TP Hồ Chí Minh:

Đổi mới truyền thông giáo dục mất cân bằng giới tính

- Thứ Sáu, 18/09/2020, 14:41 - Chia sẻ
Để đạt mục tiêu năm 2020 tổng tỷ suất sinh là 1,4 con, tỷ số giới tính là 103-107 bé trai/100 bé gái... theo các chuyên gia, ngành dân số TP Hồ Chí Minh, cần chú trọng đổi mới công tác truyền thông - giáo dục về mất cân cân bằng giới tính khi sinh; không nên rập khuôn mà phải triển khai phù hợp với tình hình của từng địa phương.

Kiểm soát thành công mất cân bằng giới tính

Số liệu báo cáo thống kê của Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TP Hồ Chí Minh cho thấy, tỷ số giới tính khi sinh tại thành phố có xu hướng tăng trong năm 2010 với 108,3 trẻ trai/100 trẻ gái. Tuy nhiên, từ năm 2011 đến nay, thành phố đã đạt thành công trong công tác kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, tỷ số giới tính được duy trì ở mức 106 - 107 trẻ nam/100 trẻ nữ. Hiện, tổng tỷ suất sinh của TP Hồ Chí Minh là 1,39 con, đang ở mức rất thấp so với mức sinh thay thế trên toàn quốc là 2,09 con.

Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TP Hồ Chí Minh Phạm Chánh Trung, đây là kết quả của quá trình thực hiện đồng bộ các giải pháp trong truyền thông, vận động và các hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát thực hiện các quy định của pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi. Cùng với đó, nhận thức của người dân đối với vấn đề bình đẳng giới khá tích cực.

“Một trong những nguyên nhân cơ bản góp phần vào thành tựu này là nhận thức của các cấp, các ngành trong việc đầu tư cho hoạt động truyền thông - giáo dục. Coi đây là hoạt động mũi nhọn, là nhân tố quan trọng để thực hiện có hiệu quả việc kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, góp phần vào việc phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn" - ông Trung nhấn mạnh.

TP Hồ Chí Minh thành công trong công tác kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh
TP Hồ Chí Minh thành công trong công tác kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác Truyền thông - Giáo dục về mất cân cân bằng giới tính khi sinh trên địa bàn thành phố vẫn còn những thách thức và hạn chế. Theo đó, dù đã đạt được thành công trong kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, tỷ số giới tính được duy trì ở mức 106 - 107 trẻ nam/100 trẻ nữ trong giai đoạn 2011 - 2015. Song, trước xu hướng sinh ít con của các cặp vợ chồng, đồng thời quan điểm Á Đông “phải có con trai” vẫn hiện diện trong tư tưởng gia đình, nếu không duy trì các giải pháp can thiệp chủ động thì tỷ số giới tính khi sinh của thành phố vẫn có thể tăng trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, nội dung và hình thức phối hợp chưa được phong phú, đa dạng, chưa quảng bá rộng rãi các nội dung truyền thông về mất cân bằng giới tính khi sinh trên các trang mạng xã hội để thu hút nhiều bạn trẻ tham gia. Ngoài ra, kinh phí truyền thông hàng năm đều bị cắt giảm. Dù thành phố đã cố gắng huy động thêm kinh phí địa phương và vận động đối tác tài trợ, nhưng việc triển khai các hoạt động truyền thông về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn chưa tương xứng với quy mô dân số của thành phố.

Tuyên truyền phù hợp và không rập khuôn  

Đánh giá cao về những thành quả mà TP Hồ Chí Minh đã đạt được trong công tác chiến lược dân số và sức khỏe sinh sản, song, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế Nguyễn Thị Ngọc Lan cũng cảnh báo, đến nay cả nước đã có 57/63 tỉnh, thành phố mất cân bằng giới tính, vì vậy TP Hồ Chí Minh cần duy trì các giải pháp can thiệp chủ động, nếu không tình trạng mất cân bằng giới tính vẫn có thể quay lại trong thời gian tới.

Phó Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TP Hồ Chí Minh Phạm Chánh Trung cho biết, từ kết quả đã đạt được, cũng như khắc phục những khó khăn đang vướng mắc, ngành dân số TP Hồ Chí Minh đã rút ra những bài học kinh nghiệm trong công tác truyền thông - giáo dục về mất cân cân bằng giới tính khi sinh. Đó là bài học về sự quan tâm lãnh đạo và chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, lãnh đạo các sở ban ngành đoàn thể, cơ quan thông tin đại chúng.

Để hướng đến mục tiêu duy trì có hiệu quả tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh, đạt mục tiêu năm 2020 tổng tỷ suất sinh là 1,4 con, tỷ số giới tính là 103 - 107 bé trai/100 bé gái... từ đó góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đại diện Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình thành phố cho hay, các hoạt động truyền thông vận động và huy động cộng đồng luôn phải có sự quan tâm chỉ đạo, đôn đốc và hỗ trợ kịp thời của lãnh đạo Đảng và chính quyền các cấp.

Song song đó, TP Hồ Chí Minh cũng cần chú trọng công tác huy động nguồn lực xã hội hóa và vận dụng cách làm mới. Bởi, thành phố đang bước sang giai đoạn già hóa dân số với chỉ số là 49,4%, cao hơn so với cả nước là 48,8%. Trong khi đó, hệ thống chăm sóc sức khỏe chưa bắt kịp với tốc độ già hóa dân số. Chính vì vậy, để đạt được hiệu quả cao nhất, các hoạt động truyền thông - giáo dục về mất cân cân bằng giới tính khi sinh không nên rập khuôn mà cần được triển khai phù hợp với tình hình của từng địa phương.

Vân Phi