Trong cuốn sách này, nhà báo đồng thời là nhà nghiên cứu người Mỹ Don Oberdorfer đã nhận định ngay thời điểm 1968: “Cái trớ trêu của cuộc tấn công tết Mậu Thân là ở chỗ cộng sản phải lùi một bước trên chiến trường nhưng lại giành thắng lợi về chính trị ngay trên nước Mỹ” (trang 228). Nó khiến cho dân Mỹ nhận ra lâu nay họ bị chính quyền Johnson lừa dối rằng chiến thắng đã rất gần. Tại Quốc hội Mỹ, nhiều nghị sĩ đã “bàn lùi”, kiên quyết phản đối việc gửi thêm quân sang chiến trường Việt Nam. Cuộc tấn công tết Mậu Thân cũng khiến Johnson phải tuyên bố ngừng ném bom phía bắc của miền Bắc Việt Nam (từ vĩ tuyến 20 trở ra) và từ bỏ việc ra tranh cử tổng thống nhiệm kỳ thứ hai. Đây chính là mục tiêu lúc đó của phía Việt Nam dân chủ cộng hòa.
Tác giả miêu tả rất sống động cuộc tấn công của quân giải phóng vào sứ quán Mỹ chính lúc nửa đêm về sáng đúng vào ngày tết. Ngay ở chương đầu này, cuộc tấn công được miêu tả vừa tỉ mỉ cụ thể như một văn bản nghiên cứu vừa li kỳ như một bộ phim của Hollywood. Toàn bộ cuốn sách là bức tranh toàn cảnh về tình hình Việt Nam và Mỹ trước và sau cuộc tấn công Mậu Thân. Có thể đọc như một công trình nghiên cứu giá trị, đồng thời là cuốn sách hấp dẫn đầy biến cố và nhiều hành động.
Có điều là bản dịch được thực hiện từ năm 1988, do tình hình đương thời mà nhà xuất bản Tổng hợp An Giang khi ấy đã lược bỏ một số đoạn không phù hợp với quan điểm của phía Việt Nam. Mong rằng sẽ có lúc nhà xuất bản khôi phục đầy đủ nội dung của bản gốc để người đọc có thể tiếp nhận một văn bản chính xác hơn, phục vụ cho việc tham khảo và nghiên cứu.
Hồ Anh Thái
------
* Tết!, tác giả Don Oberdorfer, Hà Nguyễn dịch, NXB Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh, 2018.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
