Mỹ duy trì nhiều di sản đối ngoại của cựu Tổng thống Donald Trump

1. Rút quân khỏi Afghanistan

Là một trong những nhân vật luôn chỉ trích cuộc chiến kéo dài hai thập kỷ của Mỹ ở Afghanistan, trong thời gian giữ chức Phó Tổng thống dưới thời ông Obama, ông Biden luôn phản đối mọi đề xuất tăng quân số và sự hiện diện của Mỹ ở nước này.

Đó là lý do cho đến nay, ông Biden luôn ủng hộ Thỏa thuận giữa Chính quyền Tổng thống Donald Trump và Taleban do Qatar làm trung gian vào năm ngoái, mở đường cho Mỹ hoàn toàn rút quân khỏi Afghanistan. Với việc thúc đẩy thực thi thỏa thuận này, ông Biden hy vọng sẽ đưa nước Mỹ khỏi cuộc chiến kéo dài và tốn kém nhất trong lịch sử.

Bất chấp sự phản đối của một số quan chức trong Bộ Quốc phòng cũng như các thành viên Quốc hội, tiến trình rút quân đã được hoàn tất hơn 95%. Và mặc dù ông Biden đã để lỡ hạn chót về việc rút quân hoàn toàn trước ngày 1.5 theo thỏa thuận Doha, nhưng với tiến độ hiện này, việc rút quân gần như chắc chắn sẽ được hoàn tất vào cuối tháng sau.

2. Palestine và Israel

Tổng thống Joe Biden đã hủy bỏ một số quyết định trừng phạt hà khắc nhất mà cựu Tổng thống Donald Trump áp đặt đối với người Palestine; đồng thời khôi phục viện trợ kinh tế và nhân đạo, mở lại Lãnh sự quán Palestine ở Jerusalem, vốn phụ trách các vấn đề ngoại giao giữa Mỹ với người Palestine.

Tuy nhiên, ông Biden vẫn tiếp tục ủng hộ khoản viện trợ quân sự vô điều kiện trị giá 3,8 tỉ USD mỗi năm của Mỹ dành cho Israel và tỏ ra không mấy mặn mà trong việc đảo ngược một số chiến thắng về mặt chính sách quan trọng mà Israel có được nhờ sự thiên vị của Mỹ.

Một trong số đó là việc hồi tháng 2, Nhà Trắng xác nhận rằng, Chính quyền Biden sẽ giữ Đại sứ quán Mỹ tại Israel ở Jerusalem. Chính quyền của ông Trump đã chuyển Đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv về Jerusalem vào năm 2017, một động thái vấp phải sự phản đối gay gắt từ phía Palestine, những người cũng giống như người Do Thái Israel, coi Jerusalem là thủ đô của mình.

Tháng trước, Chính quyền Biden cũng đã cho thấy họ đang duy trì chính sách của Chính quyền Trump khi công nhận việc Israel sáp nhập Cao nguyên Golan.

Ngoài ra, Bộ Ngoại giao Mỹ cho đến nay vẫn chưa đưa ra quan điểm pháp lý khẳng định các khu định cư của Israel ở Bờ Tây là bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế. Đây vốn là lập trường chính sách được lưỡng đảng Mỹ ủng hộ suốt hàng thập kỷ qua nhưng đã bị Chính quyền Trump đảo ngược vào năm 2019.

3. Thỏa thuận hòa bình Abraham

Thỏa thuận hòa bình Abraham là một trong những thành tựu ngoại giao nổi bật của Mỹ dưới thời Donald Trump. Thông qua vai trò bảo trợ trung gian, Mỹ đã thúc đẩy Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất (UAE), Bahrain, Sudan và Morocco lần lượt ký thỏa thuận bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Israel.

Trong phiên điều trần tại Thượng viện hồi tháng 1 nhằm phê chuẩn chức vụ Ngoại trưởng, Ngoại trưởng Antony Blinken cho biết, mặc dù ủng hộ thỏa thuận hòa bình Abraham, song Chính quyền của ông Biden sẽ "xem xét kỹ lưỡng" một số cam kết mà ông Trump đã thực hiện riêng với các bên ký kết hiệp định.

Tuy nhiên, bất chấp những bình luận ban đầu của ông Blinken, cho đến nay, Chính quyền Biden vẫn giữ nguyên tất cả những cam kết của chính quyền tiền nhiệm. Thậm chí sau khi xem xét một cách nhanh chóng toàn bộ chính sách, chính quyền Biden đã xúc tiến bán lô máy bay chiến đấu tàng hình F-35 trị giá 23 tỷ USD cho UAE .

Một trong những cam kết gây tranh cãi khác là việc Chính quyền Trump công nhận chủ quyền của Morocco đối với lãnh thổ Tây Sahara vào năm ngoái, ngay trước khi Rabat ký Hiệp ước Abraham với Israel. Tuy nhiên, hồi tháng 4 vừa qua, mạng Axios đưa tin, Ngoại trưởng Mỹ Blinken cam kết với người đồng nhiệm Morocco Nasser Bourtia rằng chính quyền Biden sẽ không thay đổi lập trường của chính quyền tiền nhiệm liên quan đến vấn đề lãnh thổ Tây Sahara.

4. Hợp tác an ninh Mỹ - Ảrập Xêút

Tổng thống Biden đã chấm dứt sự hỗ trợ của Mỹ đối với các chiến dịch quân sự của Ảrập Xêút ở Yemen nhưng vẫn duy trì mối quan hệ hợp tác quốc phòng với vương quốc này trong bối cảnh quân nổi dậy Houthi ở Yemen vẫn tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa nhằm vào lãnh thổ Ảrập Xêút.

Trong khi chính quyền Biden đình chỉ vô thời hạn hai thương vụ bán vũ khí lớn cho Ảrập Xêút, thì mới đây Bộ trưởng Quốc phòng Ảrập Xêút, Thái tử Khalid bin Salman đã có chuyến thăm Washington, trong đó ông đã gặp gỡ các quan chức chủ chốt của Mỹ bao gồm Ngoại trưởng Blinken, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan. Tại các cuộc tiếp xúc, phía Mỹ khẳng định cam kết giúp Ảrập Xêút bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, tính mạng của người dân, tiếp tục thúc đẩy mối quan hệ hợp tác quốc phòng.

5. Cuba

Những diễn biến căng thẳng ở Cuba trong tuần qua càng làm trầm trọng hơn tác động của lệnh cấm vận, trừng phạt kinh tế mà chính quyền Mỹ dưới thời ông Donald Trump áp đặt đối với Cuba.

Khi lên nắm quyền, ông Biden đã có ý định nối lại các chính sách thân thiện dưới thời chính quyền Obama nhằm cho phép người Mỹ gốc Cuba gửi kiều hối về nước và dỡ bỏ một số lệnh hạn chế đi lại.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có tín hiệu rõ ràng nào cho thấy Mỹ sẽ sớm dỡ bỏ các lệnh trừng phạt nghiêm khắc được áp đặt với Cuba dưới thời ông Donald Trump. Chính sách Cuba của Chính quyền Biden vẫn đang được xem xét.

6. Venezuela

Tổng thống Biden cũng tiếp tục duy trì các lệnh trừng phạt mà cựu Tổng thống Donald Trump áp đặt đối với Venezuela cũng như tiếp tục chính sách của người tiền nhiệm trong việc công nhận thủ lĩnh phe đối lập Juan Guaido là “nhà lãnh đạo hợp pháp” của Venezuela.

Các quan chức chính quyền Biden nói rằng họ sẽ không xem xét lại các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Venezuela trừ khi Tổng thống Nicolas Maduro cho thấy “những bước đi tiến bộ, đáng tin cậy” để khôi phục tiến trình dân chủ.

Dưới thời ông Trump, Mỹ đã công nhận ông Guaido, người đứng đầu Quốc hội do phe đối lập kiểm soát, là Tổng thống lâm thời của Venezuela.

7. Thuế quan đối với Trung Quốc

Cựu Tổng thống Donald Trump đã châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại toàn cầu khi quyết định trừng phạt mạnh tay nhằm vào Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU) với việc áp mức thuế cao đối với khoảng 3/4 hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ.

Mới đây, Mỹ đã bắt đầu dỡ bỏ một số thuế quan đối với các đồng minh châu Âu và đang nỗ lực để cùng EU giải quyết bất đồng thương mại vào tháng 12 tới.

Nhưng trái với khuyến nghị gần đây của Quỹ Tiền tệ Quốc tế, chính quyền Biden chưa có bất kỳ động thái nào cho thấy họ sẵn sàng xóa bỏ thuế quan được áp dụng dưới thời Donald Trump đối với 360 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Thuế quan của Trung Quốc vẫn đang được Chính quyền Biden xem xét.