Quảng Trị quyết tâm là tỉnh an toàn bom mìn vào năm 2025

Mỗi năm rà phá 3.000ha đất

Ngay đầu năm 2021, UBND tỉnh Quảng Trị đã ban hành kế hoạch triển khai chương trình hành động khắc phục hậu quả bom mìn còn sót lại sau chiến tranh giai đoạn 2021 - 2025.

Theo đó, giai đoạn 2021 - 2025, Quảng Trị đặt mục tiêu bình quân mỗi năm rà phá được khoảng 3.000ha đất ô nhiễm bom mìn; vận động viện trợ từ các tổ chức phi chính phủ nước ngoài 10 triệu USD/năm để khắc phục hậu quả bom mìn; hoàn thành 100% hoạt động khảo sát bom chùm và công bố các khu vực xác định nguy hiểm do ô nhiễm bom mìn. Hàng năm, có 60.000 lượt người được tiếp cận chương trình giáo dục phòng, tránh bom mìn; từ 1.300 - 1.500 nạn nhân và gia đình nạn nhân bom mìn được hỗ trợ về y tế, phát triển sinh kế. Đến năm 2025, tất cả trường học trên địa bàn tỉnh đều đưa chương trình giáo dục phòng, tránh bom mìn vào dạy học tích hợp trong các môn học. Đặc biệt, Quảng Trị đặt mục tiêu trở thành tỉnh đầu tiên của Việt Nam an toàn với bom mìn vào năm 2025, sau đó sẽ chuyển sang giai đoạn quản lý rủi ro do bom mìn gây ra.

Để thực hiện được mục tiêu này, tỉnh Quảng Trị đề ra các giải pháp, bao gồm, đẩy mạnh vận động tài trợ nước ngoài cho công tác khắc phục hậu quả bom mìn còn sót lại sau chiến tranh; xây dựng chính sách phát triển nguồn nhân lực cho công tác khắc phục hậu quả bom mìn; tăng cường đào tạo và tập huấn cho đội ngũ cán bộ quản lý, điều hành công tác khắc phục hậu quả bom mìn; thực hiện tốt thông tin tuyên truyền khắc phục hậu quả bom mìn, nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cơ quan chức năng và Nhân dân.

Gần 4 năm không có thương vong do bom mìn

Quảng Trị là tỉnh có tỷ lệ ô nhiễm bom mìn cao nhất cả nước, với 82% trên tổng diện tích đất. Bom mìn còn sót lại sau chiến tranh ở Quảng Trị đã khiến hơn 3.430 người chết, 5.100 người bị thương. Từ năm 1995 đến nay, tỉnh đạt được nhiều thành công trong việc hợp tác và vận động nguồn viện trợ từ các tổ chức quốc tế, phi chính phủ để khắc phục hậu quả bom mìn còn sót lại sau chiến tranh.

Cụ thể, giai đoạn 1995 - 2021, tỉnh đã vận động được gần 144 triệu USD do các tổ chức quốc tế, phi chính phủ tài trợ để khắc phục hậu quả bom mìn còn sót lại sau chiến tranh. Nguồn kinh phí này đã giúp tỉnh rà phá trên 214 triệu mét vuông đất; tiến hành khảo sát bom chùm trên 449 triệu m2 đất; xác định được hơn 446 triệu mét vuông đất ô nhiễm bom chùm, trong đó đã xử lý trên 86 triệu mét vuông đất ô nhiễm loại bom này. Tổng số vật nổ đã tìm thấy và được xử lý là hơn 740.700 quả đạn, pháo các loại. Đồng thời, hàng chục nghìn người được hỗ trợ sinh kế, nâng cao nhận thức về bom mìn. Đặc biệt, từ năm 2018 đến nay, Quảng Trị không có người bị thương hoặc tử vong do tai nạn bom mìn… Đây là cơ sở để Quảng Trị đặt mục tiêu trở thành tỉnh đầu tiên của Việt Nam không còn tai nạn bom mìn vào năm 2025.

Peace Trees VietNam - Cây Hòa bình Việt Nam (PTVN) của Hoa Kỳ là tổ chức phi chính phủ nước ngoài đầu tiên được Chính phủ Việt Nam cấp giấy phép (năm 1995) hoạt động và triển khai hoạt động rà phá bom mìn, khắc phục hậu quả chiến tranh tại Quảng Trị. Đây là sự khởi đầu cho một loạt hoạt động hợp tác quốc tế, khắc phục hậu quả bom mìn do Hoa Kỳ tài trợ thông qua các tổ chức phi chính phủ như Nhóm Cố vấn bom mìn (MAG), Tổ chức phi lợi nhuận Clear Path International (CPI)... Cùng với đó, Chương trình hợp tác giữa Quảng Trị với các tổ chức phi chính phủ nước ngoài (RENEW) và Tổ chức Viện trợ nhân dân Na Uy (NPA), thực hiện Dự án NPA/RENEW từ năm 2001, đang giúp người dân sống ở những vùng ô nhiễm bom mìn có cuộc sống an toàn hơn.

Theo số liệu của Trung tâm Hành động Bom mìn Quảng Trị, các đội của RENEW/NPA, MAG, và PTVN trong giai đoạn 2017 - 2021 thực hiện tổng cộng 5.908 nhiệm vụ hủy nổ bom mìn tiếp ứng các cuộc gọi phát hiện bom mìn của người dân Quảng Trị qua đường dây nóng.

Tháng 9 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Dự án “Rà tìm và xử lý bom mìn, vật nổ nhằm giảm thiểu các mối nguy hiểm và hỗ trợ kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Trị, giai đoạn X (2021 - 2025)”. Với dự án này, Tổ chức Cây Hòa Bình Việt Nam (PTVN) viện trợ không hoàn lại cho tỉnh 10,5 triệu USD để khắc phục hậu quả chiến tranh. Đây là bước mở rộng, tiếp nối dự án “Đội rà phá bom mìn lưu động tỉnh Quảng Trị - EOD, giai đoạn IX, 2016 - 2020.