Tập trung tiêu thụ 300 nghìn tấn thanh long

Thanh long trái vụ rớt giá, có nơi chỉ 2 - 4.000 đồng/kg

Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt Lê Thanh Tùng cho biết, cả nước có 65 nghìn hecta trồng thanh long, phân bố ở 30 tỉnh, thành phố nhưng phát triển mạnh thành các vùng chuyên canh quy mô lớn ở Bình Thuận, Long An và Tiền Giang. Sản lượng thanh long đạt gần 1,4 triệu tấn/năm nhưng không phân bố đều. Quý I có 300 nghìn tấn, quý II có 150 nghìn tấn, quý III khoảng 400 nghìn tấn, quý IV khoảng 500 nghìn. Như vậy, quý IV và I tập trung khoảng 60% sản lượng.

Thị trường xuất khẩu chính của thanh long là Trung Quốc (chiếm hơn 80%), Thái Lan, Indonesia, Ấn Độ, Australia, Nhật Bản, Liên minh châu Âu (EU)… Tuy nhiên, từ ngày 29.12, Tổng cục Hải quan Trung Quốc tạm dừng nhập khẩu thanh long Việt Nam. Điều này khiến người dân, doanh nghiệp và chuỗi ngành hàng liên quan khó khăn, khốn đốn bởi hiện là thanh long nghịch vụ, thường bán được giá hơn nhiều so với chính vụ (tháng 8, 9).

Ông Phan Văn Tấn, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Bình Thuận cho biết, 3 tháng đầu năm là lúc tỉnh tập trung nhân lực, nguồn lực để sản xuất, tiêu thụ, vận chuyển, chế biến thanh long. Dự kiến, quý I.2022, tỉnh có hơn 100 nghìn tấn thanh long cần tiêu thụ nhưng hiện tại thương lái đang thu mua chậm, thậm chí một số nơi ngừng thu mua. Từ khi thông quan ở các cửa khẩu phía Bắc đình trệ, giá thanh long giảm khá sâu, có nơi còn 2.000 - 4.000 đ/kg.

Tương tự, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long tỉnh Long An Nguyễn Quốc Trịnh cho biết, tỉnh đang chuẩn bị thu hoạch thanh long, từ giờ đến Tết Nguyên đán ước lượng 26 nghìn tấn, giá thành khoảng 15.000 đồng/kg. Chủ yếu thanh long được bán cho thị trường Trung Quốc nhưng hiện nay các đường biên gần như đóng cửa hoàn toàn khiến việc tiêu thụ gặp rất nhiều khó khăn.

Tìm thị trường mới

Để tìm đầu ra cho 300 nghìn tấn thanh long không thể xuất khẩu sang Trung Quốc trong quý I, Hiệp hội Thanh long tỉnh Long An kiến nghị Bộ Ngoại giao trao đổi với cơ quan chức năng phía Trung Quốc bảo đảm thực hiện đúng hiệp định thương mại biên giới giữa hai nước để các hoạt động thương mại diễn ra liên tục và ổn định. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cần đàm phán với Hải quan Trung Quốc ký kết Nghị định thư về việc giảm tỷ lệ kiểm tra, kiểm dịch; xây dựng cơ chế kiểm tra, thống nhất cơ chế giám sát an toàn thực phẩm đối với các lô hàng Việt Nam xuất khẩu vào Trung Quốc… Tại các tỉnh biên giới phía Bắc cần xây kho chuyên dụng bảo quản nông sản, mở trung tâm giao dịch gần cửa khẩu… “Đặc biệt, quan tâm xúc tiến mạnh hơn ở các thị trường khác như Ấn Độ, xúc tiến thị trường trong nước thông qua các hệ thống siêu thị”, ông Nguyễn Quốc Trịnh nhấn mạnh.

Ông Phan Văn Tấn, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bình Thuận kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Công thương, và các bộ, ban, ngành liên quan có chính sách hỗ trợ tiêu thụ, vận chuyển thanh long cho địa phương. Trước mắt, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh định hướng doanh nghiệp chuyển hướng xuất khẩu sang Ấn Độ, đẩy mạnh chế biến sâu, bảo quản đông lạnh.

Năm 2019 - 2020, xuất khẩu thanh long sang Ấn Độ tăng gần 100% so với năm trước, ở mức hơn 11 nghìn tấn. Năm 2020 - 2021 tuy có giảm khoảng 25% so với năm trước do dịch Covid-19 nhưng đây vẫn là thị trường tiềm năng. Tham tán Thương mại Việt Nam tại Ấn Độ Bùi Trung Thướng cho rằng, Chính phủ, bộ, ngành cần thường xuyên giữ kết nối, trao đổi với bộ, ngành của nước đối tác. Cộng đồng doanh nghiệp cần tiếp tục đa dạng hóa sản phẩm, tích cực tham gia các diễn đàn xúc tiến thương mại, chủ động giao lưu, thận trọng trong quá trình đàm phán, ký kết thị trường…

Ngoài Ấn Độ, thị trường Nhật Bản cũng có nhu cầu lớn về rau quả tươi. Theo ông Tạ Đức Minh, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Nhật Bản, năm 2009, Nhật Bản cho phép nhập khẩu sản phẩm thanh long ruột trắng của Việt Nam. Năm 2017, thanh long ruột đỏ được cấp phép xuất khẩu sang Nhật Bản. Việt Nam nên tăng cường xuất khẩu sản phẩm chế biến sâu sang thị trường này. Các công ty Nhật Bản rất mong muốn được kết nối với các doanh nghiệp Việt Nam để nhập khẩu sản phẩm trái cây tươi cũng như sản phẩm chế biến, ông Minh thông tin.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Trần Thanh Nam yêu cầu ngành nông nghiệp 3 tỉnh Bình Thuận, Long An, Tiền Giang chủ động tham mưu cho lãnh đạo tỉnh có những phương án, giải pháp phối hợp, tạo điều kiện để các doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn ngay tại địa phương cho bà con nông dân. Doanh nghiệp các vùng, địa phương khác cũng đẩy mạnh hỗ trợ, kết nối tiêu thụ nông sản cho người nông dân. Thời gian tới, định hướng của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn là mở rộng thị trường tiêu thụ thanh long, tránh lệ thuộc vào Trung Quốc, bởi thanh long hiện là loại trái cây có lợi thế cạnh tranh cao và được xếp vào nhóm mặt hàng trái cây xuất khẩu chủ lực. Ngoài chuyển dịch thị trường, Bộ chủ trương xuất khẩu bằng nhiều phương thức, ngoài đường bộ còn khai thác cả đường biển, đường sắt.