Bước đi để lành mạnh hóa thị trường

- Thứ Bảy, 21/11/2020, 06:34 - Chia sẻ
Theo số liệu tính đến 8h30 ngày 19.11, đã có 16.659 trang thiết bị, chiếm gần 70% công khai trên Cổng thông tin công khai giá trang thiết bị y tế. Như ý kiến của quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long (nay là Bộ trưởng Bộ Y tế) tại lễ khai trương Cổng diễn ra mới đây thì việc công khai, minh bạch là "thanh bảo kiếm" chữa lành các vết thương; là bước đi làm lành mạnh hóa thị trường...

Kỳ vọng này của Bộ trưởng Bộ Y tế dựa trên thực tế đã xảy ra việc "thổi giá" khi mua sắm các thiết bị y tế. Dẫn chứng là trong đợt dịch Covid-19 hồi đầu năm, cựu Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội và một số cán bộ đã bị truy tố vì vi phạm quy định về đấu thầu khi mua máy xét nghiệm, gây hậu quả nghiêm trọng. Tiếp đó, nhiều địa phương cũng phát hiện "có vấn đề" khi mua các loại máy và cách hình thức xử lý cũng không giống nhau như chuyển từ mua thành cho mượn, hoặc tài trợ thêm các chế phẩm...

Lý giải nguyên nhân vì sao giá trang thiết bị y tế lại "bí ẩn" và dễ bị "thổi giá", Chủ tịch Hội đồng quản trị một bệnh viện cho rằng, Thông tư 15 quy định giá thẩm định có thể dựa vào giá máy móc có sẵn đã tồn tại trên thị trường, nhưng giá trên thị trường có đúng không thì không ai trả lời được. Hoặc với thiết bị chưa có trên thị trường thì buộc phải thuê cơ quan thẩm định độc lập nhưng chính khâu thẩm định lại đẩy giá...

Bởi vậy, vấn đề mấu chốt ở đây là công khai, minh bạch. Có công khai, minh bạch thì mới chấn chỉnh, ngăn chặn được các hiện tượng tiêu cực, vi phạm trong nhập khẩu, sản xuất, buôn bán và cung ứng trang thiết bị y tế kém chất lượng, cũ nát. Đồng thời giúp các đơn vị, chủ đầu tư chủ động trong đầu tư, bổ sung trang thiết bị mới phù hợp, hiện đại đáp ứng yêu cầu khám chữa bệnh. Dù vậy, theo Vụ trưởng Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế, Bộ Y tế Nguyễn Minh Tuấn thì do hiện nay trang thiết bị y tế không thuộc danh mục hàng hóa do Nhà nước định giá nên trước mắt Bộ Y tế yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện việc niêm yết giá bán theo đúng quy định của Luật Giá. Bên cạnh đó, để thực hiện tốt nhiệm vụ công khai, minh bạch giá trang thiết bị y tế, ngoài sự tích cực, nỗ lực của cơ quan quản lý, cần có sự tham gia tích cực của các bên.

Cụ thể, đơn vị cung cấp có trách nhiệm công khai giá và các thông tin liên quan của các trang thiết bị y tế kinh doanh, sản xuất, nhập khẩu; bảo đảm giá và chất lượng như cam kết. Các đơn vị, bệnh viện, cơ sở y tế có trách nhiệm tham khảo, xác định nhu cầu đầu tư, mua sắm phù hợp với yêu cầu chuyên môn, kinh phí và khả năng khai thác, quản lý sử dụng; bảo đảm chất lượng, an toàn và hiệu quả. Người dân, người bệnh thực hiện quyền giám sát và phản ánh kịp thời các thông tin, sự việc về chất lượng, giá cả, dịch vụ không phù hợp với công bố; thực hiện tốt phương châm là nhà tiêu dùng thông minh, hiểu biết dựa trên cơ sở các thông tin đã được cung cấp công khai, minh bạch. Các cơ quan quản lý có trách nhiệm chỉ đạo, quản lý theo từng lĩnh vực được phân công, bảo đảm sự đầy đủ, chính xác, tin cậy của thông tin công khai và xử lý, chấn chỉnh các vi phạm, phản ảnh của người dân, doanh nghiệp trong lĩnh vực quản lý.

Để mua được thiết bị y tế đúng giá trị thực, bắt buộc phải công khai, minh bạch thực chất, không hình thức. Kỳ vọng rằng với việc vận hành Cổng thông tin công khai giá trang thiết bị y tế, điều này sẽ trở thành hiện thực.

Linh Trang