Quốc hội tiếp tục thảo luận về kế hoạch phát triển KT-XH và công tác phòng chống dịch

- Thứ Ba, 09/11/2021, 11:56 - Chia sẻ
Sáng 9.11, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hội trường về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2021; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; báo cáo về công tác phòng, chống dịch COVID-19 và tình hình thực hiện Nghị quyết số 30/2021/QH15 về Kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội Khóa XV.
08:21

Cần có giải pháp căn cơ hơn trong công tác phòng chống dịch

Mở đầu Phiên thảo luận về kế hoạch phát triển KT-XH và công tác phòng chống dịch Covid-19, ĐBQH Thái Thu Xương (Hậu Giang) nhận định, trong bối cảnh dịch Covid-19 phức tạp, Chính phủ đã vận động linh hoạt, sáng tạo, đồng bộ, xuyên suốt từ Trung ương đến địa phương. Tuy nhiên, theo dự báo của thế giới sẽ có những diễn biến khó lường, nền kinh tế nước ta vẫn còn tiềm ẩn nguy cơ chậm phục hồi, tăng trưởng thấp, đời sống việc làm của đại bộ phận người dân còn nhiều khó khăn. Việc chuyển trạng thái thích ứng linh hoạt sang trạng thái bình thường mới đang đặt ra vấn đề cần phải tập trung giải quyết, trong đó người dân tiếp tục là chủ thể phải thích ứng vì vậy cần có giải pháp nâng cao ý thức để người dân tự bảo vệ bản than và bảo vệ cộng đồng.

ĐBQH Thái Thu Xương (Hậu Giang) phát biểu 

Ảnh: Quang Khánh 

Đại biểu kiến nghị Chính phủ cần có giải pháp căn cơ hơn trong công tác phòng chống dịch để đất nước trở lại trạng thái bình thường mới, nền kinh tế nhanh chóng phục hồi.

Thứ nhất, xây dựng chương trình tổng thể, công tác phòng chống dịch phải được chuẩn bị đủ nguồn lực kể cả về con người và vật chất, nhất là khâu điều trị.

Thứ hai, tăng cường tuyên truyền người dân thực hiện nghiêm các giải pháp, khuyến cáo ngành chức năng nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe, vừa đảm bảo đời sống, sản xuất người dân. Tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm những hành vì lợi dụng tình hình dịch bệnh để trục lợi.

Thứ ba, tiếp tục rà soát bổ sung các văn bản pháp luật, các chế độ chính sách hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp đảm bảo trước tình hình diễn biến dịch phức tạp theo hướng giảm bớt thủ tục hành chính, điều kiện hỗ trợ, nghiên cứu hỗ trợ từ ngân sách trung ương cho các nhóm đối tượng là lao động tự do, vì ngân sách địa phương đã dành phần nhiều cho công tác phòng chống dịch.

Thứ tư, rà soát điều chỉnh các chính sách hỗ trợ các lực lượng tuyến đầu chống dịch, đảm bảo sức khỏe, động viên tinh thần hơn nữa lực lượng này.

Thứ năm, có biện pháp bảo vệ an toàn cho trẻ em trước mắt và lâu dài như tiếp tục tiêm vaccine cho trẻ em, trẻ vị thành niên. Quan tâm hỗ trợ trẻ bị mồ côi do cha mẹ mất vì dịch bệnh được phát triển toàn diện.

Thứ sáu, tích cực trong nghiên cứu vaccine, thuốc điều trị, huy động y tế tư nhân tham gia chăm sóc bệnh nhân Covid-19.

08:34

Cần quy định thời hạn cụ thể việc hoàn thành phân bổ vốn các Chương trình mục tiêu quốc gia

ĐBQH Vũ Tuấn Anh (Phú Thọ) phát biểu

Ảnh: Quang Khánh 

Cơ bản thống nhất với Báo cáo tình hình kinh tế xã hội của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Ủy ban tài chính ngân sách về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, ngân sách nhà nước, đầu tư công năm 2021; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, dự toán ngân sách nhà nước năm 2021 và phân bổ ngân sách trung ương năm 2022; ĐBQH Vũ Tuấn Anh (Phú Thọ) cho ý kiến về 2 nội dung:

Thứ nhất, về thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, đại biểu cho rằng việc triển khai thực hiện còn rất chậm. Để bảo đảm thực hiện mục tiêu các chương trình đã đề ra, đáp ứng mong mỏi, nguyện vọng của đồng bào cử tri nhất là ở các khu vực miền núi, khu vực khó khăn, đại biểu đề nghị Chính phủ quyết liệt chỉ đạo, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình, sớm quyết định đầu tư hai Chương trình mục tiêu quốc gia còn lại. Sớm ban hành quy định về nguyên tắc lồng ghép nguồn vốn của ba chương trình. Ban hành tiêu chí xác định các dân tộc còn nhiều khó khăn, quy định nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách Trung ương và tỷ lệ đối ứng của ngân sách địa phương để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Đại biểu cũng đề nghị sớm ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới các cấp theo các nghị quyết đã được Quốc hội ban hành làm căn cứ để phân bổ vốn, cân đối nguồn lực và triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.

Đại biểu thống nhất việc chuyển nguồn vốn 16.000 tỷ đồng từ năm 2021 sang năm 2022 để tổng nguồn vốn ngân sách Trung ương cho thực hiện các mục tiêu quốc gia trong năm 2022 sẽ là 24.000 tỷ đồng. Theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước, thẩm quyền phân bổ ngân sách Trung ương cho các bộ, ngành, địa phương là của Quốc hội. Tuy nhiên, để bảo đảm kịp thời triển khai chương trình và cũng để rõ trách nhiệm, tránh hình thức, đại biểu nhất trí với đề nghị của Chính phủ là Quốc hội ủy quyền cho Chính phủ phân bổ chi tiết và Chính phủ chịu trách nhiệm việc phân bổ. Quốc hội và các cơ quan liên quan sẽ giám sát, kiểm tra. Đồng thời cần có quy định thời hạn cụ thể Chính phủ phải hoàn thành việc phân bổ vốn các Chương trình mục tiêu quốc gia cho từng bộ, cơ quan trung ương và địa phương. Đại biểu kiến nghị nên quy định là chậm nhất trong tháng 3.2022 để kịp thời triển khai thực hiện.

Thứ hai, về phân bổ ngân sách Trung ương năm 2022, tổng chi đầu tư phát triển của ngân sách Trung ương trong là 222 nghìn tỷ đồng, trong đó hỗ trợ các mục tiêu cho ngân sách địa phương và 103,4 nghìn tỷ đồng, bằng 46,5% tổng chi phát triển của ngân sách Trung ương. Nếu trừ đi 30,39 nghìn tỷ đồng dự kiến bố trí cho các dự án trọng điểm liên kết vùng đường ven biển thì tỉ lệ vẫn là 32,9%. Như vậy, tỷ lệ hỗ trợ này không đúng quy định tại điểm d, khoản 3, điều 40 của Luật Ngân sách nhà nước, tức là không vượt quá 30%. Do đó, đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát lại và điều chỉnh phương án phân bổ để đúng quy định của Luật Ngân sách Nhà nước. Ngoài ra, tại danh mục dự án đầu tư dự kiến phân bổ ngân sách trung ương năm 2022 kèm theo Báo cáo số 425 của Chính phủ, ngoài các dự án chưa có trong đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 như Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính ngân sách, đại biểu nhận thấy có tình trạng dự án chưa có quyết định đầu tư dự kiến mức vốn năm 2022 cao hơn kế hoạch đầu tư công trung hạn, như vậy là không đủ điều kiện để phân bổ vốn theo quy định tại Điều 53 Luật Đầu tư công.

Theo đại biểu, để tạo điều kiện thuận lợi trong thực hiện kế hoạch đầu tư công năm 2022 và để các bộ, ngành, địa phương triển khai kịp thời, đề nghị Quốc hội quyết định phân bổ cho các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương theo tổng số như đề xuất của Chính phủ, đồng thời giao cho Chính phủ chỉ đạo rà soát lại, chỉ ra kế hoạch vốn năm 2022 cho các dự án đủ điều kiện theo quy định của Luật Đầu tư; phải ra đúng thời hạn quy định, tức là trước ngày 31.12.2021. Số vốn còn lại sẽ cắt giảm hoặc điều chuyển các dự án có khả năng đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành trong năm 2022 nhưng còn thiếu vốn.

08:43

Có giải pháp thu một phần hoặc toàn bộ kinh phí xét nghiệm, sàng lọc; giảm gánh nặng cho ngân sách

Cho rằng công tác phòng, chống dịch Covid-19 thời gian qua đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế, ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) thẳng thắn chỉ ra những vấn đề như công tác dự báo tình hình dịch bệnh, công tác chỉ đạo phòng chống dịch ở một số địa phương còn lúng túng, nhiều tỉnh ban hành quy định không nhất quán, gây khó khăn cho việc đi lại, lưu thông hàng hóa, tỉ lệ tiêm chủng vaccine nhiều địa phương còn thấp... Đặc biệt, đại biểu nhấn mạnh, trong đợt dịch lần thứ tư, người dân sinh sống ở TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam trở về quê hương rất đông, khó kiểm soát và quản lý, nhiều nguy cơ lây lan dịch bệnh phức tạp, số ca mắc những ngày gần đây vẫn tăng, chi phí xét nghiệm còn nhiều bất cập, hạn chế.

ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) phát biểu

Ảnh: Quang Khánh 

Do đó, đại biểu đề nghị Chính phủ nên xem xét, đánh giá lại quy định tạm thời về việc phê chuẩn an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả với dịch bệnh Covid-19 để có điều chỉnh phù hợp, kiểm soát tốt hơn tình hình dịch bệnh, giảm số ca mắc, giảm số ca tử vong trong tình hình dịch bệnh còn diễn biến phức tạp như hiện nay. Từ thực tế người từ các tỉnh phía Nam trở về quê, dù nhiều người đã tiêm đủ 2 mũi vaccine, được cách ly tại nhà nhưng do điều kiện gia đình, do ý thức hạn chế nên đã làm lây nhiễm cho người thân trong gia đình và người xung quanh, dẫn đến phát sinh các ổ dịch khó kiểm soát. Đại biểu đề nghị những nơi có điều kiện vẫn nên cho cách ly tập trung để tránh lây lan cho cộng đồng.

Đại biểu nhận định, kinh phí cho việc xét nghiệm, sàng lọc các đối tượng có nguy cơ cao là rất lớn, nhất là tại các bệnh viện. Nếu như không có giải pháp thu một phần hoặc toàn bộ đối với xét nghiệm, sàng lọc các đối tượng nêu trên thì sẽ là gánh nặng cho các cơ sở khám, chữa bệnh và ngân sách địa phương.

08:46

Tạo cơ chế hành chính thực sự thông thoáng

Phát biểu từ điểm cầu Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh, ĐBQH Tô Thị Bích Châu nêu lên những con số đau xót, khi đợt dịch vừa qua tại TP. Hồ Chí Minh đã khiến hơn 400 nghìn người nhiễm và gần 17 nghìn người tử vong. Nếu không có sự hỗ trợ, giúp đỡ của Đảng, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, của nhân dân cả nước, bạn bè quốc tế và của đồng bào ta ở nước ngoài thì không biết hậu quả mất mát, đau thương còn nặng nề tới mức độ nào.

ĐBQH Tô Thị Bích Châu (TP. Hồ Chí Minh)
ĐBQH Tô Thị Bích Châu (TP. Hồ Chí Minh)

Tuy nhiên, đại biểu cũng cho rằng, trong báo cáo về công tác phòng, chống dịch và Báo cáo của Chính phủ năm 2021 về giải pháp để thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ, chưa thấy đề cập đến việc làm sao để thúc đẩy sự mạnh dạn, ý thức được vai trò của mỗi bộ, ngành, địa phương, mỗi một đơn vị, nhất là đơn vị tham mưu thấy được trách nhiệm của mình trong việc tham mưu cho Chính phủ thực hiện vai trò chỉ đạo, hướng dẫn chứ không phải "khó thì về địa phương; dễ, đúng quy định thì Trung ương làm". Nói như Thủ tướng Chính phủ là "chống dịch như chống giặc", nhưng thật sự không phải các cơ quan, đơn vị nào cũng ý thức được điều đó.

Đại biểu lấy ví dụ cụ thể liên quan đến lô hàng hơn 22 nghìn lon sữa do kiều bào Úc ủng hộ trẻ em khó khăn trong đại dịch tại TP. Hồ Chí Minh. Mặt trận Tổ quốc thành phố đã xin ý kiến Cục An toàn thực phẩm và Cục Thú y. Trong khi chỉ 2 ngày Cục Thú y trả lời đồng ý, thì Cục An toàn thực phẩm trả lời là đề nghị TP. Hồ Chí Minh hỏi Chính phủ. Cách làm của Cục An toàn thực phẩm là đúng quy trình, nhưng không đúng với tinh thần "chống dịch như chống giặc". Cục thì làm tròn chức trách, nhiệm vụ, còn lô hàng cứu trợ về cả tháng trời chưa lấy ra được lỗi do ai? Bởi vậy, vấn đề đặt ra ở đây là kiến tạo ra một cơ chế hành chính thật sự thông thoáng, quy được trách nhiệm của bộ, ngành, của từng cán bộ trong việc tham mưu kịp thời cho Chính phủ những việc cần thiết, không cần phải nhờ vả, quen biết mà vẫn "chạy" được và có lợi, tốt nhất cho người dân...

Vừa qua, Nghị định 93/2021/NĐ-CP quy định về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện, hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo được ban hành, thay thế Nghị định 64/2008/NĐ-CP. Những nội dung trong Nghị định này đã tháo gỡ khó khăn cho cá nhân, tổ chức tham gia các hoạt động từ thiện xã hội, đồng thời phát huy được nguồn lực trong nhân dân trong việc chung tay chia sẻ khó khăn với Chính phủ trong lúc thiên tai, dịch bệnh. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng Bộ Tài chính cần sớm có văn bản hướng dẫn để Nghị định 93 sớm đi vào cuộc sống.

Đại biểu đồng tình cao với việc Chính phủ cần kịp thời vinh danh, tuyên dương đúng công trạng cũng như kịp thời thay mặt Đảng, Nhà nước và nhân dân cảm ơn những cá nhân, tổ chức như lực lượng y tế, lực lượng vũ trang, các lực lượng khác, đặc biệt là những tổ chức, cá nhân đã mua vaccine và trang thiết bị y tế. Chính phủ cũng nên có giải pháp tạo sự công bằng cho cán bộ về động lực và điều kiện để cống hiến. Cần có những quy định rõ trong 1 phường 17 nghìn dân thì cần bao nhiêu cán bộ trong hệ thống chính trị và một phương có 100 nghìn dân, cần có bao nhiêu cán bộ để khi có tình huống khẩn cấp xảy ra như phòng, chống dịch có thể ứng phó kịp thời và hiệu quả vì "nước xa không cứu được lửa gần".

09:00

Bảo đảm đồng đều trong tiếp cận, chất lượng học trực tuyến của học sinh

Cho rằng, các giải pháp, nhiệm vụ mà Chính phủ đề ra là cơ hội để Việt Nam sắp xếp, cơ cấu lại và hướng tới một nền kinh tế tự chủ, phát triển và bền vững, ĐBQH Nguyễn Hữu Chính (Hà Nội) đề xuất một số kiến nghị như sau:

Thứ nhất, cần tìm ra các giải pháp phù hợp hơn công tác giáo dục trong thời điểm hiện nay. Việc dạy học trực tuyến đã được triển khai trên toàn quốc, tuy nhiên vẫn còn một số em học sinh rất khó khăn trong tiếp cận tiểu học việc học trực tuyến do nhiều nguyên nhân khác nhau, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục. Vì vậy, phải có giải pháp, chính sách đảm bảo sự đồng đều việc tiếp cận và đảm bảo chất lượng học tập của học sinh trong điều kiện hiện nay. Bên cạnh đó, cần phải triển khai có hiệu quả các chính sách hỗ trợ các tổ chức, cá nhân trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo, văn hóa, thể thao và du lịch…Đồng thời, tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên về các kỹ năng cần thiết để tiến hành dạy học trực tuyến, đào tạo từ xa để nâng cao chất lượng bài giảng, phát huy khả năng tự học của học sinh và sinh viên.

ĐBQH Nguyễn Hữu Chính (Hà Nội) phát biểu

Ảnh: Quang Khánh 

Thứ hai, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm thế là một trong những lĩnh vực đặc biệt quan trọng cần được quan tâm, nhất là trong điều kiện dịch bệnh hiện nay. Bảo đảm chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm là yếu tố cần thiết góp phần giảm tỷ lệ mắc bệnh, duy trì và phát triển nòi giống, tăng cường hoạt động lao động và học tập. Hiện nay vẫn còn được tình trạng sử dụng hóa chất không bảo vệ thực phẩm gây tác hại đến sức khỏe của người dân. Các giải pháp phòng, chống mặc dù cũng đã được Chính phủ triển khai như hiện nay là chưa triệt để, hiệu quả chưa cao vẫn còn nhiều trường hợp vi phạm pháp luật về an toàn vệ sinh thực phẩm. Do vậy, để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác an toàn vệ sinh, cần thực hiện một số giải pháp quyết liệt, tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm và ý thức trách nhiệm của người dân. Cần tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, xử lý các vi phạm đến an toàn vệ sinh thực phẩm. Tăng cường công tác phối hợp giữa các ngành, các địa phương để xử lý nghiêm các cơ sở, cá nhân vi phạm.

Thứ ba, việc quản lý thông tin, đặc biệt là thông tin trong không gian mạng. Hiện nay trên mạng xã hội vẫn xuất hiện những thông tin xấu độc, bôi nhọ, xuyên tạc chế độ, nói xấu lãnh đạo Đảng và Nhà nước tác động tiêu cực đến nhận thức của người dân, đặc biệt đối với giới trẻ hiện nay. Đây chính là một trong những nguồn gốc của tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác. Các cơ quan chức năng cần phải nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện hơn nữa các biện pháp, cơ chế xử lý để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác quản lý trên không gian mạng. Đề nghị Chính phủ cần có cơ chế quản lý chặt chẽ hơn nữa những thông tin phản cảm này, cơ quan thông tin truyền thông là tăng cường tuyên truyền, tìm ra các giải pháp phần mềm, tạo ra các bức tường lửa để ngăn chặn những thông tin trên.

09:11

Cần sớm có quy hoạch tổng thể quốc gia

Theo ĐBQH Nguyễn Tạo (Lâm Đồng), công tác quy hoạch có vai trò quan trọng trong phát triển đất nước nói chung và được xác định là động lực cho tăng trưởng. Theo quy định của Luật Quy hoạch (năm 2017), Nghị định 37 (ngày7.5.2019) của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quy hoạch thì trong hệ thống quy hoạch, trước tiên phải tập trung cho việc quy hoạch tổng thể quốc gia, sau đó mới quy hoạch ngành, quy hoạch vùng và sau đó đến quy hoạch tỉnh. Tuy nhiên, việc triển khai theo Luật Quy hoạch rất chậm, gây khó khăn trong việc kết hợp các quy hoạch chung như quy hoạch đất đai thời kỳ 2021 - 2030, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, quy hoạch rừng… Đề nghị Chính phủ cần sớm có quy hoạch tổng thể quốc gia để bảo đảm kết nối đồng bộ hệ thống hạ tầng gắn với khai thác hiệu quả tài nguyên thiên nhiên và các nguồn lực để phát triển kinh tế -  xã hội đất nước cũng như phát triển các ngành, vùng và địa phương trong thời gian tới.

ĐBQH Nguyễn Tạo (Lâm Đồng) phát biểu

Ảnh: Quang Khánh 

Về cân đối thu, chi ngân sách nhà nước năm 2022 và các năm tiếp theo, đại biểu cho rằng, để bảo đảm chủ động cho Chính phủ có nguồn lực phòng, chống dịch bệnh Covid-19, nguồn lực để bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ cho doanh nghiệp và nhân dân phục hồi sản xuất, đặc biệt là nguồn lực cho việc tăng cường nâng cao khả năng khám chữa bệnh cho ngành y tế, nhất là tuyến y tế cơ sở vốn đã yếu và thiếu sau đại dịch, cần tiếp tục rà soát, cắt giảm các nhiệm vụ chi chưa thực sự cần thiết, điều tiết kịp thời đối với các dự án chậm triển khai hoặc triển khai không có hiệu quả; phấn đấu tăng thu ngân sách nhà nước thông qua các nguồn thu còn dư địa và từ thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển các vùng kinh tế trọng điểm, các vùng động lực tăng trưởng mới, đặc biệt là những địa phương có thị trường thương mại, dịch vụ bất động sản sôi động, có tăng trưởng.

Ngoài ra, cần chú ý đến giải ngân vốn đầu tư công trung hạn, lấy đầu tư công dẫn dắt, kích hoạt đầu tư xã hội, nhất là các giải pháp đột phá thu hút vốn đầu tư theo phương thức đối tác công - tư trong lĩnh vực đầu tư cơ sở hạ tầng. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách các thủ tục hành chính vì thực tế các thủ tục hành chính hiện nay còn quá nhiêu khê, làm nản lòng các nhà đầu tư hoặc có vốn nhưng phải chờ công trình được phê duyệt. Đẩy mạnh hơn nữa tiến độ xây dựng các dự án kết cấu hạ tầng trọng điểm, có tính chất liên kết vùng, liên kết khu vực.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý và sử dụng tài sản công, đại biểu cho rằng, đây là nguồn lực còn bỏ ngỏ, chưa được khơi dậy và phát huy hiệu quả một cách toàn diện, đầy đủ, còn lãng phí rất lớn và phát sinh nhiều tiêu cực trong thực tiễn. Vì vậy, Chính phủ cần có các chế định đủ mạnh, cương quyết để thống kê, quản lý một cách chặt chẽ về đất đai, tài nguyên khoáng sản, tài nguyên rừng. Mặc dù đây là nguồn lực lớn, nhưng số thu còn rất hạn chế, tránh tình trạng sử dụng sai mục đích...

09:22

Điều tiết ngân sách để địa phương chi cho đầu tư phát triển

Liên quan đến công tác phòng, chống dịch, nhất là các giải pháp thích ứng trong tình hình mới, ĐBQH Lê Văn Dũng (Quảng Nam) cho rằng, các giải pháp phòng, chống dịch phải kịp thời, đồng bộ và hiệu quả, tránh mỗi địa phương là một kiểu dẫn đến lúng túng, bị động. Có thể lấy ví dụ điển hình như việc ứng dụng công nghệ thông tin trong phòng, chống dịch vẫn kiểu mạnh ai nấy làm, mỗi ngành, mỗi địa phương một ứng dụng khai báo gây khó khăn cho Nhân dân. Đại biểu đề nghị cần áp dụng đồng bộ việc ứng dụng công nghệ khai báo y tế, phòng, chống dịch, tạo thuận lợi cho lưu thông hàng hóa, đi lại. Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ, phân bổ đồng đều và tiêm vaccine. Chính phủ chỉ đạo các ngành, địa phương triển khai thực hiện kịp thời các gói hỗ trợ của Nhà nước cho người dân và doanh nghiệp.

ĐBQH Lê Văn Dũng (Quảng Nam) phát biểu

Ảnh: Quang Khánh 

Để tăng cường hơn nữa công tác phòng, chống dịch và đầu tư phát triển, tránh lãng phí nguồn lực, đại biểu đề nghị Quốc hội ban hành nghị quyết cho phép các tỉnh có điều tiết ngân sách về Trung ương được sử dụng nguồn cải cách tiền lương còn dư để chi cho đầu tư phát triển, với điều kiện cam kết đảm bảo nguồn lực để thực hiện công tác phòng, chống dịch và cải cách tiền lương theo lộ trình. Theo đại biểu, hiện nay nhiều tỉnh sau khi cân đối đủ nguồn cải cách tiền lương vẫn còn dư khá lớn, nhưng không được chi cho đầu tư phát triển, gây lãng phí nguồn lực.

Tại địa phương, đại biểu cho biết trên địa bàn tỉnh Quảng Nam có một số dự án kéo dài nhiều năm như dự án Làng đại học Đà Nẵng được Chính phủ quy hoạch từ năm 1997 trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn (thành phố Đà Nẵng) và thị xã Điện Bàn (tỉnh Quảng Nam) với tổng diện tích gần 300 ha nhưng đến nay triển khai thực hiện rất chậm. Dự án này đã treo 23 năm, gây ra nhiều hệ lụy, khó khăn cho người dân trong vùng dự án. Hay mỏ vàng Bồng Miêu tại xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam đã hết hạn khai thác từ đầu năm 2016, việc không đóng cửa mỏ trong thời gian dài đã tạo điều kiện cho các hoạt động khai thác vàng trái phép, hành vi lấn chiếm, hủy hoại đất đai, các nhóm tội phạm về ma túy, trộm cắp, buôn bán, tàng trữ vật liệu nổ diễn ra dai dẳng và ngày càng phức tạp, bất chấp sự nỗ lực của chính quyền địa phương. Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam cũng đã nhiều lần kiến nghị việc này, đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp thực hiện, thống nhất để sớm ổn định tình hình tại địa phương. Đại biểu đề nghị Chính phủ quan tâm giải quyết.

09:28

Trao quyền chuyển đổi đất rừng, đất lúa để địa phương chủ động, linh hoạt

Về nội dung đẩy mạnh phát triển kinh tế tập thể, phát triển hợp tác xã, ĐBQH Nguyễn Thành Nam (Phú Thọ) nêu rõ, phát triển kinh tế tập thể với nhiều hình thức hợp tác đa dạng mà nòng cốt là hợp tác xã dựa trên sở hữu của các thành viên và sở hữu tập thể, liên kết rộng rãi như người lao động, các hộ sản xuất kinh doanh, góp phần phục hồi kinh tế và thích ứng với tình hình mới.

ĐBQH Nguyễn Thành Nam (Phú Thọ) phát biểu

Ảnh: Lâm Hiển 

Theo báo cáo của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, đến tháng 6.2021 cả nước có trên 26.000 hợp tác xã, trong đó hợp xã nông nghiệp là trên 17.000, phi nông nghiệp trên 7.000, hợp tác xã quỹ tín dụng nhân dân là 1.100 hợp tác xã, đã thu hút trên 6,8 triệu thành viên tạo việc làm thường xuyên cho trên 2,4 triệu lao động. Có thể khẳng định hợp tác xã đã tích cực tham gia vào chương trình OCOP, chương trình xóa đói giảm nghèo và chương trình xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, kinh tế tập thể, hợp tác xã vẫn còn nhiều hạn chế, số lượng, chất lượng hợp tác xã phát triển không đồng đều giữa các vùng và các địa phương, quy mô hợp tác xã đa số còn nhỏ, năng lực nội tại hợp tác xã còn yếu kém, tính liên kết giữa các thành viên chưa chặt chẽ, sức cạnh tranh trên thị trường còn yếu.

Để hợp tác xã phát triển đúng vai trò của mình, thúc đẩy kinh tế phát triển, đại biểu đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành tiếp tục quan tâm hơn nữa đến khu vực này, trong đó thực hiện có hiệu quả các chính sách đã ban hành các chính sách liên quan đến nâng cao nguồn nhân lực cho hợp tác xã, các chính sách về ứng dụng cái bộ phận kỹ thuật vào sản xuất, chính sách đầu tư nguồn lực kết cấu hạ tầng trong sản xuất nông nghiệp, chính sách liên kết thị trường tiêu thụ sản phẩm một cách bền vững. Trên cơ sở tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 Khóa 9 và 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012 cần đề xuất sửa đổi, bổ sung những bất cập trong quy định của luật, trình Quốc hội xem xét, sửa đổi và hợp tác xã năm 2012 trong thời gian tới.

Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị tháo gỡ cơ chế trong lĩnh vực đất đai, tạo điều kiện đẩy nhanh thực hiện các dự án đầu tư phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Về điều chỉnh quy hoạch đất lúa và các loại đất rừng, trên cơ sở quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia, Thủ tướng Chính phủ đã phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất và ban hành Nghị quyết Phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, trong đó xác định rõ diện tích đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng và chỉ tiêu được phép chuyển mục đích trên sang mục đích phi nông nghiệp để phát triển kinh tế xã hội. Nhưng khi triển khai thực hiện đến mỗi dự án mỗi công trình cần chuyển 10 ha lúa, 20 ha đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng 50 ha đất rừng sản xuất thì một lần nữa lại phải xin ý kiến các bộ, ngành để trình Thủ tướng Chính phủ. Thực tế việc làm này làm chậm tiến độ cho việc thực hiện các dự án đầu tư.

Do vậy, đại biểu đề nghị Quốc hội xem xét cho Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh áp dụng cơ chế đặc thù để chuyển mục đích sử dụng đất lúa, đất rừng theo đúng quy định, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt mà không phải xin ý kiến các Bộ, ngành để trình Thủ tướng Chính phủ lần thứ hai.

09:30

Có hay không bong bóng chứng khoán, bất động sản?

Về cơ cấu thu ngân sách nhà nước, dù đã có điều chỉnh giảm dự toán so với dự toán năm 2020, nhưng ngân sách Trung ương tiếp tục hụt thu 29.346 tỷ; trong khi tổng thu ngân sách vẫn có tăng trưởng. Theo ĐBQH Bùi Thị Quỳnh Thơ (Hà Tĩnh), thực tế cho thấy, một trong những nội dung tăng trưởng đột biến trong năm nay là từ hoạt động ngân hàng, chứng khoán, đất đai. Đại biểu đặt ra giả thiết có hay không hiện tượng nhiều nhà đầu tư thế chấp vay vốn ngân hàng, lấy tiền trong hệ thống tín dụng ra, rồi lại quay vòng tiếp, vòng mới là tài sản, còn bong bóng là chứng khoán, bất động sản!? Việc tăng thu ngân sách trong mảng đầu tư tài chính này không mang tính bền vững, tiềm ẩn rủi ro ngắn hạn và trung hạn cao. Bởi vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ đánh giá toán diện hơn về vấn đề này.

ĐBQH Bùi Thị Quỳnh Thơ (Hà Tĩnh) phát biểu

Ảnh: Lâm Hiển 

Về phân bổ nguồn thu từ hoạt động xổ số kiến thiết, đại biểu dẫn quy định của Luật Ngân sách Nhà nước 2015 về sử dụng nguồn thu từ xổ số kiến thiết là được phân bổ 100% cho ngân sách địa phương. Tuy nhiên, nguồn thu này đang có sự chênh lệch cơ bản ở các địa phương và các vùng trong cả nước. Năm 2021, chỉ riêng 19 tỉnh vùng đồng bằng sông Cửu long và Đông Nam Bộ chiếm 84,26% dự toán thu xổ số kiến thiết, chỉ còn 15,74% chia cho 44/63 tỉnh thành còn lại, chưa kể các tỉnh miền núi phía Bắc khó khăn thì số thu này chỉ chiếm tỷ trọng chưa đến 1% (0,99%). Bên cạnh đó, tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, nguồn thu từ xổ số kiến thiết là nguồn thu chủ yếu trong cơ cấu thu ngân sách, nhiều tỉnh chiếm từ 30 đến trên 40% tổng thu nội địa.

Theo định mức phân bổ dự toán hàng năm của Bộ Tài chính, từ năm 2017 đến năm 2021, nguồn thu dự toán từ hoạt động xổ số kiến thiết được quy định dành cho đầu tư phát triển các lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế, phòng chống thiên tai, biến đổi khí hậu, nông thôn mới. Trong đó lĩnh vực giáo dục, dạy nghề và y tế các tỉnh miền Bắc, miền Trung và Tây Nguyên bố trí tối thiểu 60%, các tỉnh Đông Nam bộ và đồng bằng sông Cửu Long bố trí tối thiểu 50%. Mặc dù phân bổ ngân sách địa phương phụ thuộc vào nguồn thu của địa phương đó, tuy nhiên, đối với lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế là những lĩnh vực quan trọng, thiết yếu cần có sự hỗ trợ của Nhà nước, việc phân bổ nguồn thu như trên tôi e rằng chưa bảo đảm nguyên tắc công bằng.

Bên cạnh đó, tại Báo cáo số 47/BC-CP và Tờ trình số 49 của Chính phủ về phân bổ dự toán ngân sách Trung ương năm 2022, hiện đang dùng thuật ngữ “ưu tiên đầu tư” mà chưa có định mức rõ. Vì vậy, Chính phủ cần nghiên cứu có quy định phân bổ đầu tư phát triển đều cho các lĩnh vực giáo dục, y tế trong cả nước, đặc biệt đối với các địa phương có số thu từ hoạt động xổ số kiến thiết thấp cần  được phân bổ và quy định rõ từ nguồn lực khác để bảo đảm cân đối giữa các địa phương trong cả nước và điều quan trọng là định mức phân bổ cần phải được quy định một cách cụ thể để vừa bảo đảm đủ yêu cầu chi tiêu của các ngành, lĩnh vực trên vừa bảo đảm đủ để phòng chống dịch.

09:40

Phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược đồng bộ, rút ngắn khoảng cách giữa các vùng miền

Bày tỏ sự đồng tình với phương hướng và các chỉ tiêu chủ yếu dự kiến các cân đối lớn, các nhiệm vụ và giải pháp nêu trong Báo cáo của Chính phủ, ĐBQH Hoàng Thị Đôi (Sơn La) cho biết, Sơn La và một số tỉnh Tây Bắc nói chung, do kết cấu hạ tầng còn thiếu đồng bộ nên chưa thúc đẩy được liên kết vùng, lại là những tỉnh thường xuyên chịu sự ảnh hưởng của thiên tai nên mục tiêu rút ngắn khoảng cách giữa khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền xuôi là rất khó khăn. Chính vì vậy, đại biểu đồng tình với nhiệm vụ đẩy mạnh xây dựng, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược đồng bộ, hiện đại, nhất là về giao thông, năng lực hạ tầng nông nghiệp, nông thôn thích ứng với biến đổi khí hậu, hạ tầng thương mại và hạ tầng văn hóa xã hội mà Chính phủ đề ra trong báo cáo.

 ĐBQH Hoàng Thị Đôi (Sơn La) phát biểu

Ảnh: Lâm Hiển 

Bên cạnh những việc cấp thiết cần giải quyết ngay, đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ quan tâm xem xét, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thực hiện đường cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư tại Quyết định số 579 ngày 17.5.2019 và tiến tới tiếp tục quan tâm đầu tư đường cao tốc thành phố Sơn La - Điện Biên để thúc đẩy phát triển kinh tế vùng miền núi Tây Bắc, tăng cường liên kết vùng, tạo ra vùng động lực mới phía Tây Bắc thân yêu của Tổ quốc.

Đại biểu kiến nghị Chính phủ sớm chỉ đạo nghiên cứu, báo cáo cấp có thẩm quyền cho chủ trương nghiên cứu mở rộng quy mô, công suất nhà máy thủy điện Sơn La. Theo báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, hiện tại tổng công suất nguồn năng lượng tái tạo đã được phê duyệt quy hoạch là xấp xỉ 34.720MW. Tuy nhiên, các nguồn năng lượng tái tạo nối lưới có đặc tính bất định trong công suất phát. Đồng thời mức độ chênh lệch phụ tải quốc gia trong ngày lớn, khoảng 26.000MW vào năm 2030 nên cần phải có các nguồn dự phòng có khả năng điều chỉnh công suất nhanh, dải điều chỉnh rộng. Đến thời điểm hiện tại, các vị trí có thể xây dựng mới nhà máy thủy điện có quy mô công suất lớn trên 100MW đã khai thác hết. Vì vậy, theo đại biểu, rất cần xem xét, nghiên cứu khả năng mở rộng quy mô, công suất các nhà máy thủy điện hiện hữu đang vận hành. Cụ thể, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã hoàn thành đầu tư nhà máy thủy điện Thác Mơ mở rộng từ 150MW lên 225MW, Đa Nhim mở rộng từ 160MW lên 240MW và đang triển khai đầu tư mở rộng các nhà máy thủy điện như: Dự án mở rộng thủy điện Hòa Bình từ 1920MW lên 2400MW, Ialy mở rộng từ 720MW lên 1085MW, Trị An mở rộng từ 400MW lên 600MW,… Việc mở rộng quy mô, công suất nhà máy thủy điện Sơn La, một công trình thủy điện lớn nhất khu vực Đông Nam Á, và các nhà máy khác là rất cần thiết, sẽ góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội và giữ vững an ninh quốc phòng của đất nước, bảo đảm hệ thống điện vận hành an toàn, ổn định.

Ngoài ra, đại biểu cũng kiến nghị cho phép các địa phương sử dụng 100% nguồn cải cách tiền lương năm 2021 còn dư để chi công tác phòng, chống dịch Covid-19 trong trường hợp địa phương tiếp tục bị ảnh hưởng trong năm 2022. Đồng thời, xem xét điều tiết 100% phí sử dụng đường bộ qua đầu phương tiện ô tô cho ngân sách địa phương để cải tạo, nâng cấp các tuyến đường giao thông.

Ảnh: Quang Khánh

09:53

Cho phép chuyển đổi cải tạo rừng tự nhiên nghèo, nghèo kiệt, đất lâm nghiệp sang trồng cây công nghiệp, dược liệu

Đối với việc sắp xếp, đổi mới các công ty lâm, nông nghiệp, ĐBQH Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Đắk Lắk) nhận thấy vấn đề này đã được Chính phủ đặc biệt quan tâm, có cơ chế, chính sách phù hợp, tạo hành lang pháp lý để các công ty lâm, nông nghiệp sắp xếp lại quy mô tổ chức, đổi mới quản trị doanh nghiệp, phát huy hiệu quả nguồn lực, đóng góp quan trọng quá trình phát triển nền kinh tế quốc dân, đảm bảo trật tự xã hội. Kết quả 5 năm thực hiện Nghị quyết 30-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị định 118/2015/NĐ-CP đã cho thấy tỷ lệ các công ty nông, lâm nghiệp trong cả nước sắp xếp lại cao so với nhiệm vụ sắp xếp các doanh nghiệp nhà nước hiện nay.

ĐBQH Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Đắk Lắk) phát biểu

Ảnh: Quang Khánh 

Tuy nhiên, theo đại biểu, vẫn còn không ít các công ty chưa thực hiện được bởi gặp nhiều vướng mắc, bất cập trong quá trình thực hiện các quy định pháp luật. Xác định đây là nội dung rất quan trọng trong hoạt động tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, gắn với các chủ trương lớn của Đảng và có ý nghĩa hết sức to lớn đối với các địa phương ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng biên giới, trong đó có Tây Nguyên, đại biểu đề nghị trong kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2022, Chính phủ cần đề cập rõ nhiệm vụ, giải pháp đối với vấn đề này. Từ đó, sớm hoàn thiện và ban hành các thể chế, chính sách pháp luật, tháo gỡ cho các địa phương thực hiện tốt Kế hoạch triển khai thực hiện Kết luận số 82-KL TW của Bộ Chính trị, Quyết định số 984/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Theo đại biểu, Chính phủ cần điều chỉnh, bổ sung các quy định pháp luật tại Nghị định 118/2014/NĐ-CP, Nghị định 168/2016/NĐ-CP, các quy định thực hiện Luật Phá sản, Luật Doanh nghiệp nhằm đảm bảo tính đồng bộ, giải quyết được nhiều vấn đề thực tiễn đặt ra và theo hướng nên mở rộng các loại hình sắp xếp các công ty nông, lâm nghiệp, mở rộng đối tượng áp dụng khoán rừng, vườn cây và diện tích mặt nước cho các doanh nghiệp sau khi chuyển đổi. Cho phép công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên được phép chuyển đổi cải tạo rừng tự nhiên nghèo, nghèo kiệt, đất lâm nghiệp sang trồng cây công nghiệp, dược liệu để các công ty đảm bảo phương án sản xuất kinh doanh, tạo công ăn việc làm cho người dân.

Chính phủ cũng cần có chính sách tăng mức hỗ trợ khoán quản lý, bảo vệ cho phù hợp với nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng hiện nay. Kết hợp điều chỉnh các quy định pháp luật với việc sắp xếp, đổi mới, phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty nông, lâm nghiệp với các yêu cầu sửa đổi, điều chỉnh Luật Đất đai tạo sự đồng bộ, toàn diện, thống nhất trong hệ thống pháp luật Việt Nam.

10:01

Cả người dạy và người học đều bị áp lực

Theo đánh giá của ĐBQH Nguyễn Thị Hà (Bắc Ninh), thời gian qua cả hệ thống chính trị, toàn ngành giáo dục và bản thân các thầy, cô giáo đã có nhiều cố gắng, chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong triển khai dạy và học trực tuyến. Qua đó, thể hiện sự thích nghi nhanh chóng ngành giáo dục với tiến bộ khoa học công nghệ, biến nguy thành cơ, bảo đảm mục tiêu kép.

ĐBQH Nguyễn Thị Hà (Bắc Ninh) phát biểu

Ảnh: Lâm Hiển 

Theo đại biểu, học online không thể thay thế được việc học trực tiếp nhưng là giải pháp tất yếu tối ưu để bảo đảm cung cấp kiến thức, sự an toàn cho người học trước những diễn biến phức tạp của dịch Covid-19. Với người học, đặc biệt là học sinh phổ thông, học tập trực tiếp vẫn là hình thức mang lại hiệu quả.

Tuy nhiên, đại biểu cũng cho rằng, chất lượng việc dạy và học chưa được bảo đảm do nhiều yếu tố khách quan như: chất lượng đường truyền không ổn định; một bộ phận thầy cô giáo, đặc biệt là những giáo viên lớn tuổi gặp khó khăn trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. Chất lượng dạy học trực tuyến bị ảnh hưởng còn một phần bởi thiết bị sử dụng dạy học hạn chế cả về số lượng, chất lượng; việc quản lý học sinh trong quá trình học tập chưa thật hiệu quả. Vấn đề nữa là việc dạy và học trực tuyến kéo dài đã gây ra các vấn đề liên quan đến sức khỏe của người dạy, người học khi phải ngồi tiếp xúc với thiết bị điện tử lâu và không vận động trong thời gian dài. Học sinh nảy sinh tâm lý lo lắng khi bị giảm tương tác với thầy cô, bạn bè, trong khi nhiều phụ huynh chưa tương tác hợp lý với con trong quá trình học trực tuyến. Bên cạnh đó giáo viên cũng dễ nảy sinh áp lực tâm lý khi một tiết dạy không chỉ có học sinh mà có cả phụ huynh, thậm chí dư luận và cả mạng xã hội cùng "nhìn"...

Từ những khó khăn trên, đại biểu Nguyễn Thị Hà đề xuất Chính phủ giao cho các bộ, ngành hữu quan có kế hoạch nâng cấp đường truyền để bảo đảm chất lượng. Mở rộng đối tượng được tiếp cận với Chương trình Sóng và máy tính cho em; nghiên cứu các hình thức thu hút doanh nghiệp tham gia vào Chương trình để sớm đạt được mục tiêu “Không học sinh nào bị bỏ lại phía sau".

"Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu tổ chức các chương trình đối thoại, trao đổi giữa cấp quản lý giáo viên, phụ huynh và học sinh để chia sẻ và xóa bỏ áp lực tâm lý của các bên khi học trực tuyến kéo dài. Chính phủ cũng cần chỉ đạo các bộ, ngành hữu quan nghiên cứu xây dựng các phần mềm quản lý việc dạy và tổ chức dạy trực tuyến phù hợp, hiệu quả, tiên tiến và thân thiện với người dùng", đại biểu Nguyễn Thị Hà đề nghị. 

Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An

Ảnh: Quang Khánh 

10:14

Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu và thực hiện trách nhiệm cam kết quốc tế

Theo ĐBQH Nguyễn Tuấn Anh (Long An), biến đổi khí hậu đã và đang gây ra những thiệt hại cho nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó Việt Nam là một trong số những nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Vì vậy, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu cần được đặc biệt quan tâm trong quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội. Đại biểu đề nghị cần thiết phải lồng ghép nội dung ứng phó với biến đổi khí hậu trong xây dựng, thẩm định và phê duyệt quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2021.

ĐBQH Nguyễn Tuấn Anh (Long An) phát biểu

Ảnh: Quang Khánh 

Thứ nhất, trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành những chủ trương, chính sách quan trọng khẳng định sự cần thiết phải đặt ứng phó với biến đổi khí hậu trong tổng thể chiến lược phát triển kinh tế xã hội. Cụ thể, tại Nghị quyết 24 của Trung ương về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, Nghị quyết số 853 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giám sát biến đổi khí hậu, đặc biệt là tại Điều 40 Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 và Điều 93 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định phải thể hiện nội dung ứng phó với biến đổi khí hậu trong chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội.

Thứ hai, việc triển khai những quy định này trong thực tiễn còn thiếu quyết liệt, chưa đồng bộ, hiệu quả, chưa đạt yêu cầu đề ra. Việc ứng phó với biến đổi khí hậu còn bị động, còn để xảy ra những hậu quả nghiêm trọng. Khu vực miền núi duyên hải miền Trung, đồng bằng sông Cửu Long, trong đó có tỉnh Long An là những nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trước những tác động của biến đổi khí hậu, cụ thể là lũ lụt, sạt lở, hạn hán, xâm nhập mặn. Đồng thời, chưa huy động được nguồn tài chính thỏa đáng cho các hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu.

Thứ ba, trong những năm gần đây, để góp phần thực hiện mục tiêu chung của thế giới về ứng phó với biến đổi khí hậu, lãnh đạo Đảng, Nhà nước luôn coi trọng việc chủ động, tích cực tham gia các điều ước và cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu. Cụ thể, Quốc hội đã nỗ lực tham gia hợp tác liên nghị viện về biến đổi khí hậu trong các diễn đàn như IPU, AIPA và APPF. Tháng 9.2021, Chủ tịch Quốc hội đã có bài phát biểu quan trọng về biến đổi khí hậu tại Hội nghị các Chủ tịch Quốc hội thế giới lần thứ 5 được cộng đồng quốc tế ghi nhận, đánh giá cao. Chính phủ cũng đã nỗ lực thực hiện Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu từ năm 2015 và Thủ tướng Chính phủ đã khẳng định những cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong xây dựng và triển khai các biện pháp giảm phát thải khí nhà kính tại hội nghị COP26 đầu tháng 11 vừa qua. Như vậy, có thể thấy Việt Nam đã có những cam kết rất rõ ràng, tích cực vào cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu.

Đại biểu đề nghị Chính phủ rà soát và đảm bảo phải lồng ghép các nội dung về ứng phó với biến đổi khí hậu trong xây dựng các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2021 – 2030. Chính phủ tập trung nguồn lực để thực hiện một số chương trình, dự án trọng điểm nhằm mục tiêu giải quyết các vấn đề cấp thiết, ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường năng lực hệ thống hạ tầng thích ứng với biến đổi khí hậu, nhất là tại vùng đồng bằng sông Cửu Long. Chính phủ chỉ đạo rà soát, hoàn thiện quy hoạch phát triển các ngành sản xuất như điện lực, thép, xi măng, lâm nghiệp nhằm chủ động thực hiện kiểm soát mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính theo cam kết của Việt Nam. Sớm phê duyệt Quy hoạch Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021 - 2030, trong đó có chú trọng nội dung quy hoạch một số trung tâm năng lượng tái tạo theo vùng theo tinh thần Nghị quyết 55 của Bộ Chính trị.

Bên cạnh việc tăng cường giám sát quy hoạch và ứng phó với biến đổi khí hậu, đại biểu kiến nghị Quốc hội xem xét đưa vào Nghị quyết kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2022 một nội dung đó là yêu cầu Chính phủ chỉ đạo việc rà soát, lồng ghép nội dung ứng phó với biến đổi khí hậu trong quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội thời kỳ 2021 - 2030 đảm bảo đúng quy định của pháp luật. Năm 2021 là năm đầu tiên của kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm và giai đoạn 10 năm. Đây chính là thời điểm phù hợp nhất để xây dựng các nhiệm vụ, giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu và đưa vào các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội. Thực hiện được việc này sẽ là điều kiện tiên quyết để Việt Nam chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu hiệu quả và thực hiện trách nhiệm cam kết quốc tế của mình.

Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Phúc

Ảnh: Quang Khánh 

10:20

Tăng cường nguồn lực ngân sách cho y tế dự phòng

Thảo luận về kinh tế - xã hội và công tác phòng, chống Covid -19 sáng nay, cơ bản thống nhất với các đại biểu Quốc hội trong việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và công tác phòng chống dịch Covid-19, ĐBQH Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh) đề xuất 3 vấn đề.

Thứ nhất, về năng lực trạm y tế xã, phường, thị trấn. Đến nay, mới có 77,9 % số xã được đầu tư nâng cấp; 48,8% trạm y tế xã được thực hiện tỷ lệ danh mục dịch kỹ thuật y tế tuyến xã, cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu, tổ chức bộ máy, kinh phí hoạt động phân cấp quản lý còn nhiều bất cập. Thời gian tới, tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, người dân sau điều trị nhiễm dịch để lại di chứng như trẻ em mồ côi, người cao tuổi, đồng bào dân tộc thiểu số số miền núi …rất cần được theo dõi, chăm sóc sức khỏe tại trạm y tế nơi sinh sống.

Từ thực tế đó, đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ quan tâm tăng nguồn lực ngân sách cho y tế dự phòng, ngân sách chi thường xuyên các chương trình mục tiêu quốc gia để có những chính sách hỗ trợ đảm bảo an sinh xã hội, nâng cấp trạm y tế cấp xã, nhất là nơi có điều điều kiện kinh tế khó khăn. Đề nghị Bộ Y tế tham mưu với Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, cơ chế quản lý, tiêu chí trạm y tế quốc gia phù hợp với tình hình mới. Đề nghị các tỉnh, thành phố có chính sách thu hút bác sĩ về làm việc, đào tạo, bồi dưỡng nhân lực, tăng cường nguồn lực cho trạm y tế xã, phường, thị trấn.

Thứ hai, công tác phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội đã được các cấp, các ngành quan tâm và có chuyển biến tích cực, song vẫn còn tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp. Tệ nạn đánh bạc trên không gian mạng đến tháng 10.2021 tăng 36,47 % so với cùng kỳ năm 2020. Đầu tháng 11 tiếp tục phát hiện vụ đánh bạc quy mô lớn, hàng nghìn tỷ đồng, đánh bạc có tổ chức kéo dài trong những năm qua đã lôi kéo nhiều người tham gia. Không chỉ người lao động tự do mà cả cán bộ, sinh viên đã làm cho nhiều gia đình "khuynh gia bại sản" gia đình ly tán, ảnh hưởng trật tự an toàn xã hội. Tội phạm ma túy cũng diễn biến phức tạp, người nghiện ngoài xã hội còn nhiều nguyên nhân của tội phạm nguy hiểm. Đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương có giải pháp cụ thể, toàn diện hơn và có thể chế có chế tài đủ mạnh để phòng, chống tệ nạn cờ bạc trên không gian mạng. Quan tâm công tác phòng, chống ma túy, bố trí kinh phí cho công tác cai nghiện ma túy, đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Thứ ba, về phòng, chống dịch Covid-19, hiện tình hình dịch bệnh còn diễn biến phức tạp, tỉ lệ tiêm phòng và một số địa phương còn thấp, công tác phòng, chống dịch phải là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu để bảo vệ sức khỏe, tính mạng cho người dân. Đề nghị Chính phủ sớm ban hành chiến lược phòng, chống dịch, văn bản hướng dẫn để thực hiện thống nhất, phù hợp kiểm soát cách ly y tế, thực hiện mục tiêu kép trong tình hình mới. Công tác kiểm soát dịch cần được quan tâm đúng mức, cần duy trì kiểm soát tại các điểm chốt kiểm soát dịch là rất cần thiết, tránh lây lan dịch bệnh ra nhiều tỉnh ảnh hưởng phát triển kinh tế - xã hội. Đề nghị cần có nhận định, đánh giá đúng mức kết quả thực hiện mục tiêu kép, thực hiện tốt việc kiểm dịch các chốt giao thông không chỉ để lưu thông nhanh mà còn phải đảm bảo an toàn để phát triển bền vững.

Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị, cần có chính sách tài khóa, tiền tệ phù hợp để hỗ trợ cho doanh nghiệp, người lao động, người tham gia phòng, chống dịch, người dân bị ảnh hưởng dịch Covid-19. Đặc biệt, "việc xây dựng chính sách cần khảo sát, đánh giá tác động, xác định đối tượng, mức hỗ trợ, dự kiến nguồn lực, thời điểm thực hiện phù hợp để Quốc hội xem xét, quyết định thực hiện hỗ trợ phục hồi kinh tế, quyết an sinh xã hội" - đại biểu Đỗ Thị Lan đề nghị. 

10:24

Không để chậm trễ, gián đoạn các chính sách dân tộc

ĐBQH Leo Thị Lịch (Bắc Giang) đánh giá cao những chính sách, cơ chế đặc thù ưu tiên quan tâm chăm lo cho đồng bào dân tộc và khu vực miền núi của Đảng, Nhà nước trong những năm qua. Đại biểu cũng bày tỏ sự đồng tình với ý kiến của ĐBQH Hà Sỹ Đồng (Quảng trị) đánh giá về sự chậm trễ trong việc thực hiện các nhiệm vụ của Chương trình.

Theo đại biểu, từ khi được giao đến nay, việc triển khai Chương trình vẫn quá chậm. Sau 16 tháng kể từ khi có Nghị quyết của Quốc hội, đến tháng 10.2021, Thủ tướng Chính phủ mới ban hành Quyết định phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi giai đoạn 2021 - 2030 và giai đoạn 1 (2021 - 2021). Bên cạnh đó, các dự án thuộc Chương trình trong kế hoạch năm 2021 đến nay đều chưa triển khai được vì chưa được giao vốn. Trong khi đó, hầu hết các chương trình, chính sách dân tộc đã hết hiệu lực vào năm 2020. Nhiều chính sách được tích hợp vào chương trình khác. Việc không triển khai kịp thời Chương trình làm cho các chính sách dân tộc bị gián đoạn, làm chậm cơ hội tiếp cận nguồn lực để phát triển, ảnh hưởng trực tiếp đến đồng bào, nhân dân khu vực đang vốn khó lại càng khó khăn hơn.”, bà Lịch nhận định.

ĐBQH Leo Thị Lịch (Bắc Giang) phát biểu

Ảnh: Quang Khánh 

Do đó, đại biểu Leo Thị Lịch đề nghị Chính phủ cần đánh giá, làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm để xảy ra sự chậm trễ này, đồng thời chấn chỉnh, xác định rõ nhiệm vụ thực thi của từng bộ, ngành, địa phương và cơ chế phối hợp trong tổ chức thực hiện trong thời gian tới. Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị 4 vấn đề:

Thứ nhất, Chính phủ và các ngành chức năng liên quan quan cần tâm điều hòa, phối hợp tốt các chính sách hiện hành đang có giá trị thực thi tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nhất là đối với 3 chương trình mục tiêu quốc gia là Chương trình dân tộc thiểu số, Chương trình nông thôn mới, Chương trình giảm nghèo bền vững để hạn chế sự chồng chéo, trùng lặp và phát huy hiệu quả tối ưu của mỗi Chương trình. Ban Chỉ đạo của 3 Chương trình, cần tăng cường tham mưu, chỉ đạo, giám sát triển khai tốt các đến với các cấp, nhất là ở cấp địa phương, cơ sở.

Thứ hai, để sớm triển khai một cách đồng bộ, thống nhất, đề nghị Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ sớm ban hành các văn bản hướng dẫn quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện chương trình, có cơ chế lồng ghép chính sách, kết hợp nguồn lực giữa các chương trình mục tiêu quốc gia để bảo đảm hiệu quả nguồn lực đầu tư, huy động đa dạng nguồn vốn để bổ sung nguồn lực cho chương trình theo nghị quyết của Quốc hội. Xác định rõ nhiệm vụ cần tập trung chỉ đạo, ưu tiên đầu tư và xây dựng phương án, lộ trình, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Chương trình để đạt được mục tiêu đề ra.

Thứ ba, để kịp thời triển khai các dự án đầu tư công và 3 chương trình mục tiêu quốc gia. Đề nghị Quốc hội cho phép Chính phủ chuyển nguồn 16.000 tỷ đồng là kế hoạch vốn ngân sách Trung ương của 3 Chương trình quốc gia nêu trên sang năm 2022 và đồng thời cho phép Chính phủ ban hành cơ chế cấp vốn đối với nguồn vốn ODA để triển khai Chương trình cho các địa phương phụ thuộc từ 90% ngân sách Trung ương trở lên.

Thứ tư, trước mắt trong năm 2022, Chính phủ cần chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương ưu tiên tập trung giải quyết các vấn đề bức xúc, đã bị trì hoãn, triển khai chậm như vấn đề đất đai, nhà ở, nước sinh hoạt, tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu cho địa bàn khó khăn, vùng dân tộc thiểu số theo đúng tinh thần Nghị quyết 120 và đồng thời tập trung triển khai giải ngân các dự án đầu tư công hết kế hoạch đầu tư năm 2021 chuyển sang và các dự án trong năm 2022...

10:28

Rà soát lỗ hổng trong việc bảo vệ những đối tượng có nguy cơ mắc Covid-19 cao

ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) phát biểu

Ảnh: Quang Khánh 

Từ kinh nghiệm chống dịch tại nhiều địa phương và học tập kinh nghiệm từ một số quốc gia, ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) đề xuất 5 vấn đề cần được toàn hệ thống chính trị và xã hội quan tâm trong thời gian tới. Thứ nhất, tập trung rà soát lỗ hổng trong việc bảo vệ những đối tượng có nguy cơ cao như người già, người có bệnh nền, phụ nữ có thai… Bảo vệ cơ sở y tế, các viện dưỡng lão để không trở thành các ổ dịch, và đặc biệt là nhanh chóng tiêm phủ vaccine mũi 1 cho đại bộ phận dân số bởi mũi 1 giúp giảm tỷ lệ tử vong rất cao, sau đó mới tính đến mũi 2, mũi 3.

Thứ hai, triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong việc phát hiện, theo dõi và điều trị covid trên phạm vi toàn quốc, không để riêng một bộ chủ trì trong triển các lĩnh vực vô cùng quan trọng này. Hội đồng nghiệm thu phần mềm các app ứng dụng cần phải có các chuyên gia có kinh nghiệm, tâm huyết của ngành y tế, công an, quân đội, những người đã và đang trực tiếp tham gia chống dịch. Sau khi thử nghiệm hoàn chỉnh cần triển khai đồng bộ trên diện rộng, tránh hiện tượng "đầu voi, đuôi chuột" của những phần mềm trước đây. Rào cản lớn nhất theo tôi chính là cơ quan quản lý nhà nước chưa thống nhất, các quy định, quy trình chưa tường minh dẫn đến hiệu quả còn khiêm tốn so với tiềm năng to lớn của công nghệ thông tin. Theo cá nhân tôi nên lấy tiêu chí đơn giản và rộng mở để triển khai ứng dụng. Đơn giản là để bất cứ người dân nào có thể sử dụng được, thời gian nạp dữ liệu ngắn nhất và rộng mở là có thể thích ứng, tích hợp với tất cả các phần mềm đã, đang và sẽ triển khai trong tương lai..

Thứ ba, việc mở cửa phải từ từ nhưng nhất quán dựa theo khuyến cáo y khoa đã được kiểm chứng, không mở cửa dựa vào cảm tính, không duy trì chế độ zero covid. Chúng ta cần trở lại cuộc sống bình thường thông qua việc tuân thủ các quy tắc sống an toàn với dịch, người dân không sợ covid, nhưng không thể chủ quan để dịch bùng phát diện rộng. 

Thứ tư, chú trọng đầu tư chuyên môn, cơ sở vật chất cho y tế tuyến huyện, quận, xã, phường...

10:37

Khẩn trương đánh giá hiệu quả học tập trực tuyến của học sinh, sinh viên

Về vấn đề an sinh xã hội, đặc biệt đối với trẻ em, gia đình, hộ nghèo có hoàn cảnh khó khăn, vùng sâu, vùng xa, ĐBQH Trần Thị Thu Phước (Kon Tum) cho rằng, Báo cáo của Chính phủ đã đề cập một số hoạt động an sinh xã hội, trong đó có chương trình vận động máy tính cho em. Tuy nhiên, chưa có thống kê số lượng đối tượng trẻ em thực sự cần hỗ trợ và số lượng trẻ em đã nhận hỗ trợ để có thể xác định hành động, giải pháp kế tiếp. Trong một báo cáo về tình hình người lao động do Ban nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân và báo điện tử VnExpress thực hiện khảo sát nhanh tháng 8.2021, trên 69.000 người lao động thì chi phí cho con cái học trực tuyến trong bối cảnh dịch là chi phí phát sinh lớn nhất của họ.

ĐBQH Trần Thị Thu Phước (Kon Tum) phát biểu

Ảnh: Quang Khánh 

Từ thực tiễn ở địa phương, đại biểu cho rằng, rất nhiều gia đình người đồng bào dân tộc thiểu số gặp khó khăn và không thể trang trải số tiền hơn 3 triệu để mua điện thoại thông minh hoặc tầm 10 triệu cho một máy tính. Đề nghị Chính phủ và Bộ Giáo dục đào tạo nên xem xét bổ sung làm rõ nội dung này trong báo cáo và có định hướng, giải pháp cụ thể hơn trong thời gian tới”, đại biểu Trần Thị Thu Phước thông tin.

Theo đại biểu, với những diễn biến vô cùng phức tạp của dịch bệnh và xu hướng phát triển của khoa học, công nghệ như hiện nay, hình thức học trực tuyến cần được xác định không chỉ là giải pháp tình thế mà còn là một xu hướng tất yếu, lâu dài.

Trên cơ sở đó, đại biểu đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo khẩn trương đánh giá hiệu quả học tập trực tuyến của học sinh, sinh viên thời gian qua xác định những vướng mắc, bất cập và có giải pháp để giải quyết, phát huy tốt ưu điểm của hình thức giáo dục đào tạo trực tuyến trong thời gian tới.

Về thực trạng việc làm và nhu cầu lao động, đại biểu chỉ ra thực tế, trong nhiều năm qua, tình trạng công nhân, người dân di chuyển từ các tỉnh, thành phố lớn về các vùng quê không chỉ gây áp lực không nhỏ cho các tỉnh, thành trong việc đưa đón, hỗ trợ anh đảm bảo an sinh an toàn, phòng chống dịch, đảm bảo an ninh trật tự mà còn dẫn đến nguy cơ thiếu hụt lao động tại các tỉnh, thành phố lớn.

“Đối với vấn đề này chúng ta đã có đánh giá bất cứ đánh giá nào để chủ động ứng phó với tình trạng này chưa? Nếu việc thiếu hụt lao động dịp diễn ngày càng trầm trọng hơn thì giải pháp của chúng ta trong vấn đề này là gì? Với số dân đã đi về các vùng, miền mà chưa thể quay trở lại nơi làm việc cũ do chưa đáp ứng đủ điều kiện tiêm vaccine hoặc do những yếu tố cản trở khác dẫn tới một lượng không nhỏ người dân thất nghiệp tạm thời thì Chính phủ có định hướng nào để cùng chính quyền các tỉnh giải quyết vấn đề trên?”, đại biểu Trần Thị Thu Phước đặt vấn đề.

Theo đại biểu, việc hỗ trợ trợ cấp phát bằng nguồn quỹ bảo hiểm thất nghiệp có thể thực hiện một lần nhưng sẽ không thể chu cấp lâu dài nếu tình trạng này đến vài tháng liên tục. Do vậy, đại biểu đề nghị bổ sung nội dung này vào giai đoạn tới đây, giao trách nhiệm cho các bộ, ngành, địa phương chủ động tiến hành rà soát, đánh giá và dự phòng giải pháp, phương án tháo gỡ khó khăn cho người lao động và cho doanh nghiệp.

Liên quan đến khung pháp lý, chính sách lao động, đại biểu cho rằng, pháp luật lao động Việt Nam hiện hành chưa đề cập đến những vấn đề pháp lý phát sinh khi doanh nghiệp triển khai mô hình làm việc trực tuyến. "Nếu những tình huống tai nạn tại nhà như: máy tính phát nổ, chập điện khi sử dụng thiết bị để làm việc qua mạng thì pháp luật sẽ điều chỉnh như thế nào? Hoặc quy định về thời gian làm việc thực tế của người lao động làm việc trực tuyến được thực hiện ra sao? Chính phủ và các bộ, ngành cần quan tâm để đưa vấn đề này vào chương trình hành động và nghiên cứu thời gian tới" - ĐBQH Trần Thị Thu Phước (Kon Tum) đề nghị. 

10:41

Bảo tồn bản sắc riêng của cộng đồng các dân tộc là cấp thiết

Thảo luận về kinh tế - xã hội sáng nay, ĐBQH Hoàng Quốc Khánh (Lai Châu) cho rằng, bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống đồng bào các dân tộc thiểu số, di sản văn hóa tạo nên bản sắc riêng của mỗi cộng đồng mỗi dân tộc, là tiếng nói, chữ viết, lễ hội, kiến trúc, trang phục. Theo đại biểu, cùng với sự phát triển chung của xã hội, quá trình hội nhập, giao lưu quốc tế một số nét bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc như trang phục, diễn xướng dân gian, dân ca, dân vũ, phong tục, tập quán có nguy cơ mai một và dần bị pha tạp. Tình trạng đồng hóa trong các hoạt động văn hóa, lối sống ngày càng bộc lộ rõ nét, đòi hỏi cần phải bảo tồn một cách cấp thiết. 

ĐBQH Hoàng Quốc Khánh (Lai Châu) phát biểu

Ảnh: Quang Khánh 

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, song theo đại biểu, nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu. Ngày 14.10.2021, Thủ tướng Chính phủ đã Quyết định phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, trong đó có Dự án thành phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch. Đồng bào các dân tộc thiểu số rất vui mừng trước sự quan tâm của Đảng, Nhà nước. Tuy nhiên, để thực hiện hiệu quả thiết thực và đồng bộ các nội dung này, đại biểu đề nghị Chính phủ quan tâm một số vấn đề.

Thứ nhất, quan tâm bố trí đủ nguồn lực cho thực hiện, tránh việc chính sách rất hay nhưng bố trí nguồn lực hạn chế.

Thứ hai, cần tập trung chỉ đạo điều tra toàn diện, nghiên cứu, sưu tầm, bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa và văn hóa phi vật thể, các loại hình nghệ thuật cổ truyền đặc sắc văn hóa dân gian của từng địa phương, từng dân tộc và xây dựng ngân hàng dữ liệu về văn hóa vật thể và phi vật thể tiêu biểu của dân tộc thiểu số. Đầu tư trang thiết bị kỹ thuật hiện đại để bảo quản, giữ gìn lâu dài tài liệu, hiện vật tại các bảo tàng, cơ quan lưu trữ tư liệu lịch sử, văn hóa nghệ thuật ở trung ương và địa phương. Cùng với đó, cần đưa nội dung truyền dạy các loại hình văn hóa truyền thống vào trong cấp học phổ thông và thực hiện thống nhất, đồng bộ trên phạm vi cả nước để bồi dưỡng, đào tạo các thế hệ trẻ.

Thứ hai, về tiến độ triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành sớm triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia đã được Quốc hội cho chủ trương hiện nay vẫn còn rất chậm. Cử tri và nhân dân rất trông chờ vào các chương trình này được triển khai. Do đó, đại biểu nhất trí chuyển nguồn 16 nghìn tỷ cộng với 8 nghìn tỷ dự kiến bố trí của năm 2022. Như vậy, trong năm tới nguồn vốn phải giải ngân rất lớn.

Đại biểu nhấn mạnh, đặc thù của ba chương trình này có rất nhiều nội dung yêu cầu phải lồng ghép để thực hiện, nhưng nếu để thực hiện lồng ghép được thì các chương trình phải được giao đồng thời, để thuận lợi cho sự lồng ghép các nội dung, tránh được việc chắp vá khi thực hiện. Thời gian giai đoạn thực hiện là 5 năm, nếu không triển khai kịp thời, các chính sách sẽ bị gián đoạn, làm chậm cơ hội tiếp cận của đồng bào dân tộc thiểu số với sự phát triển chung của đất nước.

Do đó, "Chính phủ khẩn trương phê duyệt chương trình, hoàn thiện các thủ tục đầu tư, hướng dẫn cụ thể các bộ, ngành, địa phương tập trung triển khai thực hiện" - đại biểu Hoàng Quốc Khánh đề nghị. 

11:16

Thúc đẩy phát triển, liên kết vùng

Phát biểu tại diễn đàn Quốc hội sáng nay, ĐBQH Lý Thị Lan (Hà Giang) cho rằng, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022 cần phải đặt trong tổng thể kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025. Trên cơ sở đó, đại biểu đề nghị Chính phủ cần đẩy nhanh lập quy hoạch vùng, phê duyệt quy hoạch tỉnh. Khi phê duyệt quy hoạch cần trú trọng tính liên kết vùng, định hướng phát triển kinh tế các vùng trọng điểm, lựa chọn địa phương, đô thị có lợi thế đặc biệt để xây dựng trung tâm kinh tế, tài chính. Tích hợp, phối hợp đa ngành, các lĩnh vực tiềm năng lợi thế khu vực, liên kết tiêu thụ sản phẩm, áp dụng công nghệ tiên tiến.

Đối với công tác xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù thúc đẩy phát triển, liên kết vùng, tập trung kết nối các trung tâm kinh tế trọng điểm Bắc - Nam; đặc biệt là kết nối hệ thống đường cao tốc mang tính liên vùng giữa thủ đô Hà Nội với các tỉnh Trung du và miền núi phía Bắc, cần quan tâm xây dựng cao tốc Hà Nội- Lao Cai với Phú Thọ- Tuyên Quang –Hà Giang để liên kết vùng và các tỉnh trong khu vực, gắn kết giao thông cửa ngõ đối ngoại với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) qua cửa khẩu Thanh Thủy Hà - Giang. Dự án giao thông này sẽ tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh.

ĐBQH Lý Thị Lan (Hà Giang) phát biểu

Ảnh: Quang Khánh 

Về công tác phòng chống dịch, do thực hiện phong tỏa, giãn cách kéo dài ở các trung tâm công nghiệp đã tác động tiêu cực đến chỉ số tăng trưởng kinh tế và hệ lụy của làn sóng di cư, dịch chuyển của người lao động về quê. Vì vậy cần tính đến giải pháp giãn cách các khu công nghiệp, nhà máy gia công lắp ráp, phụ trợ, sử dụng lao động thủ công về các tỉnh vệ tinh lân cận để tận dụng lao động địa phương, giảm áp lực cho các trung tâm công nghiệp lớn. Các thành phố, đô thị có lợi thế đặc biệt nên chuyển hướng quy hoạch trở thành trung tâm kinh tế, tài chính với thể chế, cơ chế, chính sách đặc thù như mô hình của các nước trong khu vực và trên thế giới.

Bên cạnh đó, cần cơ cấu lại đầu tư công. Tập trung đầu tư cho các dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm, có sức lan tỏa cao, có ý nghĩa thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội. Cần cân đối và ưu tiên vốn đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước cho các vùng động lực, miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, khu vực chịu ảnh hưởng lớn bởi dịch bệnh, thiên tai, bão lũ và các vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn. Chính phủ cũng cần rà soát, tập trung và bố trí đủ nguồn lực để thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia, bảo đảm đúng mục tiêu, hiệu quả và tính cấp bách của chương trình.

ĐBND