Người nghiện ma túy từ 12- dưới 18 tuổi :

Đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

- Chủ Nhật, 23/01/2022, 17:34 - Chia sẻ
Tòa án nhân dân tối cao đang trong quá trình lấy ý kiến đóng góp vào dự thảo Pháp lệnh trình tự, thủ tục xem xét, quyết định đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc tại Tòa án nhân dân. Mục đích của dự thảo Pháp lệnh này theo cơ quan soạn thảo là nhằm bảo đảm người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi được bảo vệ tốt nhất khi bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc...
Các đối tượng đang cai nghiện tại Trung tâm Giáo dục dạy nghề thanh thiếu niên 2 - Ảnh: Vũ Thủy

Tại Kỳ họp thứ Mười một, Quốc hội Khóa XIV, ngày 30.3.2021, Quốc hội đã thông qua Luật Phòng, chống ma túy. Với nhiều nội dung mới, Luật đã khắc phục những hạn chế, bất cập trong các quy định của Luật Phòng, chống ma túy năm 2000 (sửa đổi, bổ sung năm 2008). Một trong những nội dung mới của Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 là quy định về cai nghiện bắt buộc đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi.

Theo quy định tại Khoản 1, Điều 33 của Luật Phòng, chống ma tuý, người nghiện ma tuý từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi bị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc khi thuộc các trường hợp: người nghiện ma tuý không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt cai nghiện ma tuý tự nguyện; người nghiện ma tuý trong thời gian cai nghiện ma tuý tự nguyện bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma tuý; người nghiện ma túy các chất dạng thuốc phiện không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế hoặc bị chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế do vi phạm quy định về điều trị nghiện.

Theo quy định tại khoản 4 Điều 33 của Luật Phòng, chống ma tuý, thẩm quyền quyết định đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc do Tòa án nhân dân cấp huyện xem xét, quyết định. Theo Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về ma túy, Bộ Công an, đây là nội dung mà Luật cũ không quy định, do đó không đưa được người nghiện ở độ tuổi này vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, trong khi đó độ tuổi người nghiện ngày càng trẻ hóa.

Tuy nhiên, trình tự, thủ tục đưa người từ đủ 12 đến dưới 18 tuổi vào cơ cơ sở cai nghiện bắt buộc lại chưa được quy định cụ thể. Theo quy định tại khoản 5 Điều 33 của Luật Phòng, chống ma túy thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Theo Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về ma túy, Bộ Công an, tính đến tháng 11.2021, cả nước có hơn 246.000 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý. Tỉ lệ người nghiện tăng tự nhiên trung bình trong 5 năm gần đây là 3%/năm.

Do vậy, việc ban hành Pháp lệnh Trình tự thủ tục xem xét, quyết định đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là một yêu cầu cấp thiết. Pháp lệnh nhằm bảo đảm người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi được bảo vệ tốt nhất khi bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; nhằm đáp ứng tốt hơn yêu cầu bảo vệ, chăm sóc, giáo dục người dưới 18 tuổi bị nghiện ma túy. Tăng cường tính công khai, minh bạch, hiệu quả và bảo đảm dân chủ trong trình tự, thủ tục xem xét, quyết định đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dưới 18 tuổi. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả thi hành, áp dụng pháp luật và quản lý công tác thi hành pháp luật về đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc trong thực tiễn...

Biện pháp đưa người nghiện ma túy từ 12 đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc ảnh hưởng lớn tới quyền tự do cá nhân và tiềm ẩn nguy cơ xâm phạm quyền con người nếu như không được kiểm soát, giám sát một cách chặt chẽ. Do đó, việc xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc chỉ được thực hiện trong trường hợp cần thiết khi xét thấy không có biện pháp khác phù hợp hơn.

Để bảo đảm quyền cho người đi cai nghiện, việc xem xét quyết định đưa người từ 12 đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc phải được tiến hành nhanh chóng, công khai, khách quan, đúng thẩm quyền, bảo đảm công bằng, đúng quy định của pháp luật. Trong quá trình xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, người có thẩm quyền phải bảo đảm lợi ích tốt nhất cho người bị đề nghị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Muốn vậy, phải bảo đảm sự vô tư, khách quan của những người tiến hành phiên họp xem xét, quyết định đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Tránh quyết định bắt buộc "nhầm" người hay bỏ sót đối tượng nghiện ngoài xã hội. Bởi mục đích cao nhất của biện pháp này là vừa ngăn ngừa rủi ro cho xã hội, vừa nhằm mục đích giáo dục, giúp đỡ những người lầm lỡ phát triển lành mạnh, trở thành công dân có ích cho xã hội.

Lê Hùng