Nâng cao năng lực đại lý thu

Từ tinh thần nhiệt huyết...

Phó Trưởng Ban Thu - Sổ, Thẻ (BHXH Việt Nam) Đinh Duy Hùng cho biết, với lợi thế bám sát địa bàn, hàng ngày tiếp xúc với người dân, nhân viên đại lý thu đã đóng góp tích cực vào việc tuyên truyền, phổ biến chính sách, chế độ về BHXH, BHYT tại cơ sở, trực tiếp giúp người dân nâng cao nhận thức, thấy rõ lợi ích của việc tham gia BHXH, BHYT. Trải qua 14 năm hình thành và phát triển, hệ thống đại lý thu BHXH, BHYT đã phát triển sâu rộng đến từng địa bàn xã, với đa dạng hóa loại hình. Theo thống kê mới nhất, cả nước có tổng số 11.851 đại lý thu, với 37.728 điểm thu và 52.225 nhân viên đại lý thu.

Ký hợp đồng với 1.054 đại lý thu, các đại lý thu BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã thể hiện được vai trò trong việc đưa các chủ trương, chính sách về BHXH tự nguyện đến gần hơn với các tầng lớp nhân dân. Đại diện BHXH tỉnh Hà Tĩnh cho biết, tính đến hết tháng 11.2021, các đại lý thu trên toàn tỉnh đã tuyên truyền, vận động được 15.409 người tham gia BHXH tự nguyện và 208.307 người tham gia BHYT hộ gia đình, đạt 100% kế hoạch được giao. Các đại lý thu đều tích cực vào cuộc, bám sát địa bàn, trực tiếp “đi từng ngõ, gõ từng nhà” để lan tỏa chính sách, vận động, nhắc nhở khi thẻ BHYT gần đến thời gian gia hạn, đến hạn đóng tiếp BHXH tự nguyện. 

Là một trong những đại lý thu hoạt động hiệu quả, chị Nguyễn Thị Hiếu, nhân viên đại lý thu UBND xã Tân Lâm Hương, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) cho biết, toàn bộ 25 thôn trong xã đều có cộng tác viên tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình. Do khối lượng công việc nhiều, nên cuối tuần hoặc tranh thủ buổi tối, chị lại đến các địa bàn để hỗ trợ cộng tác viên giải đáp thắc mắc cho người dân. Sự năng nổ, nhiệt tình, trách nhiệm của các cộng tác viên đã giúp đại lý của chị phát triển thêm 110 người tham gia BHXH tự nguyện từ đầu năm đến nay.

Đăng ký làm nhân viên đại lý thu từ năm 2016, chị Nguyễn Thị Chinh, nhân viên đại lý thu xã Thạch Ngọc, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) chia sẻ, từ chỗ nói cho dân nghe đến nói cho dân hiểu và tin theo cần rất nhiều thời gian. Nhân viên đại lý phải là người kiên trì, có tinh thần trách nhiệm cao, thực sự nhiệt tình và tâm huyết với công việc. Việc tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH, BHYT không chỉ đơn thuần là tìm đến nhà vận động, gặp người dân nhiều hay ít lần, mà quan trọng hơn là thông qua tuyên truyền để làm thay đổi nhận thức của người dân, khiến họ tin tưởng, cảm thấy thoải mái, yên tâm, tự nguyện tham gia.

Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, để phòng, chống dịch hiệu quả, ngành BHXH đã phải tạm dừng tổ chức các hội nghị tuyên truyền không tụ tập đông người. Chính vì vậy, để hoàn thành kế hoạch được giao, BHXH tỉnh Quảng Bình đã nỗ lực tìm những giải pháp thích hợp để phát triển đối tượng. “Đi từng ngõ, gõ từng nhà” vẫn là giải pháp chính để ngành BHXH vừa phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình, vừa phòng, chống dịch hiệu quả. Theo Trưởng phòng Truyền thông và Phát triển đối tượng, BHXH tỉnh Quảng Bình Đinh Thái Quang, để thực hiện giải pháp này, các đại lý thu BHXH, BHYT hiện đang có lợi thế nhất bởi toàn tỉnh có hơn 623 đại lý thu, có mặt ở hầu hết xã, phường, thị trấn trên địa bàn. 

Gần 10 năm gắn bó với ngành BHXH trong vai trò là nhân viên đại lý thu BHXH, BHYT, chị Võ Thị Thoan, xã Vạn Ninh, huyện Quảng Ninh (Quảng Bình) luôn cần mẫn đưa thông tin, ý nghĩa, tầm quan trọng và lợi ích thiết thực của chính sách BHXH, BHYT đến với người dân trên địa bàn. Đến nay, đại lý thu của chị Thoan đã duy trì hàng năm từ 1.200 đến 1.300 người tham gia BHYT hộ gia đình và đã có trên 250 người tham gia BHXH tự nguyện.

Chị Thoan chia sẻ, ngay từ những ngày đầu tham gia, chị đã xác định tuyên truyền về chính sách BHXH tự nguyện cho người dân là công việc lâu dài theo kiểu “mưa dầm thấm lâu”, chứ không chỉ ngày một ngày hai. Theo đó, phải giúp người dân hiểu thế nào là BHXH tự nguyện, phân tích rõ những điểm ưu và cả những điểm khuyết trong tương lai sẽ được sửa đổi để họ có sự so sánh. Ở những thời điểm dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, để phòng, chống dịch bệnh, tránh tập trung đông người, chị cũng tích cực hơn trong việc đến từng nhà để tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình. 

… tới chuyên nghiệp hóa hoạt động

Để vai trò của các đại lý thu BHXH, BHYT ngày càng phát huy hiệu quả, đặc biệt là trong bối cảnh dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp, ngành BHXH còn chủ động tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn quy trình nghiệp vụ thu, bồi dưỡng kỹ năng khai thác, vận động, tuyên truyền về chính sách, pháp luật BHXH, BHYT cho đội ngũ này. Đồng thời, chủ động phối hợp giao chỉ tiêu thu cho từng đại lý. Một số nơi còn hỗ trợ và chuyển giao công nghệ để đội ngũ nhân viên đại lý thu ở cơ sở thực hiện hình thức giao dịch điện tử trong các khâu thu, nộp hồ sơ của người tham gia… 

Đơn cử như tại Quảng Bình, để nâng cao năng lực cho đội ngũ đại lý thu, BHXH tỉnh đã triển khai hỗ trợ, tổ chức các lớp tập huấn hướng dẫn sử dụng phần mềm giao dịch điện tử cho 100% nhân viên đại lý thu, giúp họ hoàn thành tốt nhiệm vụ vừa bảo đảm công tác phòng, chống dịch. Theo đó, thay vì phải thường xuyên về cơ quan BHXH để cập nhật hồ sơ của người tham gia, nhân viên đại lý thu BHXH, BHYT chỉ ở nhà, thông qua mạng internet truy cập vào cổng dịch vụ công của ngành BHXH Việt Nam và sử dụng chữ ký số của mình để ký hồ sơ điện tử gửi đến cơ quan BHXH tỉnh. Nhờ đó, công việc được xử lý nhanh chóng, chính xác và an toàn.

Phó Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Bình Nguyễn Văn Dũng cho biết, trên địa bàn tỉnh đã có gần 160 đại lý thu BHXH, BHYT thực hiện giao dịch điện tử với cơ quan BHXH tỉnh, để cập nhật hồ sơ phát sinh; gia hạn thẻ BHYT; cập nhật quá trình đóng BHXH tự nguyện cho người tham gia... Phần mềm đã giúp nhân viên đại lý thu BHXH, BHYT rút ngắn thời gian lập và xử lý hồ sơ, đồng thời tăng tính minh bạch trong hoạt động của cơ quan BHXH.

Theo lãnh đạo BHXH Việt Nam, với nhiều tiện ích thiết thực và hiệu quả nên việc giao dịch điện tử đối với nhân viên đại lý thu ở cơ sở đã và đang được ứng dụng rộng rãi, tiết kiệm thời gian, chi phí cho các tổ chức, cá nhân trong các giao dịch. Việc phổ cập cho đội ngũ nhân viên đại lý thu BHXH, BHYT thực hiện giao dịch điện tử không chỉ là bước đi thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số của ngành BHXH mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân tham gia thực hiện chính sách BHXH, BHYT đạt kết quả cao nhất. 

Hướng tới phát triển theo chiều sâu

Mặc dù đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận, song, hoạt động đại lý thu BHXH, BHYT còn một số hạn chế như loại hình tổ chức làm đại lý chưa đa dạng, các đại lý thu phân bố các điểm thu chưa đồng đều, nhân viên đại lý thu còn kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ khác. Phó Trưởng Ban Thu - Sổ, Thẻ (BHXH Việt Nam) Đinh Duy Hùng, thời gian tới, cần phải mở rộng, phát triển đại lý thu BHXH, BHYT và nhân viên đại lý thu theo hướng chuyên nghiệp như đáp ứng đủ các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, hạ tầng kỹ thuật tại mỗi điểm thu; ứng dụng linh hoạt công nghệ thông tin trong hoạt động của đại lý thu; bảo đảm kiến thức nghiệp vụ và các kỹ năng cho nhân viên đại lý thu. 

Khuyến nghị về xây dựng hệ thống đại lý thu tại Việt Nam, ông Jens Schremmer, Chánh Văn phòng Thư ký Hiệp hội An sinh xã hội quốc tế (ISSA) cho rằng, Việt Nam tập trung vào trách nhiệm của đại lý thu là chưa đủ, mà còn phải đi vào chiều sâu bằng việc nâng cao chất lượng của đại lý thu thông qua hình thức tuyên truyền, bồi dưỡng; phối hợp với các cơ quan đối tác cũng như tận dụng mối quan hệ, kinh nghiệm và cơ chế để bảo đảm lợi ích cho các bên. BHXH Việt Nam cần tăng cường việc tuân thủ pháp luật với hệ thống này.

“ISSA có bộ tiêu chuẩn về an sinh xã hội, trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ đối tác; đồng thời có quy trình về cấp phép, bảo đảm phòng tránh trường hợp gian lận, biển thủ tiền đóng BHXH đối với các nhân viên. Các cơ quan quản lý an sinh xã hội cần phối hợp với các cơ quan khác để bảo đảm tính chuyên nghiệp trong hoạt động của hệ thống đại lý thu…” - ông Jens Schremmer nhấn mạnh.

Còn theo ông Shinichi Takasaki, Giám đốc đại diện Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại Nhật Bản, nếu BHXH Việt Nam muốn bảo đảm hiệu quả trong hoạt động thu, cần phải tạo nguồn thu nhập tốt cho lực lượng làm việc này. Thu nhập tốt cũng đồng nghĩa với việc phải mở rộng phạm vi chức năng của họ, để họ mở rộng những dịch vụ có thể cung cấp, mang đến hiệu quả thiết thực.