Phát triển điện ảnh gắn liền với định hướng phát triển chung về kinh tế - xã hội

Sau 15 năm thực hiện, bên cạnh những quy định phù hợp, có đóng góp tích cực, hiệu quả cho Điện ảnh Việt Nam, Luật Điện ảnh năm 2006, được sửa đổi, bổ sung năm 2009 đã bộc lộ những thiếu sót, bất cập và cần được bổ sung. Theo ĐBQH Nguyễn Thị Huế, tỉnh Bắc Kạn Dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi) với 8 Chương và 50 Điều, 4 chính sách là phù hợp, bên cạnh đó dự thảo Luật cũng cơ bản đã khắc phục được những thiếu sót, bất cập, khó thực thi trong thực tiễn.

Trong đó, về chính sách phát triển điện ảnh, đại biểu cho rằng tại điểm a khoản 1, Điều 5 quy định: Nhà nước đầu tư cho các hoạt động: “sản xuất phim thực hiện theo kế hoạch phục vụ nhiệm vụ chính trị của Nhà nước về đề tài lịch sử, lãnh tụ, danh nhân, anh hùng dân tộc, chiến tranh cách mạng, thiếu nhi, miền núi, biên giới, hải đảo, đồng bào dân tộc thiểu số và các vấn đề của cuộc sống đương đại”. Quy định đề tài phim do Nhà nước đầu tư sản xuất theo kế hoạch phục vụ nhiệm vụ chính trị như vậy rất rộng, nhất là các vấn đề cuộc sống đương đại. Trong điều kiện ngân sách Nhà nước còn hạn hẹp, chính sách về đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước đối với phát triển điện ảnh cần có trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả. Vì vậy, ĐBQH tỉnh Bắc Kạn đề nghị cần nghiên cứu, đánh giá thêm một số khía cạnh, đặc biệt là trong điều kiện đẩy mạnh việc xã hội hoá, thu hút nhiều nguồn lực, cũng như chất lượng các sản phẩm xã hội hoá thời gian qua, trên cơ sở đó tập trung vào những đề tài trên thực tiễn chưa hấp dẫn đầu tư, nhưng cần thiết phải được quan tâm, chú trọng, bảo đảm phát triển điện ảnh gắn liền với định hướng phát triển chung về kinh tế - xã hội.

Liên quan đến việc hỗ trợ phát triển điện ảnh tại khoản 2, Điều 5 của Dự thảo, đề thực hiện có hiệu quả, đại biểu Huế cho rằng: Cần hỗ trợ sản xuất, phát hành, phổ biến phim góp phần giới thiệu văn hoá, đất nước và con người Việt Nam. Đồng thời phải làm rõ chính sách, cơ chế gắn liền với hỗ trợ sản xuất, phát hành và phổ biến phim sẽ để làm cơ sở thống nhất thực hiện.

Về sản xuất phim quy định tại khoản 4 Điều 15, ĐBQH tỉnh Bắc Kạn lựa chọn phương án 2: Giao nhiệm vụ hoặc đặt hàng (đối với phim có nội dung đề tài phục vụ nhiệm vụ chính trị) hoặc đấu thầu (đối với phim có nội dung khác). Giải thích cho phương án này, đại biểu Huế cho rằng: Đây là các hình thức cơ bản để lựa chọn đơn vị cung ứng sản phẩm, dịch vụ công sử dụng ngân sách Nhà nước được pháp luật quy định. Thực hiện hình thức đấu thầu nhằm tạo sự bình đẳng giữa các đơn vị Nhà nước và tư nhân. Trong đó, Luật Đấu thầu quy định cụ thể, chi tiết cả ba hình thức này. Tại Quyết định số 17/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định “Gói thầu hợp tác, sản xuất phim thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao” được áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt. Tuy nhiên, đại biểu Huế đề nghị nghiên cứu quy định cụ thể trường hợp áp dụng hình thức đặt hàng, giao nhiệm vụ, đấu thầu. Trừ các nội dung phim phục vụ nhiệm vụ chính trị sẽ thực hiện việc giao nhiệm vụ hoặc đặt hàng, còn lại các phim có nội dung khác nên thực hiện đấu thầu để tăng tính cạnh tranh chất lượng phim giữa các hãng phim truyện và các Doanh nghiệp sản xuất phim.

Đối với, việc phổ biến phim trong hệ thống rạp chiếu phim tại Điều 20, theo đại biểu, tình trạng quay lại phim đang công chiếu, thậm chí là truyền dẫn trực tiếp phim trên các trang mạng xã hội khá phổ biến. Điều này ảnh hưởng đến doanh thu của các nhà sản xuất phim, của rạp chiếu phim và vi phạm đến bản quyền tác phẩm. Mặc dù đã có quy định về chế tài xử lý song thực tế việc vi phạm vẫn tiếp diễn. ĐBQH tỉnh Bắc Kạn đề nghị bổ sung quy định rạp chiếu phim cũng phải chịu trách nhiệm về việc không đảm bảo quyền sở hữu trí tuệ cho nhà sản xuất phim.

Ngoài ra, theo ĐBQH tỉnh Bắc Kạn cần xem xét bổ sung thêm vào Dự thảo Luật một số nội dung có liên quan tới điện ảnh như: Những quy định tạo hành lang pháp lý để xây dựng các định mức kinh tế - kỹ thuật sản xuất phim. Định mức kinh tế - kỹ thuật là cơ sở để xây dựng giá đặt hàng sản xuất phim và là căn cứ để bố trí ngân sách hàng năm và các nguồn đầu tư cho điện ảnh. Theo quy định về đặt hàng sản xuất sản phẩm, dịch vụ công, giá đặt hàng được xác định dựa trên cơ sở định mức kinh tế - kỹ thuật do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành.