Thành tựu bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân

- Thứ Ba, 19/10/2021, 06:47 - Chia sẻ
Đến năm 2020, số người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) đã đạt tỷ lệ bao phủ 90,85% dân số, vượt 10,85% chỉ tiêu đề ra theo nghị quyết của Quốc hội. Theo Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, có được thành tựu trên là nhờ sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các cấp, các ngành, trong đó trực tiếp là sự nỗ lực của ngành y tế, ngành BHXH.

Nền tảng thực hiện BHYT toàn dân

Theo BHXH Việt Nam, Nghị quyết số 68/2013/QH13 ngày 29.11.2013 (Nghị quyết 68) của Quốc hội nêu rõ, “bảo đảm đến năm 2015 đạt ít nhất 75% dân số tham gia BHYT và đến năm 2020 đạt ít nhất 80% dân số tham gia BHYT” và chỉ tiêu này đã hoàn thành từ năm 2016, trước 4 năm so với quy định. Đặc biệt, đến năm 2020, số người tham gia BHYT là 87,97 triệu người, đạt 90,85% dân số tham gia BHYT, vượt 10,85% so với chỉ tiêu đề ra. Về quản lý thu, chi quỹ, đến năm 2020, chênh lệch thu và chi quỹ BHYT là dương 5.071 tỷ đồng do công tác kiểm soát thu, chi BHYT được tăng cường.

Sau 8 năm thực hiện Nghị quyết 68, có 8 chỉ tiêu, nhiệm vụ đã hoàn thành, đạt yêu cầu và 4 chỉ tiêu, nhiệm vụ thành phần chưa hoàn thành hoặc mới chỉ hoàn thành được một phần. Nhìn chung, các chỉ tiêu đã hoàn thành là các chỉ tiêu được xác định tại các nghị quyết về phát triển kinh tế, xã hội của Quốc hội và Chính phủ cũng như chính quyền địa phương, các chỉ tiêu chưa đạt liên quan đến cơ chế đầu tư, hỗ trợ tài chính.

Bên cạnh đó, nhóm đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình hiện mới đạt độ bao phủ là 76,5% trên tổng số người thuộc diện tham gia. Từ năm 2020, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, công tác phát triển đối tượng tham gia BHYT tại một số địa phương bị ảnh hưởng, một số doanh nghiệp phải dừng hoạt động, giải thể, người lao động không có việc làm, dẫn đến tình trạng chậm đóng, nợ đóng BHYT; một số người không có điều kiện để tiếp tục tham gia BHYT theo hộ gia đình.

Một buổi đối thoại chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế với người dân của bảo hiểm xã hội huyện Yên Thành, Nghệ An
Nguồn: ITN 

Thúc đẩy phát triển BHYT giai đoạn mới

Mặc dù số người tham gia BHYT vượt xa so với Nghị quyết số 68, nhưng theo các chuyên gia, vẫn còn một số hạn chế cần khắc phục, hướng tới thu hút khoảng 10% dân số còn lại chưa tham gia BHYT, nhất là trong bối cảnh ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, việc người tham gia BHYT và độ bao phủ đã đạt và vượt chỉ tiêu Quốc hội giao là nỗ lực lớn, song, đa phần đối tượng đóng BHYT hiện nay đều do Nhà nước hỗ trợ. Các doanh nghiệp, người sử dụng lao động và người lao động đóng theo quy định pháp luật mới chỉ ở khu vực chính thức, trong khi đó, lao động nằm ở khu vực phi chính thức chưa tham gia BHYT nhiều.

Bên cạnh đó, báo cáo của BHXH Việt Nam cho thấy, năm 2020 quỹ BHYT có kết dư nhưng chưa bảo đảm bền vững vì tỷ lệ người tham gia BHYT tăng nhưng mức đóng BHYT không tăng tương ứng với mức tăng giá dịch vụ kỹ thuật và nhu cầu khám, chữa bệnh, dẫn đến nguy cơ mất cân đối quỹ. Mức đóng BHYT của nhóm đối tượng được ngân sách nhà nước đóng hoặc hỗ trợ đóng BHYT còn thấp; chưa giải quyết triệt để tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHYT từ phía cơ sở khám, chữa bệnh, người bệnh và cả cán bộ thực hiện BHYT.

Theo BHXH Việt Nam, quỹ khám, chữa bệnh BHYT những năm qua liên tục tăng cả về số thu và số chi. Riêng năm 2020, số thu tăng cao hơn so với số chi là do cơ quan BHXH đã tăng cường quản lý, phát triển BHYT và tập trung vận động BHYT hộ gia đình (19,6 triệu người tham gia BHYT theo hộ gia đình năm 2020 với số thu gần 10.000 tỷ đồng). BHXH Việt Nam phối hợp chặt chẽ Bộ Y tế, các cơ sở khám, chữa bệnh bảo đảm tối ưu hóa quỹ khám, chữa bệnh trong điều kiện nguồn thu hạn hẹp và khó khăn song vẫn bảo đảm đầy đủ thủ tục, đúng quy định. BHXH Việt Nam đã kết nối liên thông dữ liệu với gần 13.000 cơ sở khám, chữa bệnh, phát huy hiệu quả tốt.

Được biết, thời gian tới, trên cơ sở bối cảnh mới của đất nước, Chính phủ sẽ có kiến nghị, đề xuất Quốc hội ban hành Nghị quyết về phát triển BHYT cho giai đoạn tới một cách khoa học, toàn diện, bền vững, hiệu quả và khả thi; sớm trình Quốc hội dự án Luật BHYT sửa đổi, dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi, thể chế hóa các nhiệm vụ đặt ra để đạt mục tiêu về chăm sóc, bảo vệ, nâng cao sức khỏe nhân dân theo Nghị quyết số 20/NQ-TW về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.

Năm 2020, 2021 do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên một số doanh nghiệp phải tạm dừng hợp đồng lao động, chấm dứt hợp đồng lao động dẫn đến người lao động không được tham gia BHYT. Một số doanh nghiệp phải dừng sản xuất, người lao động không có việc làm nên số nợ BHYT tăng cao so với năm 2019.

————————

Theo BHXH Việt Nam, chỉ tiêu Quốc hội giao: “có số dân tham gia BHYT đạt 80% vào năm 2020” thì năm 2016, ngành BHXH Việt Nam đã hoàn thành. Đến năm 2020, chỉ tiêu này lại tiếp tục tăng vượt trên 10%, do đó tiến tới mục tiêu BHYT toàn dân của Đảng và Nhà nước là có khả năng sẽ đạt được.

 

Hà Thủy