Cần ngăn chặn bạo lực trên môi trường mạng

- Thứ Bảy, 27/11/2021, 18:03 - Chia sẻ
Trong một tuyên bố nhân Ngày quốc tế xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ (25.11) năm nay, TS. Natalia Kanem - Giám đốc điều hành Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) khẳng định bạo lực trên môi trường mạng thực sự tồn tại và kêu gọi phải ngăn chặn hành vi sai trái này.

Thế giới trực tuyến dường như có vẻ an toàn đối với phụ nữ và trẻ em gái. Chuyện gì có thể xảy ra nếu họ chỉ đơn thuần ngồi trước màn hình máy tính khi ở nhà, ở trường học hay tại văn phòng cơ chứ? 

Nhưng thực tế thì lại có rất nhiều vấn đề. Bạo lực trên môi trường mạng đang diễn ra một cách tràn lan. Nó diễn ra liên tục, không có giới hạn, và các đối tượng liên quan thường ẩn danh. Theo một thống kê, 85% phụ nữ đã trải qua hoặc chứng kiến bạo lực trên môi trường mạng. Tương tự như sau khi trải qua các hình thức bạo lực khác, các nạn nhân có thể trở nên lo sợ, bị trầm cảm và có thể nghĩ đến chuyện tự tử.

TS. Natalia Kanem - Giám đốc điều hành Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA)

Bạo lực trên môi trường mạng diễn ra dưới nhiều hình thức. Thủ phạm có thể đe dọa và theo dõi phụ nữ trên mạng, ghép hình ảnh khuôn mặt của phụ nữ và trẻ em gái vào các cơ thể bị tình dục hóa mà không có sự cho phép của họ, sau đó phát tán những hình ảnh đó trên mạng xã hội trong một thời gian dài. Ngoài ra, hiện nay còn có những chiến dịch phát ngôn gây thù ghét trên mạng nhắm vào những phụ nữ có vai trò trong cộng đồng, đơn cử như những chính trị gia, nhà báo, nhà hoạt động vì quyền phụ nữ. 

Chúng ta vẫn chưa hiểu biết đầy đủ về bạo lực trên môi trường mạng dù biết rằng nó đang xảy ra với tần suất cao. Để có thể ngăn chặn hành vi này, chúng ta cần hành động nhiều hơn nữa để định nghĩa và đánh giá nó. Chúng ta cần tìm hiểu sâu hơn về các hình thức, các tác động, cũng như các biện pháp để đối phó và ngăn chặn bạo lực trên môi trường mạng.  

Ngày quốc tế loại bỏ bạo lực đối với phụ nữ 25.11 hàng năm do Liên Hợp Quốc đặt ra nhằm tuyên truyền nâng cao ý thức công chúng về việc loại bỏ bạo hành đối với phụ nữ trên toàn thế giới. Cũng hàng năm, chiến dịch 16 ngày hành động chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái được bắt đầu từ 25.11 và kéo dài đến hết 10.12 - Ngày thế giới về quyền con người.

Bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái, dù xảy ra ở đâu đi nữa, đều là hành vi xâm phạm quyền con người. Hàng năm, vào Ngày quốc tế xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ (25.11), và thông qua Chiến dịch UNiTE chấm dứt bạo lực với phụ nữ vào năm 2030 của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc, UNFPA đều nêu cao lập trường chống lại mọi hình thức bạo lực. Năm nay, chúng tôi muốn kêu gọi mỗi người ở khắp nơi trên thế giới cùng tham gia ngăn chặn bạo lực trên môi trường mạng. 

Một thế giới với mức độ số hóa ngày càng cao sẽ tồn tại rất nhiều rủi ro nếu chúng ta không sớm hành động. Bên cạnh những mối đe dọa về sức khỏe tâm thần và sự an toàn về thể chất, bạo lực trên môi trường mạng còn buộc phụ nữ phải rời khỏi thế giới số, vì họ không còn cách nào khác để thoát khỏi vấn nạn này. Khi việc học hành của trẻ em gái bị gián đoạn, hoặc khi các nữ nghị sĩ được bầu không thể thực hiện nhiệm vụ của mình vì hàng loạt cuộc tấn công trực tuyến, điều đó đồng nghĩa với việc các quyền của họ đang bị xâm phạm. Năng lực và sự lãnh đạo của họ trong xã hội đã bị tước đoạt.

Vì những lý do trên, UNFPA đang thúc đẩy các chính phủ và các công ty công nghệ cùng đi đầu trong việc ngăn chặn bạo lực trên môi trường mạng. Chúng tôi kêu gọi các nhà lập pháp, các nhà báo, tổ chức xã hội dân sự và những người có ảnh hưởng hãy lên tiếng, đứng lên và hành động. Có một sự thật gây nhức nhối, đó là trên thế giới hiện nay, phụ nữ có rất ít biện pháp để tự bảo vệ bản thân trên mạng, thậm chí con số này còn ít hơn số biện pháp hiện có bảo vệ bản quyền sở hữu trí tuệ. Vi phạm bản quyền có thể dẫn đến việc nội dung vi phạm bị xóa bỏ ngay lập tức, đi kèm các hình phạt dân sự và hình sự. Phụ nữ và trẻ em gái là nạn nhân của việc phát tán hình ảnh mà không có sự cho phép xứng đáng nhận được sự bảo vệ nghiêm ngặt hơn thế rất nhiều.  

Bạo lực trên môi trường mạng có tác động xuyên biên giới và vượt ra khỏi các hệ thống kiểm soát. Việc ngăn chặn tình trạng này đòi hỏi những cách suy nghĩ và những hình thức hợp tác mới giữa các cơ quan quản lý, các công ty công nghệ, các nhà hoạt động kỹ thuật số và những người ủng hộ quyền phụ nữ. Ngoài ra, cần đặc biệt chú trọng tới người trẻ - nhóm đối tượng có nguy cơ cao khi thường xuyên tiếp xúc với công nghệ. Những người trẻ, đặc biệt là trẻ em gái, cần có thông tin và cách thức để tự bảo vệ mình một cách toàn diện.

Ngày càng có nhiều người, dịch vụ và hoạt động chuyển sang môi trường mạng. Điều đó có nghĩa số lượng phụ nữ và trẻ em gái là nạn nhân của bạo lực ngày càng gia tăng. Chúng ta cần nhìn nhận rõ quy mô của vấn đề này và không thể chần chừ thêm nữa, dù chỉ một ngày. Bất kỳ ai, dù ở bất cứ đâu, cũng có quyền được sống một cuộc sống không bạo lực, ngay cả trên môi trường mạng. Thế giới ảo cũng là thực, và sự an toàn cần được bảo đảm.

CTV