Công tác phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam

Toàn diện và hiệu quả

- Thứ Tư, 02/12/2020, 08:34 - Chia sẻ
Với 30 năm ứng phó với HIV/AIDS, Việt Nam đã và đang từng bước kiểm soát được dịch bệnh, tỷ lệ nhiễm trong cộng đồng dân cư dưới 0,26%. Việt Nam cũng được ghi nhận là 1 trong 4 quốc gia có chất lượng điều trị HIV/AIDS đứng hàng đầu thế giới, cùng với Anh, Đức và Thụy Sỹ. Đó là thông tin được đưa ra tại Lễ mít tinh hưởng ứng ngày Thế giới phòng chống AIDS và Tổng kết 30 năm công tác phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam sáng 1.12.

Triển khai đa dạng hoạt động dự phòng

Theo báo cáo của Chương trình phối hợp của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS, trong khu vực, Việt Nam là nước có số ước tính ca nhiễm mới HIV năm 2018 giảm lớn nhất (64%) so với năm 2010. Số ca nhiễm mới HIV của Việt Nam năm 2018 chỉ chiếm khoảng 2% trong tổng số ca nhiễm mới HIV ước tính cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương. 

Phát biểu tại Lễ mít tinh, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khẳng định, trải qua 30 năm ứng phó với đại dịch HIV/AIDS, với sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Chính phủ cùng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương, sự tham gia tích cực, chủ động của cộng đồng, sự giúp đỡ quý báu của bạn bè quốc tế và sự chủ động của hệ thống y tế, Việt Nam đã triển khai toàn diện, hiệu quả các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Việt Nam là 1 trong 4 quốc gia có chất lượng điều trị HIV/AIDS đứng hàng đầu thế giới, cùng với Anh, Đức và Thụy Sỹ. 

Hoạt động dự phòng lây nhiễm HIV ngày càng đa dạng và hiệu quả. Đơn cử như điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone ở 63 tỉnh/thành phố cho hơn 52.000 bệnh nhân; triển khai điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) cho hơn 13.000 người trong 3 năm gần đây. Hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV được triển khai đa dạng, bảo đảm tính sẵn có và tăng khả năng tiếp cận dịch vụ cho các nhóm có hành vi nguy cơ cao. Hiện có hơn 1.200 phòng xét nghiệm sàng lọc, bao phủ 100% tuyến huyện; 170 phòng xét nghiệm khẳng định HIV, bao phủ 100% tỉnh/thành phố. Hết năm 2018, đã có 55 phòng xét nghiệm khẳng định HIV tuyến huyện. Hệ thống phòng xét nghiệm khẳng định HIV cũng đang được triển khai thí điểm sử dụng 3 test nhanh tại các tỉnh miền núi, vùng sâu vùng xa.

Theo đại diện Bộ Y tế, điều trị ARV ngày càng được mở rộng, đạt chất lượng hàng đầu thế giới. Hệ thống các cơ sở điều trị HIV/AIDS đã được thiết lập và mở rộng nhanh chóng để mở rộng độ bao phủ điều trị, tạo điều kiện thuận lợi cho người nhiễm HIV tiếp cận dịch vụ điều trị và duy trì điều trị lâu dài. Số lượng bệnh nhân được điều trị tăng nhanh qua các năm, đến 30.9.2020, đang điều trị cho 150.984 bệnh nhân HIV (76% số người biết tình trạng nhiễm HIV của mình được tiếp cận với chương trình điều trị ARV) tại 446 cơ sở điều trị và 652 cơ sở cấp phát thuốc. Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con cũng đạt hiệu quả cao. Số trẻ em nhiễm HIV do lây truyền HIV từ mẹ có xu hướng liên tục giảm từ năm 2012 đến nay, tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con ở những trẻ được điều trị dự phòng bằng ARV trong 4 năm gần đây đều dưới 2,5%. 

Một kết quả quan trọng nữa là Việt Nam đã giảm số nhiễm HIV mới, tử vong; duy trì tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư dưới 0.3% theo như mục tiêu Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn 2030. Số các trường hợp nhiễm HIV được phát hiện mới từng năm có xu hướng giảm từ năm 2007 đến nay. Trong giai đoạn 2005 - 2007, trung bình phát hiện mới được hơn 28.000 trường hợp nhiễm HIV một năm. Giai đoạn 2008 - 2012, trung bình phát hiện mới được hơn 17.000 trường hợp nhiễm HIV trong một năm và từ 2012 đến nay, trung bình mỗi năm phát hiện mới 10.000 trường hợp nhiễm HIV. 

Việt Nam là 1 trong 4 quốc gia có chất lượng điều trị HIV/AIDS đứng hàng đầu thế giới  

Nguồn: ITN 

Không chủ quan, lơ là 

Mặc dù Việt Nam chưa đi đến đích, công cuộc phòng, chống HIV/AIDS vẫn còn ở phía trước nhưng những gì mà Việt Nam đã ứng phó với đại dịch là niềm tự hào, là hành trang quý báu để đi đến thắng lợi cuối cùng. Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, trong giai đoạn tới, công tác phòng, chống AIDS sẽ tiếp tục được triển khai mạnh mẽ với các giải pháp chuyên môn kỹ thuật và xã hội đã được quy định trong Luật Phòng, chống HIV/AIDS (sửa đổi) vừa được Quốc hội khóa XIV thông qua tại Kỳ họp thứ Mười. Đây là điều kiện thuận lợi quan trọng cho thắng lợi cuối cùng.

Phát biểu tại Lễ mít tinh, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình nhấn mạnh, việc lựa chọn chủ đề cho Tháng Hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS của Việt Nam năm 2020 là: “30 năm ứng phó và cơ hội chấm dứt đại dịch AIDS tại Việt Nam” mang nhiều ý nghĩa, khẳng định Việt Nam đã trải qua 30 năm phòng, chống HIV và đây là thời điểm để nhìn nhận lại công cuộc ứng phó với đại dịch AIDS, có những điều chỉnh phù hợp trong chặng đường sắp tới. Bên cạnh đó, nhắc nhở chúng ta rằng, dịch HIV/AIDS từng bước được kiểm soát ở Việt Nam nhưng cũng còn nhiều khó khăn trước mắt đang chờ đợi.

Theo Phó Thủ tướng, điều quan trọng là không được phép chủ quan, lơ là, bởi HIV/AIDS có thể bùng phát trở lại và không thể tự mất đi nếu không được đầu tư và can thiệp. Bởi, mỗi năm nước ta vẫn có gần 10.000 trường hợp nhiễm HIV mới được phát hiện; khoảng 2.000 người tử vong; còn khoảng 40.000 người nhiễm HIV sống trong cộng đồng mà chưa biết tình trạng nhiễm HIV của mình. Tình trạng kỳ thị, phân biệt đối xử liên quan đến HIV tuy đã giảm nhưng vẫn còn khá phổ biến. Đó sẽ là rào cản cho những người nghi ngờ nhiễm HIV tiếp cận công bằng các dịch vụ y tế…

Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình cũng mong muốn và đề nghị Chính phủ các nước, các cá nhân và tổ chức quốc tế tiếp tục quan tâm ủng hộ cả về tài chính và kỹ thuật để giúp Việt Nam trong công tác phòng, chống HIV/AIDS. Đồng thời, tin tưởng mạnh mẽ rằng Việt Nam sẽ thực hiện được mục tiêu chấm dứt cơ bản dịch AIDS vào năm 2030, góp phần cùng cộng đồng quốc tế kiểm soát thành công đại dịch này. 

Cao Linh