Nhịp cầu
Vùng biên giới Việt - Trung của tỉnh Cao Bằng có 40/161 xã, thị trấn với 374 xóm trên địa bàn 7/10 huyện, thành phố; có đường biên giới tiếp giáp Trung Quốc dài trên 333km; diện tích tự nhiên các xã biên giới 158.465ha, chiếm 23,7% diện tích tự nhiên toàn tỉnh; dân số 111.371 người, chiếm khoảng 21,6% dân số toàn tỉnh, gồm các dân tộc: Tày, Nùng, Mông, Dao, Sán Chỉ, Lô Lô. Đời sống của người dân còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo năm 2019 chiếm 26,07%. Đời sống dân cư vùng biên giới cơ bản ổn định, tuy nhiên, tình trạng xâm canh tại một số điểm vẫn diễn ra, hằng năm xảy ra tình trạng dân di cư tự do.
Thực hiện chủ trương, chính sách về bố trí, ổn định dân cư tại các xã biên giới Việt - Trung giai đoạn 2010 - 2020, UBND tỉnh Cao Bằng đã hỗ trợ trực tiếp cho 228 hộ di dân thuộc các huyện: Hạ Lang, Trùng Khánh, Phục Hòa, Hà Quảng, Bảo Lạc với tổng kinh phí 9,1 tỷ đồng. Phê duyệt 24 dự án di dân, ổn định dân cư biên giới. Trong đó, có 10 dự án đã đầu tư và hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng với tổng nguồn vốn hơn 99,3 tỷ đồng… Các dự án được đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu như đường giao thông, điện, nước sinh hoạt, nhà văn hóa. Các hộ dân di cư được hưởng chính sách giảm nghèo bền vững, phát triển sinh kế, liên kết sản xuất...
Tuy nhiên trên thực tế, chỉ có 7/10 dự án phát huy hiệu quả do một số vùng di dân chưa bảo đảm điều kiện sinh hoạt, canh tác, xa trung tâm; mức hỗ trợ ổn định dân cư còn thấp; nguồn vốn Trung ương giao hằng năm còn hạn chế; việc bố trí các hộ dân ra sinh sống xen ghép ở khu vực biên giới không hình thành được xóm biên giới do không đủ tiêu chuẩn hình thành xóm mới gây khó khăn trong công tác quản lý…
Tại buổi giám sát của Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng mới đây về việc thực hiện chính sách, pháp luật hỗ trợ di dân, ổn định dân cư các xã biên giới giai đoạn 2010 - 2020 trên địa bàn, UBND tỉnh kiến nghị: Trung ương điều chỉnh tăng định mức hỗ trợ về đất đai, hỗ trợ trực tiếp cho các hộ di dời, hỗ trợ phát triển sản xuất, đào tạo nguồn nhân lực, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật mới. Kiến nghị Quốc hội, Chính phủ có quy định đặc thù riêng về diện tích, số lượng hộ, quy mô hộ gia đình để thành lập xóm mới biên giới. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định tiếp tục thực hiện Chương trình bố trí ổn định dân cư giai đoạn tiếp theo và quan tâm bố trí nguồn vốn thực hiện theo kế hoạch nhu cầu, vì Chương trình bố trí ổn định dân cư theo Quyết định số 570/QĐ-TTg và Quyết định số 1776/QĐ-TTg đã hết giai đoạn thực hiện, song chưa có quyết định mới.
Bên cạnh những kiến nghị trên, thực tế cũng đặt ra yêu cầu UBND tỉnh Cao Bằng cần quan tâm thực hiện tốt các dự án, đặc biệt là các dự án theo Quyết định số 2085 của Chính phủ phê duyệt chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2017 - 2020; rà soát, đánh giá, tính toán kỹ lưỡng, đồng bộ từ khâu khảo sát, tìm địa điểm, thiết kế, triển khai nhằm bảo đảm tính khả thi, hiệu quả. Nghiên cứu khả năng kết nối giao thông giữa các dự án.
