Chuyển động rõ nét
Kể từ Đại hội XI và đặc biệt là trong suốt nhiệm kỳ Đại hội XII, nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, trong đó nhấn mạnh vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, Đảng đã ban hành Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa XII) về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến”, "tự chuyển hóa" trong nội bộ, để từ đó xác định và nhận diện rõ những biểu hiện suy thoái của cán bộ, đảng viên và đưa ra các giải pháp cụ thể. Ngày 19.12.2016, Bộ Chính trị đã ban hành Quy định số 55-QĐ/TW về “Một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên”. Gần đây nhất, ngày 25.10.2018, Trung ương đã ban hành Quy định số 08-QĐ/TW về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương.
“Điều đó, thể hiện quyết tâm chính trị rất lớn của Đảng ta về xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ cấp chiến lược có đủ đức, đủ tài để Đảng ta ngày càng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức, để Đảng ta thật sự “là đạo đức, là văn minh”, Phó Bí thư Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương Đỗ Việt Hà nhấn mạnh.
Trên cơ sở các quy định của Trung ương, tại Đại hội XIII vừa qua, nhiều đại biểu tham dự đánh giá rất cao những chuyển động rõ nét trong việc thực hiện trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu. Nêu thực tế tại Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương - đảng bộ lớn, đặc thù, có vị trí, vai trò quan trọng trong hệ thống chính trị, bao gồm các tổ chức đảng trong các cơ quan tham mưu chiến lược của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội với 61 đảng bộ trực thuộc và hơn 8 vạn đảng viên - ông Đỗ Việt Hà cho biết, Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương đã chủ động chọn 3 khâu đột phá là: Tiến hành xây dựng và thực hành đạo đức công vụ theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nâng cao chất lượng chi bộ và tăng cường, đổi mới công tác dân vận, nhất là trong cơ quan nhà nước.
Nhờ đó, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp đã được nâng lên một bước. Nhiều cán bộ, đảng viên đã phát huy vai trò tiền phong, gương mẫu, tự giác, hăng hái, tận tụy với công việc. Nhiều tấm gương về bản lĩnh chính trị, ý thức rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, hết lòng, hết sức tận tụy, phục vụ Nhân dân, được Nhân dân yêu mến, tín nhiệm. Nhiều cán bộ, đảng viên hoạt động trong các môi trường phức tạp, điều kiện khó khăn đã năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước dân, trước Đảng, mạnh dạn tìm tòi, thử nghiệm nhiều cách làm mới, đạt hiệu quả cao, được quần chúng tin yêu, ca ngợi, nhiều tấm gương không quản ngại nguy hiểm, gian lao, sẵn sàng vào nơi khó khăn, hiểm nguy để bảo vệ, cứu giúp Nhân dân đã xuất hiện...
Dù vậy, nhìn thẳng vào thực tế, ông Đỗ Việt Hà cũng chỉ rõ, việc thực hiện trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp vẫn tồn tại một số hạn chế, yếu kém. Nêu một số biểu hiện cụ thể, ông Đỗ Việt Hà cho biết, ở một số nơi việc thực hiện các quy định về trách nhiệm nêu gương trong thời gian qua còn mang tính hình thức, chưa đi vào chiều sâu, thực chất, đôi khi còn qua loa, chiếu lệ, làm theo phong trào, chưa thể hiện bằng những hành động cụ thể, thiết thực, còn nặng về mệnh lệnh hành chính hoặc theo chỉ thị của cấp trên, chưa phải là phong trào mang tính tự giác.
Mặt khác, những tác động tiêu cực của cơ chế kinh tế thị trường, toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế cũng đã làm cho không ít cán bộ, đảng viên thiếu tu dưỡng, rèn luyện, có những biểu hiện “cua cậy càng, cá cậy vây”, quan liêu, xa dân, một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, kể cả ở cấp cao, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, lợi dụng chức vụ, quyền hạn sa vào chủ nghĩa cá nhân, bè phái, “lợi ích nhóm”, tham nhũng, lãng phí... làm xói mòn niềm tin của Nhân dân với Đảng, với chế độ.
Nêu gương là bổn phận và đạo lý của cán bộ, đảng viên
Đại hội XIII của Đảng tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu phải tập trung xây dựng Đảng về đạo đức, tích cực đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ gắn với đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Phải “phát huy thật tốt trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên theo phương châm chức vụ càng cao càng phải gương mẫu”, Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh.
Bày tỏ nhất trí rất cao với quan điểm này, Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Nguyễn Anh Tuấn cho biết, “sự nêu gương của cán bộ, đảng viên chính là tấm gương sống giá trị nhất để đoàn viên, thanh niên Việt Nam ra sức phấn đấu học tập, lao động, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và gìn giữ, bảo tồn truyền thống tốt đẹp của dân tộc”. Do đó, thanh niên Việt Nam mong muốn các cấp ủy đảng tiếp tục lãnh đạo thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 Khóa XII; có cơ chế động viên, khuyến khích, kiểm tra, giám sát về thực hiện trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; đồng thời, phát hiện, tuyên truyền, nhân rộng điển hình tốt, đấu tranh với những biểu hiện tiêu cực.
Nhiều đại biểu khẳng định, “phát huy thật tốt trách nhiệm nêu gương” không chỉ là phương pháp đúng đắn, hiệu quả mà còn là yêu cầu cấp thiết để làm cho Đảng ta thật sự “là đạo đức, là văn minh” để lãnh đạo đất nước và Nhân dân trong giai đoạn cách mạng mới. Tuy nhiên, với cách nhìn biện chứng, khoa học, Phó Bí thư Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương Đỗ Việt Hà chỉ rõ, “tinh thần trách nhiệm nêu gương không phải tự nhiên mà có, không phải tự nó tồn tại” mà “phải thông qua giáo dục, rèn luyện và các biện pháp, chế tài của Đảng và pháp luật”.
Nói cách khác, để “phát huy thật tốt trách nhiệm nêu gương” của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp. Trước hết là, giáo dục, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên về trách nhiệm nêu gương, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng. “Phải làm cho mọi cán bộ, đảng viên đều thấu tỏ quan điểm nêu gương là trách nhiệm, bổn phận và đạo lý của người cán bộ, đảng viên, từ đó, chuyển từ nhận thức, thái độ đúng đắn thành những hành động, việc làm thiết thực, cụ thể”, ông Đỗ Việt Hà nhấn mạnh. Theo đó, mỗi cán bộ, đảng viên phải tự đặt mình trong kỷ luật của tổ chức, nghiêm túc chấp hành các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nội quy, quy định của cơ quan, đoàn thể; phải là những người đi đầu trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, các luận điệu xuyên tạc, thù địch. Tiếp tục đổi mới phong cách, lề lối làm việc. Kiên quyết chống những biểu hiện vi phạm chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; những hành vi “nói không đi đôi với làm” hoặc “nói một đằng làm một nẻo”.
Cùng với đó, phải tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, giám sát, nhất là kiểm tra, giám sát tổ chức đảng và đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm để xử lý công minh, chính xác, kịp thời theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước, đúng với tinh thần “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, không có khoan nhượng, không có đặc quyền, đặc lợi, không có điểm dừng”.
Một giải pháp hết sức quan trọng khác cũng được nhiều đại biểu kiến nghị là cần phát hiện những nhân tố mới, những điển hình tiên tiến thực hiện trách nhiệm nêu gương, từ đó đẩy mạnh biểu dương, tuyên truyền, lan tỏa kịp thời. Song song với đó, cần sớm cụ thể hóa, thể chế hóa quan điểm của Đảng về cơ chế khuyến khích và bảo vệ cán bộ, đảng viên có tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, mạnh dạn, đi đầu trong đổi mới vì sự phát triển.
Đại hội XIII của Đảng không chỉ đề ra mục tiêu và khát vọng phát triển đất nước mà còn chuẩn bị kỹ lưỡng cho việc thực hiện các mục tiêu và khát vọng đó bằng việc bầu chọn được một đội ngũ cán bộ cấp chiến lược ngang tầm nhiệm vụ, bằng việc vạch ra đường lối và hệ thống nhiệm vụ, giải pháp đúng đắn, đột phá với tư duy đổi mới và tầm nhìn dài hạn. Nhiệm vụ quan trọng nhất bây giờ, như Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh, là “biến những quyết định quan trọng của Đại hội thành hiện thực sinh động, đưa nghị quyết vào cuộc sống”. Trong tiến trình ấy, sự nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu các cơ quan, cấp ủy Đảng chính là lời hiệu triệu giàu sức sống để Nhân dân đồng lòng, dốc sức cùng với Đảng, Nhà nước hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước hùng cường, hạnh phúc.
