Giải pháp xây dựng diễn đàn khoa học và công nghệ quy mô quốc gia

Nhiều diễn đàn còn mang tính “hình thức”

Phó chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam, TS Nghiêm Vũ Khải cho biết, thời gian qua, tại Việt Nam đã có rất nhiều các diễn đàn về khoa học và công nghệ được tổ chức, tuy nhiên các diễn đàn hiện nay chủ yếu manh mún nhỏ lẻ, chỉ đáp ứng được những vấn đề của ngành, lĩnh vực mà không thu hút được sự quan tâm của các nhà khoa học trong nước và quốc tế cũng như dư luận xã hội.

Cùng quan điểm này, TS Trần Duy Khanh – Viện Nghiên cứu và Đào tạo Doanh nhân APEC cho rằng, hiện nay các bộ, ngành, đoàn thể, viện trường đại học… đang tổ chức nhiều diễn đàn, nhưng chất lượng diễn đàn chưa cao, chưa có sức lan tỏa, chưa thu hút các chuyên gia giỏi tham gia và chưa tác động mạnh tới chính sách xã hội cũng như giá trị khoa học, lý luận, tổng kết.

Tuy nhiên, hiện nay một số diễn đàn mang nặng tính “hình thức”, tổ chức sơ sài, chủ đề không rõ ràng, diễn giả thiếu “tầm”… tổ chức chỉ để cho xong, cho qua và có chứng từ thanh toán, gây lãng phí tiền của và thời gian của mọi người. Một số diễn đàn mang nặng tính “mặc định” của ban tổ chức, thiếu tính tranh luận, sáng tạo, xây dựng và phát triển. Nhiều cuộc hội thảo mang danh diễn đàn, nhưng bản chất chỉ là hội nghị “chỉ đạo”, “độc diễn” của một vài vị chuyên gia và lãnh đạo, mà không hề có tính diễn đàn đúng nghĩa.

Bên cạnh đó, một số diễn đàn được gợi ý trước nội dung, chủ đề, nên đại biểu cứ việc chuẩn bị sẵn, đến hội nghị thì lên đọc nguyên văn. Nội dung tham luận máy móc, rập khuôn theo mô-tip: nêu đặc điểm, tình hình địa phương, cơ quan, đơn vị, rồi nêu thành tích, hạn chế, kinh nghiệm… Có những tham luận hầu như chẳng liên quan gì mấy đến nội dung diễn đàn.

Tập hợp đội ngũ nhà khoa học, các nhà quản lý

Để mỗi diễn đàn khi diễn ra thực sự có chất lượng, cần phải khắc phục những bệnh hình thức nêu trên. Trong đó, vấn đề đặt ra đầu tiên là vai trò của người đứng đầu mỗi cơ quan, địa phương, đơn vị. Người lãnh đạo cần xác định rõ tính chất vấn đề, sự việc…, vấn đề nào cần bàn luận, vấn đề nào không.

Chia sẻ về giải pháp để xây dựng diễn đàn khoa học và công nghệ với chất lượng, hiệu quả tốt hơn trong thời gian tới, TS Trần Duy Khanh cho biết, tổ chức các diễn đàn khoa học và công nghệ cấp quốc gia là một trong những chức năng, nhiệm vụ quan trọng của Liên hiệp Hội Việt Nam để tập hợp đội ngũ trí thức và khoa học công nghệ Việt Nam đóng góp xây dựng và phát triển đất nước. Liên hiệp Hội Việt Nam cần phải tổ chức Diễn đàn khoa học và công nghệ quốc gia thường niên hàng năm để quy tụ các nhà khoa học, các chuyên gia trên cả nước nhằm thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và phát triển khoa học công nghệ.

TS Trần Duy Khanh cũng khẳng định phải nâng cao vai trò của Liên hiệp Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trong việc liên kết các chuyên gia, các nhà khoa học, từ đó tạo dựng được các diễn đàn khoa học và công nghệ cấp quốc gia hiệu quả.

Nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, TS Lê Bộ Lĩnh cho biết, muốn nâng cao chất lượng về diễn đàn khoa học cho thời gian tới, cần tập hợp đội ngũ nhà khoa học thuộc các lĩnh vực khác nhau, các nhà quản lý và doanh nghiệp để bàn thảo những vấn đề liên quan đến sự phát triển đất nước đòi hỏi cách tiếp cận khoa học liên ngành, liên lĩnh vực.

"Giới thiệu, tôn vinh những thành tựu khoa học công nghệ của các nhà khoa học Việt Nam; Phổ biến, quảng bá những thành tựu khoa học công nghệ mới nhất trên thế giới; Kết nối các chuyên gia, nhà khoa học, nhà hoạch định chính sách và quản lý với doanh nghiệp và công chúng nhằm thúc đẩy việc ứng dụng những thành tựu khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; Tư vấn, phản biện và giám sát việc thực hiện chính sách khoa học công nghệ quốc gia. Thúc đẩy sự hợp tác về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo giữa cộng đồng khoa học Việt Nam và cộng đồng khoa học thế giới góp phần đẩy mạnh tiến trình hội nhập quốc tế", TS Lê Bộ Lĩnh cho hay.