Đảm bảo một ASEAN tự cường và có tính cạnh tranh cao

Nhiều việc làm mới sẽ ra đời

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, thế giới đã và đang trải qua những biến đổi to lớn. Trong đó, các vấn đề chuyển đổi số, Cách mạng công nghiệp 4.0, an ninh phi truyền thống và nhất là dịch bệnh đã đề cập. Hệ quả của sự biến đổi đó là, nhiều việc làm mới sẽ ra đời, thay thế cho nhiều ngành sản xuất, nhiều phương thức sản xuất cũ và nhân công sẽ bị đào thải.

Tuy nhiên, “dù ở cấp độ nào, giác độ nào, chúng ta đều khẳng định phải tăng cường đổi mới giáo dục để mọi người dân, ngay từ khi còn nhỏ phải được thôi thúc, khơi dậy sáng tạo, được rèn luyện kỹ năng thích ứng với sự thay đổi” – Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo Phó thủ tướng, khi đại dịch Covid-19 chưa xuất hiện, thế giới, khu vực châu Á – Thái Bình Dương và ASEAN đã có rất nhiều diễn đàn ở các cấp độ bàn về phát triển nguồn nhân lực trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp 4.0… Khi đại dịch bùng phát, nhiều vấn đề mới nổi lên nhưng những yêu cầu nói trên vẫn hiện hữu. Đại dịch làm đứt gãy chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu, gây ảnh hưởng tới tất cả các ngành nghề, lĩnh vực; dẫn đến, tất cả người lao động, kể cả lao động gia đình, lao động đơn lẻ, thậm chí lao động tự do kiếm sống qua ngày cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng; dẫn đến nguy cơ một bộ phận người dân sẽ bị bần cùng hóa và một bộ phận trẻ em bị tước đi cơ hội phát triển.

Để thích ứng với những biến đổi này cũng như giảm thiểu mối đe dọa thường xuyên của các yếu tố an ninh phi truyền thống, Phó Thủ tướng cho rằng, chúng ta phải thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác đa phương, đa chiều; thiết lập các mạng lưới, cơ chế kết nối linh hoạt giữa các Chính phủ, các tổ chức, doanh nghiệp và mọi người dân. "Mọi chính sách, trong đó có chính sách lao động, cần được hoạch định dựa trên quy mô và tầm nhìn, không chỉ bó hẹp ở tổ chức, cộng đồng hay quốc gia mà phải mở ra ở tầm khu vực và thế giới" - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Tạo điều kiện để khu vực tư nhân tham gia

Khẳng định và nhắc lại việc phát triển nguồn nhân lực là một trong 3 ưu tiên hàng đầu của Cộng đồng ASEAN đã được ghi trong Hiến chương ASEAN, Phó Thủ tướng cho rằng, điều này đòi hỏi sự chung tay của toàn xã hội với vai trò định hướng, dẫn dắt của Nhà nước, sự tham gia của mọi người dân và nhất là của khu vực kinh tế tư nhân. Bởi, trong phát triển nguồn nhân lực, các doanh nghiệp không chỉ tham gia phát triển nguồn nhân lực cho chính mình mà còn tham gia vào quá trình đào tạo cho cả cộng đồng. Đây được coi là điều kiện để thực hiện thành công Tuyên bố ASEAN về Phát triển Nguồn nhân lực trong một thế giới công việc đang thay đổi, đáp ứng yêu cầu của nền sản xuất mới của xã hội tương lai.

Cùng quan điểm này, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ khẳng định, phát triển nguồn nhân lực là sự đầu tư dài hạn quan trọng nhất hướng tới viễn cảnh phát triển bền vững của khu vực vì một tương lai chung. Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cũng cho rằng, thành công của một nền giáo dục không chỉ đơn thuần là tỷ lệ sinh viên, học viên tốt nghiệp, khả năng tìm kiếm việc làm của người học hay vị trí trên bảng xếp hạng quốc tế, mà còn là sự phát triển bền vững và lâu dài, khả năng sẵn sàng chấp nhận rủi ro, năng lực đổi mới và sáng tạo của người lao động.

Trong thập kỉ vừa qua, khối ASEAN đã có bước tiến đáng kể trong các chỉ số tiến bộ xã hội, đặc biệt là về giáo dục cơ bản. Vai trò của khối giáo dục sau phổ thông, bao gồm các trường đại học, giáo dục nghề nghiệp, đang ngày càng được đẩy mạnh trong nâng cao năng lực tư duy, kĩ năng chuyển đổi của lực lượng lao động và hỗ trợ kết nối giữa kênh lao động và kênh giáo dục. Theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, đầu tư phát triển nguồn nhân lực không chỉ là đào tạo mới hay đào tạo lại mà còn là công nhận và tận dụng nhân lực có trình độ đã qua đào tạo.

Cũng theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, Hội nghị cấp cao ASEAN về phát triển nguồn nhân lực lần này là cơ hội lớn để các thành viên ASEAN cùng trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm trong công tác phát triển nguồn nhân lực của mỗi nước và cộng đồng chung; đồng thời, góp sáng kiến nhằm thúc đẩy chuyển đổi ASEAN từ một khu vực nơi người dân tìm kiếm cơ hội ở nước ngoài thành một cộng đồng thu hút các nhà đầu tư từ khắp nơi trên thế giới.