Một trong những điểm mới của Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng được Quốc hội thông qua ngày 13.11.2020 là nâng cao điều kiện hoạt động dịch vụ và trách nhiệm của doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức thực hiện hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài. Luật cũng bổ sung nhiều chính sách mới, làm rõ các hành vi bị nghiêm cấm nhằm bảo đảm quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
Bảo đảm cơ chế hỗ trợ của Nhà nước
Theo Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Nguyễn Bá Hoan, Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng đã bổ sung một số chính sách mới của Nhà nước nhằm bảo đảm cơ chế hỗ trợ của Nhà nước trong suốt cả quá trình trước, trong và sau khi người lao động đi làm việc ở nước ngoài trở về.
Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Nguyễn Bá Hoan
Nguồn internet
Theo đó, Luật khuyến khích nâng cao trình độ chuyên môn kỹ thuật của người lao động; người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng trong một số ngành, nghề, công việc cụ thể, có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao hoặc Việt Nam có ưu thế được áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù. Bảo đảm bình đẳng giới, cơ hội việc làm, không phân biệt đối xử trong hoạt động tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề, ngoại ngữ và giáo dục định hướng; có các biện pháp hỗ trợ bảo vệ người lao động làm việc ở nước ngoài phù hợp với các đặc điểm về giới. Hỗ trợ đầu tư cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp tham gia bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề, ngoại ngữ của người lao động.
Luật bổ sung các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Cụ thể là hành vi lôi kéo, dụ dỗ, hứa hẹn, quảng cáo, cung cấp thông tin gian dối hoặc dùng thủ đoạn khác để lừa đảo người lao động, lợi dụng hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài để tổ chức xuất cảnh trái phép, mua bán người, bóc lột, cưỡng bức lao động hoặc thực hiện hành vi khác trái pháp luật. Hành vi phân biệt đối xử, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người lao động; cưỡng bức lao động; lợi dụng hoạt động chuẩn bị nguồn, tuyển chọn lao động đi làm việc ở nước ngoài để thu tiền của người lao động trái pháp luật; thu tiền môi giới của người lao động; thu tiền dịch vụ của người lao động không đúng quy định của luật này cũng bị nghiêm cấm.
Luật cũng quy định việc áp dụng biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ khác ngoài ký quỹ và bảo lãnh quy định tại luật này. Cho phép công dân Việt Nam giao kết hợp đồng lao động sau khi xuất cảnh có thể đăng ký trực tuyến với cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam để được hỗ trợ và hưởng quyền lợi từ Quỹ Hỗ trợ việc làm ngoài nước. Bổ sung quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng của người lao động khi bị ngược đãi, đe dọa, bổ sung quyền được tư vấn và hỗ trợ tạo việc làm, khởi nghiệp sau khi về nước và tiếp cận các dịch vụ tư vấn tâm lý xã hội tự nguyện. Bổ sung quy định cụ thể và nguyên tắc xác định mức trần tiền dịch vụ doanh nghiệp được phép thu của người lao động. Bổ sung cơ chế để hỗ trợ người lao động tiếp cận, đóng góp, thực hiện các thủ tục hỗ trợ từ Quỹ Hỗ trợ việc làm ngoài nước trong thời gian làm việc ở nước ngoài thay vì cơ chế mang tính chất bồi hoàn và phải làm thủ tục khi đã về nước như hiện nay.
Cắt giảm thủ tục hành chính
Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan cho biết thêm, Luật đã nâng cao điều kiện hoạt động dịch vụ và trách nhiệm của doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức thực hiện hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài. Cụ thể, bổ sung một số điều kiện cấp giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài đối với doanh nghiệp. Bổ sung một số trường hợp doanh nghiệp dịch vụ bị thu hồi giấy phép như: nội dung kê khai trong hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép là giả mạo, không đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài trong thời gian 24 tháng liên tục. Bổ sung điều kiện đối với người đứng đầu chi nhánh được giao nhiệm vụ, không quy định giới hạn số lượng chi nhánh mà doanh nghiệp dịch vụ được giao nhiệm vụ thực hiện hoạt động đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
Luật bổ sung quy định về chuẩn bị nguồn lao động, nhằm tạo điều kiện và cho phép doanh nghiệp được chủ động chuẩn bị nguồn lao động trước khi đăng ký hợp đồng cung ứng lao động nhưng gắn với điều kiện cụ thể để hạn chế tình trạng đào tạo, bổ túc kỹ năng nghề tràn lan, tránh lãng phí xã hội.
Doanh nghiệp dịch vụ phải chi trả toàn bộ thù lao theo Hợp đồng môi giới đối với bên nước ngoài tiếp nhận lao động và không được yêu cầu người lao động hoàn trả một phần khoản tiền này. Bổ sung quy định cụ thể và nguyên tắc thu tiền dịch vụ, mức trần tiền dịch vụ doanh nghiệp được phép thu của người lao động.
Bộ Lao động, Thương Binh và Xã hội có trách nhiệm trong việc xây dựng, quản lý, vận hành, cập nhật, chia sẻ cơ sở dữ liệu về người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Đây cũng là quy định mới được bổ sung, Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan nói.
Bên cạnh đó, Luật còn đơn giản hóa, cắt giảm thủ tục hành chính theo hướng thủ tục đổi giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài quy định trong luật hiện hành đã được bãi bỏ. Các thủ tục khác được đơn giản hóa, rút ngắn thời hạn giải quyết như thủ tục cấp, cấp lại giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và thủ tục đăng ký Hợp đồng cung ứng lao động.
