Khách bay nội địa cần xét nghiệm Covid-19

Xét nghiệm để ngăn dịch bùng phát

Những ngày gần đây, số ca nhiễm Covid-19 trên cả nước duy trì ở mức trên 14 - 15 nghìn ca mỗi ngày, trong số đó gần 60% là ca cộng đồng. Dịch bệnh lan rộng tại hầu hết các địa phương trong cả nước, đặc biệt tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Tây. Báo cáo ngày 16.12 của Bộ Y tế cho biết, số ca tử vong tăng 102,6% so với tháng trước, chủ yếu là người cao tuổi, người có bệnh lý nền, chưa tiêm đủ vaccine. Trung bình số tử vong ghi nhận trong 7 ngày qua là 243 ca.

Theo TS. Nguyễn Minh Phong, chuyên gia kinh tế, sau nới lỏng giãn cách, chính quyền cơ sở và người dân nhiều nơi có biểu hiện "chóng quên" hoặc coi nhẹ yêu cầu thực hiện 5K. Tâm lý chủ quan hoặc buông xuôi sau khi tiêm vaccine phòng Covid-19 ngày càng phổ biến. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và nhiều tỉnh, thành phố khác có tỷ lệ tiêm đủ 2 mũi vaccine rất cao nhưng số ca nhiễm và ca tử vong vẫn tăng. Biến thể Delta đang thống trị còn biến thể Omicron đang diễn biến phức tạp, với tốc độ lây lan nhanh, nguy cơ xâm nhập nước ta rất cao. 

Trong bối cảnh như vậy và đặc biệt là mùa cao điểm đi lại dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán đang đến gần, “chính quyền cơ sở cần tăng cường kiểm tra, xử phạt nghiêm những người không thực hiện 5K; đồng thời, cần quy định bắt buộc tất cả khách bay nội địa phải có kết quả xét nghiệm âm tính trước khi bay”, TS. Nguyễn Minh Phong đề xuất.

Ông Phong phân tích: Nếu không làm tốt công tác kiểm soát dịch cho hành khách, dịch lại bùng phát, hậu quả sẽ khôn lường và việc xử lý F0 tại sân bay hoặc trên máy bay sẽ phức tạp và tốn kém. Đó là chưa kể việc mang F0 từ nơi này đến nơi khác sẽ nhanh chóng làm đổi màu cấp độ dịch. Nhiều vùng sẽ thành vùng vàng, vùng đỏ, đồng nghĩa với việc buộc phải hạn chế đi lại, sản xuất kinh doanh… Hậu quả sẽ rất lớn vì ngay ở trong nước, không ai muốn đến tiếp xúc, làm ăn với "vùng đỏ". Ở tầm quốc gia, khách quốc tế và nhà đầu tư nước ngoài sẽ e ngại đến Việt Nam. Khi đó, các quốc gia không muốn mở lại đường bay quốc tế với nước ta…

Chia sẻ với báo chí, một số chuyên gia ngành y tế có chung quan điểm này. Theo bác sỹ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Truyền nhiễm TP. Hồ Chí Minh, người đã tiêm 2 mũi vaccine vẫn có thể nhiễm bệnh. Vì vậy, dù đã được tiêm đủ liều, tốt nhất khách đi máy bay nên có thêm xét nghiệm Covid-19 âm tính, nhất là khi chi phí xét nghiệm hiện không quá cao như trước. PGS. TS Đỗ Văn Dũng, Trưởng khoa Y tế công cộng, Trường Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh, thành viên Tổ tư vấn chính sách phòng chống dịch và phục hồi kinh tế của TP. Hồ Chí Minh cũng cho rằng, trong giai đoạn này khách bay nội địa cần phải xét nghiệm Covid-19, đặc biệt khi hành khách đi từ vùng dịch nguy cơ cao đến nơi có nguy cơ thấp hơn.

Áp dụng triệt để công nghệ để thuận tiện cho khách bay

Theo quy định hiện hành, hành khách đi máy bay nếu cư trú, lưu trú, xuất phát từ địa bàn có dịch ở cấp 4 hoặc cách ly y tế vùng và xuất phát từ các Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, Cần Thơ phải có kết quả xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2 có giá trị trong vòng 72 giờ.

Các trường hợp khác cần đáp ứng 1 trong 3 điều kiện: có chứng nhận đã tiêm đủ liều vaccine phòng Covid-19; có giấy chứng nhận khỏi bệnh Covid-19 hoặc có giấy ra viện không quá 6 tháng tính đến thời điểm bay; có kết quả xét nghiệm âm tính có giá trị trong vòng 72 giờ.

Như vậy, đề xuất bắt buộc tất cả khách bay nội địa phải có kết quả xét nghiệm âm tính trước khi bay sẽ làm tăng chi phí cho hành khách. Tuy nhiên, TS. Nguyễn Minh Phong cho rằng, “kinh phí phải chi thêm hơn 100.000 đồng cho mỗi lần bay là quá nhỏ nếu so với sức khỏe của mỗi người, của cộng đồng và càng không đáng kể so với thiệt hại kinh tế rất lớn do mỗi F0 gây ra”.

Trong bối cảnh vừa tăng các chuyến bay nội địa và chuẩn bị đón khách quốc tế, để đơn giản, thuận tiện cho khách và tránh ùn ứ xét nghiệm tại cảng hàng không, TS. Nguyễn Minh Phong đề xuất các hãng, các cảng hàng không cần tăng cường phối hợp với y tế địa phương để xét nghiệm nhanh cho khách. Kết quả xét nghiệm nên trả online trên những ứng dụng chuyên ngành như PC Covid hay Vietnamkhoemanh... Khách không phải cập nhật, khai báo kết quả xét nghiệm khi bay. Điều này cũng góp phần giảm tình trạng mua bán kết quả xét nghiệm khống.

Cùng với đó, vị chuyên gia này đề xuất cần mở rộng danh mục được phép nhập khẩu các thiết bị xét nghiệm tân tiến, chính xác trên thế giới để phổ cập, giảm thiểu chi phí xét nghiệm, giảm phiền hà cho người dân. Đồng thời, xử lý thật nghiêm các đơn vị cá nhân trục lợi, thu phí xét nghiệm cao vô lý như vừa qua.