Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự phiên khai mạc Hội nghị ASEP-11

Hội nghị ASEP-11 do Quốc hội Vương quốc Campuchia chủ trì tổ chức, với chủ đề “Tăng cường hợp tác Nghị viện vì hòa bình và phát triển bền vững trong và sau đại dịch Covid-19”. Phiên khai mạc hội nghị có sự tham dự của 33 đoàn đại biểu gồm các nước thành viên ASEP, Ban thư ký ASEAN và các khách mời từ các điểm cầu trực tuyến.

Tham dự tại điểm cầu Nhà Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam có: Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Đôn Tuấn Phong; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn; Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Vũ Minh Tuấn; đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội; đại diện Bộ Ngoại giao.

Tăng cường hợp tác nghị viện trong và sau đại dịch

Phát biểu chào mừng hội nghị, Chủ tịch Thượng viện Campuchia, đồng Chủ tịch ASEP -11 Samdech Say Chhum cho biết, Quốc hội Campuchia vinh dự lần đầu tiên chủ trì tổ chức hội nghị ASEP. Chủ đề của hội nghị đã được các Nghị viện thành viên nhất trí, ý kiến của các nghị viện thành viên cũng được phản ánh trong các văn kiện hội nghị.

Chủ tịch Thượng viện Campuchia nêu rõ, trong 25 năm qua kể từ khi khởi động cơ chế đối tác ASEM và ASEP, hợp tác liên khu vực được thúc đẩy dựa trên ba trụ cột: chính trị, kinh tế - phát triển và văn hóa - xã hội. Liên khu vực Á - Âu đại diện cho 60% dân số thế giới, chiếm 55% tỷ trọng kinh tế thế giới, hơn 50% thương mại thế giới. Cơ chế hợp tác liên khu vực Á - Âu đóng góp rất lớn đối với sự phát triển của các quốc gia phát triển, đang phát triển trong khu vực nhằm duy trì hòa bình, an ninh, sự phát triển bền vững như tăng cường giao lưu nhân dân, ủng hộ chủ nghĩa đa phương, thúc đẩy hợp tác giữa các nền văn minh.

ASEP là diễn đàn quan trọng về đối thoại đa phương giữa các nghị viện từ châu Á và châu Âu, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hợp tác và kết nối liên khu vực và lấy con người làm trung tâm. Trong đó, một số nội dung quan trọng liên quan đến quản trị toàn cầu và chủ nghĩa đa phương; quan hệ đối tác lâu dài, bền vững Á - Âu, để tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế, đầu tư, văn hóa, giáo dục, y tế và nhiều lĩnh vực khác nữa.

Chủ tịch Thượng viện Campuchia cũng nêu rõ, hội nghị ASEP-11 diễn ra trong bối cảnh thế giới trải qua nhiều khó khăn, thách thức do đại dịch Covid-19, cướp đi sinh mạng hơn 5 triệu người trên thế giới và gây ra cuộc khủng hoảng trong lĩnh vực y tế công cũng như các lĩnh vực kinh tế - xã hội, làm gia tăng sự bất bình đẳng, đói nghèo, thất nghiệp, bất ổn chính trị và suy giảm kinh tế. Bên cạnh đó, thế giới cũng đối mặt với những nhân tố phức tạp khác, như xung đột vũ trang, cạnh tranh địa chính trị, biến đổi khí hậu, tội phạm xuyên biên giới, sự cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, mất cân bằng hệ sinh thái… Những vấn đề này đang cản trở chúng ta đạt được Mục tiêu Phát triển bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc.

Chủ tịch Thượng viện Campuchia nhấn mạnh: “Chúng ta với tư cách là những người đại diện cho Nhân dân các nước châu Á và châu Âu, đại diện cho hơn 60% dân số thế giới, có nghĩa vụ tiếp tục thúc đẩy hợp tác rộng mở, toàn diện vì lợi ích chung của châu Á, châu Âu cũng như thế giới. Nghị viện có vai trò chủ chốt trong việc thúc đẩy hợp tác quốc tế và quan hệ đối tác thông qua cơ quan đại diện, lập pháp và giám sát. Đồng thời, ngoại giao nghị viện ngày càng phù hợp với việc xây dựng nền tảng cho hòa bình và phát triển bền vững”.

Chủ tịch Thượng viện Campuchia cũng nhấn mạnh, hội nghị ASEP-11 là cơ hội để các nghị sĩ Á - Âu trao đổi ý kiến, ủng hộ hợp tác đa phương, đưa ra thông điệp và những khuyến nghị nhằm giúp lãnh đạo các quốc gia trong hai khu vực giải quyết các vấn đề chung. Chủ tịch Thượng viện Campuchia đề nghị, trong bối cảnh khu vực và thế giới đối mặt với những thách thức nghiêm trọng, đặc biệt là thách thức địa chính trị, xung đột vũ trang, các bên cần thúc đẩy đối thoại, đàm phán hòa bình, bảo đảm tuân thủ luật pháp quốc tế, bảo đảm nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ của các nước nhằm tìm kiếm giải pháp hóa giải xung đột.

Trước sự tấn công của đại dịch Covid-19, các đối tác lớn trong Tổ chức Y tế thế giới (WHO), cơ chế COVAX cần huy động các nguồn lực tài chính nhằm hỗ trợ vaccine cho những quốc gia chưa có đủ vaccine cần thiết để tiêm cho người dân, bảo đảm sự tiếp cận vaccine công bằng, không phân biệt chủng tộc, khuynh hướng chính trị. Nhằm ứng phó với diễn biến khó lường của đại dịch Covid-19, các nước cần có dự báo trước để có sự chuẩn bị tốt hơn, ứng phó với những tình huống phát sinh trong tương lai, nhất là những dịch bệnh có thể xuất hiện trong tương lai.

Chủ tịch Thượng viện Campuchia tái khẳng định ủng hộ các nguyên tắc toàn cầu hóa, chủ nghĩa đa phương, tự do hóa thương mại - đầu tư; đồng thời, đề nghị cần thúc đẩy hệ thống thương mại quốc tế theo hướng cải thiện chuỗi cung ứng toàn cầu, tạo ra sự phục hồi kinh tế bền vững sau đại dịch. Các nước cần đặt con người vào vị trí trung tâm các kế hoạch phục hồi kinh tế, phân bổ nhiều hơn nữa các nguồn lực đầu tư cho con người, xã hội vì “đầu tư vào con người chính là đầu tư cho tương lai, cho sự phục hồi kinh tế”.

Thúc đẩy hợp tác nghiên cứu sản xuất, phân bổ vaccine

Phát biểu trong phiên khai mạc, Phó Chủ tịch Nghị viện châu Âu (EP) Heidi Hautala nhấn mạnh, trước những thách thức to lớn mà châu Á, châu Âu cũng như thế giới đang đối mặt, các nghị sĩ cần nâng cao nhận thức, trách nhiệm, vai trò đại diện của mình; khẳng định tầm quan trọng của ngoại giao nghị viện cũng như vai trò của Nghị viện trong tham gia giải quyết các vấn đề chung của khu vực và thế giới. Bà Heidi Hautala cho rằng, hội nghị ASEP-11 là nơi phản ánh những tâm tư, nguyện vọng, ý chí của người dân khu vực; mong muốn, các nghị viện thành viên cần tăng cường hợp tác, thúc đẩy các quốc gia hợp tác nghiên cứu sản xuất, phân bổ vaccine nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt nguồn cung vaccine trong phòng, chống dịch Covid-19. Phó Chủ tịch EP nêu rõ, phải cùng nhau vượt qua đại dịch mới đạt được các mục tiêu về kinh tế - xã hội. Bên cạnh đó, cần tiếp tục hợp tác nhằm giải quyết các vấn đề về an ninh con người, an ninh lương thực, chống khủng bố thông qua cơ chế hợp tác Á - Âu, dựa trên nguyên tắc bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau, để xây dựng tương lai tốt đẹp cho mọi người dân.

Trong phát biểu dẫn đề, Thủ tướng Campuchia Samdech Hun Sen cho rằng,  đại dịch Covid-19 là phép thử đối với cam kết Á - Âu về duy trì quan hệ đối tác dựa trên lòng tin. Mặc dù đại dịch và các cuộc khủng hoảng đe doạ ảnh hưởng tới chủ nghĩa đa phương, nhưng hợp tác Á - Âu vẫn không bị lung lay; thay vào đó, sẽ giúp chúng ta cùng vượt qua đại dịch, không để ai bị bỏ lại phía sau. Thủ tướng Campuchia cũng nêu rõ, trong bối cảnh hiện nay, đối tác Á - Âu là cơ chế kết nối người dân hai châu lục, đưa ra những kiến nghị vô giá cho ASEM để đạt được phục hồi kinh tế sau đại dịch. Thủ tướng Campuchia nhấn mạnh, “chỉ có quan hệ đối tác tin cậy mới cho phép chúng ta duy trì hợp tác bảo đảm hòa bình, ổn định, thịnh vượng. Vì vậy, các nghị viện thành viên ASEP và các quốc gia thành viên ASEM cần tăng cường hợp tác, đề cao hoà bình, luôn tìm kiếm các giải pháp hoà bình để đạt được các mục tiêu cao cả. Thủ tướng Campuchia cũng cho rằng, chỉ có thể phân bổ sử dụng hiệu qủa các nguồn lực mới giúp chúng ta hiện thực hóa công cuộc phục hồi kinh tế - xã hội bền vững, bao trùm, tự cường. Điều này cũng đòi hỏi tự do hóa thương mại; duy trì sự ổn định các chuỗi cung ứng, cải thiện hội nhập khu vực, liên khu vực. Thủ tướng Campuchia nêu rõ, trong mỗi cuộc khủng hoảng đều mở ra những cơ hội - trong nguy có cơ. Vì vậy, đại dịch Covid-19 mở ra cơ hội để các nước tận dụng thời cơ để cải cách thể chế, thay đổi phương thức sản xuất, thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển sang kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh để phục hồi sau đại dịch.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Campuchia, đồng Chủ tịch ASEP-11 Samdech Heng Samrin nhấn mạnh, Hội nghị ASEP-11 với chủ đề “Tăng cường hợp tác Nghị viện vì hòa bình và phát triển bền vững trong và sau đại dịch Covid-19” có ý nghĩa quan trọng và cũng rất phù hợp với tình hình hiện nay. Hội nghị không chỉ tạo cơ hội để các Nghị viện Á - Âu  tăng cường quan hệ, hợp tác, sự hiểu biết lẫn nhau, mà còn là diễn đàn để các nghị sĩ cùng nhau thảo luận những biện pháp thúc đẩy hợp tác nhằm thúc đẩy hòa bình, ổn định và phát triển bền vững. “Đây cũng chính là mong muốn chung của người dân khu vực”, Chủ tịch Quốc hội Campuchia nói.

Hội nghị ASEP-11 diễn ra đúng vào thời điểm các nước bắt đầu mở cửa lại nền kinh tế, thích ứng linh hoạt, an toàn với đại dịch Covid-19. Vì vậy, cơ chế đối tác nghị viện và ngoại giao nghị viện có vai trò rất quan trọng trong bảo đảm hòa bình lâu dài, công bằng xã hội, quản trị tốt, bảo đảm nhân quyền và giá trị của dân chủ. Chủ tịch Quốc hội Campuchia cho rằng, cần tăng cường hợp tác khu vực và toàn cầu trong sản xuất, phân bổ vaccine, bảo đảm mọi người dân trong khu vực được tiêm chủng. Chủ tịch Quốc hội Campuchia cũng bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ các chiến lược phục hồi kinh tế của hai khu vực nhằm thúc đẩy hệ thống thương mại tự do, đa biên; duy trì sự ổn định của chuỗi cung ứng toàn cầu; duy trì kết nối và hội nhập kinh tế trong khu vực và liên khu vực. Chủ tịch Quốc hội Campuchia bày tỏ hy vọng, hội nghị ASEP-11 sẽ diễn ra trong bầu không khí hữu nghị, hợp tác; thảo luận thực chất, hướng tới giải pháp và các giải pháp đạt được sẽ phản ánh sự hợp tác hiệu quả giữa hai khu vực trong dài hạn. Chủ tịch Quốc hội Campuchia cũng khuyến khích các nghị sĩ thảo luận sôi nổi, tích cực, chủ động, đóng góp tích cực nhằm thông qua được Tuyên bố Hội nghị, thể hiện lợi ích chung của hai khu vực.

+ Tiếp đó, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam đã tham dự Phiên toàn thể thứ nhất, Hội nghị ASEP-11 được tiến hành theo hình thức trực tuyến.