Nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết xét xử các loại vụ việc

Dịch Covid-19 khiến nhiều vụ việc không thể mở phiên tòa

Trình bày Báo cáo của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao về công tác của các Tòa án, Chánh án tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình khẳng định, trong năm 2021, các tòa án đã nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết, xét xử các loại vụ việc. Cụ thể, từ ngày 1.10.2020 đến ngày 30.9.2021, các Tòa án đã thụ lý 537.577 vụ việc, đã giải quyết được 436.660 vụ việc (đạt tỷ lệ 81,2%); số vụ việc đã thụ lý giảm 64.675 vụ việc, đã giải quyết giảm 107.944 vụ việc nguyên nhân là do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên nhiều vụ việc không thể mở phiên tòa, phiên họp theo kế hoạch. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của Tòa án là 0,81% (giảm 0,25%), đáp ứng yêu cầu Quốc hội đề ra.

Các tòa án cũng tích cực tham gia xây dựng thể chế; tăng cường công tác xây dựng và đảm bảo áp dụng thống nhất pháp luật, đó là Tòa án nhân dân tối cao đang tích cực nghiên cứu dự án Luật Tư pháp người chưa thành niên để trình Quốc hội vào năm 2022. Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Nghị quyết hướng dẫn xét xử tội phạm tham nhũng và chức vụ; Nghị quyết hướng dẫn về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự. Nghị quyết hướng dẫn xử lý các hành vi phạm tội liên quan đến phòng chống dịch Covid – 19, Chỉ đạo áp dụng thủ tục rút gọn để xét xử các loại tội phạm này.  Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành 3 Thông tư. Tòa án nhân dân tối cao đã chủ trì nghiên cứu, xây dựng 4 Thông tư liên tịch; phối hợp xây dựng 1 Thông tư liên tịch. Tòa án nhân dân tối cao đã công bố thêm nhiều án lệ. Trong năm qua, có hơn 200 bản án của các Tòa án đã viện dẫn, áp dụng án lệ…

Bên cạnh đó, tòa án cũng hoàn thành một số mặt công tác quan trọng với chất lượng cao. Đó là, công tác công khai bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án trên Cổng thông tin điện tử được thực hiện nghiêm túc, đã công bố được hơn 750.000 bản án, quyết định với hơn 113 triệu lượt người truy cập. Công tác hợp tác quốc tế được mở rộng và tăng cường. Tòa án nhân dân tối cao tổ chức thành công Hội nghị Hội đồng Chánh án các nước ASEAN (CACJ) lần thứ 8 theo hình thức trực tuyến. Hoàn thành tốt vai trò Chủ tịch CACJ nhiệm kỳ 2020-2021. Công tác cải cách thủ tục hành chính tư pháp tiếp tục được đẩy mạnh; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và xây dựng Tòa án điện tử. Đề xuất Quốc hội cho phép tổ chức phiên tòa trực tuyến để đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn do tác động của đại dịch Covid-19 và yêu cầu hội nhập quốc tế.

Một số chỉ tiêu Quốc hội giao thực hiện thấp hơn các năm trước

Bên cạnh các kết quả nêu trên, Chánh án tòa án nhân dân tối cao chỉ rõ, hoạt động của các Tòa án còn tồn tại một số hạn chế, thiếu sót như: một số chỉ tiêu Quốc hội giao thực hiện thấp hơn các năm trước; tỷ lệ giải quyết các vụ án hành chính và tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội đề ra; tổ chức bộ máy của các Tòa án chưa thực sự tinh gọn, cơ cấu đội ngũ công chức Tòa án nhân dân các cấp còn thiếu;…

Các hạn chế, thiếu sót nêu trên là do: tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, khó lường gây rất nhiều khó khăn cho Tòa án khi thực hiện nhiệm vụ; mỗi năm trung bình các Tòa án thụ lý hơn 600.000 nghìn vụ việc trong khi đó số lượng biên chế cán bộ, Thẩm phán chưa đủ để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ dẫn đến áp lực, khó khăn rất lớn với Tòa án.

Để khắc phục những hạn chế, thiếu sót và nâng cao hiệu quả hoạt động, Tòa án nhân dân tối cao đề ra 6 nhóm giải pháp cần tập trung thực hiện trong thời gian tới. Đó là các nhóm giải pháp về lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành các Tòa án; xây dựng, hoàn thiện thể chế; tổ chức, cán bộ; tăng cường công khai, minh bạch và sự giám sát của nhân dân đối với Tòa án; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của Tòa án; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng, tổ chức có liên quan trong quá trình thực hiện các mặt công tác của Tòa án.