Đẩy nhanh tốc độ hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp

- Thứ Ba, 31/08/2021, 18:59 - Chia sẻ
Tại hội thảo trực tuyến “Giải pháp kinh tế và pháp lý tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp giai đoạn Covid-19” do Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) tổ chức ngày 31.8, các chuyên gia cho rằng, cần sự đồng bộ về cơ chế, chính sách giữa Chính phủ và các địa phương trong việc triển khai hỗ trợ doanh nghiệp, đưa nền kinh tế trở lại trạng thái bình thường mới.

Ảnh hưởng nặng nề

Sự bùng phát dịch bệnh Covid-19 gây ra những thách thức chưa từng có cho nền kinh tế và được dự báo sẽ tiếp tục tác động tiêu cực đến sự phát triển thị trường Việt Nam trong năm nay. Đặc biệt, ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long, dịch bệnh khiến chuỗi cung ứng, lưu chuyển thương mại bị gián đoạn, gây đình trệ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và tác động trực tiếp đến các lao động, việc làm trên khu vực.

Theo Giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chi nhánh Cần Thơ Nguyễn Phương Lam, trong 3 đợt dịch trước thì những ảnh hưởng chủ yếu đến từ khủng hoảng nguồn cung ứng nguyên liệu từ các quốc gia khác trên thế giới. Tuy nhiên tới làn sóng dịch lần thứ tư này, khủng hoảng xảy ra trên toàn miền Nam gây ảnh hưởng nặng đến sản xuất chế biến. 19 tỉnh phía Nam đã tê liệt hoàn toàn, nhiều doanh nghiệp phải đóng băng hoạt động. Chỉ từ tháng 6 đến tháng 8, đồng bằng sông Cửu Long có 10 nghìn doanh nghiệp phải rời khỏi thị trường trong khi đó 6 tháng đầu năm chỉ 3 nghìn doanh nghiệp. Tỷ lệ doanh nghiệp tạm dừng hoạt động lên tới khoảng 90% cho thấy hệ quả sẽ còn kéo dài trong thời gian tới. Bởi, tại đồng bằng sông Cửu Long, các ngành chủ lực là chế biến nông, thủy sản, nếu không thể thu hoạch được thì sẽ gây tổn thất lớn cho nông dân. Và thu hoạch xong cũng rất khó để lưu trữ, bảo quản vì nguồn lao động hiện nay đang gián đoạn. Như vậy, có thể dẫn đến khủng hoảng về lương thực và sản xuất nông, thủy sản.

Bà Võ Thị Thu Hương, Phó Giám đốc VCCI chi nhánh Cần Thơ cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2021, khu vực đồng bằng sông Cửu Long có 4030 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động và chờ làm thủ tục giải thể, tăng vọt so với con số 2403 của cùng kỳ năm 2020. Trong một khảo sát về tình hình kinh doanh quý III so với quý II.2021, có 40% doanh nghiệp tiếp tục bi quan về tình hình việc làm cho người lao động, 40% doanh nghiệp cho rằng doanh thu suy giảm. Các ý kiến của doanh nghiệp trong khảo sát khi đánh giá về các nguồn lực khác như đất đai, tiếp cận thông tin, chính sách mới nhìn chung cũng không mấy lạc quan. Đặc biệt, doanh nghiệp cho rằng, trong quý III chưa thể tiếp cận được chính sách mới hỗ trợ khó khăn phát sinh do dịch bệnh.

Ảnh minh họa

Để doanh nghiệp tự chủ hơn

Chia sẻ về những khó khăn chính mà các doanh nghiệp đang gặp phải tại giai đoạn hiện nay, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Sóc Trăng Trần Khắc Tâm cho biết, tình trạng “đóng băng” hoạt động kinh tế kéo dài, đến nay nhiều doanh nghiệp đã “chết lâm sàng”. Với tình hình hiện tại, dự báo ít nhất đến giữa quý IV.2021, các doanh nghiệp vẫn chưa thể hồi sức lại ngay. Bây giờ thách thức lớn nhất vẫn là trong việc lưu thông hàng hóa do 19 tỉnh phía Nam áp dụng Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ trong phòng, chống dịch. Tình trạng dừng hoạt động của ngành vận tải khiến hàng triệu tấn lúa tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long bị ùn ứ trong khi hàng loạt tàu nước ngoài vẫn đợi ở phao số 0 chờ hàng. Các hãng tàu hoạt động dựa trên nguyên tắc thị trường và Việt Nam đang không có lợi thế về logistics vì đang phụ thuộc nhiều vào các hãng tàu quốc tế. Nhiều sản phẩm nông, thủy sản cũng rơi vào tình trạng tương tự. Các quy định riêng do một số địa phương đặt ra kết hợp với chỉ thị chung của Chính phủ gây ách tắc và gián đoạn quá trình vận chuyển hàng hóa. Chuỗi cung ứng bị đứt gãy, chi phí vận chuyển rất cao, gấp 2 - 3 lần so với trước đây.

Ngoài ra, việc áp dụng mô hình “ba tại chỗ” trong thời gian dài cũng gây ra nhiều bất cập đối với doanh nghiệp. Hiện tại, nhiều doanh nghiệp chỉ đang hoạt động cầm chừng, chấp nhận lỗ để giữ đơn hàng và duy trì sản xuất với 20 – 30% công suất thường ngày. Tuy nhiên, có một số doanh nghiệp đã không thể chịu được áp lực và phải đóng cửa.

Từ những khó khăn nêu trên, các chuyên gia đã có đề xuất, kiến nghị nhằm sớm tháo gỡ cho cộng đồng doanh nghiệp. Theo bà Võ Thị Thu Hương, trước mắt rất cần sự thống nhất của các địa phương theo quy định của Chính phủ để tránh gây tổn thất về thời gian cũng như chi phí xét nghiệm Covid-19. Mô hình “ba tại chỗ” cũng nên được xem xét lại để đưa ra mô hình hoặc chính sách phù hợp hơn; phân loại người lao động trong ngành khác nhau có khung giờ khác nhau. Ngân hàng nhà nước cần có những hành động cụ thể trong thời gian dịch bệnh để hỗ trợ doanh nghiệp như tái cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho các khoản vay, miễn giảm lãi vốn vay, tạm thời khoanh nợ. Từng địa phương phải đẩy nhanh tốc độ triển khai chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp và người lao động bị ảnh hưởng do dịch bệnh. Và giải pháp quan trọng nhất vẫn là ưu tiên tiêm ngừa vaccine cho người lao động để bảo đảm sản xuất liên tục đồng thời tạo tâm lý cho người lao động an tâm làm việc.

Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP. Hồ Chí Minh Phạm Bình An bổ sung thêm, tất cả các cấp chính quyền đang nỗ lực tối đa trong công tác phòng, chống dịch nhưng câu trả lời vẫn là bất định tùy vào tình hình diễn biến dịch bệnh. Vì vậy, ngay lúc này doanh nghiệp phải xác định “sống chung với dịch”. Nhà nước nên trao quyền tự chủ hơn cho doanh nghiệp trong việc bảo đảm sản xuất an toàn. Các hiệp hội phải nâng cao vai trò trong việc thông tin tới doanh nghiệp. Các doanh nghiệp phải chủ động hết sức, không “bơi” một mình mà có thể xây dựng thành một khối liên kết để giúp đỡ, học hỏi các kinh nghiệm tốt từ nhau vì chỉ có doanh nghiệp mới hiểu được mình cần gì và phải làm gì trước những thách thức đang bủa vây.  

Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29.5.2020 của Chính phủ

Minh Trang