Giải pháp trước mắt

Theo hãng tin DW, quyết định cuối cùng về việc có hay không từ bỏ bản quyền vaccine phòng Covid-19 sẽ do WTO gồm 164 thành viên quyết định. Trong số này, hơn 100 nước đã ủng hộ đàm phán hướng tới bỏ bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ với vaccine phòng Covid-19. Tuy nhiên, chỉ cần một nước không đồng ý thì WTO cũng không thể thông qua đề xuất này. Người phát ngôn của WTO Keith Rockwell cho biết, Hội đồng WTO giám sát Hiệp định về các khía cạnh liên quan đến thương mại của quyền sở hữu trí tuệ sẽ tổ chức cuộc họp không chính thức vào ngày 8 - 9.6 tới để các nước thành viên tiếp tục đưa ra quan điểm của họ về vấn đề gây tranh cãi trên. Điều đó có nghĩa là cũng phải nhiều tuần nữa mới có thể có được thỏa thuận cuối cùng.

Trong bối cảnh dó, Tổng Giám đốc WTO Ngozi Okonjo- Iweala cho rằng, vấn đề tiếp cận với vaccine, chẩn đoán và điều trị Covid-19 vừa là vấn đề đạo đức và vừa là vấn đề kinh tế của thời đại chúng ta. Để ngăn chặn đại dịch, Các thành viên WTO cần phải hành động trên 4 mặt trận.

Một là, các thành viên nên chia sẻ vaccine, những nước đã đặt hàng nhiều hơn mức họ thực sự cần nên chia sẻ với những nước khác, thông qua cơ chế COVAX hoặc các cơ chế khác. Những nước có nguyên liệu thô nên cho phép những thứ này lưu chuyển qua chuỗi cung ứng để tất cả những cơ sở có thể sản xuất đều có thể tận dụng lợi thế này.

Hai là, cần xem xét giảm các hạn chế và cấm xuất khẩu cũng như các thủ tục quan liêu và thủ tục hải quan có thể tác động đến chuỗi cung ứng liên quan đến việc sản xuất các sản phẩm phòng Covid-19.

Cần lưu ý đến vấn đề cho phép chuỗi cung ứng hoạt động. Nếu không, cho dù chúng ta có năng lực gì đi chăng nữa thì vẫn không thể sản xuất những thứ cần thiết. Hiện số lượng các lệnh cấm hoặc hạn chế xuất khẩu đã giảm từ 109 xuống 51 nhưng cũng cần tiếp tục giảm bớt nữa.

Ba là, cần làm việc với các nhà sản xuất để giúp họ huy động năng lực hiện có để có thể cho phép sản xuất lượng vaccine từ 5 tỷ liều hiện nay lên 10,8 tỷ liều được dự báo trong năm nay lên 15 tỷ liều, đặc biệt nếu chúng ta cần liều tăng cường.

Bốn là, các quốc gia như Nga, Trung Quốc, Brazil, Cuba, những nước có vaccine đang được phát triển hoặc đã chia sẻ vaccine với những người khác, nên xem xét các cách tăng cường nguồn cung để chúng ta có thể tăng khối lượng vaccine trên thế giới. Những người cần có Giấy phép Sử dụng khẩn cấp từ WHO để có thể tiếp cận với vaccine nên sớm làm như vậy…