Giám sát đại biểu Hội đồng Nhân dân thực hiện lời hứa

Phát huy vai trò của cử tri và Ủy ban Mặt trận tổ quốc

- Chủ Nhật, 19/09/2021, 07:05 - Chia sẻ
Câu chuyện giám sát hoạt động của đại biểu HĐND các cấp không còn mới nhưng cần được tăng cường thực hiện để khẳng định việc cử tri lựa chọn bầu đại biểu đại diện cho ý chí, nguyện vọng là trúng ý Đảng, lòng dân. Qua trao đổi với một số cử tri có nhiều ảnh hưởng trong Nhân dân và một số cán bộ hưu trí giữ các vị trí lãnh đạo trước khi nghỉ hưu đều thống nhất quan điểm, cần tăng cường giám sát của cử tri và Ủy ban MTTQ các cấp đối với đại biểu HĐND các cấp, nhằm công khai hoạt động của đại biểu HĐND đến với người dân.

Giám sát còn hạn chế

Từ Điều 63 đến Điều 67, Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND năm 2015 quy định trình tự, cách thức tiến hành vận động bầu cử của người ứng cử ĐBQH và đại biểu HĐND. Theo đó, tại các hội nghị TXCT giữa những người ứng cử đại biểu HĐND, Ủy Ban MTTQ Việt Nam các cấp thu thập, ghi chép đầy đủ ý kiến của cử tri về từng người ứng cử, những lời hứa của đại biểu với cử tri nếu trúng cử. Khoản 1, Điều 26, Luật MTTQ Việt Nam năm 2015 quy định “Đối tượng giám sát của Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp là cơ quan nhà nước, tổ chức, đại biểu dân cử, cán bộ, công chức, viên chức”. Khoản 2, Điều 6, Luật Tổ chức chính quyền địa phương (hiện hành) quy định: “Đại biểu HĐND là người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân địa phương, chịu trách nhiệm trước cử tri địa phương và trước HĐND về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đại biểu của mình”.

Như vậy, câu chuyện giám sát đại biểu HĐND đã được pháp luật quy định và chủ thể giám sát là toàn bộ cử tri địa phương thông qua hoạt động của Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên của Ủy ban MTTQ Việt Nam. Thực tế những nhiệm kỳ gần đây, Ủy ban MTTQ các cấp đã giám sát hoạt động của đại biểu HĐND thông qua các kỳ họp, cuộc họp, nhưng chủ yếu là giám sát qua hoạt động báo cáo 6 tháng và hàng năm của Thường trực HĐND cung cấp, việc tổ chức các cuộc giám sát đã có nhưng còn hạn chế nhất định.

Nhiệm kỳ 2016 - 2021, Ban Thường trực Ủy Ban MTTQ Việt Nam tỉnh Lào Cai đã tổ chức 1 cuộc giám sát hoạt động của đại biểu HĐND tỉnh tại 2 đơn vị bầu cử. Qua giám sát, Ban đã yêu cầu các đại biểu HĐND tỉnh được giám sát báo cáo việc thực hiện lời hứa với cử tri trước khi bầu cử và những việc đại biểu đã thực hiện từ đầu nhiệm kỳ đến thời điểm giám sát. Sau giám sát, Ủy ban MTTQ tỉnh tổng hợp báo cáo nhận xét, đánh giá chung việc thực hiện lời hứa của đại biểu và có các ý kiến, kiến nghị, đề xuất với đại biểu. Kết quả giám sát được báo cáo Thường trực HĐND tỉnh và đăng bài công khai trên trang website của Văn phòng HĐND tỉnh, để các cử tri quan tâm tiếp cận, biết hoạt động của đại biểu được giám sát. Tuy nhiên, số cuộc giám sát và số lượng đại biểu được giám sát chưa nhiều, Ủy ban MTTQ cấp huyện, xã chưa tổ chức được các cuộc giám sát.

Một hội nghị TXCT trực tuyến giữa cử tri với các ứng cử viên đại biểu HĐND tỉnh Lào Cai nhiệm kỳ 2021 - 2026

Công khai hoạt động của đại biểu đến với người dân

Để đại biểu HĐND các cấp thực hiện đúng lời hứa với cử tri, qua trao đổi với một số cử tri có nhiều ảnh hưởng trong Nhân dân và một số cán bộ hưu trí giữ các vị trí lãnh đạo trước khi nghỉ hưu đều thống nhất, cần tăng cường giám sát của cử tri và Ủy ban MTTQ các cấp đối với đại biểu HĐND các cấp, nhằm công khai hoạt động của đại biểu HĐND đến với người dân.

Theo đó, Ủy ban MTTQ các cấp tăng cường tuyên truyền, vận động Nhân dân giám sát hoạt động của đại biểu HĐND thông qua các nhiệm vụ đã được pháp luật quy định. Đặc biệt là xem xét bản lĩnh của đại biểu trong đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, mọi biểu hiện quan liêu, hách dịch, cửa quyền và các hành vi vi phạm pháp luật của tổ chức, cá nhân.

Giám sát hoạt động của đại biểu HĐND phải được cử tri và Ủy ban MTTQ các cấp thực hiện liên tục trong cả nhiệm kỳ. Nhất là giám sát gần với thời điểm đánh giá, xếp loại đại biểu hàng năm và đánh giá giữa nhiệm kỳ về thực hiện nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do HĐND bầu.

Việc giám sát đại biểu theo kế hoạch của các cuộc giám sát do Ủy ban MTTQ các cấp thực hiện cần lựa chọn thời điểm, đối tượng giám sát phù hợp; sau giám sát có kết luận chính xác khách quan, trung thực, có các kiến nghị đề xuất cụ thể. Bảo đảm phát huy dân chủ, sự tham gia của Nhân dân, thành viên của MTTQ Việt Nam; thực hiện công khai, minh bạch; không làm cản trở hoạt động của cá nhân được giám sát. Qua giám sát, nếu phát hiện đại biểu không hoàn thành nhiệm vụ hoặc có hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm tư cách đại biểu, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp có quyền kiến nghị với Thường trực HĐND trình HĐND cùng cấp bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do HĐND bầu theo quy định của pháp luật (Điều 31 Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam năm 2015).

Tại kỳ họp HĐND, Ủy ban MTTQ Việt Nam cùng cấp thông qua hoạt động giám sát chủ động đề xuất, kiến nghị với HĐND các vấn đề liên quan đến hoạt động của đại biểu HĐND theo đúng quy định của pháp luật.

Hà Thị Thiệp - Nguyên Trưởng Ban Dân tộc HĐND tỉnh Lào Cai