Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị): Quan tâm đến năng lực cạnh tranh quốc gia

Đại biểu cho rằng, phải dành sự quan tâm tới năng lực cạnh tranh quốc gia. Và Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025 không thể không quan tâm đúng mức đến vấn đề này. Phải xem Việt Nam ở đâu sau khi chịu tác động tiêu cực và nặng nề của đợt dịch lần tư? Liệu kinh tế Việt Nam có lỡ nhịp với kinh tế thế giới và khu vực?

Mục tiêu đặt ra tại Nghị quyết số 24/2016/QH14 là “hoàn thành cơ cấu lại ba trọng tâm trước năm 2019, để tập trung nguồn lực triển khai cơ cấu lại các lĩnh vực khác” trên thực tế chưa hoàn thành. Chính phủ đã chỉ ra một trong những nguyên nhân là do đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, khó lường, gây ảnh hưởng nặng nề và sâu rộng tới nền kinh tế-xã hội, khiến nhiều mục tiêu cơ cấu lại nền kinh tế chuyển từ có khả năng hoàn thành sang không hoàn thành, nhiều nhiệm vụ trở nên khó khăn để thúc đẩy triển khai.

Ở khía cạnh khác, đại biểu muốn nhấn mạnh hơn đến cơ hội và động lực mà đại dịch Covid-19 tạo ra. Không thể phủ nhận là tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu do tác động của đại dịch Covid-19 thời gian qua đã làm bộc lộ những điểm yếu của cơ cấu kinh tế Việt Nam về tính tự chủ và khả năng chống chịu, về năng lực cạnh tranh quốc gia. Số liệu thống kê đến ngày 30.9.2021 cho thấy, hầu hết các ngành, lĩnh vực kinh tế, sản phẩm chủ lực đã phải chịu thiệt hại nặng nề. Nhưng ngược lại, vẫn có một số ngành, lĩnh vực tăng trưởng tốt như y tế, dược phẩm, tài chính, ngân hàng và bảo hiểm, công nghệ thông tin và truyền thông… Chính điều này đã giúp nguồn thu Ngân sách nhà nước không bị suy giảm quá nhiều. Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, thu ngân sách dự kiến vẫn vượt kế hoạch.

Số liệu thống kê chỉ ra, 9 tháng năm 2021 có 45,1 nghìn doanh nghiệp tạm dừng kinh doanh có thời hạn (tăng 16,7%); 32,4 nghìn doanh nghiệp ngừng hoạt động (tăng 17,4%); 12,8 nghìn doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể (tăng 5,9%) so với cùng kỳ. Số doanh nghiệp rút khỏi thị trường diễn ra ở hầu hết các ngành, tuy nhiên tập trung nhiều vào ngành bán buôn, bán lẻ, sửa chữa ô tô, xe máy; công nghiệp chế biến, chế tạo; xây dựng; dịch vụ lưu trú và ăn uống; kinh doanh bất động sản; giáo dục, đào tạo...

Nhìn ra thế giới, chính đại dịch Covid-19 là một yếu tố quan trọng, một động lực đáng kể thúc đẩy xu hướng phát triển mới là tăng trưởng xanh, thương mại điện tử và kinh tế số, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi nghề... tại nhiều quốc gia. Chính phủ cũng nhìn nhận đây là cơ hội cho những nước đi sau như Việt Nam. Việc lựa chọn đầu tư, sắp xếp lại chuỗi cung ứng và mạng lưới sản xuất toàn cầu tạo cơ hội cho chúng ta có điều kiện tham gia sâu hơn vào cấu trúc đầu tư, trật tự thương mại và chuỗi cung ứng toàn cầu, nhất là chuyển đổi số, thu hút hợp tác về cơ sở hạ tầng, mở rộng thị trường xuất khẩu...

Đại biểu đặt câu hỏi: Nên chăng chúng ta chấp nhận một cuộc “lột xác” cho nền kinh tế? Sẽ không giải cứu, hỗ trợ đại trà, dàn trải cho mọi doanh nghiệp. Thay vào đó, Chính phủ cần tập trung nguồn lực vốn hạn hẹp cho những đối tượng thật chọn lọc nhằm đạt được những mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể mà Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025 đã đặt ra trong Phần II.

Đại biểu nhấn mạnh, nên coi cuộc khủng hoảng này là một cơ hội quý, để quyết tâm sàng sàng lọc, đào thải và phát triển mới, để thúc đẩy các cuộc cải cách mạnh mẽ trong nhiều lĩnh vực liên quan đến 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm mà Kế hoạch đề ra.