Tìm hướng bứt phá

Duy trì, giữ vững thị trường

Theo Sở Công thương Nam Định, doanh nghiệp dệt may của tỉnh đã phải đối mặt với những khó khăn khi đáp ứng yêu cầu của Hiệp định về quy tắc xuất xứ đối với hàng hóa. Cụ thể, doanh nghiệp dệt may phải bảo đảm nguyên liệu vải để sản xuất sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ từ Việt Nam hoặc EU, Hàn Quốc (những quốc gia đã có FTA với EU). Trong khi đó, lượng doanh nghiệp đầu tư dệt vải của tỉnh không nhiều, các doanh nghiệp dệt trong nước chưa cung ứng đủ lượng vải chất lượng cao, hơn 60% vải nhập khẩu vào Việt Nam đến từ Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc); đầu vào của các nguyên liệu, phụ liệu khác cũng ở tình cảnh tương tự khi 60% phải nhập khẩu.

Khi EVFTA có hiệu lực, thị trường Việt Nam được dự báo sẽ đón nhận làn sóng đầu tư mới của các doanh nghiệp nước ngoài, đòi hỏi các doanh nghiệp dệt may nội địa gia tăng giải pháp nhằm giữ vững thị trường trước sự cạnh tranh ngày càng gay gắt. Đặc biệt, trong giai đoạn dịch Covid-19, các doanh nghiệp dệt may phải tập trung ứng phó với những khó khăn như tình trạng bị cắt giảm đơn hàng cũ, khó kiếm đơn hàng mới, dẫn tới giảm sút doanh thu, người lao động bị mất việc làm.

Theo Tổng Giám đốc Công ty CP Dệt may Sơn Nam Nguyễn Thế Minh, để đón đầu nhu cầu sử dụng nguyên liệu khi Nhật Bản đăng cai Thế vận hội mùa hè 2020, Công ty đã chủ động tăng 20% sản lượng sợi dệt để hướng tới mục tiêu tăng 40% sản lượng khăn xuất khẩu, nhưng đại dịch Covid-19 đã làm ảnh hưởng đến kế hoạch dự trù của đơn vị. Nhằm tháo gỡ khó khăn, Công ty đã chuyển hướng, đẩy mạnh cung ứng sợi cho thị trường nội địa để sản xuất sản phẩm khăn, đây là biện pháp vượt khó hữu hiệu do sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất đạt chất lượng cao, thu hút được nhiều đối tác trong nước quay lại mua hàng.

Chủ tịch HĐQT Công ty CP Nam Tiệp (Cụm công nghiệp An Xá, thành phố Nam Định) Đặng Đình Hùng chia sẻ, dịch Covid-19 đã khiến công ty bị tồn 155 nghìn sản phẩm, lượng hàng chậm xuất khẩu tới tay khách hàng, khiến doanh nghiệp phải chi trả thêm tiền lãi ngân hàng khi nguồn vốn thanh khoản bị đứt gãy. Nhằm tháo khó khăn, trước mắt, công ty đã linh hoạt gia tăng sản xuất các sản phẩm may mặc thiết yếu để đẩy mạnh tiêu thụ nội địa và chuyển sang sản xuất gia công khẩu trang xuất khẩu.                   

Ổn định việc làm cho người lao động

Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Smart Shirts Hải Hậu Aruna Kumara cho biết, thị trường tiêu thụ sản phẩm của công ty là Mỹ và một số nước châu Âu, do vậy, khi bị ảnh hưởng lớn bởi dịch bệnh, các đối tác đã cắt giảm 15% đơn hàng, kéo theo công ty bị gián đoạn sản xuất, doanh thu bị sụt giảm. Để không bị mất nguồn nhân lực tay nghề cao, công ty đã nỗ lực tìm cách ổn định việc làm cho người lao động theo phương án chuyển sang sản xuất khẩu trang và áo bảo hộ lao động. Nguồn thu từ hướng sản xuất mới giúp công ty tạo dựng được niềm tin về sự nỗ lực ổn định việc làm cho 1.000 lao động. Nhờ đó, giai đoạn đỉnh điểm khó khăn, công ty rút ngắn thời gian làm việc trong tuần từ 6 ngày xuống 4 ngày nhưng vẫn bảo đảm mức lương. Bên cạnh đó, công ty đang nỗ lực tiếp cận ký đơn hàng với đối tác mới.

Xác định nếu các doanh nghiệp không duy trì được sản xuất, kinh doanh sẽ khó có thể tận dụng được cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do cũng như EVFTA mang lại, vì vậy, ngoài sự nỗ lực của các doanh nghiệp, các cấp chính quyền, ngành chức năng của tỉnh Nam Định cũng tập trung thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp thiết thực giúp doanh nghiệp dệt may nhanh chóng phục hồi, ổn định và phát triển. Trước mắt, ưu tiên tuyên truyền, vận động người lao động chia sẻ, đồng hành với doanh nghiệp vượt khó; tư vấn cho chủ doanh nghiệp về giải pháp sản xuất, bố trí việc làm hợp lý, đẩy mạnh hỗ trợ tìm kiếm, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, để sớm vượt qua khó khăn do đại dịch Covid-19 gây ra.

Tổng Giám đốc Công ty CP Dệt may Sơn Nam Nguyễn Thế Minh cho rằng, doanh nghiệp nội địa có thế mạnh về sợi do đã xuất khẩu 80% sản lượng sang Trung Quốc, đồng thời có thể chủ động sản xuất thành công vải nội địa chất lượng cao, nhưng cần thiết phải thực hiện liên kết. Trong đó, các doanh nghiệp lớn phải đảm trách vai trò đầu tàu, tiên phong đi trước. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp dệt may nội địa cũng có thể liên kết; để tương hỗ, khai thác thế mạnh của các doanh nghiệp FDI vào Việt Nam để đầu tư sản xuất vải, chủ động nguồn gốc xuất xứ.

Theo đại diện Sở Công thương Nam Định, yêu cầu xuất xứ của EVFTA đánh đúng vào khâu yếu của doanh nghiệp dệt may nội địa, đó là xuất xứ từ vải, nếu không đáp ứng được yêu cầu này thì doanh nghiệp không được hưởng ưu đãi thuế quan 0%. Vì vậy, để có thể tận dụng hiệu quả cơ hội từ EVFTA, các doanh nghiệp dệt may cần tập trung mở rộng công suất sản xuất vải trong 2 năm tới, giảm dần phụ thuộc vào vải nhập khẩu. Bản thân mỗi doanh nghiệp dệt may trong tỉnh phải xác định điểm mạnh, điểm yếu của mình, từ đó thiết lập mối liên kết sản xuất bổ khuyết, để nâng cao năng lực đầu tư sản xuất vải nội địa, chất lượng cao.