Trận quyết chiến ở Georgia

Cuộc bám đuổi sát nút

Tính đến thời điểm hiện tại, đảng Dân chủ (xanh) vẫn bám sát với 48 ghế so với đảng Cộng hòa có 50 ghế. Như vậy, việc hai ứng cử viên đảng Dân chủ có giành được ghế Thượng viện của bang George hay không sẽ định đoạt cán cân quyền lực tại Thượng viện của đảng con lừa. Bởi nếu ông Biden chính thức trở thành Tổng thống Mỹ, thì bà Kamala Haris, với tư cách là Phó Tổng thống kiêm Chủ tịch Thượng viện, sẽ khiến Thượng viện nghiêng về phía phe Dân chủ. Có thể nói, trận chiến giành Georgia đang nhanh chóng trở thành sự kiện quan trọng nhất trên chính trường Mỹ.

Theo kế hoạch, hai cuộc đua giành 2 ghế Thượng viện vòng hai (runoff) của bang George sẽ được tổ chức vào ngày 5.1.2021. Cuộc đua đầu tiên diễn ra giữa Thượng nghị sĩ đương nhiệm David Perdue, 70 tuổi, một doanh nhân Cộng hòa lần đầu tiên được bổ nhiệm vào Thượng viện vào năm 2014 và đảng viên đảng Dân chủ Jon Ossoff, 33 tuổi, một cựu nhà báo điều tra. Ngoài ra, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa thứ hai của Georgia, Kelly Loeffler, sẽ bảo vệ ghế của mình trước người thách thức từ đảng Dân chủ Raphael Warnock.

Ông Perdue và Ossoff là hai người về đích nhiều nhất trong một sân đấu đông đúc. Nhưng không ứng cử viên nào đạt được ngưỡng ủng hộ 50% cần thiết để giành chiến thắng hoàn toàn. Trong khi đó, bà Loeffler, 49 tuổi, một nữ doanh nhân giàu có, được bổ nhiệm vào năm ngoái để thay thế Thượng nghị sĩ Johnny Isakson đã nghỉ hưu. Ông Warnock, 51 tuổi, thì đang cố gắng trở thành thượng nghị sĩ Mỹ da đen đầu tiên của Georgia.

Theo nhiều nhà quan sát, việc bang Georgia đang ngả xanh sẽ là yếu tố có lợi cho hai đại diện của đảng Dân chủ trong cuộc đua vào tháng Giêng năm sau. Vốn là thành trì của đảng Cộng hòa kể từ năm 1996, bang Georgia đã quay sang ủng hộ cho ông Biden trong cuộc bầu cử tổng thống và mặc dù bang này đang phải kiểm phiếu lại nhưng khả năng đảo ngược kết quả khá thấp.

Trận chiến quyết định tương lai

Thượng viện gồm 100 ghế là cơ quan có quyền phê chuẩn các hiệp ước, xác nhận việc bổ nhiệm các quan chức chính phủ và thẩm phán cấp cao, cũng như giới thiệu luật. Trong khi đó, Hạ viện có 435 thành viên. Cứ 4 năm một lần khi cử tri đi bầu tổng thống, họ cũng đồng thời bỏ phiếu chọn 1/3 ghế Thượng viện và toàn bộ ghế Hạ viện. Điều này cũng xảy ra vào những năm chẵn khi không có bầu cử tổng thống. Các thượng nghị sĩ ít nhất phải từ 30 tuổi trở lên và sẽ phục vụ trong một nhiệm kỳ kéo dài 6 năm.

Trước cuộc bầu cử năm nay, Thượng viện nằm dưới sự kiểm soát của đảng Cộng hòa, với tỷ lệ ghế so với đảng Dân chủ là 53 - 47. Trong giai đoạn đầu của cuộc bầu cử 2020, đảng Cộng hòa dường như trên đà duy trì quyền kiểm soát Thượng viện khi họ giành chiến thắng trong các cuộc đua quan trọng ở các bang Iowa, Alabama và Nam Carolina. Tuy nhiên, đà chiến thắng này ngày càng bị đe dọa sau khi đảng Dân chủ lật lại hai ghế ở bang Colorado và Arizona. Dẫu vậy, do đang giành được 50 ghế nên phái con voi sẽ chỉ cần một ghế nữa là lại tiếp tục chiếm đa số tại Thượng viện.

Cuộc chạy đua giữa đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa năm nay rất căng thẳng, và kết quả có thể có ý nghĩa cực lớn đối với bất kỳ ai thắng cử tổng thống, nhất là đối với ứng cử viên Joe Biden, người được giới truyền thông Mỹ xác định là đã đắc cử với số phiếu đại cử tri giành được hiện nay vượt qua con số tối thiểu 270.

Bên kiểm soát Thượng viện sẽ có quyền đối với chương trình nghị sự lập pháp, việc bổ nhiệm các quan chức trong chính phủ và thẩm phán cấp cao. Nếu ứng cử viên Biden được chính thức xác nhận là tổng thống mà lại không giành được Thượng viện, ông sẽ không thể thông qua một loạt luật quan trọng đối với nhiệm kỳ tổng thống của mình, từ chăm sóc sức khỏe, biến đổi khí hậu đến nhập cư…, cho dù phe Dân chủ đã gần như chắc chắn kiểm soát được Hạ viện trong cuộc bầu cử năm nay.

Cho đến nay, tình trạng bế tắc ở Thượng viện đã gây ra nhiều tác động đáng kể, dẫn đến tình trạng các vấn đề quan trọng ít đạt được tiến triển, nhất là khả năng phục hồi kinh tế trong đại dịch Covid-19.

Ứng cử viên đảng Dân chủ Ossoff cho biết: “Hàng trăm nghìn sinh mạng, hàng triệu công việc, nhà cửa và sinh kế đang bị treo trên cán cân. Đó là lý do việc giành chiến thắng trong hai cuộc đua vào Thượng viện này (bang Georgia) rất quan trọng để chính quyền tổng thống sắp tới có thể điều hành, lãnh đạo, và ban hành các giải pháp cần thiết để ngăn chặn virus Corona, cũng như đầu tư vào phục hồi kinh tế”.

Ông cũng tỏ ra lạc quan: “Với việc Tổng thống Donald Trump sắp rời đi, chúng tôi có cơ hội xác định chương tiếp theo trong lịch sử Mỹ, nhằm thoát khỏi cuộc khủng hoảng này. Nhưng chỉ bằng cách giành được các ghế Thượng viện”.

Hiện các ứng cử viên chạy đua vào  hai ghế Thượng viện Mỹ cho đại diện bang Georgia đã bắt đầu đặt trước hàng triệu USD cho hoạt động quảng cáo trên sóng truyền hình để chuẩn bị cho hai trận quyết đấu sẽ quyết định thế cân bằng quyền lực tại cơ quan lập pháp này.