Huy động cộng đồng bảo vệ môi trường

Sức ép với môi trường sống

Cùng với sự phát triển không ngừng của kinh tế, các làng nghề, khu công nghiệp, khu chế xuất được xây dựng đã góp phần không nhỏ cho sự phát triển của địa phương cũng như giải quyết việc làm, tăng thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Song theo Chi cục Bảo vệ môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh, sự phát triển này đang tạo ra sức ép lớn đối với môi trường sống. Trong sinh hoạt hàng ngày và sản xuất dịch vụ thương mại không tránh khỏi phát sinh chất thải; nếu chất thải phát sinh không được thải bỏ, thu gom đúng quy định sẽ làm xấu cảnh quan, mất vệ sinh và gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

Đơn cử, tại huyện Bình Chánh, là 1 trong 5 huyện ngoại thành, lại là cửa ngõ phía Tây Nam của TP Hồ Chí Minh, huyện có quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa diễn ra nhanh chóng. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, huyện Bình Chánh đang gánh nhiều hậu quả từ mặt trái của sự phát triển, đó là suy thoái, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu. Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh cho biết, tại xã Vĩnh Lộc A, hầu hết kênh rạch ở các khu công nghiệp và khu dân cư đều có màu đen kịt, bốc mùi hôi khó chịu.

Vệ sinh kênh, rạch tại huyện Bình Chánh	Nguồn: ITN

Tương tự, tại xã Lê Minh Xuân và xã Phạm Văn Hai, các tuyến kênh trong khu dân cư đều bị ô nhiễm nghiêm trọng, nước kênh có màu đen, bốc mùi hôi. Đặc biệt, nước kênh có nhiều váng dầu mỡ xuất hiện, đặc quánh thành từng mảng lớn, gây ách tắc dòng chảy. Theo người dân ở đây, dù đã nhiều lần phản ánh qua các buổi họp tổ dân phố nhưng vẫn không có gì thay đổi. Chưa kể, người dân ở đây còn phải đối mặt với tình trạng rác thải sinh hoạt bị xả vô tội vạ ra môi trường, rất nhiều bãi đất trống đã trở thành nơi đổ rác chung.

Nhân rộng mô hình điểm

Trước thực trạng rác thải, nước thải tràn lan, gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến cuộc sống và sức khỏe của người dân, Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh Nguyễn Văn Hồng cho biết, huyện đã triển khai nhiều giải pháp, chương trình để giảm thiểu ô nhiễm môi trường giai đoạn 2015 - 2020. Trong đó, chú trọng các Đề án nâng cao chất lượng thực hiện công tác thu gom, xử lý chất thải, nước thải sinh hoạt và sản xuất; xử lý nước thải chăn nuôi và cung cấp nước sạch trên địa bàn huyện Bình Chánh.

Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường TP Hồ Chí Minh Trần Nguyên Hiền cho hay, để xử lý môi trường ở huyện Bình Chánh, Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố đã phối hợp với UBND huyện Bình Chánh triển khai mô hình tổ tự quản về bảo vệ môi trường. Tổ tự quản có nhiệm vụ tổ chức các hoạt động tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho người dân thực hiện đúng quy định trong xả rác, phân loại rác; hạn chế sử dụng túi nilon khó phân hủy. Trong năm 2018, huyện Bình Chánh cũng phối hợp với Sở triển khai chương trình Quản lý môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu dựa vào cộng đồng, lựa chọn thực hiện thí điểm tại xã Bình Chánh, sau đó đánh giá hiệu quả và nhân rộng mô hình trên địa bàn 15 xã, thị trấn còn lại.

Chương trình Quản lý môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu dựa vào cộng đồng là một trong những nội dung trọng tâm trong Kế hoạch 05 của Thành ủy TP Hồ Chí Minh về chỉ đạo, điều hành thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn thành phố trong năm 2018. Mục tiêu của chương trình hướng đến việc thành lập và đưa vào các hoạt động tổ tự quản về bảo vệ môi trường. Các tổ tự quản sẽ vận động nhân dân tham gia giữ gìn vệ sinh môi trường làng, ngõ xóm; trồng và chăm sóc cây xanh, cải tạo vườn, chỉnh trang hàng rào, cổng ngõ, phát triển cảnh quan xanh - sạch - đẹp.

Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Thanh Mỹ nhấn mạnh, bảo vệ môi trường là yêu cầu cấp thiết trong giai đoạn hiện nay và kết quả chỉ đạt được nếu có sự tham gia, chung tay của cả cộng đồng, trong đó người dân đóng vai trò hết sức quan trọng. Không ai khác ngoài người dân - nhân tố bảo vệ môi trường sống hiệu quả nhất.