Quy hoạch hệ thống Giáo dục nghề nghiệp

Thích ứng nhanh với nhu cầu của thị trường

- Thứ Năm, 11/11/2021, 11:03 - Chia sẻ
Vừa qua, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN) thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 với một số nội dung chính là hoàn thiện mạng lưới cơ sở GDNN theo hướng tinh gọn, hiệu quả, thông qua việc sắp xếp lại các cơ sở GDNN công lập hiện có và đẩy mạnh phát triển các cơ sở GDNN ngoài công lập…Từ những thay đổi này, sẽ nâng cao hiệu quả của công tác đào tạo nghề, bắt kịp với nhu cầu của thị trường và xu thế phát triển của đất nước.

Chuyên nghiệp hóa hệ thống GDNN

Với mục tiêu hoàn thiện mạng lưới cơ sở GDNN theo hướng tinh gọn, hiệu quả, trong giai đoạn tiếp theo, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội sẽ hình thành mạng lưới cơ sở GDNN theo hướng mở, linh hoạt, đa dạng về loại hình, hình thức tổ chức, phân bố phù hợp và hiệu quả nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường lao động địa phương, vùng, đất nước và từng bước tham gia sâu rộng vào cung cấp nguồn nhân lực cho thị trường quốc tế.

Cụ thể, giảm số lượng cơ sở GDNN công lập 10% so với năm 2020 (số trường trung cấp giảm 50% so với năm 2020), phát triển cơ sở GDNN ngoài công lập lên 40% vào năm 2025; có khoảng 70 trường chất lượng cao, trong đó, 40 trường tương đương trình độ các nước ASEAN-4; 5 - 7 trường tương đương trình độ các nước phát triển trong nhóm G20; hệ thống ngành, nghề trọng điểm quốc gia được hình thành, trong đó, 5 - 10 ngành, nghề, lĩnh vực có năng lực cạnh tranh vượt trội trong ASEAN-4.

Chú trọng phát triển cơ sở GDNN ngoài công lập, ưu tiên một số nghề thuộc các ngành kinh tế mũi nhọn

Ở tương lai xa hơn, trong giai đoạn 2026 - 2030, ngành lao động sẽ nâng cao chất lượng hoạt động mạng lưới cơ sở GDNN, trong đó, cơ sở GDNN công lập tập trung vào các ngành, nghề thuộc các ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước, cơ sở GDNN ngoài công lập phát triển nhanh, đa dạng về loại hình, hình thức và quy mô dựa trên nhu cầu phát triển của thị trường.

Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đặt mục tiêu, 100% địa phương hình thành trường cao đẳng đa ngành công lập cấp tỉnh từ việc sắp xếp lại các cơ sở GDNN trên địa bàn thành một đơn vị sự nghiệp công lập; có khoảng 90 trường chất lượng cao, trong đó, 50 trường tương đương trình độ các nước ASEAN-4, 15 trường tương đương trình độ các nước phát triển trong nhóm G20; ngành, nghề trọng điểm quốc gia ngày càng hoàn thiện, trong đó, 15 - 20 ngành, nghề, lĩnh vực có năng lực cạnh tranh vượt trội trong khu vực và thế giới. Định hướng đến năm 2045 phát triển mạng lưới cơ sở GDNN phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội theo hướng mở, tinh gọn, hiệu quả, phân tầng chất lượng, chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa.

Bắt kịp Cách mạng công nghiệp 4.0

Theo dự thảo này, các trung tâm giáo dục nghề nghiệp, cơ sở GDNN chuyên biệt, cơ sở GDNN sẽ thực hiện nhiệm vụ cung cấp các dịch vụ công về GDNN bảo đảm nhu cầu học nghề, tham gia vào quá trình kết nối thị trường lao động, đáp ứng nhu cầu phát triển của địa phương, bảo đảm nguyện vọng học tập suốt đời của người dân, góp phần xây dựng xã hội học tập. Các cơ sở GDNN công lập chất lượng cao nằm trong nhóm dẫn đầu các nước Đông Nam Á và ngang bằng với một số nước phát triển.

Để thực hiện mục tiêu này, Tổng Cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp Trương Anh Dũng cho biết, ngành lao động sẽ tiếp tục phối hợp với các ngành, địa phương thực hiện việc sắp xếp, tổ chức lại hệ thống giáo dục nghề nghiệp theo hướng mở, linh hoạt, đáp ứng nhu cầu sử dụng nhân lực của thị trường lao động cũng như sự phát triển bền vững của đất nước, của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế. Ngoài ra, các bên liên quan sẽ thúc đẩy phát triển các cơ sở giáo dục nghề nghiệp có năng lực tự chủ và hoạt động hiệu quả; tăng cường đầu tư các trường nghề chất lượng cao, tập trung đào tạo các nghề trọng điểm…

Thêm nữa, cùng với việc hướng dẫn các bộ, ngành và địa phương sắp xếp, tổ chức lại cơ sở GDNN công lập thuộc phạm vi quản lý, một trong những giải pháp quan trọng là khuyến khích thành lập mới cơ sở GDNN tư thục và có vốn đầu tư nước ngoài, ưu tiên doanh nghiệp thành lập cơ sở GDNN, hạn chế thành lập mới cơ sơ GDNN công lập trừ các trường hợp thiết yếu và phải thực hiện tự chủ chi thường xuyên. Đồng thời, có ý kiến đối với các Đề án sắp xếp, tổ chức lại cơ sở GDNN của 25 bộ, ngành và địa phương theo hướng bảo đảm nguyên tắc giảm đầu mối cơ sở GDNN công lập theo đúng lộ trình tại Nghị quyết 08 của Chính phủ; sáp nhập các trường trên cùng địa bàn, giải thể trường hoạt động không hiệu quả, sáp nhập trường trung cấp vào trường cao đẳng, sáp nhập trường cao đẳng, trung cấp vào trường đại học, sáp nhập 3 trung tâm trên địa bàn cấp huyện.

Cũng chia sẻ về công tác GDNN, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội TS. NGƯT Phạm Xuân Khánh cho rằng, việc đặt mục tiêu xây dựng các trường nghề đạt trình độ các nước ASEAN-4 và tương đương trình độ các nước phát triển trong nhóm G20 là một bước đi cần thiết để bắt kịp sự hội nhập. Tuy nhiên để đạt được các tiêu chuẩn này, cần sự chuẩn bị rất kỹ càng từ hợp tác quốc tế trong xây dựng giáo trình, ứng dụng công nghệ số trong đào tạo và kết nối cung cầu, đào tạo kỹ năng cho nhà giáo để phù hợp với quy trình đào tạo theo tiêu chuẩn quốc tế…

"Bên cạnh sự cố gắng, quyết tâm của từng người lao động để thay đổi kỹ năng của mình phù hợp với xu thế, cũng như đối phó với những thách thức trước mắt, thì với các cơ sở giáo dục như chúng tôi phải không ngừng nâng cao, đổi mới chương trình, cơ sở vật chất thiết bị, mô hình quản lý, gắn kết với doanh nghiệp để đào tạo lao động tay nghề cao. Về phía doanh nghiệp, cần thường xuyên phối hợp với nhà trường để đáp ứng sự thay đổi của xã hội, nền kinh tế, nâng cao hiệu quả sản xuất của mình" - TS Phạm Xuân Khánh chia sẻ.

Tùng Dương