Tham gia thảo luận bàn tròn về chuyên đề 1 với chủ đề “Phối hợp chính sách tài khóa, tiền tệ linh hoạt, hiệu quả, tạo nguồn lực ổn định kinh tế vĩ mô, phục hồi kinh tế” tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021, Kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới (WB) Jacques Morisset nhận định, 2021 là năm rất khó khăn với Việt Nam. Trong khi kinh tế thế giới tăng trưởng khoảng 5 - 5,5%, Việt Nam chỉ tăng trưởng khoảng 2 - 2,5%.
Kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới (WB) Jacques Morisset phát biểu
Ảnh: Lâm Hiển
Để đạt được sự bứt phá về tăng trưởng, ông Jacques Morisset cho rằng, chính sách thuế tốt không chỉ bảo đảm nguồn lực cho ngân sách nhà nước mà còn có thể là một trong những công cụ giúp bảo vệ doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng bởi Covid-19 và phục hồi kinh tế trong khủng hoảng, đạt mục tiêu trở thành nước phát triển có thu nhập cao như Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã đề ra.
Kinh tế trưởng WB cũng cho biết, trên thế giới, nhiều nước đã áp dụng chính sách thuế để tăng thu ngân sách nhà nước, tăng sức chống chịu của nền kinh tế trong khủng hoảng, cải thiện công bằng xã hội, đầu tư cho y tế, bảo vệ sức khoẻ của người dân và phát triển xanh. Các nước hiện đang áp dụng nhiều công cụ khác nhau trong chính sách thuế. Đơn cử, Argentina, Tây Ban Nha, Bỉ đã áp dụng biện pháp tăng thuế đánh vào người giàu. Ireland, Latvia, Netherland, Nam Phi, Thụy Điển… tăng thuế tiêu thụ đặc biệt và áp thuế carbon. Hàn Quốc, Anh áp thuế hoặc tăng thuế bất động sản. Trung Quốc, Indonesia, Pháp, Mexico, New Zealand, Nga, Tây Ban Nha, Thái Lan… đánh thuế đối với nền kinh tế số. Ông Jacques Morisset cho rằng, thời gian qua, Việt Nam mới chủ yếu sử dụng chính sách tiền tệ và còn nhiều dư địa để sử dụng chính sách tài khóa cho phục hồi kinh tế.
Nguồn: diendankinhte.brandx.com.vn
Bối cảnh mới đòi hỏi cần có giải pháp mới. Phục hồi sau khủng hoảng là ưu tiên hàng đầu hiện nay, vì vậy, cần hành động nhanh để kích thích tiêu dùng và hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Khẳng định điều này, song Kinh tế trưởng WB cũng lưu ý, "không được bỏ quên mô hình tăng trưởng mới của Việt Nam". Trong đó, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội nhấn mạnh các ngành có giá trị gia tăng cao, phát triển bình đẳng, ứng phó với biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh. Theo dự báo của Kinh tế trưởng WB, thì "một thỏa thuận thuế toàn cầu là không xa trong tương lai". Các ưu đãi thuế như miễn giảm thuế không còn hiệu quả vì tất cả các nhà đầu tư nước ngoài sẽ phải trả mức thuế tối thiểu là 15% tại quốc gia cư trú.
Khuyến nghị chính sách cho Việt Nam, Kinh tế trưởng WB cho rằng, cần thay thế các ưu đãi thuế dựa trên lợi nhuận (miễn, giảm thuế suất) đã lỗi thời bằng các ưu đãi thuế dựa trên chi phí cho phép các doanh nghiệp mục tiêu được khấu trừ bổ sung, như chi phí vốn, chi phí lao động, chi phí lãi. Tạm thời giảm thuế suất thuế giá trị gia tăng đối với một số hàng hóa và dịch vụ; tăng cường các quy định chống chuyển dịch lợi nhuận; áp dụng hoặc tăng cường đánh thuế đối với nền kinh tế kỹ thuật số; giảm danh mục hàng hóa, dịch vụ thuộc diện miễn thuế giá trị gia tăng hoặc hưởng thuế suất 5%; tăng thuế tiêu thụ đặc biệt và áp thuế carbon; ban hành thuế tài sản…
