Có khắc phục được bệnh hình thức?

Cụ thể, tiêu chí xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật gồm 5 tiêu chí với 20 chỉ tiêu, là công cụ đo lường mức độ hoàn thành trách nhiệm được giao của chính quyền cấp xã trong tổ chức thi hành pháp luật, thực hiện dân chủ xã hội chủ nghĩa ở cấp cơ sở. Trọng tâm là việc xây dựng và ban hành văn bản theo thẩm quyền để tổ chức và bảo đảm thi hành Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn; tiếp cận thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở, trợ giúp pháp lý; thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn; tổ chức tiếp công dân, giải quyết kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo, thủ tục hành chính; bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.

So với Quyết định số 619/QĐ-TTg, bộ tiêu chí đã được lược bỏ 8 chỉ tiêu trùng lắp, không thuộc trách nhiệm của chính quyền cấp xã; 16 chỉ tiêu được kế thừa nhưng có sự chỉnh sửa để phù hợp, khả thi, đề cao tính đầy đủ, kịp thời, đúng quy định trong thực hiện trách nhiệm của chính quyền cấp xã; đồng thời bổ sung mới 4 chỉ tiêu theo hướng chú trọng tới công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý, sự gương mẫu của cán bộ, công chức trong thực thi công vụ và chấp hành pháp luật, bảo đảm an toàn về an ninh, trật tự…nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho người dân trong việc tiếp cận với pháp luật và các quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

Quyết định cũng khắc phục những bất cập, hạn chế về điều kiện, trình tự, thủ tục đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. Theo đó, xã, phường, thị trấn được công nhận đạt chuẩn tiếp cận pháp luật phải đáp ứng đầy đủ 3 điều kiện: Tổng số điểm của các tiêu chí đạt từ 80 điểm trở lên; Tổng số điểm của từng tiêu chí đạt từ 50% số điểm tối đa trở lên; Trong năm đánh giá, không có cán bộ, công chức là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền cấp xã bị xử lý kỷ luật hành chính do vi phạm pháp luật trong thi hành công vụ hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Cũng nhằm khắc phục sự hình thức trong đánh giá, Quyết định cũng đã quy định rõ về điều kiện là áp dụng mức điểm tổng chung thống nhất, không phân loại cấp xã loại I, loại II và loại III nhằm bảo đảm sự công bằng cho người dân cả nước trong thụ hưởng quyền, lợi ích theo quy định của pháp luật. Quy định này khắc phục được vướng mắc tại Điểm b, Khoản 1, Điều 6 của Quyết định số 619/QĐ-TTg quy định "Tổng số điểm của các tiêu chí tiếp cận pháp luật phải đạt từ 90%, số điểm tối đã trở lên đối với xã loại I, từ 80% số điểm tối đa đối với xã loại II và từ 70% số điểm tối đa đối với xã loại III".

Theo phản ánh của nhiều địa phương, quy định trên là chưa phù hợp, bởi lẽ việc phân loại cấp xã dựa trên các căn cứ như dân số, diện tích,... sẽ rất khó khăn để thực hiện, nhất là những xã loại I thường có số dân đông, diện tích rộng. Do vậy, đối với quy định này cần sửa đổi, bổ sung theo hướng quy định ở mức tỷ lệ % trên số điểm tối đa cho phù hợp.