Gặp lại những viên ngọc văn chương

Mở đầu với Sully Prudhomme

Công ty Cổ phần Văn hóa Đông A vừa công bố thông tin về Tủ sách Trăm năm Nobel, với mong muốn giới thiệu chân dung và tác phẩm của các tác giả từng được trao giải thưởng Nobel Văn học. Theo đó, mỗi năm, đơn vị này sẽ in một hoặc nhiều tác phẩm của tác giả được nhận giải Nobel Văn học vừa tròn 100 năm về trước, trừ những năm không được trao giải. Ví dụ, năm 2021, Đông A sẽ in tác phẩm của tác giả đoạt giải Nobel Văn học năm 1921. Riêng các tác giả nhận giải từ năm 1901 - 1920 sẽ được in kỷ niệm cùng các tác giả nhận giải từ năm 1921 - 1940. Như vậy, độc giả Việt Nam sẽ lần lượt gặp lại đầy đủ các tác giả và tác phẩm mà mình yêu mến, từ Henryk Sienkiewicz đến Hermann Hesse, từ Rabindranath Tagore đến Albert Camus... trong một diện mạo mới.

Bà Hoài An - phụ trách truyền thông Công ty Cổ phần Văn hóa Đông A cho biết: “Chúng tôi đã có sự chuẩn bị trong thời gian dài đối với tủ sách này. Đây cũng là dự án nằm trong kế hoạch xuất bản dài hạn của Đông A. Tuy có gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhưng hiện tại, các khâu chuẩn bị đã gần hoàn tất để tủ sách có thể ra mắt chính thức bạn đọc dự kiến vào tháng 10 năm nay”.

Ấn phẩm đầu tiên trong tủ sách là “Thi khúc & Thi phẩm” - tập thơ đầu tay của nhà thơ Pháp Sully Prudhomme (1839 - 1907). Năm 1901, ông trở thành người đầu tiên được trao Giải Nobel Văn học “vì những giá trị văn chương xuất sắc, chủ nghĩa lý tưởng cao cả, nghệ thuật hoàn thiện và sự kết hợp tuyệt vời giữa tình cảm và tài năng”. Tên tuổi Sully Prudhomme sớm được biết đến trên thi đàn Việt từ đầu thế kỷ XX, với bản dịch bài thơ “Chiếc bình vỡ” (Le vase brisé) của thi sĩ Đông Hồ đăng trên Nam Phong tạp chí số 124 (tháng 12.1927). Dấu ấn của thơ Sully sau đó cũng có thể tìm thấy trong một vài bài thơ nổi tiếng của các tác giả Thơ Mới, như trường hợp bài “Le vase brisé” đối với “Vết thương lòng” của Lan Sơn và bài “Le Long du Quai” đối với “Những ngày nghỉ học” của Tế Hanh. Tuy nhiên, tính đến nay, vẫn chưa có tập thơ trọn vẹn nào của Sully được dịch và phổ biến ở Việt Nam.

Lần này, Đông A cho biết sẽ thực hiện bản dịch trọn vẹn tập thơ đầu tay “Stances et Poèmes”, tác phẩm làm nên tên tuổi và địa vị văn chương của Sully Prudhomme trên văn đàn quốc tế, với mong muốn chuyển tải nhiều hơn nguồn thi hứng dạt dào của Sully đến độc giả Việt Nam. Tập thơ được chia làm hai phần, gồm 103 bài nằm ở phần đầu Stances (Thi khúc) và 14 bài ở phần sau Poèmes (Thi phẩm). Sách được chuyển ngữ từ nguyên bản tiếng Pháp với bản dịch mới của Trân Châu, Đạt Nhân và Khắc Đỗ.

Một hành trình dài

Cho ra đời một tủ sách gồm các tác phẩm tiêu biểu của các tác giả đoạt giải Nobel, đơn vị làm sách có những thuận lợi, nhưng cũng đối mặt với không ít khó khăn. Theo bà Hoài An, “rất nhiều tác phẩm tiêu biểu của các tác giải đoạt giải Nobel chưa được dịch hoặc dịch chưa đầy đủ tại Việt Nam là cơ hội để chúng tôi giới thiệu tới bạn đọc những ấn phẩm mới. Nhu cầu đối với các ấn phẩm này luôn có, nhưng trên thực tế, nhiều tác phẩm tiêu biểu của các tác giả đoạt giải Nobel khá kén người đọc. Chúng tôi đã cố gắng chuyển khó khăn này thành thuận lợi thông qua việc nhận đăng ký trước của bạn đọc đối với mỗi ấn phẩm trong tủ sách. Việc nhận đăng ký trước sẽ giúp chúng tôi cân đối số lượng in dựa trên nhu cầu thực tế, từ đó cân chỉnh các khâu sản xuất. Một điểm vừa là khó khăn vừa là thách thức là lựa chọn dịch giả cho các ấn phẩm trong tủ sách. Ít nhất trong 3 năm đầu tiên, chúng tôi sẽ in hoàn toàn các bản dịch mới. Chúng tôi tốn khá nhiều thời gian trong việc thẩm định các bản dịch thử, lựa chọn dịch giả, để bảo đảm chất lượng bản dịch tốt nhất có thể”.

Bên cạnh nội dung, hình thức ấn bản cũng là điểm đáng chú ý của tủ sách này. Nhiều năm nay, cùng với dòng sách phổ thông, Đông A theo đuổi xuất bản ấn bản đặc biệt. Với Tủ sách Trăm năm Nobel, các tác phẩm được thiết kế và sử dụng chất liệu bìa khác biệt so với các ấn bản mà Đông A đã phát hành. Sách chỉ phát hành phiên bản giới hạn (không có bản phổ thông), và ưu tiên cho bạn đọc đặt trước. “Chúng tôi không định làm ngắn hạn mà sẽ duy trì lâu dài, hy vọng sẽ được đồng hành xuyên suốt chiều dài chặng đường của giải Nobel Văn học từ đây cho đến mãi sau này. Và hẳn là bạn đọc cũng sẽ muốn trong nhà mình có một tủ sách gồm những tác phẩm văn chương lớn của nhân loại, đồng bộ về hình thức, in ấn với chất lượng cao, trình bày và bìa thiết kế trang trọng” - bà Hoài An thông tin.

Đăng ký đặt sách ngay khi biết tin Đông A cho ra tủ sách mới, độc giả Hoàng Vân Hà chia sẻ: “Khi biết thông tin Tủ sách Trăm năm Nobel, tôi không quá bất ngờ, vì từ trước tới nay, về văn học, Đông A vẫn tập trung vào mảng kinh điển. Nhưng tôi bất ngờ vì cũng là những tác phẩm kinh điển, nhưng Đông A đã tìm ra hướng đi mới, khá độc đáo, cách thức phát hành khiến tủ sách này có thể đi rất lâu dài. Với các tác phẩm dịch, dịch giả là yếu tố quan trọng, nên tôi rất mong Đông A tìm được những dịch giả tốt, mang tới cho độc giả các tác phẩm chất lượng và hy vọng tủ sách có thể duy trì lâu dài đúng như tên gọi 'Trăm năm Nobel'”.