Theo thông tin ban đầu, bà N.T.T (sinh năm 1969, trú tại 15 Trần Sùng Dĩnh, khu 14, phường Hải Tân, thành phố Hải Dương) là người nghi mắc Covid-19 nhưng không thực hiện đúng các quy định, công tác khai báo y tế và phòng, chống dịch, có dấu hiệu làm lây lan dịch bệnh cho chồng, con và người giúp việc, làm khu vực cư trú của những người nói trên bị phong tỏa, cách ly và gây thiệt hại kinh tế, gây hoang mang trong nhân dân. Điều này có dấu hiệu tội phạm làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người, theo quy định tại khoản 1, Điều 240, Bộ luật Hình sự.
Cách đây chưa lâu, Cơ quan cảnh sát điều tra tỉnh Vĩnh Long cũng đã khởi tố vụ án hình sự "Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người", theo Điều 240 Bộ luật Hình sự. Đối tượng trong vụ án này từ nước ngoài về và bị dương tính với virus SARS-CoV-2. Trong quá trình điều tra, đối tượng khai không trung thực. Ban đầu khai nhập cảnh vào Việt Nam tại cửa khẩu tỉnh Tây Ninh, nhưng thực tế đối tượng nhập cảnh qua đường mòn lối mở ở tỉnh An Giang. Việc khai không trung thực đã gây khó khăn trong công tác điều tra truy vết các trường hợp F1, F2.
Việc đưa ra chế tài xử lý đối với các đối tượng vi phạm sẽ được các cơ quan chức năng điều tra làm rõ. Nhưng điều này cho thấy, dù đang là điểm nóng, dù được cơ quan chức năng tuyên truyền khuyến cáo, song một số người đã phớt lờ các quy định về phòng chống dịch. Khai báo y tế gian dối không chỉ gây khó khăn cho các cơ quan trong truy vết nguồn lây mà còn gây ẩn họa khôn lường trong việc lây lan dịch bệnh trong cộng đồng, cần phải xử lý nghiêm để răn đe.
Việc khai báo y tế gian dối thể hiện ý thức phòng, chống dịch của một số người chưa cao. Điều đáng nói, hành vi này xảy ra cả đối với người có trình độ hiểu biết nhưng vẫn cố tình vi phạm. Ngày 22.2, UBND huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực y tế đối với 2 giáo viên trên địa bàn, số tiền 10 triệu đồng/1 trường hợp. Hai giáo viên này đều trú tại bản Seo Lèng 1, xã Phìn Hồ, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu. Trong đợt nghỉ tết Nguyên đán vừa qua, hai giáo viên này về quê Thái Bình rồi sang Hải Dương ăn tết. Sau kỳ nghỉ, lo sợ khi lên Lai Châu sẽ bị cách ly y tế dài ngày, nên khi qua chốt kiểm soát Covid-19 số 1 tại ngã ba Liên ngành ở xã Sơn Bình, huyện Tam Đường (tỉnh Lai Châu) đã không khai báo là có đi qua và ở vùng dịch Hải Dương về. Hai giáo viên này bị xử phạt do che giấu, khai báo không kịp thời về hiện trạng bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A của bản thân quy định tại Điểm a, Khoản 3, Điều 7, Nghị định 117 của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế.
Hay mới đây, UBND TP Hải Phòng có văn bản hỏa tốc gửi các đơn vị liên quan về việc xử lý nữ giáo viên Trường THPT Trần Nguyên Hãn khai báo y tế không trung thực. Nữ giáo viên này dù về ăn tết tại vùng dịch Hải Dương nhưng khi trở về lại khai báo chỉ ở Hà Nội. Với hành vi vi phạm của giáo viên này, UBND Q.Lê Chân (TP.Hải Phòng) đã quyết định xử phạt hành chính nữ giáo viên này 10 triệu đồng.
Theo Quyết định 219/QĐ-BYT, Covid-19 được liệt kê vào danh mục các bệnh truyền nhiễm nhóm A. Theo quy định tại khoản 3 Điều 7 Nghị định 117/2020/NĐ-CP, phạt tiền từ 10 -20 triệu đồng đối với không khai báo hoặc khai báo không kịp thời hiện trạng bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A của bản thân hoặc của người khác mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A; cố ý khai báo, thông tin sai sự thật về bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A; cố ý làm lây lan tác nhân gây bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A.
Ngoài ra, theo quy định điều 1, Công văn số 45/TANDTC-PC của Hội đồng Thẩm phán Tòa án Tối cao về việc xét xử tội phạm liên quan đến phòng, chống dịch Covid -19 quy định rõ: người đã được thông báo mắc bệnh; người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch bệnh Covid-19 đã được thông báo cách ly thực hiện một trong các hành vi sau đây gây lây truyền dịch bệnh Covid-19 cho người khác thì bị coi là trường hợp thực hiện “hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người” quy định tại điểm c khoản 1 Điều 240 và xử lý về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người, trong đó có việc không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối. Theo đó, mức phạt của người không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối là phạt tiền từ 50 - 200 triệu đồng hoặc bị phạt tù từ 1 - 5 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tù từ 5 - 10 năm nếu dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ Y tế hoặc làm chết 1 người. Trường hợp dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ hoặc làm chết 2 người trở lên, người phạm tội thậm chí còn có thể bị áp dụng mức phạt tù từ 10 - 12 năm.
Ngoài ra, hình phạt bổ sung của Tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người là phạt tiền từ 20 - 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 - 5 năm.
Chế tài đối với hành vi không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối đều đã có. Tùy mức độ nguy hiểm của hành vi mà áp dụng hình thức xử lý hành chính hay chế tài hình sự. Để nâng cao ý thức tuân thủ, để ngăn chặn sự lây lan dịch bệnh phải xử lý nghiêm khắc các đối tượng có hành vi phạm quy định về phòng chống dịch để răn đe.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
