Người dân - “tai”, “mắt” của các đội rà phá bom mìn

Ngày 23.10 vừa qua, đội hủy nổ bom mìn do RENEW / NPA quản lý phá hủy an toàn thêm một quả bom chùm nguy hiểm. Quả bom được phát hiện trong tình trạng hoạt động rất tốt tại rừng tràm của ông Phan Sỹ Khiêm, một người trồng rừng 51 tuổi ở thị trấn Bến Quan, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị.

Việc phát hiện quả bom đã khiến cho ông Khiêm phải bỏ dở việc thu hoạch tràm của mình và gọi cho đường dây nóng phát hiện bom mìn của tỉnh để báo sự việc. Trong gần 20 năm qua, người đàn ông có ba con này đã gắn bó với nghề trồng tràm để trang trải cho cuộc sống gia đình.

Ông cám ơn đội hủy nổ bom mìn đã nhanh chóng tiếp ứng xử lý vật liệu nguy hiểm trên đất trồng tràm của mình, đem lại sự an toàn cho ông và gia đình. “Đây là lần thứ hai tôi phát hiện thấy vật nổ trên rừng của mình,” ông Khiêm nói. “Nhờ phản ứng nhanh của đội, chúng tôi bây giờ có thể tiếp tục công việc bình thường”.

Trước đó, ngày 23.6.2021, ông Phan Văn Thất, nông dân 38 tuổi, gọi số máy đường dây nóng báo cáo ông đào lên một quả bom bi trong lúc đắp bờ ao cá trên đất của mình ở xã Trung Nam, huyện Vĩnh Linh. Quả bom còn nguyên, có thể gây chết người, và chỉ cách nhà dân 10 m. Đội RENEW/NPA phải sơ tán ông Thất cùng gia đình ông, và hàng xóm đến một khoảng cách an toàn trước khi triển khai vụ hủy nổ tại chỗ.

Ông Thất nói với đội đó là nhờ con gái của mình, cháu Phan Hà Giang, người biết đến số đường dây nóng trong một phiên giáo dục nguy cơ bom mìn của RENEW tổ chức tại trường của em. Do đó, em có thể giúp bố mình báo cáo phát hiện quả bom nguy hiểm để được xử lý kịp thời và an toàn.

Các phản ứng nhanh trên đây đối với hai cuộc gọi khẩn cấp của hai ông bố ở Vĩnh Linh nằm trong số trên 500 nhiệm vụ phản ứng nhanh mà RENEW/NPA đã thực hiện tính cho đến nay trong năm 2021. Trong 10 tháng đầu năm nay, các phát hiện bom mìn do người dân Quảng Trị báo tin đã giúp cho các đội RENEW/NPA phá hủy an toàn hơn 1.300 vật nổ nguy hiểm.

Người dân ở tỉnh Quảng Trị đã trở thành “tai” và “mắt” của các đội rà phá, cung cấp thông tin quan trọng về vật nổ để các đội lưu động có thể di chuyển và phá hủy an toàn. Giai đoạn 3 năm 2018 - 2020 là lần đầu tiên kể từ khi chiến tranh kết thúc vào năm 1975, tỉnh Quảng Trị không có người bị thương hoặc tử vong. Kỷ lục đó vẫn được duy trì cho đến ngày hôm nay.

Là tỉnh có tỷ lệ ô nhiễm bom mìn cao nhất cả nước với hơn 81% trên tổng diện tích đất, Quảng Trị đặt mục tiêu trở thành tỉnh đầu tiên của Việt Nam an toàn với bom mìn vào năm 2025, sau khi đạt được nhiều thành công trong việc hợp tác và vận động nguồn viện trợ từ các tổ chức quốc tế, phi chính phủ để khắc phục hậu quả bom mìn còn sót lại sau chiến tranh, bắt đầu từ năm 1995 đến nay.

Trong 26 năm qua (1995 - 2021), tỉnh đã vận động được gần 144 triệu USD do các tổ chức quốc tế, phi chính phủ tài trợ để khắc phục hậu quả bom mìn còn sót lại sau chiến tranh. Nguồn kinh phí này đã giúp tỉnh rà phá trên 214 triệu m2 đất; tiến hành khảo sát bom chùm trên 449 triệu m2 đất; xác định được hơn 446 triệu m2 đất ô nhiễm bom chùm, trong đó đã xử lý trên 86 triệu m2 đất ô nhiễm loại bom này. Tổng số vật nổ đã tìm thấy và được xử lý là hơn 740.700 quả đạn, pháo các loại. Đồng thời, hàng chục nghìn người được hỗ trợ sinh kế, nâng cao nhận thức về bom mìn.