thuế với Nhà nước, giảm dần tỷ trọng nợ thuế, tăng thu ngân sách nhà nước.

Tiếp thu y kiến của đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho phép các địa phương được sử dụng nguồn cải cách tiền lương còn dư để chi phòng, chống dịch Covid-19 sau khi đã sử dụng hết nguồn ngân sách địa phương, nguồn lực hợp pháp khác để chi phòng, chống dịch Covid-19 và cam kết bảo đảm đủ nguồn để thực hiện cải cách tiền lương.