Sáng thứ 2 tới diễn ra một sự kiện đặc biệt tại Nhà Quốc hội. Đó là tọa đàm của Quốc hội tham vấn chuyên gia, doanh nghiệp về tình hình kinh tế - xã hội.
Nói đặc biệt bởi, tham vấn ý kiến chuyên gia, gặp gỡ lắng nghe đề xuất của doanh nghiệp là việc các Ủy ban của Quốc hội vẫn thường làm, nhưng ở “tầm” Quốc hội, và do đích thân Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì, thì dường như đây là lần đầu tiên. Điều này không chỉ thể hiện tinh thần cầu thị, sự huy động và kết nối chất xám, tri thức từ lực lượng chuyên gia một cách có hệ thống mà còn chứng tỏ Quốc hội nhiệm kỳ này luôn đổi mới và sáng tạo để đưa hơi thở cuộc sống vào nghị trường, để phụng sự tốt nhất lợi ích của đất nước, của người dân.
Điều đặc biệt kế tiếp chính là bối cảnh quan trọng của cuộc toạ đàm, khi dịch bệnh nghiêm trọng đẩy đất nước vào tình trạng khó khăn về nhiều mặt và đặt ra rất nhiều thách thức cần giải quyết. Bên cạnh những thách thức về y tế, những khó khăn đã lan rộng sang các lĩnh vực kinh tế, an sinh xã hội khác, và gián tiếp ảnh hưởng đến tiềm lực và ngân sách quốc gia về chống dịch.
Cụ thể, dịch bệnh và công tác chống dịch đã làm đứt gãy hoạt động sản xuất, đặc biệt ở khu vực các tỉnh phía Nam. Điều này dẫn đến việc nhiều nhà máy, cơ sở sản xuất không thể hoạt động, hoặc hoạt động chỉ một phần hạn chế năng lực sản xuất thông thường. Nhiều doanh nghiệp nước ngoài gặp khó khăn trước áp lực chuẩn bị đơn hàng cho thị trường các nước xuất khẩu, đặc biệt trong quý cuối năm và thời điểm giáng sinh - khi sức mua tăng cao ở các nước phương Tây. Đã có những doanh nghiệp đầu tư nước ngoài phải gỡ khó bằng cách chuyển một phần đơn hàng sang các nước khác. Dù chưa đến mức báo động về việc doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) rời đi, nhưng những dấu hiệu xấu về chống dịch và phong tỏa cực đoan khiến doanh nghiệp gặp khó khăn là thực tế cần đặc biệt quan tâm và cần có lời giải gấp rút.
Phong tỏa rộng cũng tiếp tục ảnh hưởng đến lĩnh vực nông nghiệp, khi hàng hóa nông sản tiêu thụ nội địa gặp khó khăn trong vận chuyển, giao nhận, bán hàng bởi chợ đầu mối, chợ truyền thống, mạng lưới bán hàng ngừng trệ. Thực tế, nông sản xuất khẩu đã gặp khó từ năm trước, khi dịch bệnh ở các quốc gia khác nghiêm trọng. Với việc thị trường trong nước cũng gặp khó khăn về vận chuyển, tiêu thụ, khó khăn với người sản xuất nông nghiệp và các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ gia đình tham gia vào chuỗi cung ứng nông sản sẽ là rất lớn.
Khu vực dịch vụ, ngoài du lịch đã đóng băng gần 2 năm nay, các lĩnh vực khác gồm dịch vụ giải trí, dịch vụ ăn uống, ẩm thực cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi đô thị là thị trường chính, bị hạn chế, dừng kinh doanh kéo dài.
Hệ quả trực tiếp là hàng trăm hàng triệu doanh nghiệp, hộ kinh doanh gặp khó, trong đó có những doanh nghiệp buộc phải đóng cửa. Tác động tiếp theo của kinh tế ngừng trệ là việc làm bị ảnh hưởng; hàng chục triệu lao động thiếu việc làm, ảnh hưởng đến thu nhập và an sinh xã hội của hàng chục triệu gia đình. Trong đó khó khăn nhất là lao động khu vực phi chính thức - những người mất việc, mất thu nhập đầu tiên và kéo dài liên tục ngay khi giãn cách, phong tỏa xảy ra. Sau làn sóng “tháo chạy” khỏi TP. Hồ Chí Minh trong cuối tháng 7, nay tiếp tục là dòng người rời thành phố về các tỉnh miền Tây khi phong tỏa dần nới lỏng.
Ngân sách cho phòng chống dịch cũng căng thẳng khi các nguồn dự phòng tập trung vào việc chống dịch với chi phí rất lớn khiến cho ngân sách dự phòng phải điều chỉnh. Nhưng nỗi lo lớn hơn là, với việc khu vực doanh nghiệp khốn đốn, nguồn thu ngân sách của nửa cuối năm và năm 2022 trở đi từ nguồn nộp thuế của doanh nghiệp, hộ gia đình chắc chắn bị ảnh hưởng theo. Trong khi đó, với việc lao động mất việc làm, áp lực lên quỹ an sinh xã hội cũng sẽ gia tăng.
Trong bối cảnh như vậy, việc Chủ tịch Quốc hội chủ động lắng nghe và tìm kiếm hỗ trợ từ chuyên gia, doanh nghiệp là hoàn toàn cần thiết. Quốc hội, từ những tiếng nói và đóng góp thẳng thắn, sẽ có cái nhìn tốt hơn, sát thực tế hơn và có thể có những sáng kiến chính sách hiệu quả hơn nhằm đưa đất nước vượt qua được những thách thức lớn lao này.
