Thường trực Ủy ban Xã hội thẩm tra sơ bộ về tình hình sử dụng Quỹ bảo hiểm xã hội năm 2020

Trình bày Báo cáo về tình hình thực hiện chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội, quản lý và sử dụng Quỹ Bảo hiểm xã hội năm 2020, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Nguyễn Bá Hoan cho biết, Chính phủ đã thể chế hóa kịp thời chủ trương lớn của Trung ương về điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu thông qua việc Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi, ban hành Bộ luật Lao động năm 2019, trong đó có nội dung về lộ trình điều chỉnh tuổi nghỉ hưu. Trên cơ sở quy định của Bộ luật Lao động, Chính phủ ban hành Nghị định số 135/2020/NĐ-CP ngày 18.11.2020 về tuổi nghỉ hưu có hiệu lực từ ngày 1.1.2021.

Báo cáo cũng chỉ rõ, Chính phủ đã kịp thời ban hành chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp gặp khó khăn do đại dịch Covid - 19. Sửa đổi, bổ sung các văn bản hướng dẫn thi hành Luật An toàn, vệ sinh lao động; Luật Việc làm và Bộ luật Lao động tạo điều kiện thuận lợi cho công tác tổ chức thực hiện.

Trong bối cảnh dịch bệnh Covid - 19 diễn biến phức tạp trong năm 2020, nhưng với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc đồng bộ của các bộ, ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương, kết quả phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp tiếp tục tăng. Đặc biệt, việc phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đạt 1,1 triệu người, chiếm hơn 2% lực lượng lao động trong độ tuổi và vượt chỉ tiêu đặt ra tại Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội. Ngoài ra, các cơ quan bảo hiểm xã hội thực hiện đúng theo lộ trình thay thế sổ bảo hiểm xã hội bằng thẻ bảo hiểm xã hội thông qua việc triển khai ứng dụng VssID.

Tuy nhiên, báo cáo cũng nêu rõ, số người tham gia bảo hiểm xã hội mặc dù có tăng nhưng số người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp giảm, số tiền chậm đóng bảo hiểm xã hội tiếp tục tăng so với năm 2019. Nguyên nhân do số người hưởng bảo hiểm xã hội một lần tiếp tục tăng, ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc trong năm 2020. Thêm vào đó, ảnh hưởng của dịch bệnh đã làm các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong sản xuất, kinh doanh dẫn đến tình trạng chậm đóng, tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội tăng cao. 

Công tác tuyên truyền phổ biến chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp gặp nhiều hạn chế, dẫn đến việc triển khai Đề án Đổi mới toàn diện nội dung, hình thức và phương pháp tuyên truyền bảo hiểm xã hội theo Quyết định số 1676/QĐ-TTg phê duyệt ngày 21.11.2019 của Thủ tướng Chính phủ trong năm 2020 gặp nhiều khó khăn, chưa phát huy được hiệu quả. Bảo hiểm thất nghiệp chưa thực sự là công cụ quản lý thị trường lao động, nhất là việc hỗ trợ người lao động tiếp tục quay trở lại thị trường lao động sau khi bị mất việc làm chưa thực sự đem lại hiệu quả.

Trình bày Báo cáo của Nhóm Nghiên cứu Ủy ban Xã hội về nội dung này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Đặng Thuần Phong cho biết, Thường trực Ủy ban đánh giá cao Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm xã hội Việt Nam và một số cơ quan có liên quan đã rất chủ động, tích cực trong sửa đổi, ban hành các văn bản kịp thời, bảo đảm thuận tiện trong quản lý điều hành, đồng thời điều chỉnh, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người lao động, người sử dụng lao động tiếp cận với các chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp cũng như hỗ trợ cho người sử dụng lao động, người lao động, nhất là những đối tượng trực tiếp chịu sự tác động của đại dịch Covid-19.

Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 tác động tiêu cực đến tình hình kinh tế - xã hội, việc phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội năm 2020 đạt 95,71% chỉ tiêu Nghị quyết số 28-NQ/TW đề ra là nỗ lực, cố gắng lớn. Tuy nhiên, lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm xã hội còn thấp, nếu không có giải pháp phù hợp sẽ khó thực hiện đạt mục tiêu đến năm 2021 có 35% và đến năm 2025 có 45% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm xã hội...