Nhân rộng mô hình

Chăm sóc ngay từ tuyến cơ sở

Giúp nạn nhân chất độc hóa học/dioxin (CÐHH/dioxin) được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe và phục hồi chức năng ngay tại y tế tuyến cơ sở là một mục tiêu hướng tới của Dự án này. Chính vì thế, ngay từ khi triển khai dự án, các đơn vị đã tổ chức tập huấn cho cán bộ tuyến huyện và xã tại vùng dự án về công tác sàng lọc nhằm phát hiện sớm các vấn đề về sức khỏe, lập hồ sơ quản lý sức khỏe, xác định nhu cầu về chăm sóc sức khỏe và phục hồi chức năng cho nạn nhân. Sau khi được tập huấn, các cán bộ y tế tuyến dưới khảo sát, lập danh sách nạn nhân CÐHH/dioxin và con đẻ của nạn nhân bị dị tật, dị dạng liên quan đến CÐHH/dioxin tại địa phương (lồng ghép vào đánh giá ban đầu).

Hoạt động này nhằm lập danh sách, phân nhóm nạn nhân, chuẩn bị các bước tiến hành khám sàng lọc định kỳ. Theo đó, trong năm 2019 lập danh sách cho 14.214 nạn nhân và con đẻ của nạn nhân bị dị tật dị dạng liên quan đến CĐHH/dioxin thuộc 11 tỉnh; năm 2020 lập danh sách cho 7.918 nạn nhân và con đẻ của nạn nhân bị dị tật dị dạng liên quan đến CĐHH/dioxin thuộc 11 tỉnh. Năm 2021 tính từ đầu năm đến nay các tỉnh đã lập danh sách cho 4.513 nạn nhân chất độc hóa học và con đẻ của nạn nhân bị dị tật dị dạng liên quan đến CĐHH/dioxin tại địa phương thuộc 6/11 tỉnh đã triển khai Dự án (bao gồm: Lào Cai, Quảng Ninh, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Bình Định, Quảng Nam).

Ngoài ra, các tỉnh đã tổ chức khám sàng lọc định kỳ cho 1.909 nạn nhân tại 4/11 tỉnh Dự án đã triển khai (Lào Cai, Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Tĩnh, Thanh Hóa) đạt 47,2% chỉ tiêu được giao. Đồng thời, khám chữa bệnh và Phục hồi chức năng cho 885 nạn nhân tại 6/11 tỉnh, thành Dự án đã triển khai (Lào Cai, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thanh Hóa, Hà Tĩnh) được tiếp cận và được cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh, điều dưỡng phục hồi chức năng tại các cơ sở khám chữa bệnh, phục hồi chức năng, hỗ trợ kinh phí đi lại, suất ăn cho 820 nạn nhân (đạt 29,1% chỉ tiêu được giao).

Phục hồi chức năng tại cộng đồng

Thực tế cho thấy, phục hồi chức năng tại gia đình đạt tỷ lệ nạn nhân bị khuyết tật được phục hồi cao, có thể triển khai rộng rãi, tăng số nạn nhân có cơ hội được phục hồi chức năng, đáp ứng các nhu cầu cơ bản của người bệnh và phù hợp với điều kiện sinh sống. Theo đánh giá của các chuyên gia, các chương trình phục hồi chức năng tại gia đình cơ bản phù hợp với hoàn cảnh địa lý, tập quán sinh hoạt, điều kiện kinh tế, ít tốn kém, giúp người bệnh dễ áp dụng.

Nhận thấy hiệu quả này, ngay từ khi triển khai dự án việc tiếp cận với các dịch vụ phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng được triển khai tại 11 tỉnh, địa phương tham gia dự án. Theo đó, ngay từ năm 2019, năm đầu triển khai dự án đã hướng dẫn cho 6.347 nạn nhân và người nhà về các kỹ thuật phát hiện sớm, can thiệp sớm và phục hồi chức năng để tiếp cận với các dịch vụ phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng phù hợp để hòa nhập cộng đồng. Đến năm 2020, đã hướng dẫn cho 4.151 nạn nhân và người nhà để tiếp cận với các dịch vụ phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng phù hợp để hòa nhập cộng đồng. Năm 2021 do ảnh hưởng dịch Covid-19 nhiều địa phương thực hiện giãn cách, do đó chỉ mới tập huấn được 915 nhân viên y tế và 793 nạn nhân.

Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam Trung tướng, PGS.TS. Đặng Nam Điềm cho rằng, việc trợ giúp nạn nhân, người khuyết tật hòa nhập cộng đồng cần có sự chung tay của gia đình và xã hội, trong đó, hỗ trợ phục hồi chức năng tại gia đình là mô hình, giải pháp hiệu quả, phù hợp trong điều kiện thực tế nước ta. Kết quả tích cực tại 11 tỉnh, thành phố tham gia dự án sẽ là cơ sở khoa học và thực tiễn quan trọng để tổng kết, nhân rộng mô hình phục hồi chức năng tại gia đình cho nạn nhân chất độc da cam, góp phần chăm sóc tốt hơn, giúp nạn nhân phục hồi sức khỏe, từng bước ổn định cuộc sống, hòa nhập cộng đồng.