THÔNG CÁO CHUNG ĐẠI HỘI ĐỒNG LẦN THỨ 41 HỘI ĐỒNG LIÊN NGHỊ VIỆN CÁC QUỐC GIA ĐÔNG NAM Á (AIPA)

I. GIỚI THIỆU

1. Đại hội đồng lần thứ 41 Hội đồng Liên nghị viện các Quốc gia Đông Nam Á, dưới chủ đề "Ngoại giao Nghị viện vì một Cộng đồng ASEAN Gắn kết và Chủ động Thích ứng" được tổ chức tực tuyến từ ngày 8 đến 10 tháng 9, 2020, tại Hà Nội, Việt Nam theo Quy chế hoạt động của AIPA và phù hợp với quyết định của Chủ tịch AIPA và có sự đồng thuận của các Nghị viện AIPA thành viên. 

2. Bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch AIPA, Chủ tịch Quốc hội Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam chủ trì Đại hội đồng AIPA lần thứ 41.

II. CÁC ĐOÀN THAM DỰ

3. Đại hội đồng AIPA lần thứ 41 đã được tất cả các Nghị viện thành viên AIPA, 9 Nghị viện Quan sát viên, khách mời của nước chủ nhà, Ban Thư ký AIPA và ASEAN và các đối tác của AIPA tham dự trực tuyến. 

4. Về phía các đoàn thành viên AIPA, trưởng đoàn Bru-nây Đa-rút-xa-lam là Ngài Pehin Dato Abdul Rahman Taib, Chủ tịch Hội đồng Lập pháp; Trưởng đoàn Campuchia là Ngài Samdech Akka Moha Ponhea Chakrei Heng Samrin, Chủ tịch Quốc hội; Trưởng đoàn In-đô-nê-xi-a là Bà Puan Maharani, Chủ tịch Hạ viện; Trưởng đoàn Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào là Bà Pany Yathotou, Chủ tịch Quốc hội; Trưởng đoàn Ma-lai-xi-a là Ngài Datuk Azhar Azizan Harun, Chủ tịch Hạ viện; Trưởng đoàn Mi-an-ma là Ngài T Khun Myatt, Chủ tịch Quốc hội Liên bang Myanmar; Trưởng đoàn Phi-líp-pin là Ngài Alan Peter S. Cayetano, Chủ tịch Hạ viện; trưởng đoàn Xing-ga-po là Ngài Tan Chuan-Jin, Chủ tịch Quốc hội; Trưởng đoàn Thái Lan là Ngài Chuan Leekpai, Chủ tịch Quốc hội và Trưởng đoàn Việt Nam là Bà Tòng Thị Phóng, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội.

5. Về phía các đoàn Quan sát viên, trưởng đoàn Úc là Ngài Ross Vasta; Trưởng đoàn Bê-la-rút là Ngài Vladimir Andreichenko, Chủ tịch Hạ viện; Trưởng đoàn Canada là Ngài Han Dong; trưởng đoàn Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là Ngài Fuli Chen; trưởng đoàn Nghị viện châu Âu là Ngài Daniel Caspary; Trưởng đoàn India là Ngài Satya Pal Singh; Trưởng đoàn Nhật Bản, Chủ tịch Thượng viện Santo Akiko đã gửi thông điệp chào mừng; Trưởng đoàn Hàn Quốc là Ngài Hoyoung Joo; Trưởng đoàn Niu Di Lân là Ngài Trevor Mallard, Chủ tịch Hạ viện; trưởng đoàn Liên bang Nga là Ngài Konstantin Kosachev and Ngài Aniceto Longuinhos Guterres Lopes, Chủ tịch Quốc hội của Timor Leste cũng đã gửi thông điệp chào mừng Đại hội đồng. 

6. Bà Nguyễn Tường Vân, Tổng Thư ký AIPA dẫn đầu Ban Thư ký AIPA dự họp. 

7. Về phía các đoàn khách mời của Nước chủ nhà, Trưởng đoàn Ca-dắc-xtan  là Ngài Nurlan Nigmatulin, Chủ tịch Hạ viện Ca-dắc-xtan; Trưởng đoàn Ma-rốc là Ngài Habib El Malki, Chủ tịch Hạ viện; và trưởng đoàn Na-uy là Bà Tone Wilhelmsen Troen, Chủ tịch Quốc hội; Trưởng đoàn Liên hợp quốc là Ngài Fabrizio Hochschild; Trưởng đoàn Ban Thư ký ASEAN là Phó Tổng Thư ký Ngài Kung Phoak; Trưởng đoàn Liên minh Nghị viện Thế giới là Tổng Thư ký Ngài Martin Chungong.

8. Về phía các đoàn Đối tác của AIPA, Trưởng đoàn Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA) là Ngài Hidetoshi Nishimura; Trưởng đoàn Tổ chức Freeland là Ngài Steven Galster; trưởng đoàn Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) là Bà Julia Schulte và Viện nghiên cứu Nghị viện Campuchia (PIC) là Ngài Dararith Kim-Yeat.

III. LỄ KHAI MẠC

9. Lễ Khai mạc Đại hội đồng AIPA lần thứ 41 được tổ chức vào ngày Thứ Ba, mùng 8 tháng 9, 2020. Buổi lễ bắt đầu lúc 8:30 sáng. Bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch AIPA đã có bài phát biểu khai mạc. Ngài Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam gửi phát biểu chào mừng. Ngài Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch ASEAN năm 2020 đã có bài phát biểu. 

Phát biểu Khai mạc

10. Trong phát biểu Khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch AIPA đánh giá cao sự quyết tâm, nỗ lực và sự hợp tác của các Nghị viện thành viên AIPA tham dự Đại hội đồng AIPA 41, Đại hội đồng trực tuyến đầu tiên trong lịch sử 43 năm của AIPA, minh chứng cho sự gắn kết, chủ động thích ứng của AIPA và ASEAn trong bối cảnh những tác động nghiêm trọng của Đại dịch COVID-19 trong khu vực và trên thế giới, mong muốn tiến lên vì hạnh phúc của người dân ASEAN.

11. Chủ tịch cũng nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của chủ đề AIPA 41 “Ngoại giao Nghị viện vì Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng”, biểu thị sự đồng thuận của ASEAN ủng hộ các Chính phủ ASEAN vượt qua mọi khó khăn, thúc đẩy đoàn kết, hợp tác vì Cộng đồng ASEAN thịnh vượng và phát triển bền vững. Vì sự phát triển của Cộng đồng ASEAN tới năm 2025 và những năm tiếp theo, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh cần củng cố sự đoàn kết, hợp tác, nêu cao tinh thần trách nhiệm, thấu hiểu và chia sẻ trong AIPA.

12. Chủ tịch Quốc hội đề nghị các Nghị viện thành viên (i) lấy lợi ích của người dân là trung tâm hành động trên tinh thần tôn trọng luật pháp quốc gia và pháp luật quốc tế; (ii) phối hợp chặt chẽ với ASEAN trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN; (iii) mở rộng hợp tác với các tổ chức liên nghị viện khu vực và thế giới; (iv) góp phần đổi mới hoạt động và nâng cao hiệu quả của AIPA, “biến lời nói thành hành động”, vì một tương lai tốt đẹp hơn thông qua việc xây dựng Tầm nhìn của AIPA; khẳng định ngoại giao nghị viện vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững, vì sự gắn kết và chủ động thích ứng; nâng cao khả năng tự cường trong ASEAN. Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường hơn nữa thông tin, tuyên truyền tới mọi người dân về AIPA, ASEAN nhằm nâng cao hiểu biết lẫn nhau và củng cố niềm tin - một nền tảng quan trọng trong tiến trình hội nhập khu vực của ASEAN.

Phát biểu Chào mừng

13. Tổng Bí thư-Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chào mừng các đại biểu tham dự Đại hội đồng AIPA 4 theo hình thức trực tuyến; đánh giá cao và hoan nghênh việc tổ chức AIPA 41 theo hình thức trực tuyến, thể hiện nỗ lực và quyết tâm của Quốc hội Việt Nam và Nghị viện các nước thành viên cùng đoàn kết, chung tay vượt qua khó khăn, thúc đẩy hợp tác và phát triển của Cộng đồng ASEAN. Tổng Bí thư-Chủ tịch nước nhấn mạnh  trong bối cảnh biến động nhanh chóng, đặc biệt do những tác động của đại dịch COVID-19 và cọ xát chiến lược nước lớn, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, quá trình chuyển đổi số trên toàn cầu đặt ra cả cơ hội và thách thức, ASEAN và AIPA cần gắn kết, tự cường để thích ứng với hoàn cảnh mới, đáp ứng những kỳ vọng ngày một cao hơn của người dân, doanh nghiệp và bạn bè quốc tế.

14. Tổng Bí thư - Chủ tịch nước cũng nêu cao vai trò của các nhà lập pháp, nghị sỹ là các nhà đại diện của người dân, là cầu nối giúp phản ánh tiếng nói, nguyện vọng của người dân. Tổng Bí thư-Chủ tịch nước cũng chúc mừng AIPA trong 43 năm phát triển đã cùng đồng hành với ASEAN, đóng góp thiết thực vào những chặng đường phát triển của ASEAN. Một ASEAN vững mạnh, có vai trò trung tâm, là động lực của hợp tác khu vực và quốc tế sẽ vừa là chỗ dựa, vừa là mục đích của Việt Nam. Hơn bao giờ hết, đây là lúc AIPA tiếp tục đóng góp cho các nỗ lực thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình, thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, liên kết và hợp tác quốc tế, thượng tôn pháp luật, vì hoà bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực và thế giới.

15. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch ASEAN 2020 cảm ơn đóng góp quan trọng của bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch AIPA 41 và sự tham gia tích cực của các Lãnh đạo Nghị viện thành viên AIPA tại đối thoại nhân Hội nghị Cấp cao ASEAN 36, tháng 6/2020. Thủ tướng đánh giá cao vai trò của AIPA phối hợp cùng ASEAN củng cố và duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định; hợp tác và phát triển; tăng cường gắn bó giữa người dân các quốc gia ở khu vực. Thủ tướng đánh giá cao chủ đề AIPA 41: “Ngoại giao nghị viện vì gắn kết và chủ động thích ứng”, thể hiện cam kết và sự ủng hộ mạnh mẽ của AIPA và các Nghị viện thành viên, đối với nỗ lực của Chính phủ và nhân dân các nước thành viên ASEAN, hướng tới một Cộng đồng ASEAN đoàn kết, tự cường, thích ứng hiệu quả với các cơ hội và thách thức đặt ra; đồng thời nêu một số nội dung hợp tác quan trọng giữa AIPA và ASEAN bao gồm: 

Một là, kênh hành pháp và kênh lập pháp ASEAN cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ thúc đẩy thực hiện thành công các Kế hoạch tổng thể, trên 3 trụ cột và hiện thực hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 lồng ghép và hài hòa các quyết sách của ASEAN với các chương trình phát triển quốc gia, Hai là, các Nghị sĩ, Nghị viện thành viên AIPA tập hợp ý chí nguyện vọng của người dân, đưa ra khuyến nghị và cùng Chính phủ các nước ASEAN thể hiện trong các quyết sách về phương hướng phát triển của ASEAN, hình thành Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025 lấy người dân làm trung tâm. Ba là, chung tay cùng Chính phủ các nước ASEAN xây dựng một Cộng đồng ASEAN hoạt động dựa trên luật lệ, thượng tôn pháp luật, bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau, giải quyết tranh chấp và khác biệt theo phương cách hòa bình trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế. Thủ tướng cũng hoan nghênh mở rộng quan hệ với các đối tác, trong đó ASEAN luôn giữ vững vai trò trung tâm khu vực và cuối cùng, đề cao kết nối người dân, làm sâu sắc thêm các giá trị và bản sắc văn hóa ASEAN vì một Cộng đồng ASEAN gắn kết, đùm bọc và chia sẻ lẫn nhau. Thủ tướng cũng nhấn mạnh dù khó khăn, Việt Nam nỗ lực hoàn thành tốt Năm Chủ tịch ASEAN 2020 và tin tưởng rằng với sự chung tay của các Chính phủ và Nghị viện thành viên, ASEAN sẽ tự tin tiếp tục tiến bước trên con đường xây dựng thành công Cộng đồng đoàn kết, tự cường, gắn kết và chủ động thích ứng vì hòa bình, phát triển thịnh vượng, phồn vinh.

IV. CÁC PHÓ CHỦ TỊCH ĐẠI HỘI ĐỒNG LẦN THỨ 41 

16. Theo Điều 10 Quy chế của AIPA, Đại hội đồng đã bầu các Trưởng đoàn các Nghị viện thành viên của AIPA làm các Phó Chủ tịch của Đại hội đồng AIPA lần thứ 41.

V. PHÁT BIỂU CỦA CÁC TRƯỞNG ĐOÀN CÁC NGHỊ VIỆN THÀNH VIÊN CỦA AIPA

Các Trưởng đoàn các Nghị viện thành viên của AIPA đã phát biểu tại Phiên Toàn thể thứ nhất tại Đại hội đồng lần thứ 41.

Bru-nây Đa-rút-xa-lam 

17. Ngài Pehin Dato Abdul Rahman Taib đã có bài phát biểu trước Đại hội đồng AIPA lần thứ 41. Trong nội dung phát biểu, Ngài TAib đã nhấn mạnh chủ đề năm nay “Ngoại giao Nghị viện vì một Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng”, rất phù hợp với bối cảnh hiện tại khi chúng ta đang phải đối mặt với những thách thức chưa từng có trong việc thích ứng với tình trạng bình thường mới. 

18. Ngài Pehin Dato Abdul Rahman Taib nhấn mạnh tác động toàn cầu của đại dịch lên các lĩnh vực như sức khỏe, giáo dục và kinh tế đã thay đổi cơ bản cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Để ứng phó, Ngài Taib kêu gọi các Nghị viện thành viên AIPA duy trì cách tiếp cận hướng tới tương lai, và thích ứng cẩn trọng để đảm bảo duy trì hoạt động của AIPA, thông qua việc nêu cao tinh thần ASEAN cốt lõi của ASEAN “Đoàn kết trong Đa dạng”. Ngài Taib cho rằng AIPA sẽ có thể hỗ trợ ASEAN vượt qua các khó khăn trước mắt và thích ứng một cách lão luyện trong tương lai. 

19. Ngài Chủ tịch cũng nhắc nhở các Nghị viện thành viên AIPA tiếp tục thúc đẩy hợp tác với các bên có liên quan thông qua việc khuyến khích trao đổi kịp thời các bài học kinh nghiệm liên quan tới việc giảm nhẹ tác động của COVID-19, đồng thời ghi nhận các thách thức hậu dịch và thiết kế các biện pháp chủ động phòng ngừa nhằm bảo vệ lợi ích của người dân. Trong phần kết bài, Ngài Taib có khẳng định Bru-nây Đa-rút-xa-lam sẽ tiếp tục hỗ trợ các nỗ lực của các Nghị viện thành viên AIPA trong việc giải quyết các thách thức toàn cầu và khu vực thông qua các mối quan hệ đối tác và ngoại giao. 

Campuchia 

20. Bài phát biểu của Ngài Samdech Akka Moha Ponhea Chakrei Heng Samrin, Chủ tịch Quốc hội Vương quốc Campuchia đã nhấn mạnh một số điểm quan trọng. Ngài cho rằng các nghị viện đóng vai trò quan trọng trong việc biến ASEAN thành một tổ chức hoạt động dựa trên luật lệ và hướng tới người dân. 

21. Ngài khẳng định COVID-19 đã mang lại nhiều thách thức, và tác động đến xã hội và kinh tế ở cấp độ toàn cầu. Ngài Chủ tịch cho rằng các nghị viện thành viên của ASEAN nên tăng cường hợp tác quốc tế vì lợi ích chung. Ngài chia sẻ đại dịch đã được chủ động kiểm soát thông qua nỗ lực tập thể, đặc biệt có sự thành lập kịp thời của Quỹ Ứng phó với COVID-19 của ASEAN. Ngài cho rằng để có thể đối phó với COVID-19, cần nhiều tiềm lực tài chính. Campuchia đã có kinh nghiệm thực tiễn trong việc huy động các nguồn lực, thông qua việc thúc đẩy và khuyến khích các tổ chức nhà nước, khu vực tư nhân, các đối tác phát triển, các Tổ chức Phi Chính phủ quyên góp cho các đối tượng có nhu cầu, và xã hội nói chung. Điều này phù hợp với văn hóa chia sẻ, đoàn kết, và đùm bọc của nhân dân Campuchia. 

22. Ngài Chủ tịch cho rằng ASEAN cần tăng cường hơn nữa hội nhập khu vực để tạo điều kiện thuận lợi cho việc lưu chuyển hàng hóa, dịch vụ và con người, mặc dù trong tình hình hiện nay ASEAN đã duy trì tốt chuỗi cung ứng hàng hóa. Ngài Chủ tịch chia sẻ Campuchia đã điều chỉnh lại chiến lược phát triển dựa trên các lợi thế so sánh và cạnh tranh, để tập trung nhiều hơn vào nông nghiệp và công nghiệp nông nghiệp, chuyển đổi số và du lịch nội địa. Ngài khẳng định Nghị viện Campuchia Parliament sẽ tiếp tục theo đuổi các nỗ lực liên tục của ASEAN, tập trung vào việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh, và ổn định ở khu vực, cũng như là trong việc giải quyết các tranh chấp dựa trên các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, ngoại giao, và tránh sử dụng vũ lực. Ngài cũng nhắc đến việc Campuchia ủng hộ các nghị sĩ trẻ của AIPA tham gia vào tất cả các cuộc họp AIPA, và cho rằng thanh niên đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của mỗi quốc gia cũng như của Cộng đồng ASEAN.

In-đô-nê-xi-a 

23. Bà Puan Maharani Chủ tịch Hạ viện nước Cộng hòa In-đô-nê-xi-a bày tỏ đánh giá cao nhất đối với Quốc hội Việt Nam vì đã làm chủ nhà tổ chức Đại hội đồng AIPA lần thứ 41. Trong bài phát biểu, Bà nhấn mạnh vai trò quan trọng của Nghị viện trong việc thúc đẩy chính phủ các nước thành viên ASEAN có những chính sách đủ mạnh nhằm ngăn chặn việc lây lan COVID-19, giảm các tác động kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội, cũng như là việc thực hiện nhiệm vụ lập pháp thông qua việc ban hành các luật về kích thích tài khóa hoặc tăng cường mạng lưới an sinh xã hội. Bà cho rằng các Nghị viện cần tăng cường giám sát để đảm bảo các văn bản pháp luật được thực hiện, và người dân thực sự được hưởng lợi. 

24. Bà cũng đề cập đến tầm quan trọng của việc duy trì an ninh và ổn đinh, coi đây là những yếu tố quan trọng trong quá trình phát triển và tăng trưởng của khu vực. Bà nhắc lại rằng, để duy trì được khu vực Đông Nam Á hòa bình, hữu nghị, và hài hòa, các quốc gia thành viên ASEAN cần ưu tiên giải quyết hòa bình các khác biệt, tránh gây căng thẳng, kiềm chế và khuyến khích các biện pháp xây dựng lòng tin. Bà Chủ tịch cũng nhắc lại tầm quan trọng của việc tuân thủ Công ước Luật Biển của Liên hợp quốc (UNCLOS) 1982, coi đây là tham chiếu trong việc xác định quyền và lợi ích hàng hải, quyền chủ quyền, và lợi ích chính đáng đối với các vùng biển. Cùng lúc, cần thúc đẩy một Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) được các bên cùng chấp nhận là nền tảng để đối thoại giữa ASEAN và Trung Quốc liên quan tới Biển Đông. 

25. Bà Chủ tịch cho rằng để ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng, các quốc gia thành viên ASEAN cần nâng cao năng lực để có thể ứng phó trước tiên với bất cứ thách thức mới nổi nào ở khu vực, bao gồm cả buôn người và đưa người tị nạn vượt biên trái phép ở khu vực, như đã xảy ra ở Rakhine, trước khi các vấn đề này trở thành vấn đề quốc tế. Bà cũng nhấn mạnh thêm sự khích lệ từ phía các Nghị viện đối với vấn đề là đặc biệt quan trọng vì nếu không, nó có thể trở thành rào cản đối với việc ngăn chặn sự lây lan của COVID-19. Bà Chủ tịch tin rằng với vai trò là một Cộng đồng, ASEAN sẽ vượt qua thời khắc khó khăn này, và giải quyết các thách thức khu vực khác, như tinh thần truyền thống của Indonesia ‘Gotong Royong’ - nỗ lực tập thể. Bà cầu Chúa sẽ ban cho các nghị viện thành viên của ASEAN có sức và lực để phục vụ người dân ASEAN trong thời kì đại dịch. 

Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào

26. Bà Pany Yathotou, Chủ tịch Quốc hội, đánh giá cao chủ đề của Đại hội đồng AIPA lần thứ 41: “Ngoại giao Nghị viện vì một Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng” - không những bổ trợ cho các cam kết vừa được thông qua tại Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 36 mà còn thúc đẩy hợp tác và xây dựng các quan hệ đối tác giữa các quốc gia thành viên ASEAN. Bà Chủ tịch cũng nhấn mạnh thêm vai trò quan trọng của AIPA trong việc thúc đẩy ngoại giao nghị viện thông qua việc phê chuẩn hàng loạt các nghị quyết quan trọng của Đại hội đồng AIPA nhằm mục đích hiện thực hóa mục tiêu một Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng. Những nỗ lực này góp phần tăng cường hợp tác kinh tế xã hội, và chính trị - an ninh ở cấp khu vực trên cơ sở xây dựng đồng thuận; sự tham gia của người dân vào quá trình xây dựng Cộng đồng ASEAN; khuyến khích việc hài hòa hóa và ban hành các quy định pháp luật có tính thích ứng, cũng như trao đổi các thực tiễn tốt và kinh nghiệm hay giữa các nghị viện thành viên. 

27. Bà nhấn mạnh cam kết của Quốc hội Lào nhằm đưa nội hàm của các cam kết tại Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN Đặc biệt về COVID-19 vào các khung pháp lý quốc gia thông qua việc tập trung vào các biện pháp giám sát, kiểm soát, và thích ứng với COVID-19 và thông qua các khung pháp lý, nâng cao nhận thức người dân về các biện pháp phòng chống, thích ứng với dịch đồng thời khuyến khích sự tham gia của khu vực công, và tư nhân và nghiêm túc thực hiện các biện pháp phòng chống COVID-19. 

28. Trong phần kết luận, Chủ tịch Quốc hội Lào còn nhấn mạnh vai trò của các Nghị viện thành viên AIPA, thông qua các hoạt động ngoại giao nghị viện, khuyến khích các Chính phủ các quốc gia thành viên ASEAN áp dụng các biện pháp, hiện thực hóa các cam kết của các nhà Lãnh đạo ASEAN, và cả của các Chủ tịch các nghị viện ASEAN, có kết quả cụ thể, qua đó góp phần vào duy trì hòa bình, ổn định, an ninh và thịnh vượng bền vững ở khu vực và trên thế giới. Bà Chủ tịch cũng đánh gí cao các quốc gia thành viên ASEAN, các Đối tác đối thoại của ASEAN, các nước bạn bè hữu nghị và các tổ chức quốc tế về sự ủng hộ, hỗ trợ về kỹ thuật và tài chính quý báu. 

Ma-lai-xi-a 

29. Ngài Datuk Azhar Azizan Harun đã điểm lại sơ qua quá trình hình thành ASEAN và các nguyên tắc đã góp phần vào sự hình thành của Hiệp hội trong phần bắt đầu bài phát biểu. Tiếp đó, phát biểu của Ngài nhấn mạnh tầm quan trọng của ASEAN, là trụ cột cho các quốc gia thành viên, và tiếp đó điểm lại sự tham gia tích cực của AIPA trong việc thực hiện các mục tiêu mà ASEAN đã đặt ra. 

30. Ngài Chủ tịch cũng bàn về tầm quan trọng của ngoại giao nghị viện - công cụ để giải quyết các vấn đề khu vực, vượt qua các khó khăn, cũng như là vai trò và kỳ vọng của các Nghị sĩ để đảm bảo rằng các nguyên tắc định hướng gốc của ASEAN vẫn tiếp tục được đặt lên hàng đầu trong mọi nỗ lực của các quốc gia thành viên. 

31. Bài phát biểu của Ngài Chủ tịch kết lại bằng lời kêu gọi khu vực nỗ lực phấn đấu để khu vực có vị thế lớn hơn thông qua hợp tác liên quốc gia, và cam kết bền vững để thực hiện Tầm nhìn ASEAN. 

Mi-an-ma 

32. Ngài T. Khun Myatt, Chủ tịch Quốc hội Liên bang Mi-an-ma, Cộng hòa Liên bang Mi-an-ma đã có thông điệp gửi Đại hội đồng AIPA lần thứ 41. Trong thông điệp, Ngài Chủ tịch khẳng định sự ủng hộ của Mi-an-ma dành cho chủ đề của Đại hội đồng AIPA lần thứ 41 và nhấn mạnh sự cần thiết có điều phối trong ASEAN để vượt qua các thách thức gây ra bởi COVID-19.

33. Chủ tịch đánh giá cao các nỗ lực chung của các quốc gia thành viên ASEAN và nhấn tầm quan trọng của các biện pháp phòng tránh dịch bệnh COVID-19 của Mi-an-ma. Ngài Chủ tịch bổ sung nhận định mặc dù COVID-19 đã tạo ra nhiều rào cản cho hoạt động giao lưu nhân dân, dịch bệnh cũng mở ra nhiều cơ hội cho kết nối số. Ngài nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đoàn kết, tôn trọng lẫn nhau và không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia thành viên. 

34. Chủ tịch cũng nhắc lại quá trình chuyển đổi dân chủ của Mi-an-ma và tầm quan trọng của thời gian và sự kiên nhẫn đối với một nền dân chủ phát triển mạnh mẽ. Ngài Chủ tịch cũng khẳng định Quốc hội Mi-an-ma sẵn sàng đồng hành với các Nghị viện thành viên AIPA để cùng giải quyết các thách thức khu vực và toàn cầu. 

Phi-líp-pin 

28. Trong phần phát biểu của mình, Chủ tịch Hạ viện Alan Peter Cayetano nhấn mạnh hai yếu tố - đoàn kết và hợp tác láng giềng - là những mục tiêu hàng đầu của AIPA và ASEAN. Trong những thời khắc khủng hoảng như hiện nay, Chủ tịch Cayetano cho rằng các nhánh lập pháp và hành pháp càng cần cùng hành động để ngăn chặn đại dịch COVID-19, chăm sóc y tế cho những người bị nhiễm, hỗ trợ người nghèo đói, người thất nghiệp, và tái khởi động nền kinh tế do chịu tác động bởi các biện pháp cách ly cộng đồng. Ngài cho rằng các nhánh quyền lực nhà nước cần tiếp tục bổ trợ cho nhau trong việc xây dựng một kế hoạch tái thiết toàn diện, hiệu quả và rõ ràng. Kế hoạch này cần có tính chống chịu cao, bền vững, và mang tính bao trùm. Đối với khu vực, Chủ tịch Alan Peter Cayetano nhấn mạnh AIPA cần tiếp tục hỗ trợ ASEAN trong quá trình phục hồi sau đại dịch COVID-19. 

29. Chủ tịch Cayetano chia sẻ thêm rằng để ứng phó với đại dịch, Phi-líp-pin đã thông qua một đạo luật quan trọng tháng 3, 2020 xác định cách tiếp cận toàn chính phủ để chống dịch. Tổng thống Rodrigo Roa Duterte đã khen ngợi Quốc hội Phi-líp-pin ban hành Đạo luật “Bayanihan to Heal as One” (Toàn quốc cùng trị bệnh, cùng phục hồi). Đạo luật này cho phép Chính phủ kịp thời ban hành các chính sách khẩn cấp để giảm nhẹ tác động của khủng hoảng. Chủ tịch Cayetano cũng nhấn mạnh sự chủ động của Hạ viện Phi-líp-pin trong việc sử dụng các công nghệ hội đàm để tiến hành các vòng tham khảo, lấy ý kiến vòng 3 và vòng cuối đối với các dự luật trọng yếu được đề xuất nhằm giúp chính phủ đánh bại vi-rút, và phòng chống các tác hại lên người dân Phi-líp-pin. 

Singapore

30. Trong phần mở đầu bài phát biểu của mình, Ngài Tan Chuan-Jin, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa Xing-ga-po nhận định đại dịch COVID-19 đã có tác động và hệ lụy sâu sắc đối với cuộc sống của chúng ta. Mặc dù cả thế giới đã áp dụng các biện pháp kiểm dịch, hạn chế đi lại nhằm chặn sự lây lan của đại dịch, các quốc gia thành viên ASEAN đã nhanh chóng ứng phó, tương trợ lẫn nhau. Theo mạch đó, Ngài Chủ tịch ghi nhận chủ đề của năm Chủ tịch ASEAN của Việt Nam: "Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng" đặc biệt đúng và trúng, và nhấn mạnh việc ASEAN cần cùng nỗ lực để thích ứng với dịch bùng phát một cách hiệu quả và kịp thời. 

31. Ngài Chủ tịch nhấn mạnh các thành viên AIPA, với vai trò là các nghị sĩ, có vai trò tối quan trọng trong việc đại diện cho ý chí của người dân, cũng như hỗ trợ các chính sách của mỗi quốc gia liên quan tới ứng phó với đại dịch. Ngài Chủ tịch cũng thúc giục các thành viên AIPA tăng cường hiểu biết, nhận thức về Cộng đồng ASEAN của người dân, đặc biệt là tầm quan trọng của Cộng đồng ASEAN, bởi hợp tác khu vực và quốc tế là những yếu tố đặc biệt quan trọng trong việc tái khởi động hoạt động di chuyển liên quốc gia, kết nối chuỗi cung ứng, và các hoạt động kinh tế khác hậu đại dịch. Ngài Chủ tịch lưu ý rằng, hơn bao giờ hết, đây là thời điểm mà AIPA cần phát huy vai trò để tăng cường hơn nữa hợp tác giữa các quốc gia thành viên ASEAN, xây dựng lòng tin, hiểu biết để ASEAN có thể cùng nhau đối mặt với cơn bão. 

32. Liên quan tới lĩnh vực này, Ngài Chủ tịch kêu gọi các thành viên AIPA không bỏ qua nhu cầu cần hợp tác trong các lĩnh vực mà các nước có chung lợi ích, như an ninh mạng, xây dựng các thành phố thông minh, hội nhập kinh tế khu vực và giải quyết các thách thức xuyên biên giới như biến đổi khí hậu, ô nhiễm không khí (khói bụi) xuyên biên giới, và tội phạm xuyên quốc gia trong trạng thái 'bình thường mới' hậu COVID-19. Việc này sẽ giúp đảm bảo tính chống chịu của ASEAN và vai trò trung tâm của ASEAN trong những thập kỷ tới. 

Thái Lan 

33. Ngài Chuan Leekpai cho rằng trong quá trình xử lý COVID-19, chúng ta đang tập trung vào các nhu cầu nội bộ trước mắt - và dĩ nhiên là khi đó, các hoạt động đối ngoại sẽ không cấp bách bằng. Thực tế này có thể ảnh hưởng tới đoàn kết và tính trung tâm của ASEAN, đặc biệt là khi Hiệp hội phải đối mặt với những khó khăn xuất phát từ các yếu tố bất định do địa chính trị và chiến lược. Ngài Leekpai bày tỏ tin tưởng mạnh mẽ rằng các nghị viện sẽ cùng hợp tác trong bối cảnh khó khăn hiện nay để đạt được các mục tiêu chung. 

34. Mục tiêu chung đầu tiên là các nghị viện cần tăng cường tính liên kết với chính người dân của mình, qua đó tái khẳng định tầm nhìn của ASEAN về một cộng đồng đặt người dân ở trung tâm, tập trung thực hiện nhiệm vụ giám sát, và phản biện sâu cho nhánh hành pháp. Mục tiêu chung thứ hai, ở cấp khu vực, AIPA nên chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm giữa các thành viên Nghị viện với nhau. Cuối cùng, các nước ASEAN được kêu gọi cần hài hòa hóa các quy định pháp luật để đảm bảo các quy định tương tự nhau đều đang phát triển cùng hướng. Bằng cách này, ASEAN sẽ duy trì và củng cố được đoàn kết và vai trò trung tâm. 

Việt Nam

35. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh trong bối cảnh đầy biến động, đại dịch COVID-19 bùng phát và lan rộng đã gây ra những tổn thất vô cùng to lớn về sinh mạng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi mặt đời sống kinh tế, xã hội, ASEAN và AIPA là minh chứng cho tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau, kề vai sát cánh, giúp đỡ nhau cùng vượt qua khó khăn. Năm Chủ tịch AIPA 2020 là vinh dự lớn đối với Quốc hội Việt Nam khi năm 2020 trùng với dịp kỷ niệm 25 năm Quốc hội Việt Nam tham gia AIPA. Là một thành viên có trách nhiệm, Quốc hội Việt Nam đã tích cực, chủ động tiến hành nhiều hoạt động trong năm Chủ tịch AIPA 2020. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội hoan nghênh những sáng kiến của ASEAN trong năm 2020 nhằm duy trì môi trường hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, thúc đẩy liên kết, kết nối khu vực, nâng cao khả năng thích ứng, tận dụng các cơ hội của Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư, thúc đẩy ý thức cộng đồng và bản sắc ASEAN, đẩy mạnh quan hệ đối tác vì hòa bình, phát triển bền vững, nâng cao năng lực thích ứng và hiệu quả hoạt động của ASEAN.

36. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đã nêu một số  đề xuất đối với AIPA (i) tiếp tục củng cố môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng Cộng đồng ASEAN dựa trên luật lệ, thống nhất trong đa dạng, nêu cao pháp quyền, lấy người dân làm trung tâm, đoàn kết, thống nhất, thông qua đẩy mạnh hợp tác pháp luật, tăng cường giám sát, ủng hộ Chính phủ các nước ASEAN; (ii) thúc đẩy thực hiện các sáng kiến xây dựng Cộng đồng kinh tế tự chủ tự cường; (iii) đoàn kết vượt qua thách thức, chung tay ủng hộ Cộng đồng Văn hóa Xã hội AIPA trong việc ứng phó với đại dịch COVID-19 trên mọi lĩnh vực; (iv) tăng cường phát huy vai trò và sự tham gia mạnh mẽ hơn của các nghị sỹ trẻ AIPA; (v) bảo đảm sự tham gia bình đẳng của phụ nữ trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN; tăng cường các giải pháp bảo đảm để phụ nữ được tiếp cận việc làm bền vững và tăng thu nhập và (vi) Ủng hộ sự đổi mới và phát triển của AIPA và quan hệ đối tác giữa AIPA và ASEAN cũng như các cơ chế hợp tác khu vực và quốc tế khác vì lợi ích của người dân mỗi quốc gia và cả Cộng đồng ASEAN. 

VI. PHÁT BIỂU CỦA TRƯỞNG ĐOÀN CÁC NGHỊ VIỆN QUAN SÁT VIÊN 

37. Trưởng đoàn của các Nghị viện Quan sát viên bao gồm Úc, Bê-la-rút, Canada, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Nghị viện châu Âu, Ấn Độ, Hàn Quốc, Niu Di Lân, Liên bang Nga đã có các bài phát biểu trực tiếp hoặc ghi hình sẵn tại phiên Toàn thể thứ nhất Đại hội đồng lần thứ 41. Chủ tịch Thượng viện Nhật Bản cũng đã gửi thông điệp do không thể dự họp Đại hội đồng. 

VII. PHÁT BIỂU CỦA CÁC TRƯỞNG ĐOÀN CÁC ĐOÀN KHÁCH MỜI CỦA NƯỚC CHỦ NHÀ 

38. Các trưởng đoàn các đoàn Khách mời của nước chủ nhà bao gồm Ngài Nurlan Nigmatulin, Chủ tịch Hạ viện Cộng hòa Ca-dắc-xtan; Ngài Habib El Malki, Chủ tịch Hạ viện Vương quốc Ma-rốc; và Bà Tone Wilhelmsen Trøen, Chủ tịch Quốc hội Na-uy đã có các bài phát biểu riêng. Ngài Fabrizio Hochschild Drummond đã gửi thông điệp hình ảnh tới Đại hội đồng. Phó Tổng Thư ký ASEAN, Kung Phoak, đại diện cho Tổng Thư ký ASEAN (do bận dự họp Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN diễn ra đồng thời). Lần đầu tiên, tại Đại hội đồng AIPA lần này, Tổng Thư ký Liên minh Nghị viện Quốc tế Martin Chungong đã tham gia và có bài phát biểu trong phiên Toàn thể thứ nhất. 

VIII. THÔNG ĐIỆP CỦA NGƯỜI ĐỨNG ĐẦU NHÀ NƯỚC/CHÍNH PHỦ 

39. Đại hội đồng AIPA lần thứ 41 nhận được thông điệp của Người đứng đầu Nhà nước/Chính phủ các nước dưới đây:
-    Ngài Quốc vương Haji Hassanal Bolkiah Mu’izzaddin Waddaulah, Sultan và Yang Di-Pertuan của Brunei Darussalam.
-    Ngài Preah Bat Samdech Preah Boromneath Norodom Sihamoni, Quốc vương Campuchia
-    Ngài Joko Widodo, Tổng thống nước Cộng hòa Indonesia
-    Ngài Bounnhang Vorachith, Chủ tịch nước CHDCND Lào
-    Ngài Tan Sri Dato’ Haji Muhyiddin bin Haji Mohd Yassin, Thủ tướng Malaysia
-    Ngài U Win Myint, Tổng thống nước Cộng hòa Liên bang Myanmar
-    Ngài Rodrigo Roa Duterte, Tổng thống nước Cộng hòa Philippines
-    Bà Halimah Yacob, President nước Cộng hòa Singapore
-    Ngài Prayut Chan-o-cha (Ret.), Thủ tướng Vương quốc Thái Lan
-    Ngài Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam

IX. CÁC PHIÊN HỌP ỦY BAN

40. Các Ủy ban đã tiến hành các phiên họp thảo luận chương trình nghị sự của Đại hội đồng.

Ban Chấp hành

41. Ban Chấp hành không tổ chức họp, Chủ tịch Ban Chấp hành đã gửi thư tới các Thành viên Ban Chấp hành ngày 28/8/2020 để chuẩn bị chương trình, chương trình nghị sự và các tài liệu có liên quan tới Đại hội đồng. Sau kh tham vấn và được sự đồng ý của Ban Chấp hành, ngày 3/9/2020, Chủ tịch Ban Chấp hành, Chủ tịch Đại hội đồng AIPA 41 đã viết thư tới các thành viên Ban Chấp hành AIPA thông báo việc Ban Chấp hành đã thông qua Chương trình Hoạt động, Dự thảo Chương trình nghị sự của Đại hội đồng AIPA 41, Thành phần tham dự các Ủy ban, đề cử nhận Giải thưởng Cống hiến xuất sắc AIPA, kết nạp Quan sát viên mới và sáng kiến thành lập Hội nghị Nghị sỹ trẻ AIPA. Ban Chấp hành cũng đồng ý tổ chức Đại hội đồng AIPA 42 ở Brunei Darussalam vào tháng 8 năm 2021.

42. Bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch AIPA, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Chủ tịch Ban Chấp hành và Chủ tịch Hội đồng Lập pháp Bru-nây Đa-rút-xa-lam được bầu là Phó Chủ tịch Ban Chấp hành.

Hội nghị Nữ Nghị sỹ AIPA (WAIPA) 

43. Hội nghị nữ nghị sỹ AIPA (WAIPA) do Bà Nguyễn Thúy Anh, Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam chủ trì. Bà Lê Thu Hà, Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam làm Báo cáo viên. Hội nghị rất vinh dự có sự tham gia của Bà Tòng Thị Phóng, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam, Bà Kittisangahakbindit Khuon Sudary, Phó Chủ tịch Quốc hội Campuchia và Bà Rose Marie “Baby” J. Arenas, Phó Chủ tịch Hạ viện Philippines, bà Tổng thư ký AIPA và 38 nghị sĩ khác đến từ 10 nghị viện thành viên AIPA.

44. Trong phát biểu, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh vẫn tồn tại sự bất bình đẳng giữa phụ nữ và nam giới trong việc tiếp cận thị trường lao động, việc làm và điều kiện làm việc. Tương tự, Phó Chủ tịch khuyến khích các Nghị viện thành viên AIPA cần thúc đẩy thực hiện các cam kết quốc tế và khu vực, các khung pháp luật quốc gia trong lĩnh vực này với mục tiêu bảo đảm thực chất hơn bình đẳng giới và thu hẹp khoảng cách giới trong việc làm. Đây cũng là ưu tiên hàng đầu nhằm đạt được bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái đến năm 2030, nhất là trong bối cảnh đại dịch toàn cầu COVID-19 để “không ai bị bỏ lại phía sau”.

45. Hội nghị đã xem xét và nhất trí 01 nghị quyết trình Đại hội đồng thông qua: 
Nghị quyết về vai trò của nữ nghị sĩ trong việc đảm bảo việc làm và thu nhập cho lao động nữ 

46. Các đại biểu đã chia sẻ tình hình trong nước, kinh nghiệm và những thách thức khó khăn của mỗi quốc gia nhằm tăng cường hợp tác và cùng tìm giải pháp vì một Cộng đồng ASEAN gắn kết và thích ứng, nhất là trong bối cảnh đại dịch COVID-19 và khuyến khích thông qua quan điểm chung của ASEAN đối với Mục tiêu phát triển bền vững về bình đẳng giới. Hội nghị cũng kêu gọi các Nghị viện thành viên AIPA phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan của ASEAN để tăng cường hợp tác, phối hợp trong việc thúc đẩy việc làm bền vững và tăng thu nhập cho lao động nữ. Ngoài ra các quốc gia thành viên ASEAN cần xây dựng các kế hoạch hành động cụ thể, cũng như giám sát việc thực hiện các kế hoạch nhằm bảo đảm tiếp cận bền vững với việc làm và tăng thu nhập cho phụ nữ và tạo thuận lợi cho các cơ chế hỗ trợ cho trách nhiệm quốc gia.   

47. Hội nghị kêu gọi các quốc gia thành viên ASEAN thông qua các giải pháp phù hợp nhằm giải quyết nhu cầu của lao động nữ với cơ chế pháp lý trong đại dịch COVID-19, cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và bảo vệ phụ nữ trước mọi hình thức bạo lực. Hội nghị kêu gọi các Nghi viện thành viên AIPA tiến hành rà soát khung pháp lý quốc gia và khuôn khổ giám sát về việc làm và tăng thu nhập cho lao động nữ, bảo đảm khả năng thích ứng với vấn đề giới cũng như chú trọng hơn nữa tới việc phân bổ ngân sách triển khai các chính sách, chương trình nhằm giải quyết các vấn đề mới nổi để thúc đẩy việc làm và thu nhập trong một thế giới việc làm thay đổi.

48. Hội nghị cũng ghi nhận sự tham gia của WAIPA vào Tuyên bố chung hàng năm của Ủy ban về Địa vị của Phụ nữ (CSW) nhằm tái khẳng định vai trò của các nghị viện và nghị sĩ trong việc xây dựng một cộng đồng ASEAN nhạy cảm và thích ứng về giới về bình đẳng giới. Các đại biểu cũng đánh giá cao vai trò của phụ nữ trong thúc đẩy quyền của phụ nữ, bình đẳng giới, kêu gọi các nữ nghị sỹ ASEAN trong quan hệ đối tác với các nam nghị sỹ thúc đẩy quyền phụ nữ trên mọi lĩnh vực phát huy vai trò của mình trong hoạt động lập pháp để đảm bảo quyền phụ nữ tiếp cận công bằng với việc làm bền vững và thu nhập tốt hơn cho phụ nữ. 

Hội nghị không chính thức Nghị sỹ trẻ AIPA

49. Hội nghị diễn ra dưới sự chủ trì của Ông Lê Quốc Phong, Chủ tịch Nhóm Đại biểu quốc hội trẻ Việt Nam. Bà Đinh Thị Phương Lan, Đại biểu Quốc hội Việt Nam là Báo cáo viên của Hội nghị. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Việt Nam Tòng Thị Phóng tham dự và phát biểu chào mừng. Bà Nguyễn Tường Vân, Tổng Thư ký AIPA và Ông Kung Phoak, Phó Tổng Thư ký ASEAN phụ trách Cộng đồng Văn hóa - Xã hội (ASCC) tham gia với tư cách khách mời Hội nghị.

50. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Việt Nam tin tưởng rằng với sự năng động, sáng tạo của thanh niên nói chung, các nghị sĩ trẻ nói riêng trong tiến trình phát triển mới của ASEAN có những đóng góp quan trọng vào duy trì hòa bình, ổn định và phát triển bền vững.

51. Hội nghị xem xét và nhất trí một (01) dự thảo Nghị quyết về chủ đề:

Sự tham gia của Nghị sĩ trẻ AIPA vào tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN

52. Hội nghị nêu bật vai trò và đóng góp quan trọng của thanh niên trong phát triển đất nước và đạt được phát triển bền vững thông qua tư duy táo bạo và đổi mới. Các đại biểu nhấn mạnh sự cần thiết tăng cường tiếng nói và sự tham gia của thanh niên và các Nghị sĩ trẻ vào việc phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia thành viên ASEAN, các hoạt động của các Nghị viện thành viên AIPA nói riêng và chương trình nghị sự chung của AIPA. Hội nghị thống nhất tăng cường hợp tác giữa Nghị sĩ trẻ AIPA và Diễn đàn Thanh niên ASEAN trong thực hiện Chương trình hành động thanh niên ASEAN giai đoạn 2016 - 2020 và các năm tiếp theo.

53. Quan trọng hơn, các đại biểu ủng hộ và sáng kiến của Quốc hội Việt Nam về việc thành lập Hội nghị Nghị sỹ trẻ AIPA. Nhằm mục tiêu đó, các đại biểu nhất trí việc thành lập một Ủy ban đặc biệt gồm Ban Thư ký quốc gia các Nghị viện thành viên AIPA kết hợp với Ban Thư ký AIPA soạn thảo Quy trình thủ tục của Hội nghị để xem xét thông qua trong kỳ Đại hội đồng AIPA tiếp theo.

Ủy ban Chính trị

54. Phiên họp Ủy ban Chính trị do Ông Bùi Thanh Sơn, Ủy viên Ủy ban Đối ngoại Quốc hội chủ trì và Ông Lê Anh Tuấn là Báo cáo viên. Đại tướng Đỗ Bá Tỵ, Phó Chủ tịch Quốc hội đã tham dự và phát biểu chào mừng.

55. Trong phát biểu chào mừng, Ngài Đại tướng Đỗ Bá Tỵ nêu bật sự phát triển của AIPA trong 43 năm qua và sự ủng hộ đồng hành của AIPA cùng ASEAN trong tiến trình hội nhập khu vực và xây dựng Cộng đồng, đóng góp vào hòa bình, ổn định, thịnh vượng và phát triển bền vững. Phó Chủ tịch Quốc hội cũng bày tỏ tin tưởng vào kết quả tốt đẹp của phiên họp, góp phần nêu cao tinh thần đoàn kết, thống nhất của AIPA đối với thành công chung của Đại hội đồng lần thứ 41.

56. Tại phiên họp, các Nghị viện thành viên AIPA bày tỏ cảm ơn và đánh giá cao Quốc hội Việt Nam với vai trò nước chủ nhà và Chủ tịch Đại hội đồng AIPA 41 tổ chức tốt đẹp các phiên họp ủy ban của AIPA theo hình thức trực tuyến. Việc các Nghị viện thành viên AIPA tổ chức được phiên họp của Ủy ban Chính trị đã thể hiện sống động những nỗ lực đáng quý của các Nghị viện thành viên AIPA và Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, qua đó nêu cao tình đoàn kết và thống nhất của AIPA trong thời kỳ khó khăn. Các nghị viện thành viên AIPA, một lần nữa, chúc mừng Quốc hội Việt Nam đảm nhiệm Cương vị Chủ tịch AIPA năm 2020.

57. Ủy ban đã nhất trí 06 (sáu) Báo cáo để trình Đại hội đồng thông qua:

a) Báo cáo Hội nghị Nhóm tư vấn AIPA Caucus lần thứ 9 

b) Báo cáo Hội nghị Nhóm tư vấn AIPA Caucus lần thứ 10

c) Báo cáo Hội nghị Nhóm tư vấn AIPA Caucus lần thứ 11

d) Báo cáo Cuộc đối thoại ASEAN-AIPA tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 30 

e) Báo cáo Cuộc đối thoại ASEAN-AIPA tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 34  

f) Báo cáo Cuộc đối thoại ASEAN-AIPA tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 36 

58. Ủy ban đã thảo luận sâu và thẳng thắn về chủ đề “Ngoại giao Nghị viện vì hoà bình, an ninh bền vững và thịnh vượng của Cộng đồng ASEAN”. Phiên họp ủng hộ mối quan hệ hợp tác, phối hợp chặt chẽ giữa nhánh lập pháp và hành pháp trong việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định khu vực, củng cố một cấu trúc khu vực mở, bao trùm, minh bạch, dựa trên luật lệ với ASEAN giữ vai trò trung tâm. Ủy ban cũng khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn và tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông cũng như nêu cao tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước LHQ về Luật Biển UNCLOS 1982, tích cực hợp tác để thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố ứng xử giữa các bên ở Biển Đông năm 2002 (DOC) và sớm đạt được một cách thực chất và hiệu quả Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) phù hợp với luật pháp quốc tế bao gồm Công ước về Luật Biển của Liên Hợp Quốc (UNCLOS) 1982;

59. Ủy ban cũng trao đổi sâu rộng về dự thảo Nghị quyết “Ngoại giao nghị viện vì hòa bình, an ninh và thịnh vượng bền vững trong Cộng đồng ASEAN”, trên cơ sở tổng hợp từ các dự thảo nghị quyết do In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Thái Lan và Việt Nam đề xuất. Dự thảo Nghị quyết tổng hợp được gửi tới các Nghị viện thành viên AIPA cho ý kiến ngày 18/8/2020 và ngày 6/9/2020 trước khi diễn ra phiên họp của Ủy ban Chính trị. Căn cứ thực tế Ủy ban không đạt được đồng thuận về 2 đoạn quyết nghị, Dự thảo nghị quyết tổng hợp về “Ngoại giao nghị viện vì hòa bình, an ninh và thịnh vượng bền vững ở Cộng đồng ASEAN” đã không được thông qua.

Ủy ban Kinh tế

60. Ủy ban Kinh tế đã họp dưới sự chủ trì của Ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Việt Nam, Ông Dương Quốc Anh, đại biểu Quốc hội Việt Nam được chỉ định là Báo cáo viên. Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đã tham dự và phát biểu chào mừng Phiên họp của Ủy ban. Ủy ban đã tiến hành xem xét và thông qua 1 nghị quyết tổng hợp trình Đại hội đồng. Đó là Nghị quyết về Nghị quyết về Vai trò của Nghị viện trong thúc đẩy gắn kết và phục hồi kinh tế ASEAN sau đại dịch COVID-19.

61. Ủy ban khẳng định tầm quan trọng của liên kết kinh tế trong thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phục hồi toàn diện của các nước thành viên ASEAN và nhấn mạnh vai trò quan trọng của Nghị viện trong giảm thiểu tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19. Ủy ban quyết nghị thúc đẩy phát triển cơ sở hạ tầng số, kết nối số, an ninh và bảo mật số, kiến thức và kỹ năng số giữa các nước thành viên ASEAN để phát triển kinh tế số; tận dụng các cơ hội của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư nhằm khắc phục bất lợi từ việc đóng cửa nền kinh tế và giãn cách xã hội trong đại dịch COVID-19.

62. Ủy ban khuyến nghị các Nghị viện thành viên AIPA tiếp tục rà soát và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý nhằm thúc đẩy thuận lợi hóa thương mại, lưu chuyển hàng hóa trong khu vực và các chuỗi cung ứng không gián đoạn, xây dựng chính sách đầu tư thông thoáng, bền vững, có trách nhiệm, bảo đảm an ninh lương thực và chuỗi giá trị nông nghiệp, nghiên cứu các khuôn khổ lập pháp mới và thiết yếu để thể chế hóa các cơ chế chuẩn bị và ứng phó của quốc gia đối với đại dịch COVID-19 và các đại dịch trong tương lai, phát huy các thực hành kinh tế tuần hoàn và sử dụng năng lượng tái tạo vì sự phát triển bền vững.

63. Ủy ban hoan nghênh và khuyến khích những nỗ lực từ phía các khuôn khổ hợp tác vùng, bao gồm khu vực Mê Công, thúc đẩy phát triển công bằng và bền vững trong Cộng đồng ASEAN bằng cách gắn tăng trưởng tiểu vùng với sự phát triển toàn diện của ASEAN;đồng thời  khuyến khích sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa các cơ quan chuyên ngành trong ASEAN và các khuôn khổ hợp tác tiểu vùng nhằm đạt được mục tiêu chung  là thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các nước thành viên ASEAN

Ủy ban Xã hội 

64. Phiên họp của Ủy ban Xã hội diễn ra dưới sự chủ trì của ông Phan Thanh Bình, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Việt Nam. Bà Lê Thu Hà, Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội là Báo cáo viên Hội nghị. Bà Tòng Thị Phóng, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Việt Nam tham dự và phát biểu chào mừng. Phó Chủ tịch Thường trực nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác nghị viện trong việc hỗ trợ và thúc đẩy xây dựng Cộng đồng ASEAN với bản sắc chung, đặc biệt trong việc xử lý các vấn đề nghiêm trọng và khẩn cấp như dịch bệnh, ma túy, bảo vệ môi trường, mất cân bằng sinh thái, rác thải và rác thải nhựa.

65. Các Nghị viện thành viên AIPA bày tỏ quan tâm sâu sắc đến tác động của COVID-19 đối với mọi mặt của đời sống và chia sẻ kinh nghiệm của đất nước mình trong việc ứng phó với COVID-19. Các đại biểu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác nghị viện trong ứng phó với dịch bệnh trong thời gian trước mắt cũng như vì sự phát triển chung của khu vực về lâu dài nhấn mạnh các yếu tố văn hóa, giáo dục, bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học.

66. Ủy ban Xã hội đã thảo luận và thông qua 3 Nghị quyết để trình Đại hội đồng, bao gồm: 

a) Nghị quyết thông qua Báo cáo Hội nghị Hội đồng AIPA về hiểm họa ma túy lần thứ ba (AIPA CODD 3) kèm theo Nghị quyết về Biến lời nói thành hành động hướng tới một Cộng đồng ASEAN không có ma túy

b) Nghị quyết thông qua Báo cáo kèm theo Nghị quyết Hội nghị về Đối tác nghị viện về hợp tác giáo dục và văn hóa vì sự phát triển bền vững

c) Nghị quyết về nâng cao vai trò của AIPA trong việc hỗ trợ Cộng đồng Văn hóa – Xã hội ASEAN ứng phó với đại dịch COVID-19

Ủy ban Tổ chức 

67. Ủy ban Tổ chức do Ông Vũ Hải Hà, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Việt Nam chủ trì. Bà Mai Thị Phương Hoa, Ủy viên thường trực Ủy ban Tư pháp Quốc hội là Báo cáo viên. Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu tham dự và phát biểu chào mừng. Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh AIPA ngày càng cho thấy vai trò quan trọng hỗ trợ ASEAN triển khai đầy đủ và hiệu quả các quyết sách thông qua hài hòa hóa pháp luật giữa các quốc gia, góp phần xây dựng cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh và thịnh vượng. Để AIPA tiếp tục thực hiện nhiệm vụ của mình, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh Ủy ban Tổ chức tạo điều kiện thuận lợi hoạt động của AIPA và Ban Thư ký AIPA phát triển trong tương lai.

68. Ủy ban đã thảo luận và thông qua 15 nghị quyết trình Đại hội đồng:

a) Nghị quyết về Báo cáo tài chính của Ban Thư ký AIPA năm tài chính 2019-2020.

b) Nghị quyết về dự toán ngân sách cho Ban Thư ký AIPA, quỹ đặc biệt và dự toán ngân sách bổ sung 2020-2021

c) Nghị quyết về Báo cáo hoạt động của Ban Thư ký năm tài chính 2019-2020

d) Nghị quyết về công nhận Nghị viện Norway là Quan sát viên của AIPA

e) Nghị quyết về công nhận Hạ viện Morocco là Quan sát viên của AIPA

f) Nghị quyết về sự tham gia của Nghị sĩ trẻ AIPA vào xây dựng cộng đồng ASEAN

g) Nghị quyết về di dời trụ sở Ban Thư ký AIPA

h) Nghị quyết về gia hạn hợp tác giữa Freeland và Ban Thư ký AIPA

i) Nghị quyết về gia hạn hợp tác giữa AIPA và ERIA

j) Nghị quyết về thiết lập chương trình hợp tác chung giữa AIPA và ICCF

k) Nghị quyết về Trao tặng Giải thưởng cống hiến xuất sắc AIPA cho Bà Pany Yathotou, Chủ tịch Quốc hội Lào

l) Nghị quyết về Trao tặng Giải thưởng cống hiến xuất sắc AIPA cho Bà Tòng Thị Phóng, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Việt Nam

m) Nghị quyết về cảm ơn sự hỗ trợ của Hạ viện Indonesia đối với Ban Thư ký AIPA

n) Nghị quyết về Đánh giá cao sự đóng góp của Bà Nguyễn Thị Kim Ngân với vai trò là Chủ tịch AIPA 2020

o) Nghị quyết về Thời gian và Địa điểm của Đại hội đồng AIPA lần thứ 42.

Ủy ban đã quyết định để các dự thảo nghị quyết dưới đây để Đại hội đồng AIPA lần tiếp theo xem xét:

a) Nghị quyết về Hướng dẫn và Quy trình Đối thoại AIPA-ASEAN 

b) Nghị quyết về Đổi mới Ban Thư ký AIPA 

c) Nghị quyết về Quy trình Thủ tục đăng cai tổ chức Đại hội đồng AIPA 

Đại hội đồng đánh giá cao sự chuẩn bị kỹ lưỡng của Ban Thư ký AIPA tại Ủy ban. 

X. ĐẠI HỘI ĐỒNG AIPA LẦN THỨ 42 

69. Đại hội đồng chấp thuận lời mời trân trọng của chủ nhà Bru-nây Đa-rút-xa-lam tổ chức Đại hội đồng AIPA lần thứ 42 tại Bandar Seri Begawan, Bru-nây Đa-rút-xa-lam vào tháng 8/2021.

XI. CẢM ƠN NƯỚC CHỦ NHÀ 

70. Các đoàn đại biểu tham dự Đại hội đồng bày tỏ cảm ơn chân thành Chính phủ và Quốc hội Việt Nam đã tổ chức thành công Đại hội đồng AIPA lần thứ 41.  

71. Đại hội đồng AIPA lần thứ 41 diễn ra trong bầu không khí hữu nghị, đoàn kết, hợp tác, gắn kết và chủ động thích ứng của ASEAN.